Στιγμιότυπα από τη Λευκωσία του Χτες

Εκπαιδευτικό πρόγραμμα για τα παιδιά της Στ’ τάξης των Δημοτικών Σχολείων της πόλης και επαρχίας Λευκωσίας

ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΕΝΤΥΠΩΝ ΑΝΑΔΙΟΡΓΑΝΩΣΗ ΚΑΙ ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ

Μακρυγιάννη Χαρά, Στυλιανίδου Ειρήνη, Φλουρέντζου Κλειώ

Διαθεματική και Πολυθεματική προσέγγιση της ύλης Σύνδεση της επίσκεψης στο μουσείο με το Αναλυτικό Πρόγραμμα

Φωτογραφίες από το αρχείο του Λεβέντειου Δημοτικού Μουσείου, από το αρχείο Πολιτιστικού Ομίλου MARFIN LAIKI και από το αρχείο των Μουσειοπαιδαγωγών

Γλωσσικό Μάθημα

Ενότητα 1:

Ταξίδια–Τόποι–Μεταφορικά Μέσα (Α΄τεύχος) Ford 1920

Περιγραφή ενός αυτοκινήτου Σελίδα 9 (άσκηση 3) «Ένα παμπάλαιο αυτοκίνητο που έμοιαζε με οβίδα» (Χρώμα, σχήμα, εξωτερικές/εσωτερικές λεπτομέρειες, σχόλια) θέματα) Διοργάνωση εκπαιδευτικής επίσκεψης Δημαρχείο κ.λ.π.) •Ομάδα ξενάγησης Σελίδα 19 (άσκηση 5) •Πληροφορίες για το Μουσείο •Επιλογή της διαδρομής από τον οδικό χάρτη της Λευκωσίας. •Επιλογή σημείων στην πόλη ώστε να γίνουν στάσεις (προμαχώνες, πύλες, τζαμί του Μπαϊρακτάρη (σημαιοφόρου), •Κόστος εκδρομής; Πόσα παιδιά θα πάρουν μέρος; (Οικονομικά

Ενότητα 2: Κατοικία (Α΄τεύχος) Οικία Χατζηγιωργάκη Κορνέσιου Οικία Θεμιστοκλή Δέρβη (Λεβέντειο) Παλιά Αρχιεπισκοπή

Διοργανώνεται στην τάξη σας ένας διαγωνισμός με θέμα: «Ένα κτίριο με ιδιαίτερη σημασία ...». Σελίδα 27 (Άσκηση 3) Το κτίριο αυτό μπορεί να είναι παλιό, με ιστορική σημασία ...

(Πού είναι / πότε χτίστηκε / η ιστορία του / περιγραφή / πρόσωπα που έζησαν εκεί/ Πώς νιώθετε που βρίσκεστε εκεί) Παρατηρήστε φωτογραφίες και μιλήστε στην τάξη για το πώς ήταν τα κτίσματα που βλέπετε άλλοτε και τώρα. Σελίδα 27 (Άσκηση 4) (Συλλογή υλικού)

Έρευνα

Σελίδα 31 (Άσκηση 7) Έχετε σκεφτεί τι μπορεί να κρύβεται πίσω από το όνομα του δρόμου όπου μένετε; Φτιάξτε ομάδες και «εξερευνήστε» τη γειτονιά σας.

«Ο δρόμος είχε τη δική του ιστορία»

Ενότητα 13: Τρόποι ζωής και επαγγέλματα (Γ΄τεύχος)

Συνέντευξη (σ ελίδα 14 (Άσκηση 7α))

από παππούδες και γιαγιάδες: Πώς ήταν η πόλη/χωριό στις αρχές του αιώνα

;

(καθημερινή ζωή / επαγγελματική ζωή /συνήθειες στον ελεύθερο χρόνο/τι έχει αλλάξει ή δεν υπάρχει πια;) Προσωπικές μαρτυρίες

Φωτογραφικό υλικό

Ευθύς και πλάγιος λόγος

Σελίδα 13 (Άσκηση 5)

Στο απόσπασμα που ακολουθεί ο πατέρας με το γιο του Βρίσκονται σε ένα παζάρι στις αρχές του αιώνα Για να γίνει πιο ζωντανό το απόσπασμα θα πρέπει να μεταφέρετε τον πλάγιο λόγο

;

σε ευθύ, κάνοντας τις αλλαγές που χρειάζονται...

