Transcript GRİP ve GRİP AŞISI Yard Doç Dr Pınar Pazarlı Göğüs Hastalıkları ve Tüberküloz Uzmanı.

GRİP ve GRİP AŞISI
Yard Doç Dr Pınar Pazarlı
Göğüs Hastalıkları ve Tüberküloz Uzmanı
Grip (İnfluenza)
 Her hangi bir yaşta görülebilen
 Bulaşma oranı yüksek
 İnsandan insana enfekte solunum sekresyonları ile
bulaşan
“viral” bir hastalıktır.
Grip (İnfluenza)
 20. yüzyılda PANDEMİ olarak adlandırılan salgınlara
neden olmuştur
 Pandemik virüsler (1918-İspanyol Gribi gibi) daha
önceden bağışıklığı olmayan insanlara domuzlardan
veya kuşlardan bulaşmıştır
Pandemik İnfluenza: TARİHÇE
1968
1957
1933
1918
1889
& 1891
Hippocrates
412 MÖ
1173-1174
Hong Kong gribi H3N2
Asya gribi H2N2
İnfluenza virusun izole edilmesi
İspanya gribi H1N1
H3N8 pandemisi
İnfluenza benzeri epidemilerin bildirilmesi
Potter CW. A history of influenza. J Appl Microbiol 2001; 91(4):572-579.
1918 epidemisinin yayılışı - ABD
1918 epidemisinin yayılışı - ABD
1918 epidemisinin yayılışı - ABD
1918 epidemisinin yayılışı - ABD
İnfluenza virüs
 Üç tipi mevcut
 Influenza A
 Influenza B
 Influenza C
Grip (İnfluenza) virüsü
Tip
Konak
Özellik
A
İnsan, kuş, domuz, at
(diğer memeliler)
Ağır klinik tablo
Pandemi
B
İnsan
Hafif klinik tablo
Her yaş etkilenebilir
C
İnsan
Nadiren hastalık yapar
16 ÇEŞİT H
9 ÇEŞİT N
Tanımlar
 Mevsimsel grip (Flu)
 İnsandan insana bulaşır, her yıl görülür
 Kuş gribi (Avian Flu) H5N1
 Hayvanlarda görülür, insanlara bulaşabilir,
 Domuz gribi (Swine flu) H1N1
 Domuzlarda görülür, insanlara bulaşabilir
Influenza A Virüsü
Kuş
Kuşgribi
gribi
Domuz gribi
İnsan gribi
Domuz gribinin insanlara geçişi
Domuzlarda antijenik şift
Domuz
Kuş
İnsan
Yeni suş
Domuz gribinin insanlara geçişi
İnsanlara bulaş
Önceki pandemilerdeki ölümler
ilyon
1918 İspanyol gribi
Beslenme şartları
Temel sağlık hizmetleri
Ve iletişim daha iyi

11 Mayıs 2009
ilyon
1968 Hong Kong gribi
ilyon
1957 Asya gribi
48 2009 Domuz gribi
53 ölüm
(Pandemi Faz 5 uyarısı)
DSÖ pandemik alarm düzeyleri
İnterpandemik
Pandemik
Pandemik alarm
Faz 5
Faz 1
Faz 2
Faz 3
Faz 4
Faz 6
geniş gruplar,
İnsanda
İnsanda yeni İnsanda yeni
Küçük
Genel
lokalize
yeni virus
virus yok
virus
gruplar,
toplumda
yok
lokalize
artmış
ve
İnsanlar
İnsanlar
arasında sınırlı
devamlı
Hayvan
Hayvan
arasında
İnsanlar
yayılım
yayılım
virusları
virusları
yayılım
arasında
düşük riskli yüksek riskli yok/çok az
sınırlı yayılım
25 Nisan 2009
27 Nisan 2009
29Nisan 2009
463 vaka
156’sı yerli vaka
Hangi alarm düzeyindeyiz
Mevsimsel grip
•
Dünyada görülme sıklığı yılda

