Transcript efektywność energetyczna

Alternatywne spojrzenie na
efektywność energetyczną
Nałęczów, 20.02.2013 r.
dr inż. Krzysztof Billewicz
Instytut Energoelektryki
Politechniki Wrocławskiej
www.krzysztofbillewicz.pl
Definicja efektywności energetycznej
•
Zgodnie z ustawą z dnia 15 kwietnia 2011 r. (Dz. U. nr
94, poz. 551) o efektywności energetycznej, określenie
efektywność energetyczna rozumie się jako stosunek
uzyskanej wielkości efektu użytkowego danego
obiektu, urządzenia technicznego lub instalacji, w
typowych warunkach ich użytkowania lub eksploatacji,
do ilości zużycia energii przez ten obiekt, urządzenie
techniczne lub instalację, niezbędnej do uzyskania
tego efektu.
•
Mniejsze zużycie energii oznacza mniejsze spalanie
paliw kopalnych, mniejszą emisję i mniejsze
zanieczyszczenie środowiska.
Co będzie poruszone?
efektywność energetyczna a:
• zmniejszone przychody przedsiębiorstw
energetycznych,
• budynki zero-energetyczne,
• taryfy dystrybucyjne,
• taryfy na energię,
• zakup nowych urządzeń AGD,
• problematyka kosztów podróżowania
samochodami elektrycznych.
Podział taryf
taryfy proste i złożone
Taryfy proste
- płatność uzależniona tylko od ilości zużytego
medium – opłata za każdą jednostkę
energii/gazu/wody/ ciepła – tylko stawki
zmienne (0 zł przy zerowym zużyciu);
Taryfy złożone
- stawki stałe: abonament, opłata przejściowa,
opłata za moc (stawka stała);
- stawki zmienne: za każdą jednostkę
energii/gazu/wody/ ciepła;
Efektywność energetyczna
nieprawidłowo skonstruowane taryfy dystrybucyjne
•
Przedsiębiorstwo dystrybucyjne ma koszty stałe i zmienne.
•
Koszty stałe są stosunkowo wysokie (utrzymanie infrastruktury sieciowej
- „drutów i słupów”, podatki, koszty pracy). Niebagatelną kwestią jest to,
w jaki sposób te koszty stałe będą podzielone na odbiorców, aby ich
płatności pokryły te koszty.
•
W taryfach dystrybucyjnych występuje subsydiowanie skrośne. Obecnie
koszty stałe przedsiębiorstw pokrywane są ze stawek zmiennych (za
dostarczenie energii). Dlatego przedsiębiorstwa te nie motywują klientów
do oszczędzania energii ani stosowania efektywnych energetycznie
urządzeń i technologii.
•
W przypadku, gdyby klienci oszczędzali energię, przedsiębiorstwo takie nie
miałoby wystarczającego finansowania i nie byłoby w stanie pokryć swoich
kosztów stałych.
•
Przedsiębiorstwa dystrybucyjne muszą być rentowne – muszą mieć
zagwarantowane finansowanie, aby pokryć swoje koszty i utrzymać
płynność finansową.
Efektywność energetyczna
a spadek przychodów przedsiębiorstw energetycznych
•
Klienci chcą oszczędzać pieniądze, a nie energię.
•
Każda zaoszczędzona przez klienta złotówka
(np. zainwestowana w energooszczędne urządzenie) nie
trafia do przedsiębiorstw energetycznych powodując
zmniejszenie ich przychodów finansowych.
•
Dla klienta za oszczędnością energii (oraz za jej
racjonalnym i efektywnym wykorzystaniem oraz za
wytwarzaniem na własne potrzeby) muszą iść korzyści
finansowe – motywator do określonego postępowania.
•
Wyedukowany, rozsądnie zużywający energię klient
oznacza mniejsze przychody dla elektroenergetyki.
Efektywność energetyczna
a spadek przychodów
•
W taryfach stawki stałe (opłaty za moc) powinny
gwarantować pokrycie kosztów stałych,
a stawki zmienne - kosztów zmiennych.
•
Niektóre pomysły naukowców na rozwiązanie tego problemu
to np. miesięczna stała opłata zryczałtowana za usługę
dystrybucyjną (sama stawka stała).
•
W dłuższym okresie czasu oszczędności energii przyczyniają
się do tego, że nie ma konieczności rozbudowy
infrastruktury sieciowej. Te koszty nie zostają poniesione,
więc nie są przerzucane na klientów.