Άρθρο – Συνέντευξη

Σελίδα 14 (Άσκηση 7β)

Στο κείμενο αναφέρεται το επάγγελμα του σαλεπιτζή και χαλβατζή. Ξέρετε τι ακριβώς έκαναν αυτοί οι άνθρωποι; Υπάρχουν ακόμη αυτά τα επαγγέλματα; Πάρτε συνεντεύξεις από μεγαλύτερα άτομα, ζητώντας πληροφορίες για τέτοια επαγγέλματα που έχουν εξαφανιστεί στις μέρες μας. Κρατήστε σημειώσεις. Γράψτε ένα άρθρο για την εφημερίδα του σχολείου σας με τίτλο «Επαγγέλματα του παρελθόντος». Φτιάξτε στήλες, γράψτε λίγα λόγια για αυτά τα επαγγέλματα και αναφέρετε με ποια αντικαταστάθηκαν.

Διαβάστε – Δείτε– Ακούστε – Επισκεφτείτε

•«Ο τελευταίος μαντηλάρης» χρήση μαγνητοφώνου) (ταινία στο κέντρο χειροτεχνίας) •Σοκάκια παλιάς Λευκωσίας (Αυθεντικές συνεντεύξεις – •Παλαιοπωλεία στη Λαϊκή Γειτονιά

Ενότητα

15:

Κινηματογράφος

–

Θέατρο

(

Γ΄τεύχος

) « Κινηματογράφος Παπαδοπούλου» Ντελάλης / Αφίσα / Ανακοίνωση / Κριτικές Θεατρική Αγωγή: «Ο ρόλος μου ως θεατή σε μια παράσταση Θεάτρου Σκιών”

Ενότητα 16 : Μουσεία (Γ΄ τεύχος ) Βυζαντινό Κατάλογος μουσείων της Λευκωσίας Μουσείο μοτοσικλέτας Λαϊκής τέχνης Λεβέντειο Δημοτικό Μουσείο Κυπριακό Μουσείο- Λευκωσία

Αντικατάσταση του άρθρου για το Ιστορικό Λαογραφικό Μουσείο Κορίνθου με άρθρο για το Λεβέντειο ή άλλο μουσείο που επισκέφτηκαν τα παιδιά (Χρήση αυθεντικών διαφημιστικών εντύπων και οδηγών του Μουσείου). Σελίδα 61 (εργασία 4) «Θέλετε να κάνετε πιο επίσημο το άρθρο

για να το δημοσιεύσετε στην εφημερίδα του σχολείου. Για να το πετύχετε ξαναγράψτε το μεταφέροντάς το στην παθητική σύνταξη όπου αυτό είναι δυνατό.»

Σελίδα 68 (εργασία 1)

Για να επισκεφτείτε ένα μουσείο

(Λεβέντειο):

Χρειάζεστε χορηγό για τα εισητήρια του λεωφορείου. Γράψτε ένα γράμμα στον πρόεδρο του Συνδέσμου Γονέων για να τον πείσετε να χορηγήσει την επίσκεψη (επιχειρηματολογία)

Σελίδα 66 (εργασία 2) Μόλις επισκεφτήκατε ένα μουσείο και είστε ενθουσιασμένοι ! Στην τάξη σας ζητούν να γράψετε ένα άρθρο παρουσίαση του μουσείου αυτού, για την εφημερίδα του σχολείου σας. Για ευκολία σας συμπληρώστε τον πίνακα που ακολουθεί (πώς λέγεται / πού βρίσκεται/.....) Λογοτεχνική αφήγηση «Το άγαλμα που κρύωνε» Γράψτε κι εσείς μια παρόμοια ιστορία, που να ζωντανεύουν οι φιγούρες στο... Λεβέντειο Μουσείο «Ένα χειρόγραφο διηγείται» (Το χειρόγραφο του Χ. Κ.)

