Transcript مدلی برای ارتقاء مهارت‌های خواندن»، فرهنگسراهای فردوس

‫دک تر یزدان منصوریان‬
‫عضو هیئت علمی دانشگاه تربیت معلم‬
‫خرداد و تیر ‪1390‬‬
‫فرهنگسرای فردوس‪ ،‬میثاق و نور‬
‫به جای مقدمه‬
‫‪ ‬اگر عنوان اخرین ک تابی را که خواندهاید به خاطر نمیاورید‪ ،‬نگران نباشید‪.‬‬
‫‪ ‬اگر عنوان نخستین ک تابی که خواندهاید نیز فراموش کرده اید‪ ،‬باز هم نگران نباشید‪.‬‬
‫‪ ‬اما اگر مطالعه جایگاه مهمی در زندگی شما ندارد‪ ،‬بد نیست کمی نگران باشید!‬
‫‪ ‬مطالعه به زندگی ما تازگی می بخشد‪ ،‬و عدم مطالعه ما را به روزمرگی می کشاند‪.‬‬
‫‪ ‬اگر ساعات مطالعه ما کمتر از ان است که باید باشد؛ ا‬
‫فعل دلیل ان مهم نیست‪.‬‬
‫‪ ‬باید در جستجوی راهکاری بود ‪ ...‬و این کارگاه چند پیشنهاد در این زمینه دارد‪.‬‬
‫‪2‬‬
‫‪Yazdan Mansourian‬‬
‫‪12/19/2010‬‬
‫چند نک ته مقدماتی دیگر‬
‫‪ ‬مطالعه مهارتی اک تسابی است و با تمرین و ممارست به دست می اید‪.‬‬
‫‪ ‬برای شروع مطالعه هرگز دیر نیست‪ .‬از امروز شروع کنید!‬
‫‪ ‬نگران کمبود وقت نباشید‪ ،‬مطالعه وقت زیادی از شما نمی گیرد‪.‬‬
‫‪ ‬مطالعه کار دشواری نیست‪ ،‬و اگر با اشتیاق همراه باشد بسیار مفرح خواهد بود‪.‬‬
‫‪ ‬مطالعه می تواند افقهای وسیع و تازه ای در ذهن شما ایجاد کند‪.‬‬
‫‪ ‬مطالعه فرصتهای تازه ای در اختیارتان قرار می دهد‪ .‬با مطالعه خلقتر خواهید شد‪.‬‬
‫‪ ‬این کارگاه رویکرد ساده ای را برای بهبود مهارتهای مطالعه پیشنهاد می کند‪.‬‬
‫‪3‬‬
‫‪Yazdan Mansourian‬‬
‫‪12/19/2010‬‬
‫هشت ضلع این رویکرد‬
‫‪ ‬مطالعه مستقل و مستمر؛‬
‫‪ ‬مطالعه متناسب و متعادل؛‬
‫‪ ‬مطالعه مفرح و متنوع؛‬
‫‪ ‬مطالعه مستند و مکمل؛‬
‫‪ ‬مطالعه موازی و متقارن؛‬
‫‪ ‬مطالعه منسجم و منظم؛‬
‫‪ ‬مطالعه منتقدانه و موشکافانه؛‬
‫‪ ‬مطالعه موثر و مولد‪.‬‬
‫منصوریان‪1389 ،‬‬
‫‪4‬‬
‫‪Yazdan Mansourian‬‬
‫‪12/19/2010‬‬
Reading Octagon
 Independent and Continuous Reading
 Appropriate and Balanced Reading
 Diverse and Recreational Reading
 Authentic and Complementary Reading
 Parallel and Symmetrical Reading
 Coherent and Consistent Reading
 Critical and Meticulous Reading
 Efficient and Productive Reading (Mansourian, 2010)
12/19/2010
Yazdan Mansourian
5
‫مطالعه مستقل و مستمر‬