500 milyon insan

3-5 milyon ciddi enfeksiyon

500.000 ölüm
Grip: Klinik seyir
 Ağır pnömoni
 Akut solunum yetmezliği
 Çoklu organ yetmezliği
 Kalp yetmezliği
 Böbrek yetmezliği
 Akciğer kanaması, pnömotoraks
 Pansitopeni
 Reye sendromu
 Sepsis
Pnömoni komplikasyonu için riskli gurup
 65 yaş üzerindekiler
 Kalp ve akciğer hastalığı olanlar
 Diyabetliler
 Böbrek yetmezliği olanlar
 Bağışıklık sistemi baskılanmış olanlar
 Bakımevinde kalanlar
 Hemoglobinopatililer
Grip: Klinik seyir
 Eşlik eden kronik hastalığın alevlenmesi (astım krizi gibi)
 Sinüzit, otit, tonsilit, farenjit gibi üst solunum yolu enfeksiyonları
 Pnömoni, bronşiolit,
 Miyokardit, perikardit
 Nörolojik
 Akut ve post-enfeksiyöz ensefalopati
 Ensefalit,
 Febril konvülsiyon
 Status epileptikus
 Toksik şok sendromu
Grip: Tedavi
 İstirahat
 Bol sıvı alımı
 Ateş düşürücü / ağrı kesici
 Aspirin kullanılmamalıdır (Reye Sendromu!!!)
 Asetominofen, ibuprofen (Grip ilaçları)
 Antiviral tedavi (ilk 24-48 saatte!!!)
 Oseltamivir (Tamiflu)
 Zanamivir
 Semptomatik tedavi (öksürük vs.)
 Antibiyotik kullanımından kaçınılmalıdır.
Korunma
Grip nasıl bulaşır?
 Kapalı alanlarda bulaşma riski yüksek
 Okul
 Kışla
 Toplu taşıma araçları vb
 Enfekte kişi semptomlar başlamadan 1 gün öncesi ile 7 gün
sonrasına kadar bulaştırıcıdır (8 gün)
 Bulaştırıcılık süresi çocuklarda daha uzundur (10 gün)
Bireysel korunma
 Gripli olgular evden çıkmamalıdır
 Ev ve kapalı ortamlar sık sık
havalandırılmalıdır
 Öksürürken, aksırırken ağız ve
burun kapatılmalıdır (El ile değil).
 Eller su ve sabunla sık sık
yıkanmalıdır
AYNI HAREKET SOL EL İÇİN DE
HAKKINDA BİLİNMESİ GEREKENLER…
Grip aşıları nasıl üretilir?
 Her yıl araştırmacılar ve üreticiler, bir sonraki grip sezonunda hastalık
yapması muhtemel grip virüslerine karşı aşı geliştiriyorlar.
Grip aşısı 3 tip grip virüsü içerir;
 2 adet A tipi ve 1 adet B tipi.
 Grip aşılarında kullanılacak olan grip virüsleri yumurtada çoğaltılırlar.
Ve sonra toplanan virüsler inaktive edilir, saflaştırılır ve kullanıma
hazır enjektörler içine dolum yapılır.
Grip aşısı nasıl uygulanır?
İnaktive (ölü) grip aşısı kolun omuz kısmına (deltoid kasa), kas içine uygulanır.
Grip aşısı gribe neden olabilir mi?
 Hayır. Çünkü grip aşısı ölü virüslerle hazırlanmaktadır.
 Burada bir bilgiyi yeniden irdelemekte fayda var:
 Grip aşısı sadece ”GRİBE” karşı korur.
 Her solunum yolu enfeksiyonu grip değildir ve grip
dışında çeşitli solunum yolu enfeksiyonları vardır.
 Bu nedenle grip aşısı olduktan sonra grip dışında
herhangi bir solunum yolu enfeksiyonuna
yakalanabilir ve bunu grip sanabiliriz.
Grip / soğuk algınlığı ayrımı
Semptom
Grip
Soğuk Algınlığı
Başlangıç
Ani
Yavaş
Ateş
Var 38-40°C
Yok veya hafif ateş
Baş ağrısı
Belirgin
Nadir
Kas ağrısı
Sık, şiddetli
Nadir
Eklem ağrısı
Sık, şiddetli
Nadir
İştahsızlık
Sık, şiddetli
Nadir
Öksürük
Sık, şiddetli
Orta şiddette
Burun akıntısı / tıkanıklık
Bazen
Sık
Boğaz ağrısı
Sık
Bazen
Kimler grip aşısı olmalıdır?
T.C Sağlık Bakanlığı Grip Aşısı Önerileri
65 yaş üstü kişiler
Şeker hastaları (diyabet)
Astım hastaları
Kronik akciğer hastaları (Kronik bronşit,bronşektazi vb.)
Kronik kalp ve damar sistemi hastaları (koroner arter hastaları)
Bağışıklık sistemi baskılanmış kişiler (kronik kan hastalığı
olanlar, kanser hastaları, immünsupresif tedavi-kortizon
kullananlar)
 Huzurevi, bakımevi vb. ortamlarda yaşayanlar
 Böbrek bozukluğu (renal disfonksiyonu) olanlar
 6-18 yaş arasında olan ve uzun süreli aspirin tedavisi olan
çocuk ve gençler (grip geçirmeleri durumunda Reye






