Transcript تایر خودرو

‫موضوع پروژه‪:‬‬
‫بررس ی تایر خودرو‬
‫تهیه و تنظیم‪:‬‬
‫احمد نوری دفرازی‬
‫تایر یا الستیک خودرو عبارت است از بخش ی از بدنه یک خودرو یا وسیله نقلیه دیگر که به‬
‫صورت حلقه بر دور چرخ خودرو واقع شده است‪ .‬تایرها برای محافظت از چرخ و عملکرد بهتر‬
‫خودرو در زمانی که چرخ خودرو در تماس با زمین است ایجاد شدهاند‪ .‬تایرها آجهایی روی خود‬
‫دارند‪ .‬آجها این امکان را میدهند که کشش بیشتری در سطح تایر به وجود بیاید و همچنین جلوی‬
‫ساییدگی زود هنگام تایر را میگیرند‪.‬‬
‫تاریخچه تایر‪:‬‬
‫یکی از بزرگترین اختراعات بشری ساختن چرخ بوده است که‬
‫با این اختراع‪ ،‬حرکت و جابجایی بسیار تسهیل پیدا کرد و انسان توانست از چرخ در ساختن‬
‫ارابهها و کالسکهها استفاده کند‪ ،‬اما ساختن چرخ‪ ،‬پایان کار نبود و بشر با توجه به رشد و‬
‫پیشرفت روزافزون خود بر آن شد تا اختراع خود را در چرخه تکامل قرار دهد‪ ،‬گویی این ساخته هر‬
‫روز کاملتر میشود‪.‬‬
‫اما برای بهینهتر شدن حرکت‪ ،‬نیاز به الستیکهای بادی بود که توسط آقای جان بوید دانلوپ‬
‫(‪ )1840-1921‬که مقیم بلفاست بود اختراع شد‪ .‬وی این الستیک بادی را برای چرخهای سهچرخه‬
‫پسرش که از جنس کائوچو بود ساخت‪ .‬وی ورقه کائوچویی را به صورت لوله در آورد و دور تا دور‬
‫چرخ قرار داده و داخل آن را از هوا پر کرد‪ .‬بعدها این اختراع توسط برادران میشلین در اتومبیل به‬
‫کار برده شد‪.‬‬
‫بطور کلی تایرها از لحاظ نوع ساختار به دو گروه اصلی تقسیم می کردند‪:‬‬
‫‪- ۱‬بایاس‬
‫‪- ۲‬رادیال‬
‫‪.1‬تایرهای بایاس‪:‬‬
‫در این دسته از تایر ها امتداد نخهای الیه با خط مرکزی تایر زاویه مورب می سازد و قرار گیری‬
‫الیه ها روی یکدیگر به صورت ضربدری می باشد ‪ .‬جنس نخ الیه ها از نایلون است و در بدنه تایر‬
‫بجز در ناحیه طوقه ها از سیم فوالدی استفاده نمی شود‪.‬‬
‫‪. ۲‬تایر های رادیال‪:‬‬
‫در تایر رادیال امتداد نخهای الیه باخط مرکزی تایر زاویه ای در حدود ‪ ۹۰‬درجه می سازد و به‬
‫عبارت دیگر امتداد نخها در جهت شعاعی قرار گرفته است ‪.‬جنس نخ الیه ها عموما از ریون یا پلی‬
‫استر است در تایر های رادیال به منظور ایجاد پایداری حرکتی از الیه هایی به عرض عاج و زاویه‬
‫مورب نسبت به خط مرکزی تایر با نام کمربند یا بلت استفاده می شود ‪ .‬الیاف مصرفی در کمربند‬
‫از جنس نخ یا سیم فوالدی است در صورتی که کمربند نخی باشد تایر را رادیال نخی و در صورتی‬
‫( استیل بلت ) می نامند‪.‬‬
‫که سیمی باشد تایر را رادیال سیمی‬
‫اندازه تایر‪:‬‬
