Transcript Paddenstoelen praktijk deel 1

Cursus Paddenstoelen
Natuurpunt Haacht
Excursie 12/09/2009 – Haachts Broek
1
Wandelroute
Het Haachts Broek ligt in de vallei van de Leibeek, op een plaats waar enkele
duizenden jaren geleden de Dijle stroomde. De Dijle heeft er een laag leem en klei
afgezet. Sedert 195x zijn de hooilanden grotendeels vervangen door populierenbossen.
2
Lesgever – Hans Vermeulen
Het is al enkele weken droog. Voor alle zekerheid heeft Hans een mandje met
paddenstoelen meegebracht.
Populierenbossen op een kleibodem geven vaak aanleiding tot zeldzame
paddenstoelen.
3
Vaststellen van de kleur van de
sporen
Neem een papieren zakdoekje en wrijf lichtjes op de paddenstoel
Bij kleine paddenstoelen: gebruik bij kleine paddenstoelen een oorstokje of ga
af op de kleur van de plaatjes.
4
Andere tips
Pluk paddenstoelen steeds met een draaibeweging zodat je de zwamvlok niet
beschadigt. Plaats de paddenstoel na determinatie terug op zijn plaats zodat de
sporen verder kunnen rijpen en zich verspreiden.
Symbiont: er hangt niets aan de steelvoet; de zwamvlok bevindt zich volledig in
de bodem.
Saprofiet: de zwamvlok is verweven met bladeren.
Hoed kleverig? Hoe stel je dit vast bij langdurige droogte? Doe wat speeksel op
de hoed. Als hij nu plakt dan mag je besluiten dat de hoed kleverig is.
Hoed geschubd? Niet geschubd indien het poeder, de korrels of de schubben
afwasbaar zijn.
5
Gelig oorzwammetje
Foto internet
6
Grijze korstkogelzwam (mandje)
7
Echte tonderzwam
Foto internet
De echte tonderzwam is de enige zwam die zo hoog in de bomen voorkomt.
8
Gele korstzwam
Geen plaatjes, geen buisjes. De hoed staat op een tak. Zulk een zwam noemt men een
korstzwam. De bovenzijde is gezoneerd.
Korstzwammen zijn evolutionair gezien oud. Recenter zijn plaatjeszwammen en nog
recenter buisjeszwammen. De evolutie gaat in de richting van steeds meer sporen
produceren.
9
Noot: elfenbankjes hebben buisjes!
Populierenmelkzwam
Als je een stukje van de steel neemt dan breekt dit af als krijt of appel. Dit noemt men
korrelig (= tegengestelde van vezelig).
Als je op een plaatje drukt dan komt er een melkdruppeltje tevoorschijn. Dit
melkdruppeltje proeft zeer pikant.
De paddenstoel is zeldzaam en komt voor bij canadapopulieren.
10
Kaneelkleurige melkzwam (mandje)
Russula’s moet je steeds proeven. Bijt een
stukje van de hoed af; kauw er 10 à 15
seconden op en spuw het uit. Geen enkele
russulasoort is giftig.
De kaneelkleurige melkzwam groeit enkel
onder een eik.
11
Schotelrussula (mandje)
Oranje zon in het midden.
12
Gele berkenrussula (mandje)
De witte plekken op de hoed zijn het resultaat van vraat. Indien je slijmsporen ziet,
dan is de vraat afkomstig van slakken, zoniet is het van knaagdieren of vogels. 13
Bleekgele bundelzwam
Bemerk de fijne schubjes op de hoed en de steel.
Zeldzaam in Vlaanderen.
14
Wortelende aardappelbovist
Lange dunne steel. (had het een dikke steel dan was het een stuifzwam).
Zeldzaam in Vlaanderen.
15
Gele aardappelbovist (mandje)
Deze gele aardappelbovist bevat parasieten, nl. de kostgangerboleet.
Binnen bevindt zich de purperen sporenmassa, met zijn eigenaardige geur.
Giftig.
16
Platte tonderzwam
Groeit in halve schijven, ook wel consoles genoemd. Dit is
het kenmerk voor de groep van de tonderzwammen. Vind je
dit op dode stronken, zoals hier, dan is het de platte
tonderzwam.
De wind waait onder de zwam. Door de turbulentie zullen er
sporen op de platte hoed vallen en blijven liggen.
17
Kastanjeboleet (mandje)
Als je op de onderkant van de hoed duwt dan verschijnen er blauwe vlekken.
18
Eekhoorntjesbrood (mandje)
19
Bonte berkenboleet (mandje)
20
Tijgertaaiplaat
Niet algemeen in Vlaanderen.
21
Paarse schijnridder
Eén van de lekkerste paddenstoelen. Let op, de soort
wordt gemakkelijk aangetast door maden..
22
Kleine grasfranjehoed
23
Tweekleurige fopzwam
Naam fop:
- Bij lilaplaatjes verwacht je geen bleke sporen. Je bent gefopt.
- Onder een waterstraal wordt de paddenstoel oranjebruin (= hygrofane soort).
Neemt veel zware metalen op. Idem wat radioactiviteit betreft. Dus niet teveel
eten.
24
Bleke franjehoed
Dit is de enige franjehoed in het bos met een bleke kleur.
Eén van de meest algemene paddenstoelen in Vlaanderen.
25
Oranjebandzwam (mandje)
Zeer zeldzaam.
Aan het antitankkanaal in Brasschaat komen er nog honderden voor.
26
Kaneelkleurig breeksteeltje (mandje)
27
Dikrandtonderzwam
Wortelhalsparasiet op levende bomen.
28
Gewoon elfenbankje
29
Zwerminktzwam
Sterk gegroefd.
30
Peksteel
31
Inktvlekkenzwam
32
Esdoornschorsschijven
33