sendromu riski taşırlar).
Toraks Derneği Grip Aşısı Önerileri




65 yaş ve üzeri
Kronik pulmoner hastalık (KOAH, bronşektazi, bronş astması)
Kronik kardiyovasküler hastalık
Diabetes mellitus, böbrek fonksiyon bozukluğu, çeşitli
hemoglobinopatileri olan ve bağışıklık sistemi baskılanmış kişiler
 Yüksek riskli hastalarla karşılaşma olasılığı olan hekim,
hemşire ve yardımcı sağlık personeli
 Grip yönünden riskli şahıslarla birlikte yaşayanlar
 Güvenlik görevlileri, itfaiyeciler gibi toplum hizmeti veren kişiler
 Grip geçirdiğinde ciddi komplikasyon gelişme olasılığı bulunan ve tıbbi
sorunları olan gebeler
 2. - 3. trimestrde grip geçirme riski olan gebeler
ABD Hastalıkları Koruma Merkezi (Center for
Diseases Control) Önerileri
 50 yaşın üzerindeki yetişkinler
 6 ay 18 yaş arası çocuklar (influenzaya bağlı hastaneye yatma riski yüksek
olduğu için).
 Kronik (uzun süreli) bir hastalığı olan ve uzun süreli bakım ünitelerinde kalan
kişiler.
 6 aylık veya daha büyük olan ve kalp hastalığı, akciğer hastalığı, astım,
böbrek hastalığı, diabet gibi metabolik hastalık, anemi (kansızlık) ve diğer
kan hastalıkları gibi uzun süreli ciddi sağlık problemleri yaşayan kişiler
 6-18 ay arası ve uzun süreli aspirin tedavisi alması gereken kişiler (grip
geçirmeleri durumunda Reye sendromu riski taşırlar).
 Grip sezonunda hamileliklerinin 4. ay ve daha sonrasında olan hamileler
 Gribin komplikasyonları açısından yüksek risk taşıyan kişilerle (6
aylıktan küçük çocuklarla aynı evde yaşayan kişiler de dahil
olmak üzere) temas eden aile bireyleri, sağlık çalışanları
Grip aşısı olmayı dikkate alması gereken
diğer gruplar:
 Ambulans ve acil servis çalışanları, polisler
 Nisan ve Eylül ayları arasında güney yarımküreye
veya yılın herhangi bir döneminde tropik bölgelere
yolculuk yapacak kişiler
 Okul ve üniversitelerde okuyan öğrenciler ve çalışan
kişiler, sporcular, sanatçılar…
 GRİP OLMAK İSTEMEYEN HERKES!
T.C. Sağlık Bakanlığına Göre Grip aşısı
olmaması gereken kişiler:
 6 aylıktan küçük bebekler
 Yumurtaya karşı anafilaktik tarzda alerjisi olanlar
(yumurta yediğinde alerjik şoka girenler)
 Hamileliğin ilk 3 ayı içinde olan bayanlar (ancak
doktor tarafından gerekli olduğu tespit edilirse grip
aşısı olabilirler)
 Orta veya ciddi hastalık geçirmekte olan kişiler, grip