‫‪ ‬مطالعه مستقل یکی از مهارتهای «سواد اطلعاتی» است‪.‬‬
‫‪ ‬مطالعه مستمر یکی از مبانی «یادگیری مادام العمر» است‪.‬‬
‫‪ ‬افراد برخوردار از مهارت مطالعه مستقل‪ ،‬چگونه اموختن را اموختهاند‪.‬‬
‫‪ ‬انان بدون کمک دیگران میتوانند نیازهای اطلعاتی خود را بشناسند‪ ،‬بهترین منابع پاسخگوی این نیازها را بیابند و به‬
‫نحو موثری از انها استفاده کنند‪.‬‬
‫‪ ‬مهارت مطالعه مستقل زمینه ساز استمرار در مطالعه است‪.‬‬
‫‪ ‬مطالعه فرایندی مقطعی نیست‪ ،‬و زمانی موثر است که مداوم و همیشگی باشد‪.‬‬
‫‪6‬‬
‫‪Yazdan Mansourian‬‬
‫‪12/19/2010‬‬
‫تمرین مطالعه (‪)1‬‬
‫‪ ‬اگر ا‬
‫قبل ک تابی خریدهاید و هرگز فرصت نشده ان را مطالعه کنید‪ ،‬به خودتان قول دهید که حداک ثر تا دو هفته دیگر ان را مطالعه‬
‫کنید‪.‬‬
‫‪ ‬می توانید متن ک تاب را به ‪ 14‬بخش تقسیم کنید‪ ،‬و هر روز فقط یک بخش را بخوانید‪.‬‬
‫‪ ‬هر روز پس از مطالعه این بخشها چند خطی درباره انچه از ان اموخته اید بنویسید‪.‬‬
‫‪ ‬اگر افرادی را می شناسید که این ک تاب را خوانده اند‪ ،‬نظرشان را درباره ان جویا شوید‪.‬‬
‫‪ ‬همیشه مطلبی خواندنی همراه داشته باشید‪ ،‬و از فرصتهای کوتاه برای خواندن استفاده کنید‪.‬‬
‫‪ ‬برای تمرین در خواندن‪ ،‬داستانها کوتاه مطالعه کنید‪ .‬بعضی از این داستانها شاهکارند!‬
‫‪ ‬وبلگی ساده درست کنید و درباره اثاری که می خوانید نظرتان را منتشر سازید‪.‬‬
‫‪7‬‬
‫‪Yazdan Mansourian‬‬
‫‪12/19/2010‬‬
‫مطالعه متناسب و متعادل‬
‫‪ ‬منبعی که برای مطالعه انتخاب میشود‪ ،‬باید متناسب با ویژگیهای خواننده ان باشد‪.‬‬
‫‪ ‬فراموش نکنید‪ :‬هر خواننده ای ک تابش و هر ک تابی خواننده اش!‬
‫‪ ‬افراط در مطالعه نیز به هیچ وجه مطلوب نیست‪ .‬این افراط هم به زمان اختصاص یافته به مطالعه مربوط‬
‫است و هم به نوع مطالبی که خوانده میشود‪.‬‬
‫‪ ‬خواننده موفق کسی نیست که بی وقفه در حال خواندن انواع و اقسام ک تابهاست‪.‬‬
‫‪ ‬چنین رویکردی بیش از انکه نتیجه مطلوبی در پ ی داشته باشد‪ ،‬ممکن است به سردرگمی خواننده منجر شود‪.‬‬
‫‪8‬‬
‫‪Yazdan Mansourian‬‬
‫‪12/19/2010‬‬
‫مطالعه مفرح و متنوع‬
‫‪ ‬ضلع سوم این هشت ضلعی با جنبههای روانشناختی مطالعه در پیوند است‪.‬‬
‫‪ ‬مطالعه فقط وقتی استمرار مییابد که برای خواننده مفرح و لذتبخش باشد‪ .‬در غیر این صورت‪ ،‬وی به سرعت‬
‫از مطالعه خسته میشود‪.‬‬
