Transcript Monoclonal Antibodies:The constant in Cancer Therapy

Moleküler
Hedeflenmiş
Tedaviler
Uz.Hem.Hümeyra ZENGİN
20 Nisan 2007
Antalya
HÜCRENİN
BİYOLOJİSİ
Genler
mRNA
Proteinler
Hücrenin kaderi
HÜCRENİN BİYOLOJİSİNDE ROL
ALAN FAKTÖRLER
Reseptörler
Sinyal Molekülleri
Transkripsiyon Faktörleri
Hücre Siklusu
Düzenleyicileri
Adezyon Molekülleri
Kromotin Düzenleyicileri
Hücre büyümesi ve bölünmesi yani
hücre döngüsünü düzenleyen
mekanizmalardaki bozukluk sonucu
ortaya çıkan patolojik durum
KANSER
Standart Tedaviler
Remisyon/Relaps
Kanser hücresi oluşumu, gelişimi, invazyonu ve
metaztazları moleküler düzeyde tanımlanmaktadır.
Sitotoksik ajanlar
Ağırlı olarak genel
hücre çoğalma
mekanizmalarını
hedef alarak yan
etki profili yüksek
tümör regresyonu
sağlar
Moleküler
hedeflenmiş tedaviler
Hedeflenmiş ajanlar
kanser hücresine
etki ederek seçici ve
normal dokulara
daha az etkili bir
tedavi şeklidir
Literatür adı:Hedef moleküler veya smart
bombs=akıllı bombalar
Kanser hücrelerinde hedeflenmiş tedavide
hedeflenecek yapılar;
Hücrelerin membran reseptörleri
Sinyal iletim yolları
Anjiogenez inhibitörleri
Hücre matriks/protein reseptörleri
Hücre siklusu ajanları
Hücre ölümü ve hücre komponentleri ile
reaksiyona giren nitelikler taşırlar
Moleküler Hedeflenmiş Tedaviler
Tirozin Kinaz İnhibitörleri
Proteasom Inhibitörleri
Monoklonal Antikorlar (MoAbs)
Tyrosine Kinase Inhibitors (TKI)
Imatinib Mesylate (Gleevec®), Novartis
Gefitinib (Iressa®), AstraZeneca
Hücre içi trozin kinaz
aktivesini bloke ederek
hücre içi sinyal
mekanizmalarını ve KML
hücrelerinin büyümesini
ve çoğalmasını
engellemektedir.
Imatinib Mesylate (Gleevec®)
İmatinib mesylate (Gleevec)
philadelphia kromozomu pozitif olan KML
hastalarında (ilk seçenek ve relaps) ve
gastrointestinal stromal tümörlerde
(GIST) kullanım endikasyonu vardır.
Ağızdan alınabilen küçük organik bir
moleküldür
Gleevec® (Novartis)
Imatinib Mesylate: Uygulama
Dozu: 100 mg ya da 400 mg oral tabletleri
bulunmaktadır
KML de: kronik fazda 400 mg/gün;
akselere ya da blast krizi için 600 mg/gün
GIST: 400 mg ya da 600 mg / gün
Gastrointestinal sistem rahatsızlığını
azaltmak için yiyeceklerle birlikte
alınmalıdır
Neumega® (Wyeth-Ayerst)
Imatinib Mesylate: Yan etkiler
En yaygın yan etkiler:
Hafif orta ödem,
Bulantı, kusma,
Kas krampları,
Kemik ağrısı,
İshal,
Döküntü
Daha az görülen yan etkiler:
Anemi,
Nötropeni,
Trombositopeni,
Karaciğer toksisitesi,
İlaç etkileşimleri
Neumega® (Wyeth-Ayerst)
Gefitinib (IRESSA®)
Bir aniloquinozol olup HER 1-EGFR (epidermal büyüme
faktör reseptörü) nü içeren transmembran reseptörleri ile
ilişkili hücre içi trozin kinaz fosforilizasyonunu bloke ederek
tümör hücresinin büyümesini ve çoğalmasını engeller.
IRESSA® (AstraZeneca)
Gefitinib (Iressa)
Gefitinib (Iressa) ileri evre
küçük hücreli olmayan
akciğer kanseri olan ve
platin ve doksotaksel
içeren kemoterapi rejimine
cevap vermeyen hastalarda
kullanım endikasyonu
vardır
Gefitinib: Uygulama
Dozu: oral tabletler (250 mg tablet yiyecekle
birlikte ya da yiyeceksiz alınabilir)
Pulmoner distres belirti ve bulguları yönünden
izlem
IRESSA® (AstraZeneca)
Gefitinib: Yan Etkiler
En yaygın yan etkiler:
Hafif orta derecede ishal,
Akne benzeri döküntü
Cilt reaksiyonları
Bulantı ve kusma
Daha az yaygın ancak
ciddi ve ölümcül olabilen
yan etki: intestisyel
akciğer hastalığı
IRESSA® (AstraZeneca)
Proteazom İnhibitörleri
Proteazom (hücre işlevi ve
büyümesini düzenlemede önemli bir rol
oynayan enzim) aktivitesini engelleyen
protezom inhibitörüdür
Proteasomlar hücre siklusu, yeni kan
damarı oluşumu, hücre adhezyonu,
sitokin üretimi ve apopitoz da rol oynar
Bloke edildiğinde/engellendiğinde
kanserli hücre ölümü meydana gelir
Bortezomib (Velcade™):
Endikasyonları ve Dozu
Bortezomib (Valcade)
tedaviye yanıt vermeyen ve
ilerleme gösteren multiple
myelom hastalarında
kullanım endikasyonu vardır.
Dozu: IV injeksiyon 1.3
mg/m2 iki hafta için 1,4,8
ve 11. günlerde IV puşe
sonrasında 10 günlük
dinlenme dönemi
Velcade™ (Millennium Pharmaceuticals, Inc.)
Bortezomib (Velcade™): Yan etkiler
Genellikle geri dönüşümlü olarak gelişen
periferik nöropati
 Doz ayarlaması gerektirebilecek
trombositopeni
 Nötropeni
 Gastrotoksisite
 Nadiren de DVT

