Transcript Agnes Landstad: Vegbygging – eit klimatiltak?

Vegbygging – eit klimatiltak?
- betydninga av vegstandard for drivstofforbruk
og klimautslepp -
Eit studie av energi- og miljøsparande tiltak i Lerum Frakt SA
Eit samarbeid mellom Lerum Fabrikker AS, Lerum Frakt SA, Transnova og
Vestlandsforsking
Nøkkeltal transport Lerum 2012
Totalt transportert mengde ferdigvarer pr. år
ca. 53.000 tonn
Antall vogntog i fast drift for Lerum
15 stk
Antall vogntog utgåande pr. arbeidsdag gjennomsnitt
ca. 10 stk
Totalt antall utkøyrde kilometer årleg
ca. 1.650.000 kilometer
Totalt forbruk diesel årleg
ca.
Total kostnad dieselavgift årleg (kr 4,28 /liter 2012)
ca. 3.550.000 kroner
Total kostnad bom/ferjer årleg, fullpris
ca. 3.230.000 kroner
Total kostnad transport pr. år
ca. 30-35.000.000 kroner
830.000 liter
Prosjektet
«Energi- og miljøsparande tiltak i Lerum Frakt»
•  Problemstilling:
Korleis redusere drivstoff-forbruk og utslepp av klimagassar i Lerum Frakt?
•  Datainnsamling
–  Registert køyreåtferd og faktisk energibruk frå lastebilane i Dynafleet
–  Ordresystem – lastevekt
–  Ruteval - vegstandard
•  Resultat
–  Drivstoffbruk og CO2 utslepp
–  Effekt på drivstoffbruk av køyreåtferd
–  Effekt på drivstoffbruk av vegstandard
–  Effekt på drivstoffbruk av vegutforming
•  Finansiert av Transnova, Lerum Frakt SA og Lerum Fabrikker AS
Metode
•  Modell som analyserer og vektar (regresjonsanalyse).
–  eigenskapar ved lastebilen inkl. last
–  eigenskapar ved køyreåtferd
–  ruteval og vegstandard
•  I modellen kontrollerer vi for relevante skilnader som tal hestekrefter, lastevekt og
sesongvariasjonar. Vi samanliknar difor likt mot likt, vi samanliknar lastebilar som køyrer
med same last på same tid på året med same tal hestekrefter. Vi kan difor sjå bort frå
desse eigenskapane som forklaringsvariable.
•  Forbruk av ein liter diesel = utslepp av 2,7 kg CO²
•  Trend i bruk av utrulling:
Resultat
•  Vegstandard er enkeltfaktoren med størst effekt på drivstofforbruk
–  Låg fart
–  Høgt kraftuttak
Høgt forbruk
–  Svingete veg
•  Betre vegar er ein føresetnad for å redusere direkte energibruk og utslepp frå
eksisterande tungtrafikk vesentleg
Resultat
•  Køyrestil har også effekt - krev fokus over tid
–  Meir utrulling (nedoverbakke, lite motorkraft)
Lågare forbruk
–  Mindre tomgangskøyring
•  Sidan køyrestil har ein effekt på forbruk, kan transportselskapa sjølve bidra til lågare
forbruk og utslepp gjennom jamleg kursing og informasjon til sine sjåførar. Ved å halde
jamt fokus på køyreåtferd kan forbruket og kostnadane reduserast.
•  Grovt rekna er effekten av infrastruktur/vegstandard på drivstofforbruk 10-12
gonger større enn effekten av køyrestil
Vegstandard og køyreåtferd er avgjerande
•  Vegstandard avgjerande for turtall, fart og kraftuttak
•  Sjåføren sitt køyremønster; cruisekontroll, utrulling, tomgangskøyring
•  Sjåførkurs verkar – vedlikehald
Ruteanalyse og traséval
•  Fjellovergangar aukar drivstofforbruk og utslepp
•  Bratte strekningar gir høgast forbruk og utslepp; 30 l/mil opp Sognefjellet
•  Utrulling gir 90% mindre forbruk
Start
Stopp
Avvik i forbruk
Kaupanger
Trondheim
Kaupanger
Oslo
-0,2 l/mil
Oslo
Trondheim
-0,5 l/mil
Ruteanalyse og traséval
Kaupanger – Oslo via Hemsedal
Ruteanalyse og traséval
Kaupanger – Oslo via Filefjell
Ruteanalyse og traséval
Kaupanger – Trondheim via Sognefjellet
Ruteanalyse og traséval
Kaupanger – Stavanger via Odda
Vegbygging – eit klimatiltak?
