Transcript เทศกาลกินเจของภูเก็ต

เทศกาลกินเจของภูเก็ต
ประวัติความเป็ นมาของเทศกาลกินเจของภูเก็ต
จังหวัดภูเก็ตไม่ มปี ระเพณีกนิ เจเหมือนทีอ่ นื่ แต่ จะเรียกว่า "ประเพณีถือศีล
กินผัก" ตามภาษาจีนฮกเกีย้ นที่ว่า "เจี๊ยะฉ่ าย" (食菜) ตามตานานกล่ าวว่ า
ในอดีตเคยมีคณะงิว้ จากจีนมาเปิ ดการแสดงที่อาเภอกะทู้นานเป็ นแรมปี แล้ว
บังเอิญช่ วงนั้นเกิดโรคระบาดขึน้ คณะงิว้ จึงจัดให้ มีพธิ ีกนิ ผักและสร้ างศาลเจ้ า
ขึน้ เพือ่ เป็ นการสะเดาะเคราะห์ หลังจากนั้นโรคภัยไข้ เจ็บก็หายสิ้ น ชาวกะทู้เกิด
ความเลือ่ มใสศรัทธาจึงปฏิบัติตาม หลังจากนั้นได้ มผี ้ ศู รัทธามากขึน้ เรื่อย ๆ
ประกอบกับอยากได้ พธิ ีกนิ ผักทีส่ มบูรณ์ ตามแบบประเพณีมณฑลกังไส
จึงได้ ส่งตัวแทนไปนาควันธูป (เหี่ยวเอีย้ น) ในการเดินทางกลับจะต้ องคอยจุด
ธูปต่ อกันมิให้ ดบั มอด ศาลเจ้ ากะทู้จึงได้ ชื่อว่ าเป็ นต้ นตารับของพิธีกนิ ผักใน
ปัจจุบัน
ช่ วงเวลาในการกินเจ
จังหวัดภูเก็ตเป็ นจังหวัดทีจ่ ัดประเพณีการกินเจอย่ างยิง่ ใหญ่ ทุกๆ ปี
โดยมาจากรากฐานความเชื่อเดียวกัน คนจีนเรียก "เจเดือนเก้า" แต่ ถ้านับตรง
กับเดือนไทยก็จะได้ ตรงกับเดือน 11 ดังนั้นเทศกาลกินเจทีภ่ ูเก็ตจึงมีขึน้ หลัง
เทศกาลกินเจทัว่ ๆไป บางครั้งเราจึงมักได้ ยนิ ชื่อเรียกของเทศกาลกินเจทีภ่ ูเก็ต
ว่ า เป็ นเทศกาลกินผัก ซึ่งแท้ จริงแล้วก็คอื การกินเจในรูปแบบ และระยะเวลา 9
วันเช่ นเดียวกัน
ความหมายของธงเจ
1. ธงเป็ นสี เหลือง เป็ นสี ที่อนุญาตให้ใช้
กับคนสองกลุ่มเท่านั้น
คือกลุ่มกษัตริย์ ราชวงศ์ และกลุ่ม
อาจารย์ปราบผี จะเห็นจากยันต์ สีเหลือง
ตามภาพยนตร์ จีน
ดังนั้นสี เหลืองจึงเป็ นสี ของพุทธ
ศาสนา หรื อผูท้ รงศีล บนธงจะเขียน
ตัวอักษรสี แดง อ่านว่า "ไจ" หรื อ "เจ" มี
ความหมายว่า "ของไม่มีคาว“
2. ตัวอักษรสี แดง เพราะชาวจีนเชื่อว่า
เป็ นสี มงคล สร้างความเจริ ญให้แก่ชีวิต
สี ในเทศกาลกินเจ
สี แดง เป็ นสี ทชี่ าวจีนเชื่อว่ าเป็ นสี ศิริมงคล จะเห็นได้ ว่าในงานมงคลต่ างๆ
ของคนจีนไม่ ว่าจะเป็ นงานแต่ ง วันตรุ ษจีน
สี เหลือง เป็ นสี สาหรับใช้ ในราชวงศ์ ซึ่งอนุญาตให้ ใช้ ได้ เพียงคนสองกลุ่ม
เท่ านั้น กลุ่มแรกคือกษัตริย์ซึ่งเห็นได้ จากหนังจีน เครื่องแต่ งกายและภาชนะต่ างๆ
เป็ นสี เหลืองหรือทองซึ่งคนสามัญห้ ามใช้ เด็ดขาด กลุ่มทีส่ องคืออาจารย์ปราบผีถ้า
ท่ านสั งเกตในหนังผีจีนจะเห็นว่ าเขาแต่ งกายและมียนั ต์ สีเหลือง
สี ขาว ตามธรรมเนียมจีนสี ขาวคือสี สาหรับการไว้ ทุกข์ สี ดาทีเ่ ราเห็นกันอยู่