‫‪ ‬بنابراین‪ ،‬نباید مطالعه را وظیفهای سخت و دشوار تلقی کنیم‪.‬‬
‫‪ ‬مطالعه نتیجهبخش همواره برای خوانندگان علقهمند بسیار مطبوع است‪.‬‬
‫‪ ‬دامنه مطالعه خود را فقط به یک نویسنده یا نوع خاصی از اثار محدود نکنید‪.‬‬
‫‪9‬‬
‫‪Yazdan Mansourian‬‬
‫‪12/19/2010‬‬
‫تمرین مطالعه (‪)2‬‬
‫‪ ‬یکی از اثار کلسیک معروف دنیا‪ ،‬مثل بینوایان ویک تور هوگو‪ ،‬را از نزدیک ترین ک تابخانه امانت بگیرید‪ ،‬و قبل‬
‫از پایان مهلت امانت‪ ،‬ان را مطالعه کنید‪.‬‬
‫‪ ‬پس از تحویل ک تاب‪ ،‬حداقل یک صفحه به زبان خودتان درباره ان اثر بنویسید‪.‬‬
‫‪ ‬دیدگاههای دیگران را در مورد این اثر در منابع نقد و بررسی مطالعه کنید‪.‬‬
‫‪ ‬چقدر با این نظرات موافقید؟ شما هم می توانید یکی از این منتقدان باشید‪.‬‬
‫‪ ‬ایا به دیگران توصیه می کنید ان را بخوانند؟ نقاط قوت و ضعف ان چیست؟‬
‫‪10‬‬
‫‪Yazdan Mansourian‬‬
‫‪12/19/2010‬‬
‫مطالعه مستند و مکمل‬
‫‪ ‬چهارمین ضلع مربوط به نوع مطالبی است که برای مطالعه انتخاب میکنیم‪.‬‬
‫‪ ‬خوانندگان باید در انتخاب منابعی که مطالعه میکنند دقیق و نک تهسنج باشند‪.‬‬
‫‪ ‬فرصتها محدود و وقت کاالی ی کمیاب و بسیار گرانبهاست‪.‬‬
‫‪ ‬نباید همه چیز را مطالعه کرد و باید همواره در جستجوی بهترین اثار بود‪.‬‬
‫‪ ‬اولویت با منابعی است که به ارتقاء دانش و بینش ما کمک کنند‪ ،‬و مطالعه هریک به تکمیل اطلعاتی که از‬
‫منابع دیگر کسب کردهایم منجر شود‪.‬‬
‫‪11‬‬
‫‪Yazdan Mansourian‬‬
‫‪12/19/2010‬‬
‫تمرین مطالعه (‪)3‬‬
‫‪ ‬پنج مقاله علمی جدید درباره یکی از موضوعات بنیادی رشته تحصیلی خود انتخاب کنید‪ ،‬و با مطالعه هر یک میزان‬
‫مستند بودن مطالب ارائه شده را بررسی نمایید‪.‬‬
‫‪ ‬ایا می توانید بر اساس میزان مستند بودن‪ ،‬انها را رتبه بندی کنید؟‬
‫‪ ‬به نظر شما چه نوع پیوند یا پیوندهای موضوعی میان این ‪ 5‬اثر وجود دارد؟‬
‫‪ ‬ایا می توانید شباهتها و تفاوتهای این اثار را نشان دهید؟‬
‫‪ ‬به نظر شما این اثار بیشتر به هم شبیه اند یا بیشتر با مهم متفاوتند؟‬
‫‪ ‬اگر بخواهید مقاله ای در این زمینه بنویسید‪ ،‬سبک کدامیک را انتخاب خواهید کرد؟‬
‫‪12‬‬
‫‪Yazdan Mansourian‬‬
‫‪12/19/2010‬‬
‫مطالعه موازی و متقارن‬
‫‪ ‬در فرایند مطالعه نباید خود را فقط به یک منبع مشخص محدود کنیم‪.‬‬
‫‪ ‬مطالعه همزمان چند اثر درباره یک موضوع مشخص بسیار مفید است‪.‬‬