•
Koszty dostarczenia energii w sytuacjach awaryjnych mogą
być wyższe niż wynikające z obowiązujących stawek.
Zalety
obecnej struktury taryf dystrybucyjnych
Obecna struktura taryfa ma swoje zalety:
•
większy udział kosztów zmiennych - opłaty za dostawę energii,
bardziej stymuluje - motywuje klientów do działań związanych z
efektywnością energetyczną i zwiększa opłacalność nowych
technologii energooszczędnych (przy założeniu niezmienności
stawek zmiennych za dostarczanie energii);
•
chroni przed nadmiernym wzrostem zapotrzebowania;
•
jeżeli stałe stawki byłyby wyższe, natomiast zmienne, które zależą
od ilości zużywanej energii byłby niższe, działania związane z
oszczędnością energii byłyby mniej opłacalne niż obecnie (mniejsza
motywacja do podejmowania inwestycji proefektywnościowych);
•
przedsiębiorstwa dystrybucyjne mogłyby zbytnio rozwinąć sieć
energetyczną na koszt klientów, a stała stawka gwarantowałaby
finansowanie zbędnych inwestycji.
Przedsiębiorstwa dystrybucyjne
koszty stałe a stawki zmienne
•
Jak zmieniłyby się opłaty za usługę dystrybucyjną,
gdyby większość odbiorców znacznie zredukowała swoje
zużycie energii np. o 50%?
•
Stawki dystrybucyjne zwiększyłyby się i całościowa
opłata klientów za usługę dystrybucyjną nie zmieniłaby
się.
•
Kalkulacje uwzględniające zwroty kosztów
inwestycyjnych związanych z zakupem urządzeń
energooszczędnych powinny to uwzględniać.
•
Niektórzy uważają, że zmniejszenie energii w wyniku
stosowania energooszczędnych technologii jest
pokrywane przez zwiększającą się liczbę odbiorców.
Przykład z wodą
•
Dlaczego woda jest taka droga? Bo ludzie zużywają jej o połowę mniej, niż
zużywali 10 lat temu.
•
Przedsiębiorstwo ma wiele kosztów stałych i musi je pokryć. Dlatego jeżeli
ludzie zużywają mniej wody, to musi być ona droższa.
•
Dlaczego ludzie zużywają o połowę mniej wody? Ponieważ chcieli zaoszczędzić
pieniądze w opłatach za wodę. Czy zaoszczędzili?
•
Pokrywanie kosztów stałych bierze się ze stawek zmiennych, czyli z opłat za
metr sześcienny wody – to jest subsydiowanie skrośne.
•
Nikt nie wini przedsiębiorstwa wodociągowego, że ma określone koszty lub, że
chce je pokryć i utrzymać płynność finansową.
•
Można natomiast je winić, że nieprawidłową strukturą taryf wprowadziło ludzi w
błąd – klienci myśleli, że zmniejszając swoje zużycie wody zapłacą za nią mniej.
•
Co by było, jeżeli struktura taryf odzwierciedlałaby rzeczywiste koszty
przedsiębiorstwa wodociągowego, czyli wysokie koszty stałe i małe koszty za
metr kw. wody? Ludzie nie tylko nie oszczędzaliby wody, ale
najprawdopodobniej zużycie by wzrosło.
Prosument
a koszty dystrybucji i subsydiowanie skrośne
•
A jak wygląda kwestia prosumenta? Generuje on energię na własne
potrzeby. Nawet, jeżeli jest to układ autonomiczny i technicznie nie ma
wpływu na sieć elektroenergetyczną, to przy tej samej mocy umownej
co inny klient nie oznacza niższych kosztów dystrybucji energii.
Dlaczego zatem miałby być zwolniony z pokrywania części kosztów
stałych przedsiębiorstwa, a inni klienci mieliby pokrywać takie koszty,
które on generuje? Byłoby to kolejne subsydiowanie skrośne. Jeżeli
oddawałby część energii do sieci, to powodowałby kolejne koszty.
•
Obniżenie opłat za usługi dystrybucyjne, w przypadku generacji energii
na własne potrzeby, jest możliwe, jeżeli są inni klienci – odbiorcy,
którzy pokryją te koszty. Zatem zakłada się zaangażowanie przez kilku
odbiorców-hobbystów. Mechanizm takiego subsydiowania skrośnego
może działać tak długo, dopóki nie ma zbyt wielu chętnych na „bycie
dotowanymi”, czyli np. zaangażowanych w mikrogenerację.