ในขณะนีเ้ ป็ นการรับวัฒนธรรมตะวันตก ถ้ าท่ านสั งเกตในพิธีงานศพของจีนจะเห็น
ลูกหลานแต่ งชุ ดสี ขาวอยู่
จุดประสงค์ ในการกินเจ
1 กินเพือ่ สุ ขภาพ เพราะอาหารเจเป็ นอาหารชีวจิต จะทาให้ ร่างกายสมดุล
สามารถขับพิษของเสี ยต่ าง ๆ ออกจากร่ างกายได้
2. กินด้ วยจิตเมตตา เนื่องจากทุก ๆ วัน อาหารทีเ่ รากินประกอบด้ วยเลือด
เนือ้ ของสรรพสั ตว์ ผู้ทมี่ จี ิตใจดีงามจึงไม่ สามารถกินเนือ้ ของสั ตว์ เหล่านั้นได้
3. กินเพือ่ เว้ นกรรม เพราะการฆ่ าเอาเลือดเนือ้ ผู้อนื่ มาเป็ นของเราเป็ นการสร้ างกรรม
หลักธรรมในการกินเจ
การกินเจตั้งมัน่ อยู่บนหลักธรรมสาคัญ 2 ประการ
1. การดารงชีวติ อยู่ด้วยอาหารทีไ่ ม่ เบียดเบียนผู้อนื่ คือ ไม่เอาชีวติ ของสัตว์
ทั้งหลายมาต่อเติมบารุ งเลี้ยงชีวิตของตน
2.การดารงชีวติ อยู่ด้วยอาหารทีไ่ ม่ เบียดเบียนตนเอง คือ จะรับประทานสิ่ งใด
เข้าไปต้องไม่ทาให้ร่างกายทรุ ดโทรมเท่ากับเป็ นการเบียดเบียนตนเอง
ข้ อควรปฏิบัติ 10 ประการ สาหรับผู้ถอื ศีลกินผัก
1. ชาระร่ างกายให้ สะอาดตลอดช่ วงเทศกาล
2. ทาความสะอาดเครื่องครัวและแยกใช้ คนละส่ วนกับผู้ทไี่ ม่ ได้ ถือศีลกินผัก
3. ควรสวมชุ ดขาวตลอดช่ วงเทศกาลกินผัก
4. ประพฤติตนดีท้งั กายและใจ
5. ห้ ามบริโภคเนือ้ สั ตว์
6. ห้ ามมีเพศสั มพันธ์ ในช่ วงเทศกาล
7. ห้ ามดืม่ สุ ราและของมึนเมา
8. ผู้ทอี่ ยู่ระหว่ างไว้ ทุกข์ ไม่ ควรร่ วมเทศกาลกินผัก
9. หญิงมีครรภ์ ไม่ ควรดูพธิ ีกรรมใดๆ ในช่ วงเทศกาล
10. หญิงมีประจาเดือนไม่ ควรร่ วมพิธีกรรมใดๆ ในช่ วงเทศกาล
ข้ อห้ ามทั้ง 10 ข้ อ ในเทศกาลกินเจ
1. การงดกินผักฉุนหรือผักทีม่ กี ลิน่ แรง ซึ่งประกอบไปด้ วยพืชผัก 5 ชนิด ได้ แก่
กระเทียม หัวหอม หลักเกียว กุ้ยช่ าย ใบยาสู บ
2. การงดกินเนือ้ สั ตว์
3. ไม่ ควรกินอาหารรสจัด
4. ต้ องกินอาหารที่คนกินเจด้ วยกันปรุ ง
5. ถ้ วยชามจะต้ องไม่ ปนกัน
6. ไม่ ฆ่าสั ตว์ ตัดชีวติ
7. แต่ งกายด้ วยชุ ดขาว
8. พูดจาไม่ ไพเราะ
9. งดดืม่ สุ ราและของมึนเมา
10. ห้ ามดับตะเกียงทั้ง 9 ดวง
ประโยชน์ ของการกินเจ
1. ร่ างกายสามารถขับถ่ ายของเสี ยออกได้ หมดทาให้ ไม่ มสี ารพิษตกค้ างอยู่ภายใน
2. เมือ่ รับประทานเป็ นประจา โลหิตจะถูกฟอกให้ สะอาดขึน้ เรื่อย ๆ เซลล์ ต่าง ๆ ของ
ร่ างกายเสื่ อมสลายช้ าลง
3. อวัยวะหลักสาคัญภายใน ได้ แก่ หัวใจ ไต ม้ าม ตับ ปอด และอวัยวะประกอบคือ
ลาไส้ ใหญ่ ลาไส้ เล็ก กระเพาะปัสสาวะ กระเพาะอาหาร ถุงนา้ ดี แข็งแรงทางานได้ เป็ น
ปกติสมบูรณ์
4. การกินเจทาให้ เกิดความเมตตา เกิดความสงบสุ ขุม อารมณ์ ไม่ ฉุนเฉียว ไม่ โมโหง่ าย