‫‪ ‬باید همواره اراء و اندیشه های گوناگون را بررسی و مقایسه کنیم‪.‬‬
‫‪ ‬این بررسی و مقایسه ما را به تحلیلها و تفسیرهای تازهای میرساند و در روند پویای ی و باروری اندیشه‬
‫موثر خواهد بود‪.‬‬
‫‪ ‬در مطالعه هر موضوع به وجوه مختلف ان توجه کنید‪.‬‬
‫‪13‬‬
‫‪Yazdan Mansourian‬‬
‫‪12/19/2010‬‬
‫تمرین مطالعه (‪)4‬‬
‫‪ ‬به ک تابخانه مراجعه کنید و درباره یک موضوع مشخص حداقل ‪ 3‬ک تاب از ‪ 3‬نویسنده متفاوت امانت بگیرید‪.‬‬
‫‪ ‬ایا می توانید دیدگاههای این ‪ 3‬نویسنده را با هم مقایسه کنید؟‬
‫‪ ‬به نظر شما کدامیک از این اثار جامعیت بیشتری برخوردار است؟‬
‫‪ ‬چگونگی ارائه مطالب در این ک تابها را با هم مقایسه کنید؟‬
‫‪ ‬ساختار این اثار تا چه اندازه مشابه یا متفاوت است؟‬
‫‪ ‬اگر شما بخواهید در این زمینه ک تابی بنویسید‪ ،‬ساختار ان را چگونه تدوین می کنید؟‬
‫‪14‬‬
‫‪Yazdan Mansourian‬‬
‫‪12/19/2010‬‬
‫مطالعه منسجم و منظم‬
‫‪ ‬مطالعه باید هدفمند باشد و خواننده خود را در مسیر روشنی قرار دهد و با هرگام به هدف تعیین شده‬
‫نزدیک تر شود‪.‬‬
‫‪ ‬ا‬
‫مثل ساعات مشخصی از روز یا هفته را به مطالعه منابعی اختصاص دهیم که بین انها از نظر موضوعی و‬
‫ساختاری پیوندهای روشنی وجود دارد‪.‬‬
‫‪ ‬مرور هر یک از این اثار به فهم بهتر مطالب دیگر کمک کند‪.‬‬
‫‪ ‬سعی کنید بین مطالب مختلفی که می خوانید پیوندهای معنای ی برقرار سازید‪.‬‬
‫‪15‬‬
‫‪Yazdan Mansourian‬‬
‫‪12/19/2010‬‬
‫مطالعه منتقدانه و موشکافانه‬
‫‪ ‬یکی دیگر از مهارتهای خوانندگان موفق مهارت "تفکر انتقادی" است‪.‬‬
‫‪ ‬تعامل خواننده با متنی که مطالعه میکند باید همراه با تامل و ّ‬
‫تدبر باشد و خواننده در حد یک گیرنده غیرفعال‬
‫به ضبط مطالبی که میخواند نپردازد‪.‬‬
‫‪ ‬خواننده باید به انچه میخواند با نگاهی تحلیلی بیاندیشد و درباره درستی یا نادرستی انها قضاوت کند‪.‬‬
‫‪ ‬پس از مطالعه هر اثر پرسشهای ی درباره انچه خوانده اید مطرح کنید‪.‬‬
‫‪ ‬ایا می توانید پاسخهای دقیقی به این پرسشها ارائه کنید؟‬
‫‪16‬‬
‫‪Yazdan Mansourian‬‬
‫‪12/19/2010‬‬
‫تمرین مطالعه (‪)5‬‬
‫‪ ‬دوباره به ک تابخانه مراجعه کنید و حداقل ‪ 3‬مقاله جدید درباره یکی از موضوعات مرتبط با واحدهای درسی این ترم خود‬
‫انتخاب کنید‪.‬‬
‫‪ ‬مقدمه این مقاالت را مطالعه کنید‪ .‬با مطالب مطرح شده در مقدمه چقدر موافقید؟‬