Efektywność energetyczna
a budynki zero-energetyczne – definicja ZNE
• Tematem referatu nie jest krytyczna analiza
różnych definicji budynków zero-energetycznych,
pasywnych itp.
• Budynek zero-energetyczny to popularny termin
opisujący budynek z zerowym zużyciu energii
netto i zerową emisją dwutlenku węgla rocznie.
• W teorii budynek ZNE ma znacznie obniżone
potrzeby energetyczne dzięki wykorzystaniu
technologii energooszczędnych. Jego bilans
potrzeb energetycznych może być wsparty przez
generację energii w źródłach odnawialnych.
Domy zero-energetyczne
Źródło: http://www.pvdatabase.org/projects_viewbest.php
Budynek zero-energetyczny musi generować więcej energii
niż sam zużywa. Ponieważ nie można skorelować generacji
z OZE z zapotrzebowaniem, to nadmiar energii będzie
oddawany do sieci elektroenergetycznej.
Z sieci energia będzie
pobierana, kiedy będzie
przewaga
zapotrzebowania nad
generacją. Sieć jest
traktowana jako
magazyn energii
(bankowe konto energii).
Domy zero-energetyczne
a przepływy pieniężne
• Budowa domów zero-energetycznych przy obecnej
konstrukcji taryf powoduje spadek przychodów
przedsiębiorstw energetycznych. Podobnie elektrownie
mają koszty stałe (podatki, remonty, koszty pracy,
utrzymanie nieruchomości) i zmienne.
• Podobnie przedsiębiorstwa dystrybucyjne (koszty
utrzymania majątku sieciowego, napraw i konserwacji,
usług systemowych, pracy, podatki itp. Jak będą wyglądały
przepływy pieniężne w przypadku, kiedy na pewnym
obszarze będzie duży udział budynków zeroenergetycznych?
• Dlaczego klient inwestuje w dom zero-energetyczny? Aby
mniej płacić za usługę energetyczną. O ile mniej zapłaci?
Budynki zero-energetyczne
a oszczędności
• Oszczędności w płatnościach za energię w
przypadku budynków zero-energetycznych
wynikają z subsydiowania skrośnego przez
klientów, którzy nie mają takich domów.
• Będzie to miało miejsce tak długo, dopóki
udział domów zero-energetycznych nie
będzie znaczny.
Koszty dystrybucji a stawki (netto)
w taryfach na przykładzie TAURON GZE 2012
Stawki w taryfie
G12 nie wynikają
z rzeczywistych
kosztów tylko
z wytycznych
regulatora
Efektywność energetyczna
a taryfy na energię
• Ceny energii elektrycznej zazwyczaj różne dla
klientów mieszkaniowych, komercyjnych i
przemysłowych.
• Płaski system ryczałtowy oznacza, że klienci płacą
taką samą kwotę za jednostkę energii, niezależnie
od zmieniających się w ciągu dnia koszt produkcji
jednostkowej energii. Tak więc nie ma możliwości
wyboru, czy wolą droższą energię wtedy, gdy są
wyższe koszty produkcji oraz tańszą, w godzinach,
kiedy produkcja energii jest tańsza i jest mały
popyt na nią.
Koszty energii (netto) w taryfach
a koszty na rynku energii dla typowego dnia
Koszty energii (netto) w taryfach
a koszty na rynku energii dla dni maksymalnych obciążeń KSE
Ceny energii (netto) w kontraktach
źródło: http://serwisy.gazetaprawna.pl/energetyka/artykuly/669105,energetyka_nie_chce_obnizki_cen.html
Gdyby…
taryfy były inaczej zaprojektowane
•
Całościowe koszty energii (cena kolejnych zużywanych
kWh – większe zużycie niż teraz) byłyby niższe, niż są
obecnie.
•
Jeżeli taryfy odzwierciedlałyby koszty generowane
przez klientów, to zmieniając taryfę z G11 na G12,
przy nie zmienionym profilu zużycia energii, płacili oni
by tyle samo.
•
Na ich potrzeby sprzedawca
energii za tyle samo
kupowałby energię
i sprzedawał z ją
tą samą marżą.
Efektywność energetyczna
a zakup nowych urządzeń domowych
• Producenci zauważyli, że klienci wolą zakup
tańszych sprzętów AGD, które są mniej
energooszczędne (głosowanie portfelami).