Hovudfunn
•  Vegstandard er den viktigaste enkeltfaktoren for drivstofforbruk og klimagassutslepp
frå tungtrafikken i Lerum Frakt
•  Tunnel til erstatning for fjellovergang kan redusere direkte klimagassutslepp frå
dagens transport vesentleg
–  Døme: Tunnel gjennom Hemsedalsfjellet kan redusere klimagassutslepp frå dagens tungtrafikk
tilsvarande utslepp frå 1 300 diesel personbilar per år.
–  Dei indirekte utsleppa som følgje av vegbygging er ikkje rekna med.
•  Køyrestil hos sjåfør er også viktig for energiforbruk og utslepp, men ikkje på langt nær så viktig som
vegstandard
Oppskalering – kva effekt kan ein tunnel ha?
Døme: Tunnel Hemsedalsfjellet (Borlaug – Storeskar)
–  Utslepp frå dagens tungtrafikk kan redusertast med 3.500 tonn CO²
–  Det tilsvarer 1 300 dieselbilar (20.000 km/år, 0,5l/mil)
Hemsedalsfjellet
Borlaug – Storeskar i dag
Hemsedalsfjellet
Borlaug – Storeskar i tunnel
Statens Vegvesen:
351 lastebilar/døgn i 2012
Statens Vegvesen:
351 lastebilar/døgn i 2012
Dynafleet (L.Frakt):
11,2 l/mil Borlaug-Storeskar
Høgdeskilnad:
400 m (Håbakken-Borgund)
Last:
Antek 75 % av full last
Dynafleet (L.Frakt):
7,5 l/mil Borlaug-Storeskar
Totalt forbruk:
3,1 mill. liter diesel
Last:
Antek 75 % av full last
Totalt forbruk:
1,8 mill. liter diesel
–  1,3 mill. liter diesel reduksjon x 2,7 kg CO² per liter diesel = 3 500 tonn CO²
• Forutsetningar:
–  ikkje rekna inn energibruk i bygging og vedlikehold av ny veg/tunnel
–  ikkje vurdert eventuell auke i trafikkvolum som følgje av ny veg
Oppskalering – kva effekt kan ein tunnel ha?
Døme: Tunnel Sognefjellet (Bøverdalen – Fortun)
–  Utslepp frå dagens tungtrafikk kan reduserast med 1.400 tonn CO²
• Forutsetningar:
–  Rekna halvårseffekt sidan fjellet er stengt om lag halve året
–  Årsdøgntrafikk for tunge køyretøy er sett til 99 tunge køyretøy per dag med utgangspunkt
i trafikkteljingar Statens Vegvesen har gjort på Utvikfjellet
–  ikkje rekna inn energibruk i bygging og vedlikehold av ny veg/tunnel
–  ikkje vurdert eventuell auke i trafikkvolum som følgje av ny veg.
Frå Lerum til Samfunnseffekt?
Styrke kunnskapsgrunnlaget
–  Måle faktisk endring i energibruk og utslepp av CO2 etter
gjennomførte utbetringar av vegen over Filefjell
–  Skalere opp data om drivstofforbruk og utslepp i Lerum Frakt og
krysse med trafikktal frå Statens Vegvesen, vil vi få ein ny måte å
rekne samfunnseffekt av vegbygging på
–  Vurdere gevinst i energibruk og utslepp av CO2 som følgje av
endring av vegsystem og nettoauke i transportvolum (inkl endra
traséval)
Styrke analysemodellane
–  Inkludere forventa effekt av å endre standard og utforming av
vegar
–  Inkludere indirekte energibruk og utslepp av CO2 knytt til
bygging og vedlikehald av infrastruktur
–  Inkludere vurdering av alternative drivstoff
–  Ta omsyn til korleis klimaendring kan stille krav til endra
vedlikehald, bruk av køyretøy, investeringar i
transportinfrastruktur osb
Takk for merksemda!
Vestlandsforsking
Postboks 163
Agnes Landstad
N- 6851 Sogndal
E-post: [email protected]
Ph: +47 90 63 36 00
Telefon: 91 54 66 10
Fax: +47 94 76 37 27
www.vestforsk.no