ซึ่งจะช่ วยเกือ้ กูลส่ งเสริมให้ บารมีธรรมสู งขึน้ เรื่อย ๆ
5. หยุดการสร้ างบาป เวรกรรม ทาให้ ไม่ เกิดการอาฆาต พยาบาท จึงปราศจากศัตรู ท้งั
มนุษย์ และสั ตว์ ทคี่ ดิ มุ่งทาร้ ายตามจองเวร
ให้เกียรติสมั ภาษณ์โดย คุณ สุภาพ ล่ามตตรี
ผักต้ องห้ ามในเทศกาลกินเจผักทีม่ กี ลิน่ ฉุน เช่ น กระเทียม ต้ นหอม กุ้ยช่ าย
เพราะสร้ างความกาหนัดทางเพศ ทาให้ มคี วามต้ องการทางเพศสู ง คนกินเจละเลิก
มังสวิรัติ ต่ างจากการถือศีลกินเจ ต่ างกันคือ มังสวิรัตกินไข่ ได้ แต่ การกินเจงดของคาวทุก
อย่ าง ,การล้างท้ องเป็ นการกินของคาวตลอดการกินเจ ต้ องมีการล้ างท้ องก่ อนการกินเจ
เพือ่ ทาให้ ด้านในสะอาดไม่ กนิ ของคาวไปแล้ว แต่ มีความเข้ าใจผิด2ฝ่ ายคือ ฝ่ ายหนึ่งกินเจ
ล่วงหน้ าไป ฝ่ ายหนึ่งกินของคาวอย่ างเต็มที่ ทาไมต้ องเรียกเทศกาลกินเจว่ ากินผัก คือว่ า
คนภูเก็ตจะกินผักจริงๆ ไม่ มีแป้ ง แต่ บางศาลเจ้ ามีการนาโปรตีนมาทาให้ อาหารน่ ากิน
สาเหตุของการแต่ งกายสี ขาว เชื่อว่ าสี ขาวคือสี บริสุทธิ์ จะกินเจต้ องทาให้ บริสุทธิ์ ตั้งแต่
ข้ างนอกจนถึงภายในและเป็ นการไว้ ทุกข์ ของคนจีน สาเหตุม้าทรงแสดงอิทธิฤทธิ์ด้วยกา
รทรมาณตัวเอง เป็ นเหมือนการสะเดาะเคราะห์ ให้ กบั ตัวม้ าทรงเอง เทพเจ้ าทีม่ าจับมี2
ประเภท 1.หมายถึงดวงชะตาคนนั้นขาด เขาเลยมาต่ ออายุให้ แต่ ในปัจจุบันนี้ ส่ วนมาก
วัยรุ่ นพระจะไม่ ได้ จับ แต่ จะมีการทาพิธีเชื้อเข้ ามา ทาให้ เกิดสมัยนิยมขึน้
สมัยก่ อนกินเจทานกาแฟไม่ ได้ แต่ ในปัจจุบันมีการอนุโลม สามารถกินกาแฟ
ได้ การเล่ นพลุให้ ปลอดภัย จะมีวธิ ีการเล่ น จะต้ องยืนห่ างๆ คนที่เล่ นจะต้ องมี
ประสบการณ์ เพียงพอ มีวุฒิภาวะ เมือ่ ก่ อนการจุดประทัดต้ องให้ พระผ่ านไป ละเว้ นชีวิต
จะต้ องมีการบาเพ็ญศีลภาวนา ละเว้ นชีวติ ต้ องรักษาศีล 5 ลดการมีเพศสั มพันธ์ ห้ ามพูด
คาหยาบ ห้ ามทะเลาะวิวาท ผักมีประโยชน์ ดตี ่ อร่ างกาย กินเจ1มือ้ หมืน่ ชีวิตรอดตาย ละ
เว้ นการฆ่ าชีวิต สมัยก่ อนเมื่อส่ งพระเสร็จ สามารถทานอาหารได้ ตอนหลัง6โมงเย็น แต่
ในปัจจุบันเมือ่ กิว่ ฮ๋ อง ออกจากศาลเจ้ าก็กนิ ได้ เลย
ให้เกียรติสมั ภาษณ์โดย คุณ แป๊ ะแฉง แซ่เอี้ยว
บทสั มภาษณ์ แป๊ ะแฉะ แซ่ เอีย้ ว สมัยก่ อนเฉพาะคนดูแลใกล้ ชิดขององค์ กา
อ๋อง จะใส่ เฉพาะชุ ดขาว แต่ คนที1่ ไปจะไม่ ใส่ ชุดธรรมดา เมือ่ ถึงเวลาทีจ่ ะอาบนา้ มา
ศาลเจ้ า แต่ ปัจจุบันทุกคนนิยมใส่ ชุดขาว เพือ่ ความเหมือนกัน แต่ ไม่ มีการบังคับใส่
ชุ ดสี ขาว สามารถใส่ ชุดอะไรก็ได้ โดยชุ ดขาวสมัยก่ อนใส่ ผ้าเนือ้ ดิบคือผ้ าไว้ ทุกข์