Transcript ارتباط بين فردي مهارتي اساسي در مشاوره و

‫مـرکـز بهـــداشت اســتان مرکزی‬
‫واحد بهداشت خانواده‬
‫کارگاه مشـاوره تنظیـم خـانواده‬
‫خرداد ‪1391‬‬
‫ارتباط بين فردي‬
‫مهارتي اساس ي در مشاوره‬
‫تعريف‬
‫• نوعي تعامل رودررو و دوطرفه بين حداقل دو نفر به‬
‫منظور تبادل پيام ها و اطالعات و ديدگاه ها و‬
‫احساسات وهيجانات كه منتج به درك متقابل شود‬
‫ارتباط يك طرفه‬
‫• يك نفر به صورت فعال صحبت‬
‫مي كند‬
‫• مراجعه كننده اطالعات ارايه‬
‫شده را به درستي دريافت كرده‬
‫است يا نه؟‬
‫• غير مؤثر براي درك درست‬
‫ارتباط دو طرفه‬
‫• سهيم بودن فعاالنه دو طرف در تبادل‬
‫اطالعات و عقايد‬
‫• مشاركت در روشن كردن اطالعات از‬
‫طريق پرسيدن سؤاالت‬
‫• تعامل بيشتر مراجعه كننده وارايه دهنده‬
‫خدمت كه سبب درك متقابل‬
‫• مي توان فهميد كه آيا برقراري ارتباط‬
‫منجر به برآورده شدن نياز شده است يا‬
‫نه؟‬
‫• مؤثرتر براي حصول اطمينان از درك‬
‫صحيح متقابل‬
‫ارتبـاط كالمـي و غيـر كالمـي‬
‫• ارتباط كالمي ‪ :‬استفاده از كلمات يا جمالت براي برقراري ارتباط با مردم‬
‫• ارتباط غير كالمي ‪ :‬بدون استفاده از كلمات و ارتباط با تغييرات حاالت‬
‫صورت و‪body language‬‬
‫• مانند‪:‬‬
‫– تكان دادن سر‬
‫– در دست گرفتن دست مراجعه كننده‬
‫زبان بدن‬
‫– حفظ تماس چشمي‬
‫تون صدا‬
‫– نگاه دلگرم كننده‬
‫تماس چشمي‬
‫حاالت صورت‬
‫گفتنی هایی از زبان بدن‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫خشـم و عصبـانیت‬
‫حرکت چشم به سمت باال‬
‫فراخ کردن بینی‬
‫جویدن لب پایین و تکان دادن سر‬
‫مشت پوشیده شده با دست باز‬
‫بازی کردن با حلقه ازدواج‬
‫بی قـرار و عصـبی‪:‬‬
‫• بازی با پول خرد‬
‫• کلنجار رفتن با موها یا لباس‬
‫• در حال ایستاده یک پا را به پای دیگر قفل می کند‬
‫تهـاجمی و تهـدید آمیز‪ :‬نگاه خيره شدید‬
‫اضطـراب و ترس‪:‬‬
‫– ابروهای گره خورده‬
‫– نگاه داشتن دست ها در جلوی بدن‬
‫– دست های قالب شده‬
‫تنـش و عـدم پـذیرش‪ :‬لب های سفت و جمع شده‬
‫مخـالفت و بی عـالقگی‪:‬‬
‫– تکان دادن سر به چپ و به راست‬
‫– دست های تا شده ( دست ها در مقابل بدن همـدیگر را قطـع می کنند)‬
‫– لب های درهم و اخم‬
‫– پاها را در ناحیه ران به روی هم انداختن (خیره سری و لجاجت‪ :‬من‬
‫عقیده ام را تغییر نخواهم داد پس به خودتان زحمت ندهید)‬
‫– تکیه به دیوار و دست به سینه ایستاد‬
‫بی حـوصله و ناشکـیبا‪:‬‬
‫• ضربه آهسته و مضراب زدن با انگشت بر روی ميز‬
‫• در حالت نشسته یک پا را روی پای دیگر انداخته و در هوا تکان می‬
‫دهد‬
‫• قالب کردن زانوها (فرد به جلو خـم شده و زانوها را قـالب می کند)‬
‫تـردیـد‪:‬‬
‫• مالش گردن توسط انگشت اشاره در زیرگوش‬
‫• دست کشیدن میان موها‬
‫گشـاده رو و پـذیـرا‬