• Urządzenia o wyższej efektywności
energetycznej są droższe.
• Producent może obniżyć ceny przy sprzedaży na
wysokim poziomie, a to powoduje dalsze
zwiększenie różnicy w cenie pomiędzy bardziej
efektywnym urządzeniem a mniej efektywnym,
na korzyść tego drugiego.
Śmierć technologiczna
• Obecnie obserwuje się skrócenie czasu
bezawaryjnej pracy urządzeń. Często nie wynika
to z ich bardziej zaawansowanej budowy np. w
przypadku odkurzacza.
• Niektórzy badacze sugerują, że to producenci
specjalnie ustalają czas życia produktu, a szybciej
psujące się urządzenie powoduje, że klienci
kupują następne.
• Długość czasu, kiedy urządzenia funkcjonują bez
awarii wydaje się być coraz krótszy na przestrzeni
ostatnich kilkunastu lat.
Skrócony czas życia urządzeń
Klienci dostrzegli skrócony czas życia urządzeń i dlatego:
1)
Efektywne energetycznie urządzenie będzie prawidłowo krócej
działać – więc mniej opłaca się inwestować w urządzenia
energooszczędne, zakłada się krótszy okres zwrotu.
2)
Obserwuje się tendencje, że wiele urządzeń psuje się niedługo
po skończonym okresie gwarancji. Klienci coraz częściej kupują
takie urządzenia na raty, zamieniając jeden koszt inwestycyjny
niejako na miesięczną opłatę – koszt prania.
3)
Mniej efektywne energetycznie urządzenia są prostsze w
budowie.
Urządzenia nieefektywne energetycznie np. lodówka oddaje
nadmiar zużytej energii w postaci ciepła do otoczenia – ogrzewa
kuchnię w zimie (i w lecie).
Źródło: onet.pl
.
Daniny publiczne w kosztach benzyny
Dla 11-08-2011; 1 EUR=4.141 PLN)
Opłata
Opłata za 1 litr
Akcyza
Opłata paliwowa
VAT (23%)
Całkowity udział podatków
Koszt benzyny bezołowiowej 1 litr
EURO
1.21
0.38
0.02
0.22
0.62
0.59
PLN
5.00
1.57
0.09
0.93
2.57
2.43
Porównanie danin publicznych i
kosztów przejechania 100 km
1 EUR=4.141 PLN
Petrol
Electrical
Koszt benzyny 11-08-2011
1.21 EUR
(5 PLN)/1 liter
0.14 EUR
(0.60 PLN)/1 kWh
Koszt danin publicznych
0.62 EUR
(2.57 PLN)/1 liter
0.04 EUR
(0.15 PLN)/1 kWh
Średnie spalanie na 100km
8 liters
16-20 kWh
Publiczne daniny za
przejechanie 100 km
5 EUR
(20.56 PLN)
0.72 EUR
(3 PLN)
Samochody elektryczne
a dochody budżetu państwa
• W 2011 roku dochody z akcyzy i podatku
VAT od paliw wyniosły nieco ponad 34 mld
zł. To 15% całości dochodów budżetu
państwa. Wg szacunków w 2012 roku jest
to kwota minimum 37 mld zł.
• W 2011 roku na akcyzie na benzynę i olej
napędowy fiskus zamierzał zarobić prawie
25,3 mld zł oraz niemal 1,2 mld zł na
akcyzie na autogaz. W sumie 26,5 mld zł.
Samochody elektryczne
a dochody budżetu państwa
• Skąd się biorą korzyści z zakupu samochodów
elektrycznych?
Odpowiedź: z niższych kosztów transportu.
• W przypadku dużej ilości samochodów
elektrycznych jak budżet państwa zareaguje
na znaczny spadek przychodów budżetu
państwa?
• Znacząco niżej opodatkowane będzie
przejechanie 100 km własnym samochodem
elektrycznym niż benzynowym.
Samochody elektryczne
a ogniwa fotowoltaiczne
Czy możliwe jest podróżowanie za darmo?
Załóżmy, że ogniwa fotowoltaiczne będą
bardzo tanie. Byłyby stosowane na masową
skalę. Klienci ładowaliby akumulatory
samochodów elektrycznych i jeździli nimi
praktycznie za darmo. Co na to powiedziałby
Rząd i jak wyglądałby budżet państwa oraz
przychody od zmotoryzowanych?
