Transcript Medeni Hukuk 6

EVLİLİĞİN GENEL HÜKÜMLERİ
1)Evlilik
Birliğinde
Yükümlülükleri
Eşlerin
Hak
ve
A)Eşlerin Yükümlülükleri
1-Birliğin Mutluluğunu Sağlama Yükümlülüğü
2-Sadakat Yükümlülüğü
3-Yardım ve Dayanışma Yükümlülüğü
4-Çocukların Bakım-eğitim ve Gözetimine Özen
Gösterme Yükümlülüğü
5-Birlikte Yaşama Yükümlülüğü
6-Evlilik Birliğinin Giderlerine Katılma Yükümlüğü
B)Eşlerin Hakları
1-Müşterek Konutu Seçme Hakkı
2-Evlilik Birliğini Yönetme Hakkı
3-Evlilik Birliğini Temsil Yetkisi
4-Eşlerin İş ve Meslek Seçme Hakkı
3a-Eşlerin Temsil Yetkisinin Kapsamı
Birliği temsil yetkisi, birliğin ihtiyaçlarını karşılama için
eşlerin gerekli hukuki işlemleri yapma yetkilerini ifade
eder.Medeni
Kanunda
eşlerin
birliği
temsil
yetkisi,ailenin sürekli veya diğer ihtiyaçları için farklı
düzenlenmiştir.Eşlerden her biri, ortak yaşamın devamı
süresince ailenin sürekli ihtiyaçları için evlilik birliğini
temsil yetkisine sahiptir(188/1).
3b-Eşlerin Sorumluluğu
3c-Eşlerin
Temsil
Yetkisinin
Kaldırılması
Veya
Sınırlandırılması
2)Evli Kadının Kişisel Durumu
A)Evli Kadının Soyadı
B)Vatandaşlık
3-Eşlerin Hukuki İşlemleri
A)Genel Olarak
Eşler arasında kabul edilen eşitlik ilkesi uyarınca
,eşlerin-özellikle kadının- bazı hukuki işlemleri
yapabilmesi için yargıcın izninin alınması koşulu yeni
Medeni Kanunda kaldırılmıştır.Kural olarak, eşlerden her
biri, diğeri ve üçüncü kişilerle her türlü hukuki işlemi
yapabilir(MK. m.193).
B)Aile Konutuyla İlgili Hukuki İşlemler
1)Genel Olarak
Medeni Kanunun 194. maddesine göre, “Eşlerden biri,diğer
eşin açık rızası bulunmadıkça aile konutu ile ilgili kira
sözleşmesini feshedemez,aile konutunu devredemez
veya aile konutu üzerindeki haklarını sınırlayamaz.
4)Evlilik Birliğinin Korunması
A)Genel Olarak
Medeni Kanunda birliğin korunması amacıyla
yargıcın müdahalesine ve bazı önlemler
alabilmesine yer verilmiştir.
B)Yargıcın Müdahalesinin Koşulları
-Eşlerden birinin veya her ikisinin evlilik birliğinden
doğan yükümlülükleri yerine getirmemesi
-Evlilik birliğine ilişkin önemli bir konuda eşlerin
anlaşamamaları
-Eşlerden birinin tek başına veya diğer eşle birlikte
yargıçtan müdahale talebinde bulunması
C)Yargıcın Alabileceği Önlemler
1-Uyarı, Uzaklaştırma, Uzman Yardımı Sağlama
2-Birliğin Giderlerine Katılma Payının Yargıç
Tarafından Belirlenmesi
3-Birlikte Yaşamaya Ara Verilmesi Halinde
Alınabilecek Önlemler
4-Borçlulara Emir Verilmesi
5-Tasarruf Yetkisinin Sınırlandırılması
5)Eşler Arasındaki Yasal Mal Rejimi
A)Genel Olarak
Eşlerin evlenmeden önce ve evlenmeden sonra
edindikleri malların mülkiyet durumunun ne
olacağını gösteren hukuki rejimlerdir.
B)Edinilmiş Mallara Katılma Rejimi
Edinilmiş mallara katılma rejiminde edinilmiş
mallar ve kişisel mallar olmak üzere başlıca iki tür
mal grubu vardır(MK. m.218) Edinilmiş mallar, her
eşin bu mal rejimi süresince karşılığını vererek
elde ettiği malvarlığı değerleridir(MK. m.219).