‫عرض تاير برحسب ميليمتر‬
‫تایر خودروی شخص ی‬
‫تايرهاي راديال‬
‫‪P۱۶۵/۶۵R13‬‬
‫قطر رینگ (بر حسب اینچ (‬
‫‪9‬‬
‫نسبت ارتفاع به پهناي تاير كه در‬
‫اين نمونه ‪ %60‬ميباشد‪.‬‬
‫نسبت ارتفاع به پهناي تاير كه در‬
‫اين نمونه ‪ %60‬ميباشد‪.‬‬
‫حداکثر فشار باد مجاز تایر‪:‬‬
‫فشار کم تایر باعث افزایش دمای داخلی تایر میگردد‪ .‬تصاویرمادون قرمز ذیل دمای یک تایردر‬
‫حال حرکت را در فشارهای مختلف نشان میدهد‪.‬‬
‫‪11‬‬
‫شاخص بار‪:‬‬
‫نكته مهم ديگر وزن باري است كه بر روي تايرها وارد ميكنيم‪ .‬در بعض ي مواقع ما بدون توجه به‬
‫تنش ي كه به تايرهاي خودرويمان وارد ميشود بيش از اندازه بار بر روي خودرو قرار ميدهيم‪ .‬اين‬
‫اشتباه ممكن است باعث آسيب به تاير و ايجاد حادثه گردد‪.‬‬
‫جدول مقابل رابطه بین شاخص بار تاير و میزان بار مجازي كه ميتوان بر روي آن وارد كرد‬
‫(برحسب پوند و كيلوگرم) نشان ميدهد‪.‬‬
‫‪13‬‬
‫براي مثال شاخص ‪ 109‬بر روي تاير بدين معني است كه حداكثر وزن مجاز براي اين تاير برابر‬
‫‪ 1030‬كيلوگرم است‪.‬‬
‫‪14‬‬
‫‪Area‬‬
‫مقاومت در برابر حرارت‪:‬‬
‫حرف ذيل نمايانگر میزان مقاومت تاير در برابر‬
‫حرارت ميباشد كه از ‪A‬تا ‪ C‬طبقه بندي شده‬
‫است‪.‬‬
‫‪15‬‬
‫‪Symbol‬‬
‫‪Hot area‬‬
‫‪A‬‬
‫‪Normal Area‬‬
‫‪B‬‬
‫‪Cold Area‬‬
‫‪C‬‬
‫تاریخ تولید‪:‬‬
‫آیا میدانید که الستیک های خودرو نیز مانند بسیاری از فراوردههای مصنوعی دیگر‪ ،‬تاریخ‬
‫ً‬
‫مصرف دارند؟ این تاریخ ‪ 4‬سال پس از تاریخ تولید آنهاست که معموال بهصورت عددی ‪ 4‬رقمی‬
‫بر روی الستیک درج شده است‪ .‬پیدا کردن تاریخ انقضای مصرف الستیک‪ ،‬کاری بسیار آسان‬
‫است‪ .‬اگر به نوشتههای درج شده در کنار الستیک دقت کنید‪ ،‬عددی ‪ 4‬رقمی را خواهید دید که‬
‫هفته و سال میالدی تولید آن را مشخص میسازد‪ .‬در واقع الستیک سال پس از این تاریخ‪ ،‬قابل‬
‫استفاده نیست‪ .‬برای مثال در نمونه زیر‪ ،‬عبارت ‪ 0806‬نشان دهنده این است که الستیک در‬
‫هفته ‪( 8‬یعنی ماه فوریه) سال ‪ 2006‬میالدی تولید شده و تا قبل از مارس سال ‪ 2010‬قابل‬
‫استفاده است‪.‬‬
‫حداکثر فشار باد مجاز تایر‪:‬‬
‫در قسمت كناري تايرها حداكثر فشار مجاز باد تاير حك شده است‬
‫اين عدد براي تاير مختلف متفاوت ميباشد و ممكن است‪32‬پوند بر‬
‫اينچ مربع يا ‪ 44‬و يا ‪ 50‬باشد‪.‬شما هم الزم است اين عدد را كه بر‬
‫ً‬
‫روي تايرهاي ماشينتان حك شده يافته و معموال يك يا دو درجه كمتر‬
‫از آن تنظيم نمايد‪.‬‬
‫‪(44 psi) MAX PRESS‬‬
