Transcript Моделирање података

Mentor:
Prof. dr Milorad K. Banjanin
Student:
Jovana Ivanković
3456/06
Model podataka opisuje strukturu nekog sistema (skup objekata,
njihovih atributa i njihovih medjusobnih veza) i njegovu dinamiku
(skup operacija).
– Vrijeme
• vremenska odrednica
– Entitet
• identifikator (oznaka)
entiteta
-Vrijednost
• jedna vrijednost iz dom(A)
Podatak je kodirana činjenica
iz realnog sistema.
Podatak je uređena četvorka
(Entitet, Obilježje, Vrijeme,
Vrijednost)
-Obilježje
• oznaka obilježja
Ako se eksplicitno navede samo
vrijednost,
a obilježje, entitet,
ili vrijeme nije ni implicitno
zadato,to nije podatak, jer
smisao nije određen.
Semantička
(smisaona)
komponenta podatka
– predstavlja trojku:
(Entitet, Obilježje,
Vrijeme)
INFORMACIONI
SISTEM
Skup obilježja TE predstavlja
podskup skupa
obilježja klase realnih
entiteta
U razvoju sistema baza
podataka može se uočiti
nekoliko generacija,
koje su se smjenjivale
jedna za drugom.
HIJERARHIJSKI MODEL PODATAKA
Svaki zapis može sadržati samo jedno ključno polje i samo
jedna veza je dozvoljena između dva polja.
Kada se roditelj eliminiše iz baze podataka, sva njegova
djeca automatski postaju djeca roditeljevog roditelja.
Problem hijerarhijskog modela podataka je u činjenici da
se stvarni podaci ne mogu prilagoditi tako striktnoj
hijerarhiji. Sva pretraživanja podataka moraju početi od
vrha stabla a zatim se kretati silaznom putanjom od
roditelja ka djeci.
MREŽNI MODEL PODATAKA
Mrežni model podataka kreira veze između podataka kroz
strukturu povezanih lista u kojoj se podređeni zapisi (nazvani
članovima) povezuju sa više nego jednim roditeljem
(nazvanim vlasnik). Članovi zapisa mogu biti povezani sa
vlasnikom i u isto vreme mogu biti vlasnici povezani sa
drugim skupom članova
Kao glavni nedostatak ovog modela navodi se činjenica da je
komplikovan za dizajniranje i implementaciju.
MODEL OBJEKTI - VEZE ( MOV)
Objekat (entitet) je grupa (skup) sadržaja sa
karakteristikama koje su bitne za cjelinu.
Koristeći apstrakciju tipizacije(klasifikacije)
Kandidati za objekte su:
Pojedinačni objekti u sistemu se predstavljaju
•fizički objekti (vozila, mašine...)
Tipovim, odnosno klasama podataka.
•osobe
•lokacije(mjesta, adrese, koordenate...)
U MOV slični objekti, odnosno objekti koji
•organizacije
imaju
•grupe/ klase/ tipovi(proizvoda, poslova...)
isti skup stanja mogu se predstaviti
•dokumenta
•pridruženja(zadatak - osoba, vozilo - vožnja) jedinstvenim
tipom objekta.
•pripadnost/članstvo
Tip objekta predstavlja
opštu specifikaciju
skupa sličnih objekata.
Zavisan objekat je
Nezavisan objekat ima osobinu koja ga može
jednoznačno identifikovati (ne zavisi od drugih objekata).
onaj čija egzistencija i
identifikacija
zavise od drugog (ili drugih)
objekata.
Postoje:
p rim a / je p rim io
• karakterističan objekat (slab objekat) –
K arakteristični
R A D N IK
ZARADA
o bjekat
onaj koji se ponavlja više puta
za određeni nezavisni objekat;
je dat /
vazi /
S T U D E N T po seduje
JE Z IK
o dno si se
• asocijativni objekat, koji predstavlja vezu više objekata;
S E R T IFIK A T
A so cijativni
o bjekat
RELACIONI MODEL PODATAKA
Relacioni model podataka je baziran na jednostavnom konceptu tabela,
čije vrste i kolone sadrže realne poslovne situacije.
