Hab Doorka barista Af-Soomaaliga (Best practices in
Download
Report
Transcript Hab Doorka barista Af-Soomaaliga (Best practices in
Hab Doorka barista
Af-Soomaaliga
(Best practices in teaching
Somali Language)
Sweden
Sabti, Oktoobar 24, 2009
1. Macallin
Saciid Saalax Axmed
Aqoolka Maanta oo Ka Kooban:
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
Hordhac guud
Kaalinta Baraha ee waxbarista iyo barbaarinta
Wax kasta habka waxbarasho Ardayga ayey ku meeraan
Guud mar hilinka hab barista Af-Soomaaliga
Hakasho gaaban
Casharo Tusaale ah iyo tilmaamo bare
Sheekoy Sheeko….sheeka carruureed akhris ah
Hakasho Qado
Awaalaha Af-Soomaaliga : Tagto…Tan taagan iyo timaadada
Sheekoy Sheeko….Sheeka waayeel sheegmo ah
I.Kaalinta baraha ee barridda iyo
barbaarita :
The Ten commandments for teaching
ByRay Reyes
Thou Shalt………………….
Tobanka Xil oo baraha la faray;Waa in aad
xusuusnaataa………….
1.Xusuusnaataa in aynu Ubadka dartood
ugu jiro macallinimada!
Bare waliba himilo ka yeeshaa mihnadda
macallinimo
Iskaashatada saddex-geesoodka ah ee
waxbarasho ayaa isu dheelitira
Ha fudaydsan samaynta aad ku leedahay
ardayga yar.
2.Xusuusnaataa in hab dhawrku ka
horayo barashada
Wax ma bari kartid fasal arday ah oo adan
maarayn hab dhawrkooda. Maarayntu
waaba furaha nosha.
Isweydiin baa ah carruurtu tii facyaal hore
ma ka duwantahay? Maxaase u sabab ah
duwanaanshaha?
Hab dhawrka fasalka saddex talo ku
tiigaal.
3.U soo Bandhigto waxbarashada si
habboon.
Ardaydu si uma aragto habboonaanta
barashada.
Ardayda taabsii cashar kastaa waxa uu tarayo
-Si xilli joogta ah u naqtiinwaxii hore loo soo bartay
-Casharka la xiriiri nolosha jootada ah.
-Maadada aad dhito ha ku koobin keligeed
tusaalaha ee la xiriiri sida ay kuwa kalena isu
kaabaan.
4. Meel sare ka soo raarici wasladda ama
miraha macaan.Fogay yoolka!
Intee aadmigu isku celcelin ku adeegtaa
awoodiisa kasmo?
Dhiiri gelinta ardayga awoodaad geliso u
kordhi.
Yoolka aad ardayga la beesanayso mid
saeaya ka yeel.
Isu dheelitirka tilmaanta yoolka la
higsanayo
5.Xusuusnaataa in macdanta ugu qaalisan laga
helo Dhagxaanta an laga filayn:
Aqooso in arday kastaa gaari karo guul an
xadaysnayn.Qofnimada arday gar ahi yey ku
laab qaadin.
Si adan uga ilduufin dhagaxa macdanta dhabta
ahi ku jirto:
-qaabka T ah ha ku dherer fadhiga fasalka.
-Ardaydaa dhan tus in ay adiga kuu simanyihiin.
-Xusuusnaw “tiigsoo qof taabo”
6.Xusuusnaataa in arrima yaryari ay
isbedel weyn keeni karaan:
Saddexda falsugge ee cimilada fasal saamayaa
waa Qolka fasalka ah, baraha iyo hab raaca
barashada.
Cimila fiyow si aad u falkiiso:
-Arday kasta wax uun ku dheh maalin walba.
-Hoos u baro adaydaada
-Isku xiriiri arday walba iyo xiisihiisa gaarka ah
-Araydaada ku badi barawixinta iyo guulguulka
dhiirigelineed ah.
7.Waa in aad tirtirtaa astaatamaha is
weydiinaha ama madmadowga dhamaan
Ardaydu waxtarka macallinka waxa ay ku
aaminaan sida uu casharka ugu gudbiyo.
Bare wanaagsan waxa ay u hasystaan kan
markaaba wixii mugdi kaga jirey u wada
beyaamiya
Baryaal baa ka cawda wax uu sharxay oo
ardaydu suaal ka weydiiso wax uu so sheegay.
Ha carroon suaal arday ku weydiiyey, waxa jira:
-Mid feker la fogaadey ku maqan.
-Mid xilli baraarug gaaban.
-Mid dhibaato qoys qaba
-Mid wax ku cusub hadda la kulmay.
8.Waa in aad xusuusnaataa in baraha
xulka ahi weligii wax baranayo!
Qof kastaaba waxbarasha joog ta ah buu
ku meel mara.
Mihnadda aqoon gudbintuna mar walba
aqoon korodhso ayeye ku meel martaa.
Arydaadu in ay u qiimayso waqti u sii iyo si
habboon.
Hab dhigista baruhu waa in ay isla
bedeshaa xilliga.Ogow:
-In wareega isbedelku degdego fac kasta…..
9.Waa in aynaan dhayalsan awooda wax
isgaarsiinta
Wax kasta oo baruhu adeegsado haddii laga
reebo, Baraha fiicani awoodeed isgaarsiinta oo
keli ah waa adeegsan kartaa.
Isgaarsiinta oo lagu qeexikaro “isu gudbinta war
iyo wacaal hal il ka so baxa oo tan kale gaara.
Hab kaas oo ka koobma 4 talaabo:
-Fekerka la gudbinayo ama fariinta
-Diraha gudbibinaya, qof iyo qalab kuu ahaadoba.
-Habraaca lagu gudbinayo
-Gudoomaha la gaarsiinayo oo fariinta helaya
9aad Isgaarsiinta socota……
Afarta talaabo midina marin habaabin, ay
sababaysato:
-Falsuge hakiya(isbaaro dhetal ah)
-Xusuuso xil 2aad,haddu jabo isgaarsiintu
jabtay
-Isgaarsiinta oo hal dhinac keli ah u socata
-Marka gudoomaha wax ka gedmadaan waa
in la so wacaal celiyaa.
10.Waa in aad xusuustada in
dabeecadda togani hantidaada tan
ugug muhiimsantahay.
Sagaalka hore tan baa isu haysa……..
Nolosha qof ahaaneed iyo tan shaqadaadu waa
isa saamayaan.
Isku milanka fasal wanaajiya waa dhiggidda
maadda,marayn toosan iyo abbaar sare ee
qofnimada baraha.
In kasta oo addan ula jeedin,ardaygu waxa aad
fasho ayuu ka barasha badsadaa waxa aad
barayso.
Dabeecad debecsan baa arday lagu daadihiyaa!
Wax kasta oo habka waxbarasho ka mid ahi
ardayga ayey ku meeraan………