‫هر تايري براي فشار خاص ي طراحي شده است شماهرگز‬
‫نبايد اجازه دهيد باد الستيكتان از عدد فوق كه در قسمت‬
‫بغلي تاير حك شده تجاوز نمايد‪.‬‬
‫‪ACCEPTABLE‬‬
‫‪28 PSI‬‬
‫‪35 PSI‬‬
‫‪44 PSI‬‬
‫‪MAX PRESS‬‬
‫‪32 PSI‬‬
‫‪44 PSI‬‬
‫‪50 PSI‬‬
‫كشش يا انقباض‪:‬‬
‫كشش يا انقباض يكي ديگر از ويژگيهاي تاير مي باشد كه امكان توقف بر روي سطوح نمناك را‬
‫ممكن ميكند‪ .‬خودرويي با تايري داراي شاخص كشش باال در زمان كمتري نسبت به خودرويي با‬
‫تاير داراي شاخص انقباض كمتر بر روي سطح نمناك و خيس متوقف ميگردد‪ .‬درجات به‬
‫ترتيب ‪ AA‬و‪ A‬و‪ B‬و‪ C‬مي باشند‪.‬‬
‫حد کهنگی ‪:TREAD WEAR‬‬
‫این عدد نشانگر میزان طول عمر تایر شما در مقابل سایر تایر ها می باشد‪ ،‬هرچه قدر این عدد بیشتر‬
‫باشد مدت زمان استفاده از الستیک نیز افزایش خواهد یافت ‪.‬بنابراین یک تایر با عدد ‪، 400‬دو برابر‬
‫مدت زمانی که شما از تایری با عدد ‪ 200‬استفاده می نمائید می تواند مورد استفاده قرار گیرد‪.‬‬
‫ساییدگی‪:‬‬
‫این عدد‪ ،‬میزان سایش الستیک را به ما نشان میدهد‪ .‬عدد باالتر بیانگر این است که‬
‫ساییده شدن الستیک زمان بیشتری طول میکشد‪ .‬به عنوان مثال‪ ،‬زمان ساییده شدن یک‬
‫الستیک با کد ساییدگی ‪ 400‬دو برابر الستیکی با کد ساییدگی ‪ 200‬است‪.‬‬
‫الستیکهای تابستانی‪:‬‬
‫این الستیکها برای رانندگی در هوای خشک و کمرطوبت طراحی شدهاند‪ .‬الستیکهای‬
‫تابستانی برای عملکرد خوب روی برف‪ ،‬یخ و یا دماهای سرد ساخته نشدهاند‪ .‬الستیکهای‬
‫تابستانی برای آب و هوای گرمتر طراحی شدهاند که نهایت اصطکاک و خاصیت فنری را در‬
‫جاده فراهم میکنند‪.‬‬
‫الستیکهای زمستانی‪:‬‬
‫نیاز به الستیکهای زمستانی با توجه به نیاز روزافزون استفاده از خودروها افزایش یافته است‪،‬‬
‫گر چه با ظهور الستیکهای «چهار فصل»‪ ،‬بسیاری از رانندگان از مزایای الستیکهای زمستانی‬
‫غافل هستند‪ .‬این الستیکها به منظور فراهم کردن اصطکاک موثر در شرایط سخت زمستانی‬
‫مثل برف‪ ،‬یخ و باران طراحی شدهاند‪ .‬الستیکهای زمستانی اصطکاک کارامدتری را در اوضاع‬
‫سخت زمستانی فراهم میکنند‪.‬‬
‫الستیک های چهار فصل‪:‬‬
‫ششاید مقرون به صرفهترین نوع الستیک «الستیک چهار فصل» است‪ ،‬زیرا برای استفاده در طول‬
‫سال طراحی شده است‪ .‬الستیک چهار فصل دارای ویژگیهایی است که برای بیشتر شرایط رانندگی‬
‫مثل برف‪ ،‬باران‪ ،‬سرما و‪ ...‬طراحی شده است‪ .‬این نوع الستیک تقریبا الستیک بیعیب و نقص ی‬
‫است‪ ،‬چون رانندگی آرام و روانی را با کنترلپذیری خوب در بسیاری از شرایط فراهم میکند‪.‬‬