Samochody elektryczne
Koszty akumulatorów
•
Barierą rozwoju motoryzacji jest koszt akumulatora –
dlatego we Francji zakłada się, że właściciel samochodu
nie będzie właścicielem akumulatora – będzie go
dzierżawił, płacąc 72 EURO miesięcznie za wynajem.
•
Ładowanie akumulatora będzie polegało na faktycznym
ładowaniu albo na wymianie akumulatora na już
naładowany.
•
Średni dystans takich samochodów elektrycznych to ok.
160 km. Akumulator wytrzymuje średnio 500 – 1000
ładowań. Następnie musi być wymieniony na nowy. To są
konkretne koszty. Kto je poniesie? Właściciel pojazdu lub
będzie kolejne subsydiowanie skrośne.
Samochody elektryczne
rzeczywiste koszty podróżowania
Jeżeli obecnie uwzględni się:
•
Koszt energii elektrycznej za przejechanie 100 km,
•
Koszt wynajmu akumulatora lub konieczność jego
wymiany – poniesienia wysokich kosztów,
•
Możliwość zwiększenia danin publicznych w energii
elektrycznej wykorzystywanej do ładowania
akumulatorów samochodów. W przypadku posiadania
własnego generatora (np. ogniwa fotowoltaicznego) i
ładowania akumulatora samochodu kierowca jeździłby
praktycznie nie ponosząc żadnych opłat.
Wtedy okaże się, że z ekonomicznego punktu widzenia nie
jest to rozwiązanie w żaden sposób opłacalne.
Wnioski
•
Klienci chcą oszczędzać pieniądze, a nie energię.
•
Każda zaoszczędzona przez klienta złotówka
(np. zainwestowana w energooszczędne urządzenie)
zmniejsza przychody finansowe przedsiębiorstw
energetycznych.
•
Inwestowanie w samochody elektryczne powoduje
perspektywiczne zmniejszenie przychodów finansowych
budżetu państwa, w którym przychody od osób
zmotoryzowanych mają duży udział – 15% (w 2012 roku
jest to kwota ok. 37 mld zł).
Wnioski
•
Obecne taryfy energetyczne (dystrybucyjne i za energię) nie
gwarantują tego, że odbiorcy będą pokrywać koszty, które powodują.
•
Aby inwestycje proefektywnościowe zakończyły się sukcesem
konieczne jest subsydiowanie skrośne (w przeciwnym razie najczęściej
takie inwestycje się nie opłacają). Występuje to również w przypadku
białych certyfikatów.
•
W przypadku, kiedy nie byłoby subsydiowania skrośnego, inwestycje
proefektywnościowe byłyby znacznie mniej opłacalne niż jest to
obecnie.
Subsydiowanie skrośne (wynikające z określonej polityki energetycznej
i stosowania określonych bodźców) zaburza rynek. Klienci nie
pokrywają kosztów, które generują.
To powoduje, że klienci nie wiedzą za co płacą. Przy spadku zużycia
wszystkich odbiorców o 50% wzrost ceny za dostawę energii o ok.100%.
Czy tyle wzrosły koszty? Nie, tyle zmalały przychody elektroenergetyki.
Wnioski
Subsydiowanie skrośnie nie pokazuje rzeczywistych kosztów
Subsydiowanie skrośnie występuje w kilku przypadkach
związanych z rozliczeniami za usługę energetyczną:
•
koszty stałe przedsiębiorstw dystrybucyjnych a stawki zmienne,
•
koszty dystrybucji energii w taryfach wielostrefowych a koszty przedsiębiorstwa
dystrybucyjnego z tym związane,
•
koszty energii w taryfach dwustrefowych a koszty energii w hurcie,
•
przedsiębiorstwo obrotu czasami drożej energię kupuje niż sprzedaje. Dotowanie
energii w pewnych godzinach kosztem uzyskania zysku w innych godzinach.
•
Obecnie wykorzystywana taryfa jednostrefowa ze stałą stawka za energię
powoduje, że odbiorcy mający różny profil zapotrzebowania powodują różne
koszty przedsiębiorstw. Mają różną marżę ze sprzedaży. Jedni odbiorcy dotują
energię dla innych.