‫• دست ها بر روی زانو و کف دست ها به طرف باال می باشد‬
‫• نشستن روی لبه صندلی‬
‫• خم شدن به جلو‬
‫• باال آمدن اندک ابرو (احوالپرس ی دوستانه)‬
‫آسـوده خاطـر‪:‬‬
‫• انداختن پاها روی یکدیگر در ناحیه زانو و یا در ناحیه قوزک پا‬
‫اعتمـاد به نفـس‪ :‬به جلو خمیده شدن ‪ ،‬راست قامت ایستادن‬
‫بی صـدافتـی و دروغگـویی‪:‬‬
‫• خنده زورکی‬
‫• باال رفتن تن صدا‬
‫• کشیدن گوش و مالیدن چشم‬
‫• حرف زدن خیلی سریع و بیش از حد‬
‫لزوم‬
‫• خاراندن گردن‬
‫• بازی کردن با یقه لباس‬
‫• فـرو کردن دسـت به داخـل جیب‬
‫ژاکت یا شلوار‬
‫• مشت کردن دست ها‬
‫• صورت بی احساس‬
‫• چشم برهم زدن های مفرط‬
‫• اشتباهات مکـرر بر روی کلمات و سخن‬
‫گفتن لکنت وار‬
‫• پوشاندن دهان با انگشتان‬
‫• شانه باال انداختن و آه کشیدن‬
‫• پاهای بی قرار (ضربه کوبیدن‬
‫کوتاه وتکان خوردن)‬
‫• پرسش هارا محتاطانه پاسخ دادن‬
‫بیشتـر بـدانیـد‬
‫• تکیه دادن چانه ‪« :‬من حوصله ام سر رفته»‬
‫• مالش چانه‪ :‬شنونده حرف شما را باور ندارد (حرکت انگشت اشاره‬
‫در سراسر چانه)‬
‫• نوازش چانه‪ :‬حرکتی متفکرانه‪ ،‬توجه با دقت‬
‫• صاف نشستن‪ :‬مصمم‪ ،‬مصر‪ ،‬باپشتکار‬
‫• هردو پا بر روی زمين‪ :‬واقع بین‪ ،‬مستقل‪ ،‬منظم‪ ،‬عملگرا‬
‫• دست دادن با هر دو دست‪ :‬راستی و صمیمیت زیاد‬
‫• تکیه به دیوار یا درب ورودی با آرامش خاطر‪ :‬روش ی برای طوالنی کردن‬
‫گفتگو (به دیگران می گویید که بمانند)‬
‫• احتیاج به توجه دیگران‪ :‬تکان دادن بی قرار دست ها‪ ،‬کلنجار رفتن با‬
‫سر آستین و یا جواهرآالت روی مچ‬
‫به خاطـر بسپـارید‬
‫*تکان دادن سر(باال و پایين) کمک می کند دیگران آرامش بیابند و‬
‫نشانگر توافق است‬
‫* هرگاه انگشت اشاره به لب پایين تماس پیدا کند و دهان اندکی باز‬
‫شود یعنی «می خواهم با شما صحبت کنم»‬
‫سؤاالت بسته و باز‬
‫• سواالت بسته ‪ :‬جواب بسيار كوتاه مانند بلي ‪ ،‬خير ‪.... ،‬‬
‫• سؤاالت باز‪ :‬براي آگاه شدن از احساسات و عقايد مراجعه‬
‫كننده استفاده شده و داراي پاسخ طوالني تر‪ .‬در تعيين‬
‫نيازهاي مراجعه كننده مؤثرتر است‪.‬‬
‫سؤاالت بسته‬
‫سؤاالت باز‬
‫• چند ساله هستيد؟‬
‫• چـرا مي خواهيد وازكتومي‬
‫كنيد؟‬
‫• آيا فرزند ديگري نمي خواهيد؟‬
‫• به دوسـت يـا همـكارتـان درباره‬
‫استفاده از اين روش چه‬
‫توصيه اي داريد؟‬
‫• چند فرزند داريد؟‬
‫• آخرين فرزندتان چند ساله‬
‫است؟‬
‫• در حال حاضر چه احساس ي‬
‫داريد؟‬
‫گوش دادن مؤثر ‪Effective listening‬‬
‫‪ ‬برقراري ارتباط چشمي با فرد صحبت كننده‬
‫‪ ‬نشان دادن عالقه به موضوع‬
‫‪ ‬توجه داشتن به صحبت‬
‫‪ ‬صحبت نكردن با فرد ديگر در حين گوش دادن به سخنان‬
‫صحبت كننده‬
‫‪ ‬پرسيدن سؤاالت مرتبط‬
‫‪ ‬نشان دادن همدلي با صحبت كننده‬
‫‪ ‬ارايه واكنش هاي مناسب‬
‫‪ ‬تفسير احساسات و هيجانات پنهان داوطلب‬