‫تنظیم باد تایر‪:‬‬
‫فشار باد مناسب قدرت تایر را در برابرنیروی وزن و شرایط مختلف رانندگی مانند ترمز کردن‪ ،‬شتاب‬
‫گرفتن و غیره بیشتر می کند ‪ .‬بهترین وضعیت تایر‪ ،‬با فشار باد مناسب مهیا می شود‪ ،‬بنابراین باید‬
‫حداقل دو هفته یکبار فشار باد را تنظیم کنید‪.‬‬
‫ابزار تست فشار باد تایر‬
‫تفاوت میزان باد تایر‬
‫اثرات کمباد بودن الستیک‪:‬‬
‫مهمترین خطر کمباد بودن الستیک‪ ،‬ایمن نبودن رانندگی با چنین الستیکی است‪ ،‬زیرا در این حالت‪،‬‬
‫جداره الستیک داغ میشود و احتمال ترکیدگی آن افزایش مییابد‪ .‬به عالوه عاملی که سبب میشود‬
‫طوقه محکم روی رینگ بر جا بماند‪ ،‬فشار باد درون الستیک است‪ .‬اگر الستیک خیلی کمباد شود‪،‬‬
‫در سرعتهای باال و سرپیچ (به خصوص در هوای گرم) ممکن است از روی رینگ جدا شود‪ .‬باال‬
‫رفتن مصرف بنزین هم یکی دیگر از اثرات کمباد بودن الستیک است‪ ،‬زیرا سطح تماس الستیک با‬
‫جاده زیاد میشود‪ .‬به ازای هر ‪ ۵‬درصد کمباد بودن تقریبا ‪ ۱‬درصد بر مصرف سوخت اضافه‬
‫میشود‪ ،‬یعنی اگر برای مثال به جای ‪psi 32‬توصیه شده از سوی سازنده‪ ،‬فشار باد‬
‫الستیک ‪psi 26‬باشد‪ ،‬ضمن آن که‬
‫مصرف سوخت ‪ 2.5‬درصد افزایش مییابد‪،‬‬
‫عمر الستیک خودروی شما نیز ‪ ۱۰‬هزار‬
‫کیلومتر کم میشود‪.‬‬
‫اثرات پرباد بودن الستیک ‪:‬‬
‫الستیکی که از حد توصیه شده بیشتر باد شود‪ ،‬تنها روی قسمت وسط رویه آجدار حرکت‬
‫میکند‪ ،‬لذا سایش زودهنگام در آن بخش الستیک پدید میآید‪ ،‬ضمن آن که هنگام ترمز و دور‬
‫زدن‪ ،‬کنترل خودرو مشکل میشود‪ .‬با توجه به سهمیهبندی بنزین‪ ،‬ممکن است برخی رانندگان‬
‫تصور کنند زیاد باد کردن الستیک‪ ،‬مصرف سوخت را کاهش میدهد‪ .‬این موضوع با توجه به‬
‫کاهش اصطکاک با جاده صحیح به نظر میرسد‪ ،‬لیکن مقرون به صرفه اقتصادی نیست‪ ،‬زیرا‬
‫کمتر شدن عمر الستیک‪ ،‬رانندگی توام با خطرات بیشتر و فرسودگی سیستم فرمان و تعلیق‬
‫خودرو را به همراه خواهد داشت‪.‬‬
‫استفاده از نيتروژن به جاي هوا در تاير خودرو ‪:‬‬
‫‪ ‬هوای معمولی دارای ‪ % 21‬اکسیژن و ‪ %78‬نیتروژن و ‪ %1‬گازهایی همچون ازون‪ ،‬آرگون و نیز‬
‫مقداری رطوبت است ‪.‬‬
‫‪ ‬از آنجا که الستیک ها از سیم های فوالدی تشکیل شده اند و جنس رینگ ها نیز فوالدی یا‬
‫آملینیومی است ‪ ،‬وجود این رطوبت که به واسطه وجود اکسیژن است منجر به برقراری واکنش‬
‫شیمیایی با فلزات موجود در رینگ و الستیک می شود که خوردگی رینگ و الستیک ها و به دنبال‬
‫آن کاهش عمر آنها را به همراه دارد ‪.‬‬