EVLİLİĞİN GEÇERSİZLİĞİ, İPTALİ VE
KENDİLİĞİNDEN SONA ERMESİ
1-EVLİLİĞİN GEÇERSİZLİĞİ HALLERİ
A)Evlenmenin Yokluğu
1-Genel Olarak
Hukuken geçerli bir evliliğin doğabilmesi için,
yasada öngörülen öyle bir takım temel koşullar
vardır ki, bu koşullara uyulmaması halinde evlilik
denilen hukuki kurum doğmaz.
2-Yokluk Sebepleri
a-Aynı Cinsten İki Kişinin Evlenmesi
b-Evlenecek Kişilerin Evlenme Konusundaki
Karşılıklı ve Birbirine Uygun İradelerini
Evlendirme Memuru Önünde Açıklamamış
Olmaları
c-Evlenmenin Resmi Sıfatı Bulunan Yetkili Memur
Tarafından Akdedilmemiş Olması
B-Evlenmenin Hükümsüzlüğü(Butlanı)
1-Mutlak Butlan
2-Nispi Butlan
2a-Evlenme Sırasında Eşlerden Birinin Geçici
Olarak Ayırtım Gücünden Yoksun Olması
2b-İrade Bozukluğu Halleri
2-EVLİLİĞİN KENDİLİĞİNDEN SONA ERMİŞ
SAYILMASI
Medeni Kanunun 191. ve devamı maddelerindeki
boşanma nedenlerinden birine dayanılarak
açılacak boşanma davası sonucunda, yargıcın
vereceği boşanma kararı ile evliliğin ortadan
kalkmasıdır(MK. m.170).
BOŞANMA
1-Boşanmanın Nedenleri
Özel ve genel olmak üzere iki boşanma nedenleri
ayrımı vardır. Özel boşanma nedenleri ve genel
boşanma nedenleri ayrımında yasada boşanma
nedeni oluşturan olayın açık, somut ve kesin
şekilde belirtilmiş olup olmamasına bakılır.
A-Özel Boşanma Nedenleri
1-Zina
2-Hayata Kast, Pek Kötü veya Onur Kırıcı Davranış
3-Suç İşleme ve Haysiyetsiz Hayat Sürme
4-Terk
5-Akıl Hastalığı
B-Genel Boşanma Nedeni:Evlilik Birliğinin Temelden
Sarsılması
1-Koşulları
-Evlilik birliğinin temelden sarsılması(Objektif Koşul)
-Ortak yaşamın çekilmez hale gelmesi(Subjektif
Koşul)
-Karineler
2-BOŞANMA DAVASI
A-Boşanma Davası ile Ayrılık Arasındaki İlişki
Boşanma davası açan kişi, genellikle boşanmaya
karar verilmesini ister. Fakat açılan boşanma
davasında ayrılığa karar verilmesi de istenebilir(MK
m.167). Boşanma sebebi ispatlanmış olursa yargıç
da boşanma veya ayrılığa karar verir(MK. m.170)
B- Boşanmanın Sonuçları
1-Boşanmanın Eşler Yönünden Sonuçları
a-Eşlerin Kişisel Durumları
Eşler, boşanmadan sonra artık evli kişiler olmaktan
çıkarlarsa
da,
evlenmeden
önceki
kişisel
durumlarına tümüyle dönemezler. Medeni Kanunun
173. maddesinde boşanan kadının, evlenmeyle
kazandığı
kişisel
durumu
koruyacağı
düzenlenmiştir.
b-Kadın İçin Bekleme Süresi
Boşanan kadın için, kusurlu olsun olmasın,
boşanmadan sonra üç yüz gün süreyle evlenme
yasağı getirilmiştir(MK. m.132/1).
c-Mal Rejimi Tasfiyesi
Boşanmanın bir diğer sonucu da, Eşlerin bağlı olduğu
mal rejimi uyarınca mal
rejiminin tasfiye
edilmesidir(MK. m.179).
