Transcript Jan Kochanowski

Jan
Kochanowski
Dawid Poławski, kl. 1c
Mateusz Turzański, kl. 1c
Jan Kochanowski żył w epoce
renesansu urodził się w 1530 roku
w Sycynie, natomiast zmarł 22
sierpnia 1584 roku w Lublinie
(żył 54 lata).
Był to jeden z najwybitniejszych
twórców w całych dziejach
literatury polskiej, poeta,
dramatopisarz, tłumacz.
Ojcem Kochanowskiego był Piotr Kochanowski herbu
Korwin-komornik graniczny i sędzia sandomierski.
Matką jego była Anna, córka Jakuba Białaczowskiego
herbu Odrowąż z Dąbrówki Podlężnej.
Herb Korwin
Herb Odrowąż
Najwcześniejsze pewne wzmianki dotyczące edukacji poety
pochodzą z roku 1544 studiował wtedy na Akademii
Krakowskiej. Posiadał dużą wiedze z zakresu literatury
antycznej, zwłaszcza greckiej i historii.
Między 18 kwietnia, a 26 czerwca 1547 roku zmarł ojciec
poety, wtedy Jan wrócił do rodzinnego domu. W 1549 roku
najprawdopodobniej w czerwcu poeta opuścił uniwersytet
krakowski i udał się do Wrocławia.
W 1550 roku Jan wspólnie z matką i starszym bratem
Kasprem występował przed sądem radomskim aby
uregulować sprawy spadkowe po śmierci ojca.
W między czasie Jan Kochanowski został mianowany na
konsyliarza* na uniwersytecie w Padwie. Przyjmuje się, że
powrót poety nastąpił w połowie 1555 roku. Po
kilkumiesięcznym pobycie w Królewcu wyjechał do Włoch
(1556), aby przypuszczalnie podreperować zdrowie.
Na wieść o śmierci matki która nastąpiła pod koniec roku
poeta wrócił do Polski. Następnie po raz trzeci wyjechał do
Włoch zwiedził tam okolice Padwy – zawarł tam przyjaźń z
uczonymi, m.in. Janem Zamoyskim, Andrzejem Patrycym
Nideckim i Stanisławem Fogelwederem. W 1558 roku udał
się do Francji, natomiast w 1559 ostatecznie wrócił do kraju.
11 lipca 1559 roku w Radomiu wraz z pięcioma braćmi
uczestniczył w podziale majątku po zmarłych rodzicach. Janowi
przypadł Czarnolas, kuźnica, młyn oraz stawy rybne. 25 marca
1560 roku poeta oddał kuźnice i młyn stryjowi Filipowi.
Przełom roku 1567 i 1568 Kochanowski spędził w obozie
królewskim króla Zygmunta Augusta.
Pełnił również funkcje sekretarza na dworze Zygmunta Augusta.
Interesował się polityką – uczestniczył w podpisaniu Unii
Lubelskiej przez króla w 1569 roku. Przyjął święcenia kapłańskie i
miano proboszcza, lecz po pewnym czasie zrezygnował z nich powodem tego było małżeństwo poety.
Był wielkim człowiekiem renesansu – przyczynił się do
jego powstania w Europie, jak i również do rozwoju
literatury w Polsce.
Większość 1569 roku Kochanowski spędził w Lublinie na
którym był II hołd pruski.
2 stycznia 1574 roku Jan Kochanowski kupił pół wsi
Chechły za około 4 000 zł. 18 lutego był świadkiem
uroczystego wjazdu Henryka Walezego do Krakowa. Po
ucieczce Henryka Walezego - 18 czerwca 1574
Kochanowski osiedlił się w Czarnolesie.
14 marca 1575 roku ożenił się z Dorotą Podlodowską.
Mimo namowy aktualnego władcy i Jana Zamoyskiego,
nie zdecydował się na czynny udział w życiu
politycznym. Złożył obietnice Zamoyskiemu, że napisze
dla niego utwór literacki. Prace nad nim trwały do 1577
roku.
Z pewnością udzielał się społecznie na szczeblu
lokalnym – często bywał w Sandomierzu stolicy swego
województwa. 9 października 1579 roku Stefan Batory
podpisał w Wilnie nominacje na wojskowego
sandomierskiego.