‫‪ ‬از دیگر مزایای استفاده از گاز نیتروژن می توان به بزرگتر بودن مولکول های آن اشاره کرد‬
‫که حاصل آن خروج کمتر آن ها از تایر است ‪.‬‬
‫‪ ‬تجارب و مطالعات شرکت میشلین مبنی بر کمتر بودن سرعت کاهش فشار گاز نیتروژن‬
‫(حدود ‪ 3‬برابر) نسبت به هوای معمولی خود شاهدی بر این ادعا است ‪.‬‬
‫‪ ‬یکی از مهمترین مزایای استفاده از نیتروژن در تایر خودرو به جای بهره گیری از هوای معمولی‬
‫کاهش دمای تایر است گاز نیتروژن سریعتر از هوای معمولی گرما را از دست می دهد ‪ .‬این‬
‫گرما که بر اثر سایش تایر به سطح آسفالت ایجاد می شود از یک سو عمر تایر های خودرو را‬
‫به شدت کاهش می دهد و از سوی دیگر‪ ،‬تایرها را مستعد ترکیدن می کند ‪.‬‬
‫عملكرد ترمز گير با السيتك هاي پرشده از نتيروژن‪:‬‬
‫در رانندگی با سرعت باال مانند پیست های مسابقه و نیز در ترمز گیری های شدید تایر های پر شده‬
‫با نیتروژن بدلیل نرمی عملکرد بهتری از خود نشان می دهند و بنابر تحقیقات به عمل آمده ترمز‬
‫گیری خودرو ها با این تایر ها تا ‪ 30‬درصد افزایش می یابد که رانندگی ایمن تری را به همراه دارد‪.‬‬
‫علت عدم استفاده عموم مردم از نيتروژن در تايرها ‪:‬‬
‫‪ ‬از مواردی که جای تامل بسیاری را به همراه دارد قیمت باالی استفاده کردن از نیتروژن است ‪.‬‬
‫تجهیزات تولید نیتروژن در مقایسه با پمپ های تولید هوای فشرده گران قیمت تر هستند و به‬
‫همین دلیل باد کردن تایر با نیتروژن نیز گران تمام می شود که در کشورمان تا ‪ 4500‬تومان برای‬
‫هر تایر نیز می رسد ‪.‬‬
‫‪ ‬از طرف دیگر از دیگر مواردی که می بایست مد نظر قرار داد میزان خلوص گاز نیتروژن تزریق‬
‫شده و اطمینان از صحت درجه خلوص بیان شده است‪.‬‬
‫‪ ‬از نکات قابل تامل در مورد این دستگاهها می توان به مواردی چون تولید نیتروژن با خلوص‬
‫‪ 98‬درصد ‪ ،‬زمان کوتاه تخلیه و مکش باد هر الستیک و زمان باد کردن الستیک با گاز نیتروژن‬
‫‪،‬در حدود یک دقیقه اشاره کرد ‪ .‬الزم به ذکر است در این حالت حتی اگر هوای داخل تایر‬
‫پیش از تزریق نیتروژن بطور کامل تخلیه نشود مشکلی وجود ندارد چون از یک سو این هوا‬
‫به مرور خود از الستیک خارج می شود و از سوی دیگر خلوص نزدیک به ‪ 90‬درصد نیتروژن نیز‬
‫کارکرد مناسبی دارد ‪ .‬این خلوص در دفعات بعدی باد زدن تایر به حالت ایده آل نزدیک می‬
‫شود ‪.‬‬
‫تایرهای بدون هوا و بدون پنچری‪:‬‬
‫پنچرگیری هیچ گاه فرآیند جالب و خوشایندی نبوده است‪ .‬حال تصور کنید در منطقه جنگی‬
‫خودرویی دچار پنچری شود‪ .‬بی شک در چنین شرایطی پنچرگیری سخت تر از هر زمان دیگری‬