d-Mirasçılık Hakları, Evlenme Mukavelesi ve Ölüme
Bağlı Tasarruflarla Sağlanan Yararlar
Evlilik birliği devam ederken eşlerden biri ölürse,
diğer eş ona mirasçı olur. Fakat boşanmadan sonra,
evlilik sona erdiğinde, eşlerden birinin ölümünde,
artık diğer eş onun mirasçısı olamaz ve boşanmadan
önce yapılmış olan ölüme bağlı tasarruflarla
kendilerine sağlanan hakları aksi tasarrufta
anlaşmadıkça kaybedeler(MK m.181/1).
e-Boşanmanın Sonucu Olarak Tazminat
Medeni Kanunun 174. maddesinde, boşanma
yüzünden eşlerden birinin uğradığı maddi ve manevi
zararın belli koşullar altında diğer eş tarafından
tazminat yoluyla karşılanacağı düzenlenmiştir.
A-Maddi Tazminat
a-Koşulları
-Zarar
-Kusur
-Nedensellik Bağı
-Hukuka Aykırılık
B-Manevi Tazminat
Yoksulluk Nafakası
Medeni Kanunun 175. maddesinde, boşanma
sonucu yoksulluğa düşecek eşin, kusuru daha
ağır olmamak koşuluyla geçimi için diğer
taraftan mali gücü oranında süresiz olarak
nafaka isteyebileceği düzenlenmiştir.
Koşulları
-Yoksulluğa düşecek olma
-Kusur
Boşanmanın Çocuklar Yönünden Sonuçları
Boşanmaya karar verilmesi durumunda anne ve
babanın haklarını ve çocuk ile olan ilişkileri
Medeni Kanunun 182. maddesince düzenlenir.
SOYBAĞI(NESEP)
1-Soybağı(nesep) Kavramı
Nesep, sözcük anlamıyla, birbirinin soyundan
gelen iki kişi arasındaki soybağını belirtir. Bu yalın
anlamıyla, aralarında doğal kan bağı bulunan
kişiler arasında da soybağı vardır.
2-Soybağının Çeşitleri
a-Doğal
Soybağı(Tabii
Nesep)
–
Hukuki
Soybağı(Hukuki Nesep)
b-Gerçek(Yasadan Doğan) Soybağı, Yapay Soybağı
3-Soybağının Kurulması
1-Gerçek Soybağının Kurulması
1a- Ana ile Çocuk arasında soybağının kurulması
1b- Baba ile Çocuk Arasında soybağının kurulması
B-Yapay Soybağının Kurulması: Evlat Edinme
1-Evlat Edinmenin Koşulları
Evlat edinmenin koşulları Medeni Kanunun 305-313.
maddelerinde düzenlenmiştir.
2-Evlat Edinmenin Hükümleri
Medeni Kanunun 314. maddesine göre evlat
edinmenin hükümleri şunlardır: Evlat edinme ile,
ana babaya ait olan haklar ve yükümlülükler evlat
edinene geçer.
3-Evlatlık İlişkisinin Kaldırılması
Evlatlık ilişkisi iki halde mahkeme kararıyla sona
erdirilebilir. Evlatlık ilişkisinin kurulmasına ilişkin
koşullarda eksiklik halinde yetkili kişiler evlatlık
ilişkisinin kaldırılmasını dava edebilirler.(MK
m.317.318,319).
SOYBAĞININ HÜKÜMLERİ
A-ÇOCUĞUN SOYADI
B-KARŞILIKLI YÜKÜMLÜLÜKLER
C-ÇOCUK İLE KİŞİSEL İLİŞKİ
D-ÇOCUĞUN BAKIM VE EĞİTİM MASRAFLARININ
KARŞILANMASI
VELAYET
1-Tanımı ve Mahiyeti
Velayet küçüklerin(ergin olmayanların) ve bazı
durumlarda ergin kısıtlı çocukların kişiliklerinin ve
mallarının korunması ile onların temsili konusunda ana
babanın sahip oldukları hak ve yükümlülüklerin tümünü
ifade eder.
2-Velayete Sahip Olanlar
A-Ana Baba Evli İse
B-Ana Baba Evli Değilse
C-Evlat Edinmede
Velayet Altında Bulunanlar
Kural
olarak
henüz
erginliğe
kavuşmamış
bulunan(Reşit
olmayan)
küçükler
velayet
altındadır(MK. m.335/1).
