Transcript İmla Usullerine Giriş - Sakarya Üniversitesi

İMAL USULLERİ
GİRİŞ
Teknoloji toplum ve bireylerin ihtiyaçlarını karşılamak için
bilimin uygulanması olarak tanımlanabilir.
Teknoloji günlük yaşamımıza pek çok şekilde doğrudan
veya dolaylı etkiler.
Teknolojinin uygulanabilmesi için İmalat söz konusudur.
Toplumların yaşam standartları, doğrudan imalat
sektörünün sahip olduğu gelişmişlik seviyesiyle ilgilidir.
İmalatın Anlamı : İmalat teknolojik ve ekonomik olarak
tanımlanabilir.
Teknolojik olarak imalat:
Başlangıç malzemesine fiziksel ve kimyasal işlemler uygulayarak;
geometrisini, özelliklerini ve/veya görünümünü değiştirerek
faydalı ürün elde edilmesini sağlayan uygulamadır.
Bu işlemler basit olarak, makina, tezgah, takım ve el
emeğinden oluşur.
Her bir işlem malzemeyi istenilen ve/veya bir sonraki işleme
hazırlık içindir.
Teknolojik olarak imalat
Ekonomik olarak imalat; malzemeye bir veya daha fazla
işlem uygulanarak daha yüksek değere sahip ürünlere
dönüştürme işlemidir.
Burada en önemli nokta imalat, malzemenin şeklini,
özelliklerini değiştirerek veya bir diğeriyle birleştirerek
ürün haline getirme işlemidir.
Örn: Demir cevheri çeliğe dönüştürüldüğünde değer
oluşturulur. Silisyum, cam üretimiyle kıymetlenir.
Ekonomik olarak imalat
İmalat Endüstrileri ve Ürünleri:
İmalat endüstrisi mal veya hizmet üreten, sağlayan
kuruluş ve şirketler. Birincil, ikincil ve üçüncül olarak
sınıflandırılır:
Birincil Endüstriler: doğal kaynakları bulur, çıkarır ve
kullanıma sunar (tarım ve madencilik).
İkincil Endüstriler: birincil endüstrilerin çıktılarını alır ve
parasal değere sahip ürünlere dönüştürür. İmalat ikincil
endüstride uygulanır.
Üçüncül Endüstriler: ekonominin hizmet sektörünü kapsar.
İmalatta Malzemeler
Mühendislik malzemeleri:
(1) metaller, (2) seramikler, (3) polimerler, (4) kompozitler
olarak sınıflandırılır.
Metaller
İmalatta genelde alaşımlar kullanılır.
Bunlar: (1) Demir esaslı, (Çelik - Dökme demir )
(2) Demir-dışı alaşımlar (Al, Cu, Mg, Ni, Ti, Zn )
olarak ayrılabilir.
Seramikler
Seramik metal ve metal dışı elementleri içeren bir bileşiktir.
Tipik metal dışı elementler O, N ve C’dur. Seramikler
geleneksel ve modern olmak üzere ikiye ayrılırlar.
Geleneksel seramikler kil ve silika’dır. Kil, esas olarak
aluminyum silikatlardan oluşur. Tuğla, kiremit, porselen
mutfak gereçlerinin ana malzemesidir. Silika ise tüm cam
ürünlerinin ana malzemesidir. Modern seramikler ise
alümina (Al2O3), SiC, diğer karbürler ve nitrürlerdir.
Seramikler ayrıca 1) kristal seramikler ve 2) camlar olarak
ikiye ayrılır.
Polimerler
3 gruba ayrılırlar:
(1) Termoplastikler, (2) Termosetler, (3) Elastomerler.
Termoplastik polimerler çoklu ısıtma ve soğutma
çevrimlerine molekül yapısında fazla bir değişiklik olmadan
maruz kalabilirler. En yaygınları polietilen, polistiyren,
polivinilklorür ve naylondur.
Termosetler kürleme işlemi ile rijit bir yapıya bürünürler.
Bu grupta fenolikler, amino reçineler ve epoksiler bulunur.
Elastomerler ise çok büyük miktarda elastik davranış
gösteren polimerlerdir (doğal kauçuk, neopren, silikon ve
poliüretan).
Kompozitler
Kompozitler üç ana malzeme grubunun karışımıdır.
Kompozit iki veya daha fazla bileşenden oluşan ve
bileşenlerinden daha üstün özelliklere sahip malzemedir.
(GFRP, CFRP, SiC takviyeli alüminyum gibi)
İmalat İşlemleri
İki temel gruba ayrılır: (1) Süreç İşlemleri,
(2) Birleştirme işlemleri.
Süreç işlemleri bir iş malzemesini daha ileri bir duruma
getirmek için yapılır. Bu işlemler başlangıç malzemesinin
geometri, özellikler veya görünümünü değiştirerek değerini
artırır. Birleştirme işlemleri ise iki veya daha fazla bileşeni
birleştirerek yeni bir ürün elde edilmesini sağlar.
Süreç İşlemleri
Süreç işlemlerinde enerji ve güç harcanarak iş parçasının şekli, fiziksel
özellikleri veya görünümü değiştirilir. Bu enerjinin biçimleri mekanik,
ısıl, elektrik ve kimyasaldır. İstenilen son şekli elde etmek için birden
fazla işlem uygulanabilir.
Süreç işlemleri (1) şekillendirme, (2) özellik artırıcı, (3) yüzey işlemleri
olarak üçe ayrılır.
Şekillendirme işlemleri başlangıç malzemesinin geometrisini değiştirir.
Katılaştırma işlemleri (döküm), parçacık işleme (toz metalurjisi),
deformasyon işlemleri (dövme, haddeleme, ekstrüzyon, çekme) ve
talaşlı imalattır (torna, freze, delik delme).
Özellik artırıcı işlemler ise malzemenin fiziksel özelliklerini iyileştirir
(şekil değişmez). En önemlisi ısıl işlemdir.
Yüzey işlemleri parçanın dış yüzeyini temizleme ve kaplama işlemlerini
içerir.
Birleştirme İşlemleri
Kaynak, sert lehim, yumuşak lehim ve yapışkanla bağlamadır.
Bunlar kalıcı bağ grubuna girer.
Mekanik tutturucular grubuna giren vida ve cıvata bağlantıları
istendiğinde kolayca ayrılabilir.
Perçinler ise kalıcı mekanik tutturucu çeşididir.
İmal Usulleri dersi:
Süreç işlemlerinden şekillendirme işlemlerini, birleştirme
işlemlerinden kalıcı birleştirme işlemlerini içermektedir.
Bunlar:
Döküm, Plastik Şekil Verme, Talaşlı İmalat, Toz metalurjisi
Kaynak, Lehimleme ve Yapıştırmadır.
Dersin temel amacı; Her bir yöntemin ve alt yöntemlerinin
esaslarını, teknolojisini ve üretilebilecek ürün çeşitleri hakkında
yeterli bilgi ve beceri kazandırmaktır.
Tasarımcı ve İmalatçıların İmalat yöntemleri esas ve teknolojileri
hakkında bilgi seviyesinin artışı sektörde rekabet koşullarını iyileştirici
etki sağlayacaktır.
İmal Usulleri Yöntemleri
Plastik Şekil Verme Yöntemleri
Talaşlı İmalat Yöntemleri
Tornalama
Delme
Vargelleme
Frezeleme
Taşlama
Toz metalürjisi
Kaynak Yöntemleri ile Birleştirme
Lehimleme
Yapıştırma ile Birleştirme