Κυπριακό Ανθολόγιο

Η Κύ

π

ρος κομμάτι της της Οθωμανικής και μετέ Βρετανικής αυτοκρατορίας

π

ειτα

•Η 9η Ιουλίου 1821 (σ. 105) •Μέσα ο χάρος κι έξω ο δανειστής ( σ. 117) •Η γνώμη του κοσμογύριστου (σ. 86) •Το ξεσήκωμα του Οκτώβρη (σ. 162) •Ένας ηρωϊκός λαός (σ.79) •Διαδήλωση ( σ. 239)

Ιστορία «Ιστορία της Κύπρου» Α. Πολυδώρου «Εκκλησία της Κύπρου» (Κόκκινο βιβλίο)

Ελληνική Ιστορία - Σύνδεση με την τοπική ιστορία Παραδείγματα « Στα νεότερα χρόνια» Η Οθωμανική αυτοκρατορία (σ. 17) Ο σουλτάνος παραχωρεί «προνόμια» (σ. 27) Οι κοινότητες, μια μορφή αυτοδιοίκησης (σ.37) Οι οικονομικές δραστηριότητες των Ελλήνων (σ. 41) _____________________________________________________________________ (παράλληλα) Ιστορία της Κύπρου Η Κύπρος υπό την κυριαρχία των Οθωμανών Ο εθναρχικός ρόλος της Εκκλησίας (σ. 60) Ο θεσμός των δραγουμάνων (σ. 83)

«Ιστορία της Κύπρου» «Στα νεότερα χρόνια» Χαρές και λύπες της καθημερινής ζωής ( σ. 47)

«Στα νεότερα χρόνια» Η Επανάσταση εξαπλώνεται (σελ. 19) ______________________________________________ (παράλληλα) “Ιστορία της Κύπρου” Ο Κυπριανός και η Φιλική Εταιρεία Η 9 η Ιουλίου 1821 Κύπριοι αγωνιστές του ΄21 (σ. 91-101)

«Στα νεότερα χρόνια» Το κυπριακό, ένα μεγάλο εθνικό θέμα (σ. 259) ___________ (παράλληλα) Ιστορία της Κύπρου Πώς πήραν οι Άγγλοι την Κύπρο Τα πρώτα 50 χρόνια Το Ενωτικό Δημοψήφισμα Ο Απελευθερωτικός Αγώνας (παράλληλα) Η Εκκλησία της Κύπρου Η Κύπρος στην Αγγλοκρατία Σχέσεις με τον έξω κόσμο Εκπαίδευση Καθημερινή ζωή Οικονομία Η Εθνική ολοκλήρωση Αντιαποικιακός αγώνας Η Κύπρος ανεξάρτητη

Θρησκευτικά «Εκκλησία της Κύπρου»

Ιστορικοί σταθμοί της Εκκλησίας της Κύπρου (Τουρκοκρατία, Αγγλοκρατία)

Εξοικείωση με την ιδέα της συνεχούς αλλαγής. Σύγχρονο / παλιό Κοινωνική ζωή Σύνθεση πληθυσμού Αλλαγές και προβλήματα Πολιτιστική κληρονομιά Σύγκριση φωτογραφικού υλικού (ενδυμασίες/κτίρια)

Γεωγραφία

Πίνακας Τηλέμαχου Κάνθου Χρήση γεωγραφικών συμβόλων και εννοιών στη μελέτη ενός χάρτη.

(Χρήση του χάρτη της Λευκωσίας για να φτάσουν οι μαθητές στο Λεβέντειο Δημοτικό Μουσείο: «Κυκλοφορώ με ασφάλεια»)

Οικοκυρικά

Γνωριμία με τη λαϊκή ενδυμασία, τέχνη και παράδοση Παραδοσιακές συνταγές Από τα χρόνια των Οθωμανών •μαχαλεπί •μπακλαβάς

Μουσική (βιβλίο μαθητή Σ΄τ)

Μουσικές ακροάσεις (σελ. 100) •Σ. Μιχαηλίδη:

Στο Γάμο του χωριού

•Παραδοσιακά μουσικά όργανα (λαούτο, ούτι, βιολί, πιθκιάβλι) •Δημοτικά τραγούδια •Αμανές