•
Rozliczenia domów zero-energetycznych lub formy wsparcia dla generacji energii w
OZE. Wszyscy odbiorcy zostają obciążeni kosztami – które potem są przekazywane
podmiotowi mającemu OZE
Inne przypadki subsydiowania skrośnego
(nie opisywane w artykule)
To nie wszystkie znane przypadki subsydiowanie skrośnego, jeszcze są
m.in.:
1.
rozliczenia wg profili standardowych (wróżenie z fusów). Ta sama
grupa taryfowa a inne zużycie np.: emeryci z TV, single poza domem,
małżeństwa pracujące do np. 17:00, rodziny z małymi dziećmi.
Operator nie może żądać szczegółowych danych, ponieważ nie są one
potrzebne do prawidłowego wystawienia faktury dla klienta.
2.
Różne koszty dystrybucji energii w mieście – duże skupienie odbiorców,
wielki odbiór, a na rozległych terenach wiejskich, drobni odbiorcy,
pojedyncze gospodarstwa.
3.
Mechanizmy rynkowe - miedziana płyta przykładem subsydiowania
skrośnego. Transport węgla kosztuje, podobnie transport energii.
4.
Taryfy socjalne i pracownicze,
5.
Kolorowe certyfikaty.
Wnioski – o subsydiowaniu skrośnym
(dyskryminacja cenowa)
Subsydiowanie skrośne występuje w innych obszarach:
•
abonament RTV (podatek od telewizora lub radia na rzecz mediów
publicznych - nie zależy od stopnia korzystania z telewizji – można
wyjechać na pół roku i telewizor byłby wyłączony – a abonament za ten
okres trzeba zapłacić),
•
składka na NFZ (nie jest to składka ubezpieczeniowa, tylko podatek –
wysokość świadczenia nie jest uzależniony od wysokości składki),
•
Autobus PKS w jedną stronę jedzie pełny, a w drugą pusty.
•
Student z legitymacją jedzie ze zniżką, a bez legitymacji płaci pełną cenę
za przejazd (co ma wspólnego posiadanie legitymacji z kosztami
transportu?).
•
Przejazd autobusem jeden przystanek lub na całej długości linii kosztuje
tyle samo, niezależnie od liczby km (konduktor mówi: płaci się za pierwszy
przystanek, a potem jedzie się za darmo).
•
obiady w przedszkolu… itd.
Subsydiowanie skrośne
– czy jest to problem?
Nie chodzi o to, aby
tropić i doszukiwać się
subsydiowania
skrośnego w różnych
obszarach, tylko aby
wyeliminować je z
miejsc, w których jest
to jednoznaczne, tanie i
proste do wykonania.
Przykład: płatność wg dochodów, a nie wg kosztów.
Źródło: http://www.palgrave-journals.com/jphp/journal/v32/n1s/fig_tab/jphp201123f1.html#figure-title
Wnioski
•
Czasami występowanie pewnych kosztów jest ukrywane, aby
zmotywować klienta do działań w kierunku oszczędnego, racjonalnego i
efektywnego wykorzystania energii elektrycznej (również i wody, gazu,
ciepła) lub inwestowania w samochody elektryczne.
•
Klient uzyska oszczędności finansowe (koszty dystrybucji energii)
jedynie w przypadku, gdy niewiele osób podejmie takie działania.
Pozostali klienci zostaną obciążenie kosztami tego. Jest to finansowanie
korzyści niewielu klientów (hobbystów) przez osoby nieuczestniczące w
takich programach lub niezaangażowanych w określone
działania/inwestycje.
•
Budowa inteligentnych sieci polega na przekształceniu nieświadomego
biernego klienta w świadomego, zaangażowanego prosumenta. Wydaje
się, że jednym z działań powinno być urealnienie kosztów i
skonstruowanie taryf energetycznych wg rzeczywistych kosztów, a nie
wokół bodźców stymulacyjnych. Większy udział w pokrywaniu własnych
kosztów, a mniejszy w realizowaniu określonej polityki energetycznej.
Bodźce czy przerzucanie kosztów
Należy określić, czy będą stosowane:
• Bodźce finansowe, których celem jest
wymuszenie pewnych zachowań klientów
(spodziewana jest określona zmiana
zachowań – taka polityka jest niezrozumiała
dla klienta), obecne jest subsydiowanie
skrośne.
• Polityka urealniania kosztów i przerzucania
ich na klienta – ponosi on te koszty, do
powstania których przyczynia się.
Koniec
Rysunek źródło: http://www.bavaria-group.com/en/bc/portfolio/costefficiency/?PHPSESSID=34ac36bf52e6602e52e63c9175ce5e82
Dziękuję za uwagę
Pytania?