Transcript Metody kształcenia

Tematy konferencji z 21.10.2009
1.Planowanie pracy dydaktyczno-wychowawczej na lekcjach języka obcego.
a) plany i rozkłady materiału
b) metody kształcenia ( szczególne zwrócenie uwagi na metody aktywizujące i
projektu )
2.Pomiar dydaktyczny.
a) rodzaje testów
3.Informacje:
a) konkursach ( jęz.ang. do szkół podstawowych,Wiedzy o GB, festiwal ‘BABEL’,
fotograficzne + warsztaty dla młodzieży)
b) lekcjach otwartych, warsztatach ( wczesane nauczanie kl.I-III, Jewish Culture,life
and Holocaust’)
c) ciekawe strony internetowe
Planowanie pracy
dydaktyczno-wychowawczej
na lekcjach języka obcego.
Dydaktyka
teoria nauczania i uczenia się
Przedmiotem zainteresowań
dydaktyki jest wychowanie
umysłowe, czyli metody, formy,
środki, treści i zasady skutecznego
nauczania i uczenia się.
Pracę wychowawczo – dydaktyczną
opieramy na planach dydaktycznych
Roczny plan dydaktyczny
( roczny plan nauczania w zakresie swojej specjalności )
zwany także rozkładem materiału
Okresowy plan dydaktyczny np.miesięcznych
eksponuje się tematy poszczególnych zajęć lekcyjnych
Codzienny plan dydaktyczny
Wszystkie treści programowe, z każdego obszaru edukacyjnego
traktujemy jako równie ważne.
Planowanie całego etapu edukacyjnego!!!!.
Stosujemy różne metody, formy i pomoce w celu lepszej
aktywizacji wychowanków i wzbogacenia zasobu ich
wiadomości, bardzo dużo dodatkowych ćwiczeń i zajęć
wzbogacających mowę i wypowiedzi dzieci
Przy różnych okazjach prowadzimy ćwiczenia słuchu
fonematycznego przygotowujące do przyszłej nauki czytania.
W zajęciach ruchowych i muzycznych stosujemy dużo
elementów metod twórczych, dużo muzyki rozwijającej
ekspresję ruchową i wrażliwość muzyczną.
Metody kształcenia
Metody kształcenia obejmują ogólne kształcenie uczniów, zmianę
ich osobowości mając na uwadze przede wszystkim czynności
uczniów, ich aktywność poznawczą, emocjonalną lub praktyczną
(E.Pasternak)
Nauczyciel stosując różnorodne metody nauczania wywołuje,
ukierunkowując i wspomagając te operacje ucznia, dzięki którym
następuje uczenie się, a w wiadomościach, umiejętnościach i
systemie wartości ucznia następują planowe zmiany.
(K.Kruszewski)
1.PODAJĄCE
2.PROBLEMOWE
METODY
3.EKSPONUJĄCE
PRACY
5.PROGRAMOWE
4.PRAKTYCZNE
Metody asymilacji tz. metody podające, wiedza oparte głównie
na aktywności poznawczej o charakterze reproduktywnym
1.Pogadanka
- pogadanka wstępna
- pogadanka przedstawiająca nowe wiadomości
- pogadanka utrwalająca
2. Dyskusja ( charakter dowolny, charakter dowolny wraz z regulaminem, z
moderatorem, panelowa, metaplan)
3. Wykład informacyjny
4. Opis
5. Prelekcja, odczyt
6. Opowiadanie
7. Anegdota
8. Praca z książką
Metody samodzielnego dochodzenia do wiedzy
zwane problemowymi, oparte na twórczej
aktywności poznawczej polegające
na rozwiązywaniu problemów (W.Okoń)
1. Klasyczna metoda problemowa
- wytwarzanie sytuacji problemowej
- formułowanie problemów i pomysłów ich rozwiązania
- weryfikacja pomysłów rozwiązania
porządkowanie i stosowanie uzyskanych wyników w nowych
zadaniach o charakterze praktycznym lub teoretycznym
Metody problemowe