Monoklonal Antikorlar


Hedeflediği antikora
özel etki gösterir
Ana etkisi
kompleman bağımlı
sitotoksisite, antikor
bağımlı hücresel
sitotoksisite ve/ya da
apopitoz (programlı
hücre ölümü) uyarma
yoluyla immün sistem
aktivasyonu
Monoklonal Antikor Türleri
İnsan
Fare
-umab
-momab
Özdeş
(Chimeric)
-ximab
İnsanlaştırılmış
-zumab
Kanser Tedavisi İçin Kullanımı
Onaylanmış MoAbs
Monoklonal Antikor
Fonksiyonu
Endikasyonu
Alemtuzumab
(Campath®), Berlex
CD52
B- hücreli
lenfositik lösemi
Bevacizumab
(Avastin™), Genentech
VEGF (vasküler
endotelyal büyüme
faktörü) hedef alır ,
anjiogenezi önler
Metastatic
kolorektal kanser,
ilk seçenek
Cetuximab (Erbitux™),
Imclone/Bristol-Meyers
Squibb
EGFR reseptörünü hedef Relaps, Metastatik
alır
kolorektal kanser
Gemtuzumab
ozogamicin (Mylotarg®),
Wyeth-Ayerst
CD33 antijeni;
calicheamicin
(antibiyotik) ile konjuge
Akut myeloid
lösemi, relaps
Kanser Tedavisi için Kullanımı
onaylanmış MoAbs
Monoklonal Antikor
Fonksiyonu
Endikasyonu
Ibritumomab tiuxetan
(Zevalin®), IDEC
CD20 antigen; Y-90
ile konjuge
Relaps lenfoma
Trastuzumab
(Herceptin™),
Genentech
HER2 reseptörünü
hedef alır
Metastatik meme
kanseri
Rituximab
(Rituxan™), IDEC
CD20 B hücrelerini
hedef alır; apopitozu
uyarır
B-hücreli NHL
Tositumomab
(Bexxar®), Corixa
CD20 B hücrelerini
hedef alır; Iodine I
131 ile konjuge
B-hücreli nonHodgkin lenfoma
(NHL)
Rituximab: Etki Mekanizması
B-Cell non-Hodgkins Lymphoma
-
Targets CD20 Antigen
Rituxan™ (Genentech)
(MaBthera®,Rituximab) Uygulama

375 mg/m2 yavaş IV infüzyon şeklinde haftada bir kez,
toplam 4 doz olarak kullanılmaktadır