και

Σχεδιασμός Τεχνολογία

Κατασκευή παντογνώστη Λευκωσία εντός των τειχών • Μακρύδρομος (Παζάρι) • Δημαρχείο • Πλατεία • Λεβέντειο Μουσείο (Οικία Δημάρχου) • Πύλες • Οικία Χατζηγιωργάκη Κορνέσιου • Οικία Αρχιεπισκόπου Κατασκευή προσωπείου Χατζηγιωργάκης Κορνέσιος Επιστήμη (Ηλεκτρικό κύκλωμα)

Φυσική Αγωγή

Παραδοσιακοί χοροί • Αντικριστοί • Ζεϊμπέκικος • Συρτός

Εnglish Language

Unit 23 Περιγραφή χώρου Περιγραφή αντικειμένων Habits (use to, didn’t use to) Αναφορά σε γεγονότα του παρελθόντος Describing people’s appearance Σύνθεση βιογραφιών Asking and giving directions Talking about distance Παραθετικά των επιθέτων Συγκρίσεις

Παράλληλες και κάθετες ευθείες (χρήση του χάρτη της Λευκωσίας) Τεύχος Α Αποστάσεις (cm Km)

Μαθηματικά

Κατασκευή Ιστορικής Γραμμής

1192

Βυζαντινά χρόνια

1489

Χρόνια Φράγκων 1571 Χρόνια Ενετών Γραφικές Παραστάσεις •Πληθυσμός •Εμπορεύματα Προβλήματα •Με τις χρονολογίες Συμμετρία 1878 Χρόνια Οθωμανών

Ηλεκτρονικός Υπολογιστής

•Μέσο αναζήτησης πληροφοριών •Μέσο παρουσίασης εργασιών •Χρήση του Kidspiration ( σχεδιαγραμματική απεικόνιση εννοιών) •Επικοινωνία με άλλα σχολεία και μουσεία για ανταλλαγή πληροφοριών και ενημέρωση για περιοδικές εκθέσεις .

Η Κύπρος κομμάτι της Οθωμανικής αυτοκρατορίας:

Τέμενος Μπαϊρακτάρη, χάνια, Λουτρά της Εμερκές, Οικία Χ΄Γιωργάκη Κορνέσιου, παλιά Αρχιεπισκοπή (Μουσείο Λαϊκής Τέχνης), αρχοντικό της οδού Αξιοθέας •

Η Κύπρος κομμάτι της Βρετανικής αυτοκρατορίας:

Κέντρο Τεχνών, Ελένειο, Άγιος Αντώνιος (δημοτικό), Λήδρα Πάλας, Δημαρχείο.

(Συλλογή από κάρτες, φωτογραφίες για πινακίδα ή ομαδική εργασία στον υπολογιστή παρουσίαση )

1. Επιλογή θέματος 2. Τίτλος έκθεσης 3. Έρευνα για συλλογή αντικειμένων 4. Επιλογή αντικειμένων (φωτογραφίες, κάρτες, ποιήματα, ημερολόγια. εικόνες, ταινίες, αντικείμενα) 5. Πληροφοριακά στοιχεία για το κάθε αντικείμενο 6. Αισθητική παρουσίαση της έκθεσης 7. Διοργάνωση παρουσίασης της έκθεσης (αφίσα, προσκλήσεις προς συμμαθητές, δασκάλους, γονείς, γειτονικά σχολεία) Προσωπική συλλογή

Προτάσεις στο θέμα των εικαστικών για την Στ’ τάξη ως επέκταση του προγράμματος «Στιγμιότυπα από τη Λευκωσία του χτες» που αναπτύσσονται στο Λεβέντειο Δημοτικό Μουσείο στη Λευκωσία

Ο ι εισηγήσεις εικαστικής προέκτασης του θέματος που αφορά στην επίσκεψη των παιδιών στο

Λεβέντειο Δημοτικό Μουσείο

αναφέρονται στα μαθήματα της ‘Τέχνης’ και του ‘Σχεδιασμού και Τεχνολογίας’.