Wykład
problemowy
Wykład
konwersatoryjny
Metoda
klasyczna
Metody
aktywizujące
Wykład:
Wykład z mapą mentalną
Wykład z wykorzystaniem środków wizualnych ( błędy:
mały print prosto z książki), pokaz, demonstracja
Wykłady + mini wykłady uczniów w trakcie
Wykład + reakcja zwrotna ( zadania, ćwiczenia dla
uczniów co mają wynotować, streścić)
Wykład jako podsumowanie i uporządkowanie nabytej
wiedzy i doświadczenia
Metody aktywizujące
Metoda przypadków
Metoda sytuacyjna
Inscenizacja
Gry dydaktyczne
Seminarium
Dyskusja dydaktyczna ( okrągły stół, metaplan,
dyskusja związana z wykładem, burza mózgów,
panelowa)
Do metod problemowych należą:
metoda przypadków
polega na rozpatrzeniu przez niewielką grupę uczniów opisu jakiegoś przypadku np.
na temat odkryć naukowych, handlu, prawa i rozwiązywania trudności w celu
wyjaśnienia tego przypadku
MATERIAŁ: udramatyzowany, poruszający wyobraźnię, fabularny, wyraźny,
prezentujący problem
otrzymanie opisu, wycinka prasowego, artykułu np.o anoreksji, Aids,’na gigancie’
sesja formułująca pytania dotyczące tego przypadku, nauczyciel udziela wyjaśnień.
podczas dyskusji ustala się problem główny,
kilka możliwych rozwiązań,
ich konfrontacji, znalezienia różnic, ewentualnych błędów w rozumowaniu uczniów.
Co się stało
Jak ktoś coś zrobił
Jakie to miało konsekwencje
Jak ocenić postępowanie bohatera bohaterów omawianego
przypadku
Kto ponosi odpowiedzialność
Co spowodowało że obraz jest właśnie taki
Dlaczego ktoś postąpił w ten sposób
Co mógł zrobić innego
Co należało zrobić
Co ty byś zrobił w podobnym przypadku
*Metoda gier dydaktycznych – wspólną cecha tych
metod jest obecność pierwiastka zabawy
*Metodę sytuacyjną
*Metoda symulacyjna
*Metoda inscenizacyjna
*Burza mózgów
*Gry decyzyjne
*Gry psychologiczne
Metoda symulacyjna
Poznanie relacji i zasad określających tę sytuację; opis
typowych zachowań ludzi
Wybrane odpowiednio do doświadczenia życiowego
tematy zadań
Testuje emocje, wrażenia, opinie
Co to był za problem,był on dla ciebie trudny czy łatwy
Co myślałeś, co czułeś...
Czego byś chciał się jeszcze nauczyć...
Co można było pominąć...
Jak inaczej można było się zachować...
Word -Delphi
Brainwriting pool
Collective notebook
Team-collaboration
Brainstorming
Metoda B-B-B
Stop and go
Metoda 635
Metody waloryzacyjne zwane też
eksponującymi o dominacji aktywności
emocjonalno – artystycznej
1. Metody impresyjne
2. Metody ekspresyjne
Metody impresyjne
kształtują wewnętrzne emocje, przeżycia,
mają wywołać głębsze uczucia u wychowanków,
wpłynąć pozytywnie na ich system wartości, postawy,
sprawić by uczniowie utożsamili się z właściwymi
wartościami poprzez „spotkanie” z dziełami literackimi,
muzycznymi, cenną architekturą, dziełami sztuki plastycznej
itd.
Metody ekspresyjne
kształtują sfery psychiczne, emocjonalne ucznia poprzez
zewnętrzne wyrażanie stanów uczuciowych;
wskazują na właściwe postawy uzewnętrzniana emocji ze
względów społecznych oraz zdrowotnych, ukierunkowują emocje
*pokaz łączony z przeżyciem –*przedstawienie szkolne –
*pokaz prac - *happening- wielowątkowa scenka z udziałem osób