aşısını hastalıkları düzelene kadar ertelemelidirler.
Çocuklara grip aşısı uygulanırken erişkinlerden
farklı olan özel uygulamalar:
 9 yaşından küçük ve ilk kez grip aşısı olacak
çocuklar en az dört hafta arayla iki kez grip aşısı
olmalıdır.
 6 aylıktan 3 yaşına kadar olan çocuklara grip aşısı
yarım doz (0.25 ml) uygulanmalıdır.
Grip aşısını hangi aylarda yaptırmalıyım?
 Ülkemizdeki sürveyans verileri göz önüne alındığında grip
salgınlarının kasım ayı itibariyle başladığı ve nisan ayı ile
sonlandığı görülmektedir.
 Aşı olunduktan sonra bir bağışıklığın oluşabilmesi için en az
10 gün geçmesi gerektiği göz önüne alınırsa eylül ayı
sonundan başlayarak grip sezonu içinde herhangi bir tarihte
aşı olunabilir (Ekim-Nisan).
 Ama unutmayalım ki kasım ayında grip sezonu başlar
başlamaz gribe yakalanma olasılığımız var, bu nedenle aşı
olmayı düşünüyorsak sezon başlamadan aşımızı yaptırmakta
fayda var.
Grip aşısı ne kadar güvenilirdir?
 Grip aşısı güvenilir bir aşıdır.
 en sık (%15-20 ); aşının uygulandığı bölgede
görülen ağrı, kızarıklık veya şişlik
 %1’inden azında ateş, titreme ve kas ağrıları
gelişebilir. Bu reaksiyonların görülme ihtimali daha
önce hiç grip virüsü veya aşısı ile karşılaşmamış
kişilerde daha fazladır.
 Grip aşısından sonra bu yan etkilerin görülmesi gribe
yakalanıldığı anlamına gelmez. Bu şikayetler sadece
1-2 gün devam eder ve kendiliğinden düzelir.
Grip aşıları ne kadar etkindir?
 Grip aşılarının gripten koruması,
1. O sezonda salgın yapan grip virüslerinin, aşının içerisinde
bulunan virüslerle uyuşmasına,
2. Aşılanan kişinin yaşına ve sağlık durumuna göre
değişmektedir.
Grip aşısı sağlıklı genç erişkinlerde %70-90 arasında grip
belirtilerini önleyebilir, hastalığın etkilerini azaltabilir, böylece
iş-güç kaybını en aza indirir. Ama yaşlılarda ve belirli bazı
hastalığı olanlarda koruyuculuk %30-40’a kadar düşebilir.
 Grip hastalığının oluşmasını tam olarak önleyememekle
birlikte grip aşısının komplikasyon ve ölümleri önlemede etkin
olduğunu bilmek önemlidir.
SAÜ’de Ücretsiz Aşı Kampanyası
 250 Grip Aşısı
1.SAÜ İdari ve akademik personeli
2.Eş ve Çocukları (19 Ekim’den itibaren)
3.SAÜ Öğrencileri (1 Kasım’dan itibaren)
Bilgi İçin
 www.gripnedir.com (Türk Mikrobiyoloji
Derneği,Influenza Çalışma Grubu)
 www.saglik.gov.tr