Οι προεκτάσεις σχετίζονται, είτε με τα αυθεντικά αντικείμενα που τα παιδιά έχουν έρθει σε επαφή μαζί τους μέσα από τις προθήκες του μουσείου, είτε με αντικείμενα, γεγονότα, καταστάσεις και χαρακτήρες που τα παιδιά έχουν γνωρίσει μέσα από τις διάφορες χρονικές περιόδους κατά τη διάρκεια της ανάπτυξης του εκπαιδευτικού προγράμματος .

Άσε ελεύθερη τη

φαντασία

και τη

δημιουργικότητά

σου...

Μοτίβα ή σχέδια από τα διάφορα

ενδύματα, σταμπωτά μαντήλια

,

κεντήματα, διάφορα αντικείμενα

και χρόνια των Οθωμανών και των Βρετανών .

κοσμήματα, λευκαρίτικα όπλα

από τα

•Τους διάφορους

ανθρώπων.

τεχνίτες

και

φιγούρες άλλων

•Φιγούρες Καραγκιόζη .

•Το

γυναικοπάζαρο

.

•Αφίσες (π .

χ .

με θέμα κάποια κοινωνική εκδήλωση παράσταση Καραγκιόζη, θεάτρου ή κινηματογράφου) .

Παραστάσεις

Μουσείου κτλ) .

από το χώρο της επίσκεψής τους (πχ το κτήριο που στεγάζει το Λεβέντειο Δημοτικό Μουσείο, λεπτομέρειες από το κτήριο, το προσωπικό του Το

«Ο κόσμος της Λευκωσίας»

Θέματα από τη του

ζωή των κατοίκων

Egor Greisser.

της πόλης μας .

Κάρτες

σε χαρτί με κάτι που τους έκανε εντύπωση από το μουσείο .

Κινητές φιγούρες

παιδιά .

με χαρακτήρες που γνώρισαν τα

Βάφουν

μπογιές

λεπτά υφάσματα με φτιάξουν μαντήλια κι άλλες ενδυμασίες

φυσικές

(λινάρι, κρεμμυδόφυλλα) για να .

Ασχολούνται

αναμείξεις

χρώμα .

με τους

χρωμάτων

τόνους και παρατηρώντας τις τη δύναμη της αντίθεσης στη γραμμή και στο Μια

βιτρίνα

του Μουσείου .

Ό,τι άλλο σχετικό με το θέμα μας .

Πήλινες πλάκες

παραστάσεις που γνώρισαν κατά την επίσκεψή τους στο Μουσείο (π .

χ .

τείχη, ο Δραγομάνος και η γυναίκα του, κοσμήματα και ενδυμασίες από τα χρόνια της Τουρκοκρατίας, σκηνή από το γυναικοπάζαρο κτλ) όπου χαράζουν πάνω ανθρώπινες μορφές ή .

Προσωπεία

από φιγούρες που γνώρισαν κατά την επίσκεψή τους στο Μουσείο (π .

χ .

φιγούρες του Egor Greisser, κύριος Παναγιωτάκης σαλεπιτζής κτλ) .

Ναργιλέ, φλυτζανάκια

του καφέ .

Κούκλες

« N ευρόσπαστα» με θέμα φιγούρες που γνώρισαν τα παιδιά .

Κοσμήματα

για τη γυναίκα του Δραγομάνου .

Πήλινες

σφραγίδες

για τα σταμπωτά μαντήλια .

Ό,τι άλλο σχετικό με το θέμα μας .

Τα παιδιά • Σχεδιάζουν κόσμος της Λευκωσίας» του

κόβουν κολλούν

και μορφή .

παραστάσεις από την επίσκεψή τους (π

ράβουν

Egor Greisser, .

χ .

«Ο ενετικά τείχη), υφάσματα με διάφορες βελονιές ή τα σε διάφορες επιφάνειες με κόλλες σε υγρή ή στερεή • Φτιάχνουν

ενδυμασίες

πόλη μας με κομμάτια ρούχων ή με παλιά σεντόνια, ζωγραφίζοντας πάνω σχήματα εμπνευσμένα απ’ αυτά που είδαν στο μουσείο (π .

χ .

ανθρώπων που πέρασαν από την ενδυμασίες Κυπρίων κατά τα χρόνια των Οθωμανών (ενδυμασία Δραγομάνου και της γυναίκας του, βράκα, ζιμπούνι, ζώστρα, φέσι, γυναικείες ποδιές) και των Βρετανών .