i przedmiotów, w której scenariusz dopuszcza przypadkowość
sytuacji;
*psychodrama-wyrażanie
improwizowanych scen.
*wystawa, ekspozycja
różnych
przeżyć
w
formie
Metody praktyczne cechujące się przewagą
aktywności praktyczno – technicznej,
zmieniającej otoczenie lub stwarzającej nowe
jego formy
1.Metody ćwiczebne -niezbędna dla wytworzenia u uczniów
odpowiednich umiejętności i nawyków.
2.Metody realizacji zadań wytwórczych
Metody praktyczne
1.Pokaz
Ćwiczenia przedmiotowe
Ćwiczenia laboratoryjne
Ćwiczenia produkcyjne
Metoda projektu
Metoda przewodniego tekstu
Metoda problemowa – uczeń poprzez rozwiązanie problemu
zdobywa nową wiedzę teoretyczną oraz praktyczną. W każdym
problemie musi być coś znane oraz nieznane. Rozwiązywanie
problemu dokonuje się w trzech fazach:
a)
tworzenie sytuacji problemowej;
b)
szukanie pomysłów rozwiązania;
c)
sprawdzenie rozwiązania połączone
z usystematyzowaniem nabytych wiadomości.
Zalety PROJECT WORK:
Pozwala uczniom wykorzystać wszystkie sprawności językowe
Pozwala uczniom wskazać się innymi umiejętnościami
(muzyczne, plastyczne)
Sprzyja kreatywnemu i logicznemu myśleniu
Pozwala uczniom przejąć odpowiedzialność za uczenie się
Zachęca do współpracy z innymi uczniami
Pozwala uczniowi pracować w jego własnym tempie
Sprzyja poszerzeniu wiedzy
Pozwala uczniom wykazać się przed innymi (koledzy, rodzice,
nauczyciele) swoimi talentami
Etapy organizacji PROJECT WORK
1.Wypracowanie listy tematów(burz mózgów negocjacje)
Budowanie grup tematycznych
Ustalenie struktury projektu
Przydział zadań w grupach
Materiał językowy
Materiały pomocnicze
Praca nad projektem
Prezentacja produktu finalnego.
Ewaluacja
PROJECT WORK ZADANIA UCZENIA:
Analizuje jakiej informacji potrzebuje
Podejmuje decyzję co do procedury
gromadzenie materiału
Zbiera materiały,dane,dokonując selekcji
Prezentuje zebrany materiał w ciekawej
formie,
Analizuje ostateczny rezultat swojej pracy
PROJECT WORK ROLA NAUCZYCIELA:
Incjator
Pomaga z zaplanowaniu pracy
Udostępnia,wskazuje pomoce : słowniki, leksykony,
encyklopedie, inne materiały, strony internetowe
Stwarza odpowiednią atmosferę do pracy grupowej i
indywidualnej
Służy jako konsultant językowy
Dokonuje ewaluacji pracy uczniów
5.metody programowe
z użyciem komputera
z użyciem maszyny dydaktycznej
z użyciem podręcznika programowego
Współczesna dydaktyka wyróżnia następujące
rodzaje lekcji, jako najmniejszej jednostki metodycznej:
a) podająca (wprowadzająca);
b) utrwalająca;
c) kombinowana (utrwalająco – sprawdzająca);
d) sprawdzająca.
Zadania nauczyciela
 stwarzać warunki sprzyjające uczeniu się; motywować
ucznia do pracy, ułatwiać mu uczenie się;
uczyć to znaczy organizować przestrzeń edukacyjnej
aktywności dla uczniów
 nauczyciel schodzi na drugi plan, jest tylko treneremuczenie się pod okiem trenera, przewodnika, doradcy
językowego.
Nie ma jednej słusznej i dobrej, skutecznej metody
nauczania języka obcego.
Eklektyzm, ( metoda współczesna ) a więc łączenie
elementów i technik pochodzących z różnych metod
ma skuteczność i atrakcyjność tegoż nauczania.
Metody tradycyjne/konwencjonalne
Metoda bezpośrednia:

to najwcześniejsza metoda stosowana od czasów greckich

naturalny kontakt nauczyciela z uczącym się

sprawność mówienia, komunikacji, konwersacji

guwernantki-cudzoziemki

odrzucała systematyczne uczenie się gramatyki, nawet słownictwa

błędy gramatyczne w zasadzie nie były poprawiane, ponieważ
głównym celem było zachęcanie uczących się do konwersacji
Metody tradycyjne/konwencjonalne
Metoda bezpośrednia:


to najwcześniejsza metoda stosowana od czasów greckich
 naturalny kontakt nauczyciela z uczącym się
 sprawność mówienia, komunikacji, konwersacji
 guwernantki-cudzoziemki
odrzucała systematyczne uczenie się gramatyki, nawet słownictwa
błędy gramatyczne w zasadzie nie były poprawiane, ponieważ
głównym celem było zachęcanie uczących się do konwersacji
Metoda gramatyczno-tłumaczeniowa
 główny cel uznawała opanowanie gramatyki i słownictwa języka
obcego,
po to, aby uczący się był w stanie samodzielnie czytać i rozumieć
teksty literackie (jak łacina)
Metoda audiolingwalna (II wojny światowej w USA / metoda wojskowana potrzeby żołnierzy / oparta na behawioryzmie Skinnera / oraz lingwistyce
strukturalnej /Leonard Bloomfield w USA.
wykształca nawyki językowe w sposób mechaniczny, nierefleksyjny, poprzez
wielokrotne powtarzanie odgrywanie scenek ( tzw. Drilling = dryl językowy
)
• relacja między bodźcem a reakcją oraz pochwała nauczyciela
• błędy językowe były zwalczane, nie dopuścić do tworzenia się błędnych
nawyków·
•zbędne tłumaczenia czy analiza gramatyczna
•sprawność słuchania przede wszystkim, potem ćwiczeniach uruchamiają
sprawność mówienia, następnie czytania i pisania/ w tej kolejności/
Metoda kognitywna,
lata 70tych na bazie teorii Noama Chomskiego, twórcy
językoznawstwa
transformacyjnego,
była
zaprzeczeniem
metody audiolingwalnej.

uczący się powinni język obcy rozumieć i tworzyć
samodzielnie coraz to nowe zdania na podstawie tzw. kompetencji
językowej

uczący muszą znaleźć się w sytuacji naturalnej, przyswajać
język za pomocą prób i błędów, a błąd nie jest czymś potępianym;
błąd pokazuje, czy uczenie się, postęp w nauce ma miejsce.