Kesinlikle IV puşe veya bolus şeklinde
uygulanmamalıdır

50 mg/saat şeklinde başlanır; tolere ediliyorsa 30
dakikada bir verilme hızı 50 mg/ saat artırılır (maksimum
400 mg/saat)

Sonraki infüzyona 100 mg/saat olarak başlanır ve 30
dakikada bir verilme hızı 100 mg/ saat artırılır (maksimum
400 mg/saat)

Reaksiyon meydana gelirse; infüzyon durdurulur ve
semptomlar ilerlemeye devam ederse reaksiyon öncesi
verilme hızı %50 azaltılarak yeniden başlanır
(MaBthera®, Rituximab) İnfüzyonla İlişkili
Yan Etkiler
Hafif-Orta
Ciddi
Gecikmiş
Ateş
Bronkospazm
Hafif lökopeni
Titreme/ katılık
Hipotansiyon
Hafif trombositopeni
Bulantı
Anjiyo-ödem
Hafif nötropeni
Halsizlik
Aritmi
Hafif anemi
Baş ağrısı
Kaşıntı, döküntü, ürtiker
Burun akıntısı
Myalji/atralji
Trastuzumab (Herceptin)
İnsan epidermal büyüme faktör reseptörü
(HER-2)” ne karşı hedeflenmiş
monoklonal bir antikordur.
 HER-2 meme kanserlerinin % 25-30’
unda çok fazla üretilmektedir.
 HER2/neu proteini pozitif olan metastatik
meme kanseri için kullanılmaktadır

Yaygın Görülen Yan Etkiler

İnfüzyonla ilişkili semptomlar (ateş, titreme,
katılık) ilk infüzyonda daha sık görülür; sonraki
infüzyonlarda şiddeti ve görülme sıklığı azalır

Daha az görülen yan etkiler: bulantı, kusma, ağrı
(tümör bölgesinde), baş ağrısı, baş dönmesi,
dispne, hipotansiyon, döküntü; özellikle yaşlı ve
doksorubucin ve siklofosfamid ile birlikte
trastuzumab alan hastalarda kardiyotoksisite
meydana gelebilir;
Dikkat Edilmesi Gereken Önemli Noktalar

Premedikasyon önerilmemektedir

Daima infüzyon şeklinde uygulanmalı; kesinlikle IV puşe
veya bolus şeklinde uygulanmamalıdır

Dozu:4mg/kg yükleme dozunu takiben 2mg/kg haftalık
doz

İlk infüzyon 90 dakikada, sonraki infüzyonları 30
dakikada uygulanır.

Kardiyak değerlendirme tedavi öncesi yapılmalı ve
periyodik olarak tekrarlanmalıdır

İnfüzyonla ilişkili reaksiyonlarda yukarıdaki önlemler
alınmalıdır.
ANJİOGENEZ İNHİBİTÖRLERİ
VEGF Yolunun inhibisyonu
Somatik Küçük damarsız
mutasyon
tümör
Tümörden VEGF
salınımı anjiogenezi
uyarır
Hızlı tümör büyümesi
ve matastaz
Anjiogenez inhibitörleri
bu süreci tersine
döndürebilir
Bevacizumab (Avastin™)
% 93 insan, %7 fare
VEGF bağlanır
VEGF ve reseptörlerine bağlanarak VEGF yoluyla oluşan anjiojenezisi engeller
Avastin™ (Genentech)
Bevacizumab (Avastin™)