•Χρησιμοποιώντας διάφορους τύπους έγχρωμου ή ζωγραφισμένου χαρτιού από τα ίδια τα παιδιά, χαρτί εφημερίδας ή περιοδικού, φτιάχνουν σε χοντρό χαρτόνι, ξύλο ή άλλη επιφάνεια, το δικό τους ελεύθερο κολάζ από

χάρτινες ψηφίδες

.

•Φτιάχνουν Λεβέντειο Δημοτικό Μουσείο αλλά και με διάφορα άλλα μουσεία (περιοδικά, αποκόμματα εφημερίδων – άρθρα – φωτογραφίες κτλ) καθώς και συνθέσεις από παραστάσεις που γνώρισαν κατά την επίσκεψή τους (π .

χ .

κολάζ

με ό,τι σχετικό βρούνε με το μια βιτρίνα του μουσείου) .

•Με

ψηφίδες από πέτρα κεραμικό

, ,

πορσελάνη

, γύψο ή τσιμέντο το δικό τους ψηφιδωτό .

γυαλί

, φτιάχνουν σε βάση από ξύλινες σανίδες,

Τα παιδιά  Φτιάχνουν

αγαλματάκια

χρησιμοποιώντας ασβεστόλιθο, πολυστερίνη, στερεό σαπούνι .

 Χαράζουν σε πέτρες (ασβεστόλιθο), σε φελλό πεύκου, γύψο, γύψινη πλάκα, λάινο, μαλακό γύψο,

ανθρώπινες μορφές

ή

παραστάσεις

.

 Με το λάινο και κάποια εργαλεία χαρακτικής όπως γλυφίδες και με διαλυμένα χρώματα τέμπερας, ακρυλικά και δημιουργήσουν μελάνι εκτύπωσης,

εγχάρακτες

μπορούν

διακοσμήσεις

να και

γκραβούρες

σε αναφορά προς τα έργα του μουσείου ή τη ζωή των κατοίκων της Λευκωσίας .

Άλλες κατασκευές-Ανάμεικτα υλικά

Κατασκευή μακέτας

παιδιά .

των ενετικών τειχών με κομμάτια από ξύλο, πολυστερίνη, κουτιά, σύρμα καλυμμένο με πλαστικό κι ό,τι άλλο σκεφτούν τα 

Κατασκευή κοσμημάτων

γυναίκας του των τεχνιτών και της Δραγομάνου, σπόρους, σύρμα κι άλλα υλικά .

με χάντρες, ασημόχαρτο, χρυσόχαρτο, χρυσοκλωστές, κουμπιά,  Κατασκευάζουν με επιθυμούν .

μεικτές τεχνικές

ό,τι σχετικό με την επίσκεψη και γενικότερα με το θέμα

Εικονογράφηση

Μερικά θέματα:



« Η επίσκεψη μας στο Λεβέντειο Δημοτικό Μουσείο»



«Το κτίσιμο των ενετικών τειχών»



« Η γυναίκα του Δραγομάνου Χ’ Γιωργάκη Κορνέσιου διαλέγει κοσμήματα από τον χρυσοχόο που επισκέπτεται το αρχοντικό τους»



«Κυρίες στο Γυναικοπάζαρο»

Προέκταση της Γ’ Φάσης του προγράμματος (μετά την επίσκεψη στο Μουσείο) μπορεί να αποτελέσει μια επίσκεψη...

•

στο μουσείο Λαïκής Τέχνης

•

στο Βυζαντινό Μουσείο

•

στην οικεία του Χ’’ Γιωργάκη Κορνέσιου

•

σε παλιά σπίτια της Λευκωσίας

Ακόμα, στο

Κέντρο Κυπριακής Χειροτεχνίας

στα εργαστήρια •

αγγειοπλαστικής

•

ξυλογλυπτικής

•

κεντητικής

και σε εργαστήρια

ζωγραφικής

•

χρυσοχοΐας

•

αργυροχοΐας

•

υφαντικής

•

ψηφιδωτού

και

γλυπτικής

και

μεικτής τεχνικής

Κυπρίων καλλιτεχνών.