twórcze, refleksyjne, analityczne przyswajanie języka obcego
to trwałe elementy zapożyczone z tej metody obecnie w dydaktyce
języków obcych.
Metody niekonwencjonalne/alternatywne
Niewątpliwie wielkim atutem metod alternatywnych, które rozwijają się
od lat 60tych XX wieku, to ogólnie znany humanizm w nauczaniu, który
stawia osobę uczącego się w centrum zainteresowania.
To już nie nauczyciel, ale jego uczeń będzie zawsze ważniejszy w
procesie nauczania i wokół jego potrzeb, stylu uczenia się, rodzaju
inteligencji /8 inteligencji: matematyczno-logiczna, językowa, wizualnoprzestrzenna, przyrodnicza, muzyczna, interpersonalna, intrapersonalna
/refleksyjna, ruchowa/kinestetyczna/ , preferowanych strategii uczenia
się, jego poczucia bezpieczeństwa, motywacji i emocji będzie rozwijał
się proces dydaktyczny
Metoda reagowania całym ciałem ( TPR ) lata 70te w USA, James Asher
· milczące przysłuchiwanie się i ruch fizyczny
· uczący się reagują na polecenia w języku obcym demonstrowane przez
nauczyciela, jak najmniejszej ilości wypowiadanych słów, a uczący kojarzyli
słowo z ruchem, reagując całym ciałem /zaktywizowanie całego mózgu: lewej
półkuli, odpowiedzialnej za język i prawej, odpowiedzialnej za ruch fizyczny/
modelu interakcji:
matka-dziecko, poznawanie języka ojczystego oznacza rozumienie i
wykonywanie szeregu poleceń zanim dziecko zacznie mówić
stosowana w nauczania poleceń, trybu rozkazującego/gramatyki i słownictwa
w nauczaniu najmłodszych, dzieci, bo wykazują potrzebę ruchliwości; ich
motoryczność pozwala na nieuświadomione uczenie się wielu poleceń
nauczyciela
sprzyja uczeniu się/ nauczaniu bezstresowemu, pozwala na relaks w czasie
lekcji, pokonuje zahamowania i strach przed mówieniem, a także niewątpliwie
uatrakcyjnia proces nauczania.
Metoda The Silent Way ( twórca Caleb Gattegno ) ,
przyswajanie języka obcego w ciszy, skupieniu, medytacji. Nauczyciel
demonstruje nowy materiał językowy/zazwyczaj tylko jeden raz/, uczący
się natomiast przejmują jego rolę, powtarzając te same czynności i
wypowiadając te same frazy, tak aby stopniowo tworzyć nowe. W trakcie
procesu nauki, nauczyciel mówi coraz mniej / tzw. wyciszenie
nauczyciela/ a uczeń coraz więcej. Mowa ciała/body language/ i gesty
odgrywają ważną rolę w procesie nauczania
Metoda Community Language Learning
USA lata 70-te
wywodzi się z doświadczeń działań terapeutycznych, gdzie interakcje
,
językowe posługiwanie się językiem ma miejsce w grupach,
między członkami grupy, a uczący się naprawdę czują potrzebę
porozumiewania się między sobą nauczyciel jest obserwatorem,
stoi zewnątrz i tłumaczy z języka rodzimego na obcy, następnie nagrywa wersję
obcojęzyczną na taśmę i uczący się ją powtarzają.
Odpowiedzialność w tym procesie spoczywa na uczącym się głównie,
tak więc rośnie jego autonomia i motywacja.
Potrzeby uczącego się są najważniejsze.
Relacja nauczyciel-uczeń opiera się na empatii i partnerstwie.
Metoda naturalna /The Natural Approach/ USA
sukces w nauce języka obcego zależy od wyeliminowania stresu,
zahamowań i lęku przed popełnianiem błędów.
nauka powinna odbywać się w sposób podobny do akwizycji języka
ojczystego, tak, jak uczy się niemowlę, słuchając, przyglądając się mimice
i gestom mówiącego/nauczyciela, a kiedy będzie gotowe na produkcję
języka, wypowiadając zdania.
Metoda naturalna zwróciła uwagę na sprawność rozumienia ze słuchu, która
przecież w naturalnej akwizycji języka ojczystego rozwija się jak pierwsza,
zanim dziecko zacznie mówić.
Metoda nauczania języków obcych podejście komunikacyjne popularne w
latach 80tych, na bazie wszystkich poprzedzających je metod
konwencjonalnych i niekonwencjonalnych, dlatego nosi znamiona
eklektyzmu.
Celem nadrzędnym jest opanowanie sprawności mówienia, a więc
autentyczna komunikacja, porozumiewanie się w języku obcym.
Uczyć języka obcego oznacza uczenie dla komunikacji poprzez
komunikację.
Dopuszcza popełnianie błędów, o ile nie powodują one zakłócenia
komunikacji; innymi słowy, najważniejsze, żeby przekazać to, co się
chce przekazać, tak, aby być zrozumianym.
Materiał językowy to głównie dialogi, symulacje, odgrywanie ról, gry,
zabawy i dyskusje prowadzone w parach i grupach
.
Formy:
a) prezentacja materiału przez nauczyciela,
b) rozmowa z całą grupą sterowana przez nauczyciela,
c) rozmowa (dyskusja) w grupie,
d) praca indywidualna,
e) praca w parach lub grupach.
Thanks !!! ( : opr. Iwona Grajner