Żywot Jana Kochanowskiego w Czarnolesie zakłóciły
nieszczęście rodzinne. Zmarł starszy brat Kasper, a w
1579 dwie córki poety : Urszula oraz Hanna. Około roku
1581 zmarł szwagier poety Grzegorz Podlodowski.
W sierpniu 1584 roku Stefan Batory zwołał do Lublina
naradę senatorów. Jak Kochanowski przyjechał do Lublina
celem interwencji w sprawie ukarania winnych śmierci
swego szwagra.
Kochanowski zmarł 22 sierpnia na udar mózgu. Miejsce
jego śmierci nie jest do końca znane. Najprawdopodobniej
zwłoki poety zostały pochowane w Lublinie, a na początku
XVII wieku przewiezione do kaplicy w Zwoleniu. W
uroczystościach pogrzebowych brał udział Stefan Batory.
W literaturze podmiotu pojawiają się informacje o dwóch
nagrobkach. Jeden z Zwoleniu, a drugi w kościele w
Policznie.
W swej twórczości łączył inspiracje pochodzące z
różnych nurtów filozoficznych. Polacy najczęściej
pamiętają go jako autora pisanych po polsku pieśni i
fraszek. Napisał ponad 300 fraszek.
Jan Kochanowski dostrzegł w swojej córeczce Uli
talent poetycki. Po jej śmierci napisał XIX trenów w
których wyraża swój ból po śmierci dziecka.
Obszerna twórczość Kochanowskiego nie tylko
wzbogaciła literaturę polską, ale także przyczyniła się
do powstania nowoczesnego języka polskiego.
Kochanowski zdobył uznanie u współczesnych mu
pisarzy i historyków m.in. Mikołaja Reja, Piotra
Stoińskiego, Stanisława Sarnickiego, Bartosza
Paprockiego.
W XX wieku Kochanowski był powszechnie wydawany i
traktowany za wielkiego poetę renesansowego.
Inspirował również poetów tamtego czasu m.in.
Leopolda Staffa, Józefa Wittlina, Jarosława
Iwaszkiewicza oraz Juliana Tuwima.
Życie Jana Kochanowskiego stało się inspiracją dla kilku
widowisk dramatycznych m.in. Anonimowy Jan
Kochanowski, rymotwórca polski, czyli zabawa w
Czarnolesiu (premiera 1807 rok).
Od początków XIX wieku, 32 kompozytorów
skomponowało do tekstów Kochanowskiego 50
utworów. Po raz pierwszy wykorzystał ją Jan Ursyn
Niemczewicz w libretcie do opery Jan Kochanowski,
wystawionej w Warszawie w 1817 roku.
• Wikipedia.pl
http://pl.wikipedia.org/wiki/Jan_Kochanowski
• Podręcznik do gimnazjum, klasa 1 – język polski.
„Świat w słowach i obrazach, Witold Bobiński, wyd.
WSiP.
•http://kochanowski.nasz.info/
a) 1649
b) 2014
c) 1682
d) 1530
a) ODROWĄŻ
b) KORWIN
c) SZAFRANIEC
d) PIASTÓW
a) POWSTANIU WARSZAWSKIM
b) HOŁDZIE PRUSKIM
c) II HOŁDZIE PRUSKIM
d) II WOJNIE ŚWIATOWEJ
a)
b)
c)
d)
STRACHOCINA
CHECHŁY
BYKOWCE
CZARNOLAS
a) BEATA I HANNA
b) URSZULA I GENOWEFA
c) ROZALINA I KATARZYNA
d) HANNA I URSZULA
a) POPEŁNIŁ SAMOBÓJSTWO
b) ZOSTAŁ ZAMORDOWANY
c) NA UDAR MÓZGU
d) UMARŁ ŚMIERCIĄ NATURALNĄ
a) ROMEO I JULIA
b) JAN I HANNA
c) JAN I DOROTA
d) JAN I URSZULA
a) SANOK
b) WARSZAWA
c) LUBLIN
d) MOSKWA
a) ROSJA
b) AMERYKA PÓŁNOCNA
c) JAPONIA
d) WŁOCHY
a) ANNA BIAŁACZOWSKA
b) DOROTA PODLODOWSKA
c) HANNA KOCHANOWSKA
d) BYŁ SAMOTNY
KONIEC