Transcript Gotowość szkolna dziecka sześcioletniego

GOTOWOŚĆ SZKOLNA
DZIECKA
SZEŚCIOLETNIEGO
PLAN
definicje gotowości szkolnej wg różnych podejść
 analiza czynników gotowości szkolnej
 prawidłowości rozwoju psychomotorycznego
dziecka 6-letniego
 rozwój mowy
 rola rodzica w przygotowaniu dziecka do szkoły

Edukacja szkolna jest wielkim dobrodziejstwem
i radością dziecka pod warunkiem, że dziecko potrafi
sprostać wymaganiom stawianym w szkole, a także
korzystać z nauki.
Jeśli nie jest do tego gotowe, szanse na sukces
i powodzenie są małe.
Zainteresowanie gotowością szkolną ma już długą
historię. Obecnie bardzo powszechnie używa się
zamiennie terminów:
•dojrzałość szkolna
•gotowość szkolna
•przygotowanie do szkoły
Podstawę różnicowania tych pojęć może stanowić
zarówno rozumienie samego procesu dojrzewania, jak też
rola uczenia się w procesie rozwojowym.
W praktyce pojęcie dojrzałości (gotowości) szkolnej
dotyczy relacji między:
•
•
środowiskiem szkolnym (szkoła)
środowiskiem rodzinnym (rodzina)
a
dzieckiem.
Dziecko osiągnęło dojrzałość do szkoły, jeśli jego
możliwości odpowiadają wymogom szkoły.
GOTOWOŚĆ
SZKOLNA
„(…)osiągnięcie przez dziecko takiego stopnia rozwoju
umysłowego, emocjonalnego, społecznego i fizycznego,
jaki umożliwia mu udział w życiu szkolnym
i opanowanie treści programowych klasy pierwszej
(…)”
/W. Okoń/
Wg E. Gruszczyk-Kolczyńskiej
jest to:
•
•
•
umiejętność pokonywania trudności
samodzielność
przygotowanie do nauki czytania, pisania
i matematyki
GOTOWOŚĆ SZKOŁY
to osiągnięcie przez szkołę takiego poziomu wiedzy
i wrażliwości na dziecko (jego potrzeby,
oczekiwania, uczenie się i możliwości rozwojowe),
która stanowi podstawę do dostosowania programu
i metod nauczania.
OCENA GOTOWOŚCI SZKOLNEJ DZIECKA
Służy wskazaniu tych umiejętności i zachowań,
które będą sprzyjać nauce w szkole oraz tych,
które naukę mogą utrudniać.
OCENIAMY gotowość szkolną w kilku zakresach:
 rozwój fizyczny
 procesy poznawcze
 rozwój emocjonalno-motywacyjny
 rozwój społeczny
ROZWÓJ FIZYCZNY STANOWI PODŁOŻE
PROCESÓW WYKONAWCZYCH
OCENA DOTYCZY:
• stanu zdrowia dziecka
• rozwoju układu nerwowego
• rozwoju układu kostnego
• rozwoju układu mięśniowego
• rozwoju motoryki małej
ruchowy
Dziecko powinno być na tyle rozwinięte i silne, aby
poddać się systematycznemu wysiłkowi z jakim
wiąże się chodzenie do szkoły, siedzenie w ławce,
odrabianie lekcji, przebywanie w grupie dzieci.
DOJRZAŁOŚĆ UMYSŁOWA
ZWIĄZANA JEST Z PRAWIDŁOWYM ROZWOJEM:
•
•
spostrzegania wzrokowego (dziecko powinno
dokonywać analizy i syntezy znaków graficznych
i figur, dostrzegać zależności między elementami)
spostrzegania słuchowego (odróżnianie głosek,
stopnia ich dźwięczności oraz kolejności, czyli
wykonywanie czynności analitycznosyntetycznych)
DOJRZAŁOŚĆ UMYSŁOWA
ZWIĄZANA JEST Z PRAWIDŁOWYM ROZWOJEM:




Myślenia (dziecko powinno mieć i rozumieć
informacje na tyle, by mogło rozumieć polecenia,
proste zasady, reguły, prawidłowości).
Pamięci (pamięć powinna charakteryzować się
pewnym stopniem trwałości, mieć charakter
dowolny).
Uwagi (dziecko powinno skupiać uwagę przez
ok.20-30 minut i w pewnym zakresie samo
sterować tą uwagą –uwaga dowolna).
Mowy (rozwój w tym zakresie wiąże się
z prawidłowym funkcjonowaniem aparatu
artykulacyjnego oraz bogactwem słownictwa).
DOJRZAŁOŚĆ EMOCJONALNO-MOTYWACYJNA
DECYDUJE O:
odporności na stres
 motywacji do pracy
 umiejętności wyrażania emocji i ich
kontrolowania
 wytrwałości w pracy
 doprowadzaniu podjętych zadań do końca

W rozwoju emocjonalno-motywacyjnym
kluczową rolę odgrywa rodzina dziecka
(metody wychowawcze, relacje między
członkami rodziny itp.)
DOJRZAŁOŚĆ SPOŁECZNA
WARUNKUJE:
odnalezienie się dziecka w grupie klasowej
 umiejętność współpracy z innymi dziećmi
 podporządkowywanie się obowiązującym
normom i zasadom
 nawiązywanie kontaktów społecznych

PRAWIDŁOWOŚCI ROZWOJU
PSYCHORUCHOWEGO 6-LATKA
1) Sześciolatek ma dobrze opanowane umiejętności
samoobsługowe.
2) Dziecko zwykle ma już wykształconą orientację
kierunkową i przestrzenną w odniesieniu do położenia
i schematu własnego ciała (choć wymaga to utrwalania).
3) Dzieci mają jeszcze silne napięcie mięśniowe (palców,
nadgarstka, przedramienia),
stąd niewłaściwy nacisk ołówka na papier,
zaburzenia kierunków pisania, męczliwość
ręki.
PRAWIDŁOWOŚCI ROZWOJU
PSYCHORUCHOWEGO 6-LATKA C.D.
4) Dzieci w tym wieku mają dużą potrzebę ruchu, którą
należy zagospodarować w zabawie. Nie należy od nich
wymagać długiego spokojnego siedzenia.
5) Sześciolatki prawidłowo komunikują się z otoczeniem
za pomocą mowy. Zdarza się, że występują zaburzenia
artykulacyjne poszczególnych głosek.
PRAWIDŁOWOŚCI ROZWOJU
PSYCHORUCHOWEGO 6-LATKA C.D.
6) Myślenie jest na poziomie konkretnowyobrażeniowym, czyli oparte jest na bezpośrednim
poznaniu zmysłowym. Zaczyna się kształtować
myślenie abstrakcyjne.
7) U 6-latka dominuje pamięć konkretno-obrazowa.
Pamięć w tym wieku ma jeszcze charakter mimowolny,
jest nietrwała. Zaczyna rozwijać się pamięć dowolna,
czyli świadoma chęć zapamiętywania.
8) Uwaga dziecka 6-letniego jest mimowolna, łatwo
ulega rozproszeniu. Zaczyna kształtować się uwaga
dowolna (15-20 minut), czyli zdolność koncentracji
i przerzutność.
PRAWIDŁOWOŚCI ROZWOJU
PSYCHORUCHOWEGO 6-LATKA C.D.
9) W analizie i syntezie słuchowej dzieci dzielą
zdania na wyrazy, wyrazy na sylaby, wysłuchują
głoski w nagłosie; nie potrafią wysłuchać głosek w
wygłosie; syntetyzują sylaby, ale jeszcze często nie
głoski.
10) W analizie i syntezie wzrokowej często
odwracają elementy asymetryczne, mają trudność w
różnicowaniu znaków graficznych o podobnych
kształtach.
PRAWIDŁOWOŚCI ROZWOJU
PSYCHORUCHOWEGO 6-LATKA C.D.
11) Reakcje emocjonalne dziecka 6-letniego bywają
gwałtowne, nieadekwatne do działającego bodźca.
Uczucia zaczynają jednak nabierać społecznego
charakteru (współczucie, wdzięczność).
12) W zakresie rozwoju społecznego 6-latek chętnie
współdziała w grupie, umie podporządkować się
regułom zabawy i poleceniom słownym. Rozwijają
się u niego zainteresowania szkolne i poczucie
obowiązku.
ROZWÓJ MOWY
Zależy od rozwoju myślenia, procesów integracyjnych
i abstrahowania w ośrodkowym układzie nerwowym.
Decydujący wpływ na słownik dziecka ma środowisko.
Rozwój mowy zależy od budowy włókien nerwowych oraz
powstawania dominacji korowej półkul mózgowych
w ośrodkowym układzie nerwowym, która w odniesieniu
do mowy wykształca się ok. 5 roku życia.
ROZWÓJ MOWY C.D.
Do 4-5 roku życia mogą występować pewne zaburzenia mowy,
które uważa się za fizjologiczne.
Należą do nich:







zwolnienie tempa mowy
powtarzanie niektórych sylab
skracanie wyrazów
zamiana sylab
niegramatyczne wypowiadanie się
upraszczanie trudnych połączeń grup spółgłoskowych
częste stosowanie pytań oraz zdrobnień
ROZWÓJ MOWY C.D.
Do 5 roku życia mogą występować również pewne
zniekształcenia w artykulacji. Głoski sz, ż, cz, dż
realizowane są jako s, z, c, dz, a głoska r jak l.
Dziecko powinno jak najszybciej rozpocząć terapię
logopedyczną w celu nauki poprawnej artykulacji, gdyż
w tym wieku dziecko opanowuje technikę mówienia
i jako pięciolatek powinno wymawiać głoski poprawnie.
WARTO PAMIĘTAĆ
W wieku 5,5 – 6 lat dokonuje się u dzieci skok
rozwojowy (czyli szybkie zmiany w krótkim
czasie).Zmiany
dotyczą
wszystkich
sfer
rozwojowych.
6-latek to dziecko przed lub w trakcie zmian.
O JEGO DOJRZAŁOŚCI DO SZKOŁY
DECYDUJE HARMONIJNOŚĆ
ROZWOJU POSZCZEGÓLNYCH SFER.
WARTO PAMIĘTAĆ
Ocenę gotowości szkolnej przeprowadza się,
aby wytypować dzieci, z którymi przez kolejne miesiące
należy pracować intensywniej, tak aby pomóc w
osiągnięciu wymaganych przez szkołę umiejętności.
ROLA RODZICÓW W PRZYGOTOWANIU DZIECKA
DO SZKOŁY
1) Dbałość o prawidłowy rozwój fizyczny.
2) Stymulacja (poprzez zabawę) w domu ważnych sfer
rozwojowych.
3) Wzmacnianie i pozytywne nastawianie do szkoły
– niestraszenie.
4) Zachęcanie do samodzielności, niewyręczanie
dziecka.
5) Chwalenie za drobne osiągnięcia.
6) Nieprzeciążanie dodatkowymi obowiązkami i zajęciami;
dostosowywanie ich do aktualnych możliwości i indywidualnych
zainteresowań dziecka.
GOTOWOŚĆ SZKOLNA W KONTEKŚCIE ZAŁOŻEŃ
NOWEJ PODSTAWY PROGRAMOWEJ
W oparciu o nową podstawę programową, która
wprowadza postulat indywidualizacji nauki,
skoncentrowania się na dziecku, na jego
indywidualnym tempie rozwoju i możliwościach
ucznia.
wiedza o dziecku
o jego możliwościach
pomoc w wyrównywaniu
rozwoju
odpowiednie przygotowanie
szkoły
(program, metody pracy)
dziecko oraz szkoła
Natura dała nam jeden język
i dwoje uszu, abyśmy słuchali
dwa razy tyle, co mówili.”
/Zenon z Kition/
„
„By wierzyć w siebie, muszę mieć
kogoś, kto we mnie wierzy.”
/S. Garczyński/
DZIĘKUJEMY
ZA UWAGĘ