‫‪ ‬ایا این مقدمه می تواند شما را به مطالعه بخشهای بعدی مقاله ترغیب کند؟‬
‫‪ ‬ایا ضرورت نگارش این مقاله و هدف از نگارش ان در مقدمه تبیین شده است؟‬
‫‪ ‬اگر شما بخواهید مقاله ای در این زمینه بنویسید؛ مقدمه شما چگونه خواهد بود؟‬
‫‪17‬‬
‫‪Yazdan Mansourian‬‬
‫‪12/19/2010‬‬
‫مطالعه موثر و مولد‬
‫‪ ‬وقتی که هفت ضلع قبلی مورد توجه قرار گیرد‪ ،‬در نهایت مطالعه موثر و مولد خواهد بود‪.‬‬
‫‪ ‬مطالعه موثر منجر به تحقق «یادگیری فعال» می شود‪.‬‬
‫‪ ‬یادگیری فعال یکی از پایدارترین انواع یادگیری است‪.‬‬
‫‪ ‬این یادگیری یا در ارتقاء دانش خواننده تجلی مییابد یا در نگرش و رفتار او تغییری ماندگار ایجاد خواهد کرد‪.‬‬
‫‪ ‬مولد بودن مطالعه نیز که یکی از نتایج مهم در فرایند مطالعه است‪ ،‬و مربوط به فراوردهای است که در نتیجه فرایند مطالعه حاصل‬
‫خواهد شد‪.‬‬
‫ا‬
‫معموال میتوانند براساس انچه میخوانند‪ ،‬مطالب تازهای تولید کنند و به مشارکت در تولید دانش‬
‫‪ ‬افرادی در مطالعه موفقاند که‬
‫جدید بپردازند‪.‬‬
‫‪18‬‬
‫‪Yazdan Mansourian‬‬
‫‪12/19/2010‬‬
‫تمرین مطالعه (‪)6‬‬
‫‪ ‬در پایان هر هفته درباره انچه در ان هفته اموخته اید چند خطی بنویسید‪.‬‬
‫‪ ‬دراغاز نوشتن نگران ساختار و شیوه نگارش نباشید‪ .‬ا‬
‫فعل فقط بنویسید‪.‬‬
‫‪ ‬پس از چهار هفته از مقایسه این «هفته نامه ها» به چه نتیجه ای می رسید‪.‬‬
‫‪ ‬امار مطالعه خود را در هر هفته ثبت کنید و به تدریج ان را افزایش دهید‪.‬‬
‫‪ ‬در هر ترم فهرستی از اثار مرتبط با واحدهای ی که می گذرانید تهیه کنید‪.‬‬
‫‪ ‬اگر این فهرست با توصیف و تحلیل همراه باشد بسیار بهتر خواهد بود‪.‬‬
‫‪19‬‬
‫‪Yazdan Mansourian‬‬
‫‪12/19/2010‬‬
‫سخن پایانی‬
‫‪ ‬بعد از این کارگاه به ک تابخانه دانشکده مراجعه کنید و در هر زمینه که مایلید ک تابی امانت بگیرید و مطالعه ان‬
‫را از همین امروز شروع کنید‪.‬‬
‫‪ ‬قبل از پایان روز حداقل مقدمه و پیشگ فتار ان ک تاب را مطالعه کنید‪.‬‬
‫‪ ‬درباره انچه می خوانید با دوستانتان صحبت کنید و نطرشان را جویا شوید‪.‬‬
‫‪ ‬اگر شیوه موثری در مطالعه می شناسید به انان نیز اطلع دهید‪.‬‬
‫‪ ‬از خواندن لذت ببرید و به سودمندی ان اطمینان داشته باشید‪.‬‬
‫‪ ‬موفق باشید و هرگز از ک تاب و مطالعه دور نشوید‪.‬‬
‫‪20‬‬
‫‪Yazdan Mansourian‬‬
‫‪12/19/2010‬‬