Velayetin Kapsamı ve Sona Ermesi
A-Velayetin Kapsamı
1-Çocuğun Kişiliği(Şahsı) Bakımından Velayetin
Kapsamı
2-Çocuğun Malları Bakımından Velayetin Kapsamı
3-Çocuğun Korunması
4-Çocuğun Temsili
B-Velayetin Sona Ermesi
Velayet
normal
olarak,
çocuğun
erginliğe
kavuşmasına
dek
devam
eder.
Çocuğun
erginliğe(rüşde)
kavuşmasıyla
velayet
de
kendiliğinden sona erer.
AİLE TOPLULUĞU
1-Yardım Nafakası
A-Nafaka Yükümlülükleri
Medeni Kanunumuza göre yardım nafakası
ödemekle yükümlü olanlar, altsoy-üstsoy
hısımları ve kardeşlerdir(MK. m.364)
B-Nafaka Yükümlülüğünde Sıra
C-Nafaka İsteyebilecek Olanlar
D-Nafaka Talebinin Koşulları
D-a- Geçim Sıkıntısı
D-b-Ödeme gücü ve Refah Hali
E-Nafakanın Miktarı be Ödeme Biçimi
VESAYET
1-Vesayetin Anlamı, Çeşitleri ve Vesayeti
Gerektiren Durumlar
A-Vesayetin Anlamı ve Velayet İle
Karşılaştırılması
Vesayet de velayet gibi bir yasal temsilcilik
çeşididir.
B-Vesayetin Çeşitleri
Medeni kanunumuzun sistemine göre, vesayetin
iki çeşidi vardır. Bunlar, “kamu vesayeti” (MK.
m.397) ve “özel vesayet” (aile vesayeti) dir.(MK.
m. 398 vd.)
1-Kamu Vesayeti
2-Aile Vesayeti(Özel Vesayet)
C- Vesayetin Gerektiren Durumlar
1-Küçükler İçin Vesayeti Gerektiren Durumlar
2-Kısıtlılar Yönünden Vesayeti Gerektiren Durumlar
2-VASİ ATANMASI
A-Vasi Olarak Atanacak Kişide Aranan Koşullar
1-Vasi Olma Ehliyetine Sahip Bulunma
2-Vasiliğe Engel Bir Halinin Olmaması
B-Vasi Atanmasında Yargıcın Göz Önünde Tutacağı
Hususlar
C-Vasiliği Kabul Zorunluluğu
3-Vasi Atama Yöntemi
Kayyımlık ve Yasal Danışmanlık(Kanuni Müşavirlik)
1-Vesayet Organları (Teşkilat) ve Bunun İçinde
Kayyım ile Yasal Danışmanlığın Yeri
A-Asli Vesayet Organları
B- Yardımcı Vesayet Organları
2-Kayyımlık
Kayyım vesayet organlarındandır(MK. m.396).
Fakat vasiye göre kayyımlık görev ve yetkileri daha
sınırlıdır.
A-Kayyımlığın Çeşitleri
1-Temsil Kayyımlığı
2-Yönetim Kayyımlığı
B-Kayyım Atama Yöntemi
Kayyım atamasında da, kural olarak vasi
atanmasındaki yöntem geçerlidir(MK. m.431/1)
C-Kayyımlığın Sona Ermesi
Temsil kayyımlığı görev konusu işlerin görülüp
bitirilmesiyle
kendiliğinden
sona
erer(MK
m.477/1).
Yönetim
kayyımlığı,
kayyımın
atanmasını gerektiren sebebin ortadan kalkması
veya kayyımın görevden alınmasıyla sona erer(MK
m.477/2), ya da sona ermesi için yargıcın bu
konuda karar vermesi gerekir(MK. 421/2).