Endikasyonu:Metastatik kolon ya da rektum kanserinin
ilk seçenek tedavisi için 5-FU ile kombine kullanımı
onaylanmıştır.
Doz Özellikleri: 5mg/kg IV infüzyon
Hazırlanması: 100 ml %0.9 sodyum klorür içinde dilüe
edilmelidir.
Dekstroz solüsyonları ile birlikte verilmemeli ve
karıştırılmamalıdır.
Ugulanması: Başlangıç dozu 90 dakikada verilmeli;
tolere ediyorsa ikinci tedavi 60 dk da uygulanabilir. 60
dakikalık infüzyon tolere edildi ise bir sonraki ilaç
infüzyonu 30 dk da uygulanabilir.
Yan Etkiler: Hemoraji, hipertansiyon, proteinüri, konjestif
kalp yetmezliği, ishal, halsizlik, lökopeni,
tromboembolizm, hiponatremi
Cetuximab: Endikasyonlar ve Uygulama
• İrinotecan içeren KT nin 3 ayı içerisinde ya da progrese
olan metastatik kolorektal hastaların 2. seçenek
tedavisi için onaylanmıştır
• Cetuximab ın irinotecan ile birlikte elde edilen yanıt
oranı tek başına kullanımından daha iyi ve uzun sürer
• Cetuximab (400 mg/m2 ilk infüzyon 120 dakikanın
üzerinde daha sonra 250 mg/m2 ( haftalık, 60 dakikanın
üzerinde IV infüzyon)
• Diphenhydramine ile premedikasyon.
• Irinotecan aynı dozda infüze edilir
Erbitux™ (Imclone/Bristol-Meyers Squibb)
Cetuximab: Yan Etkiler
İnfizyonla ilişkili reaksiyonlar;
bronkospazm,
ürtiker,
hipotansiyon,
ses kısıklığı,
pulmoner toksisite,
döküntü,
ciltte kuruluk ve çatlak,
ateş
Diğer yan etkiler:
ishal, halsizlik, güçsüzlük, bulantı, kusma,
anoreksi, lökopeni, akne benzeri döküntü

Dikkat Edilmesi Gereken Önemli Noktalar

Güneş ışınlarına maruziyeti sınırlaması ve koruyucu
faktörlü ürünler kullanması yönünde bilgilendirme

H1 antagonistleri ile premedikasyon

0.22 mikron luk filtreli setler ile uygulama yapılmalı

İnfüzyon sonrası set SF ile yıkanmalı

Buzdolabında saklanmalı, kesinlikle dondurulmamalı

Çalkalanmamalı

Dilüe edilmemeli

Kullanılmayan ilaç buzdolabında 12 saat, oda ısısında 8
saat bekletilebilir
Alemtuzumab (Anti CD52, Campath)
CD52 antikoruna bağlanır
 B hücreli kronik lenfositik lösemi nedeniyle
daha önce alkilleyici ajanlar ve fludarabine
ile tedavi edilmiş ancak tedaviye yanıt
alınamamış bireylerde kullanımı
onaylanmıştır

Alemtuzumab (Anti CD52, Campath)
30 mg tek doz ya da haftalık 90 mg kümülatif
dozun üzerinde uygulanmamalıdır
 2 saatlik infüzyon şeklinde uygulanmalı;
kesinlikle IV puşe veya bolus şeklinde
uygulanmamalıdır
 Asetominofen ve diphenhydramine ile
premedikasyon
Yan etkiler:Trombositopeni, anemi, nötropeni,
hipotansiyon, ateş, yorgunluk, döküntü, ürtiker,
bulantı, kusma, ishal, katılık, dispne

Moleküler hedeflenmiş tedavilerde
Hemşirelik Bakımı

Hasta ve aile eğitimi (yazılı ve görsel olarak)


ilaçların etkileri ve yan etkileri
oral tabletlerin evde kullanımı
 İlaçların kullanımına yönelik yazılı politikalar ve

prosedürler oluşturmak
Yan etkilerin yönetimi



Döküntü için önerilen dermatolojik retinoidler, kortikositoreidler,
Vitamin A ve D içeren preparatlar
İshal İçin loperomide kullanımı (günde 3-4-kez 2,5 mg),
gerektiğinde İV. Hidrasyon ve TKI dozunun azaltılması
Bulantı-kusma, yorgunluk ve karaciğer enzimlerinin
izlenmesine yönelik uygulanabilecek standart tedaviler
Özet…

Hedeflenmiş tedaviler özelilikle tümör hücresini
hedef alırlar; normal hücrelere yan etkisi azdır.

İlaç direnci olasılığı düşüktür.

Standart kanser tedavilerine göre daha az
toksiktir.

Oral kullanımı nedeniyle doz sınırlaması yan
etkileri azdır.

Ve artık kanser tedavisinde sıklıkla
kullanılmaktadır.
ONKOLOJİ HEMŞİRELİĞİ DERNEĞİ
HEMŞİRELER İÇİN
KEMOTERAPİ VE BİYOTERAPİ İLAÇ BİLGİLERİ
EL KİTABI
Hazırlayanlar
Sultan KAV
Fatma GÜNDOĞDU
Nisan 2007
Ankara
Fiyatı:10 YTL