‫خواهد بود‪ .‬در تایرهای آینده دیگر اثری از هوا نخواهد بود تا بدین ترتیب مشکلی به نام "پنچری"‬
‫برای همیشه به تاریخ سپرده شود!‬
‫شرکت ‪ Resilient Technologies‬هم اکنون در میانه راه پروژه ای ‪ 4‬ساله قرار دارد‪ .‬طی‬
‫قراردادی به ارزش ‪ 18‬میلیون دالر که با ارتش آمریکا به امضا رسیده است این شرکت تایرهای‬
‫بدون هوایی تولید می کند که حتی در صورت انفجار بمب های کنار جاده ای و خرد شدن بخش‬
‫هایی از آن ها‪ ،‬بدون هیچ مشکل خاص ی بر روی زمین حرکت کرده و مانعی در انجام مأموریت‬
‫های نظامی محسوب نمی شوند‪.‬‬
‫باز هم طبیعت الهام بخش محققان می شود!‬
‫خود تميزی الستیک خودرو‪:‬‬
‫بر اثر گردش ی که از حرکت خودرو در چرخها ایجاد میشود‪ ،‬گل و الی چسبیده به آنها از روی سطح‬
‫الستیک جدا شده و باعث تمیز شدن الستیک میشود‪ .‬به این وسیله‪ ،‬سطح تماس الستیک با جاده‬
‫مناسب میشود‪ .‬هر چه گل (آج) الستیک مناسبتر باشد‪ ،‬گل و الی چسبیده به آن بهتر و سریعتر از‬
‫روی آن جدا خواهد شد‪.‬‬
‫با به کارگیری چند توصیه ساده میتوانید بر عمر الستیک خودرویتان بیفزایید که این موضوع‪،‬‬
‫عالوه بر صرفه اقتصادی‪ ،‬کمک خوبی نیز به حفظ محیط زیست میکند‪ ،‬زیرا تولید هر‬
‫الستیک‪ ،‬با آلودگی محیطی معادل سوختن ‪ ۲۶‬لیتر بنزین همراه است‪ ،‬ضمن آن که دفع‬
‫الستیکهای فرسوده نیز به محیط زیست صدمه وارد میآورد‪ .‬همچنین در صورت تنظیمهای‬
‫نامناسب (مانند باالنس چرخها‪ ،‬تنظیم فرمان و فشار باد)‪ ،‬مصرف سوخت باالتر میرود که‬
‫ضمن ضرر اقتصادی‪ ،‬باعث آلودگی هر چه بیشتر هوا میشود‪.‬‬
‫آلودگی محیط زیست ناش ی از سوختن الستیکها‬
‫• یک باور اشتباه وجود دارد و آن این است که الستیکهای نو را در اکسل جلوی‬
‫خودرو نصب میکنند تا با توجه به وزن بیشتر در اکسل جلو و کنترل بهتر فرمان‪ ،‬ایمنی‬
‫خودرو بیشتر شود‪ ،‬در صورتی که به دلیل کمی وزن خودروها در اکسل عقب‪ ،‬باید‬
‫چسبندگی خودرو به سطح جاده را با الستیکهای سالمتر و با آج بیشتر جبران کرد و‬
‫از انحراف خودرو در پیچهای تند جلوگیری کرد‪.‬‬
‫• نتیجه استفاده از الستیکهای غیر استاندارد خودرو‪ ،‬وارد شدن آسیب جدی به‬
‫سیستم تعلیق و دستگاه انتقال قدرت خودرو خواهد بود‬
‫• در صورت تجهیز خودرو به سیستم ضد قفل ‪ABS‬یا سیستم ضد لغزش ‪ASR‬‬
‫هیچگاه سایز رینگ و الستیک را بدون اصالح وضعیت سیستم مدیریت مرکزی ‪ECU‬‬
‫تعویض نکنید‪ .‬چون سیستمهای مذکور‪ ،‬قابلیتهای خود را از دست خواهند داد‪.‬‬
The end