3-Yasal Danışmanlık
A-Kendilerine Yasal Danışman(Kanuni Müşavir)
Atanan Kişiler
B-Yasal Danışmanlığın Çeşitleri
1-Oy Danışmanlığı
2-Yönetim Danışmanlığı
VESAYETİN YÖNETİMİ
1-Vasinin Görevleri
A-İşe Başlarken Söz konusu olan görevler
-Vesayet altındaki kişinin malvarlığının defterini
tutmak(MK. m. 438)
-Kıymetli Evrak, değerli eşya, önemli belge ve
benzerlerini saklamaya almak(MK. m. 439).
-Vesayet
altındaki
kişinin
menfaatini
gerektiriyorsa değerli şeyler dışındaki taşınır
malları yargıcın talimatı uyarınca satmak (MK. m.
410).
-Vesayet altındaki kişinin malvarlığının yönetimi
için gerekli olmayan paraları faiz getirmek üzere
vesayet makamının uygun göreceği bir milli
bankaya yatırmak (MK. m. 441).
-Yatırımları güvenli yatırımlara dönüştürmek (MK.
m. 442).
-Ticari ve sınai işletmelerin işletilmesinin devamı
veya tasfiyesi için talimat vermek (MK. m. 443).
-Vesayet makamının talimatı uyarınca, vesayet
altındaki kişinin menfaatinin gerekli kıldığı
hallerde taşınmazları satmak (MK. m. 444).
B-Vesayetin Devamında Söz Konusu Olan
Görevler
Vasi, vesayetin devamı boyunca da, vesayet
altındaki kimse küçük ise, vasi ona bakıp
gözetmek, korumak, veli gibi eğitip yetiştirmek;
vesayet altındaki kimse kısıtlıysa, vasi onu
koruma ve kişisel işlemlerinde ona yardımcı
olmak ve gerekliyse onun bir kuruma
yerleştirilmesini sağlamak zorundadır (MK.
m.445,447).
2-Vesayet Dairelerinin Görev ve Yetkileri
Vesayet altına alınan kişinin ikametgahı, kural
olarak vesayet makamının(Sulh mahkemesinin)
bulunduğu yerdir (MK. m. 21/2).Vesayetle ilgili
tüm işlerde kural olarak bu yerde yürütülür (MK.
m. 411).
VESAYET ORGANLARININ SORUMLULUĞU VESAYETİN SONA
ERMESİ
1- Vesayet Organlarının Sorumluğu
Vesayet organları ve vesayet işleriyle görevlendirilmiş
olan diğer kişiler bu görevlerini yerine getirirken iyi bir
yönetimin gerektirdiği özeni göstermekle yükümlüdürler.
Bu yükümlülüğe aykırı davranış, vesayet organlarının
sorumluluğunu doğurur.
2-Vesayeti ve Vasilik Sıfatını Sona Erdiren Nedenler
A-Vesayeti Sona Erdiren Nedenler
Vesayeti sona erdiren nedenler söz konusu olduğunda,
yasal temsilcilik sona ermektedir.
B-Vasilik Sıfatını Sona Erdiren Nedenler
Vasilik sıfatını sona erdiren durumlarda vesayet ortadan
kalkmaz ve vesayet altında bulunan kişiye yeni bir vasi
atanır. Burada sadece vasinin görevi sona ermektedir.
3-Vesayetin Sona Ermesinin Sonuçları
Vesayet ya da vasilik sıfatı sona erdiği zaman
vasi, vesayet görevini yürüttüğü dönemde yaptığı
işlemlerle ilgili son ve kesin hesabı vesayet
makamına vermek zorundadır (MK. m. 489).
KORUMA AMACIYLA ÖZGÜRLÜĞÜN KISITLANMASI
Medeni Kanunda, ergin olan bazı kişilerin, kısıtlı
olup olmadıklarına bakılmaksızın bazı haklı
sebeplerin
varlığı
halinde
özgürlüklerinin
kısıtlanması
yoluyla
korunmasına
yönelik
düzenlemeler yapılmıştır.
Yasanın 432-437. maddeleri arasında yer alan
düzenlemelere göre, özgürlükleri kısıtlanarak
koruma altına alınacak kişiler, akıl hastalığı, akıl
zayıflığı, alkol veya uyuşturucu madde bağımlılığı,
ağır tehlike arz eden bulaşıcı hastalık veya
serserilik sebeplerinden biriyle toplum için tehlike
oluşturan ergin kişilerdir(MK. m.432).