Tabele su nazvane relacijama, a model je baziran na matematičkoj teoriji
skupova i relacija.
Student
Predmet
BrojInd
Ime
Smjer
ŠifraPredm
Naziv
BrojČas
011/97
Aca
IS
01
Matem.
3+3
Ana
PM
07
StrukPod
2+2
Marko
M
09
BazePOd 3+2
Janko
IS
321/99
Prijava
BrojInd
ŠifraPredm
Datum
Ocjena
321/99
01
IS
7
123/98
01
PM
6
125/98
09
M
10
422/98
07
IS
9
Sluša
BrojInd
ŠifraPredm
321/99
01
123/98
01
321/99
07
123/98
09
422/98
07
Radnik
ŠifraRadn Ime
Adresa
Staž
R325
Nesa
Molerova 5
24
R432
Mira
Dusanova 2
5
R443
Bojana
Puškinova 1
12
R021
Ana
Brankova 5
27
Nastavnik
ŠifraRadn
Zvanje
ŠifraPredm
R325
RedProf
01
R432
Asistent
07
R443
Docent
07
Kolone predstavljaju atribute objekata
Vrste predstavljaju pojavljivanja objekata, odnosno veza.
Relacioni model je vrijednosno orjentisan, veze između objekata se
uspostavljaju preko vrijednosti njihovih atributa.
OBJEKTNI MODEL BAZA PODATAKA
Osnovna ideja objektno
orijentisanog modela je
da podigne nivo
apstrakcije podataka,
tako da se, umjesto
slogovima, poljima
manipuliše entitetima iz
realnog sveta,
objektima.
Slog predstavlja skup
atributa koji opisuju
određeni entitet.
Polje je viši nivo organizovanja
podataka i sastoji se od niza
karaktera.
Entitet
koji
je
sposoban da čuva
svoja STANJA i
koji okolini stavlja
na
raspolaganje
skup OPERACIJA
preko kojih se tim
stanjima pristupa.
Atributi su karakteristike ili osobine iskazane kao jedna ili više vrijednosti
koje opisuju objekat.
Svaki atribut ima svoje ime.
Primjer:
Student
U objektu student atributi mogu biti:
a•ime # br. indeksa
ključ Ključ je vrsta atributa koji jedinstveno
t•prezime
ime
identifikuje svaki primjerak objekta
r•ime roditelja
prezime
i •adresaime roditelja
b•broj indeksa
mjesto stanovanja
u
ulica
t
broj
i
nula, jedan ili više
jedan ili više
nula ili jedan
tačno n
(primer : godišnja doba)
dozvoljena nula
nije dozvoljena nula
MODEL PODATAKA se može definisati i kao SPECIFIČAN TEORIJSKI OKVIR
pomoću koga se SPECIFIKUJE, PROJEKTUJE I IMPLEMENTIRA konkretna BP
baza podataka.
STRUKTURA MODELA
Skup koncepata za opis
objekata sistema, njihovih
atributa i njihovih
međusobnih veza.
OGRANIČENJA
Ograničenja NA VRIJEDNOSTI
PODATAKA U MODELU, koja u
svakom trenutka posmatranja
moraju biti zadovoljena.
Ova ograničenja se obično
nazivaju STATIČKIM PRAVILIMA
INTEGRITETA baze podataka.
OPERACIJE
Operacije nad konceptima
strukture, preko kojih je
moguće prikazati i mjenjati
vrednosti podataka u bazi.
DINAMIČKA PRAVILA
INTEGRITETA
Dinamička pravila integriteta kojima se
definiše osnovno DINAMIČKO
PONAŠANJE MODELA.
APSTRAKCIJA je
kontrolisano i postepeno
uključivanje detalja u
opis sistema, “sakrivanje”
detalja u opisivanju
sistema, odnosno
izvlačenje i prikazivanje
opštih, a odlaganje
opisivanja detaljnih
osobina nekog sistema.
Slični objekti su oni objekti
koji imaju iste atribute(svojstva),
koji mogu da stupe u iste veze sa
drugim objektima u sistemu
i na koje se mogu primijeniti
iste operacije.
Na primjer, tipovi objekata STUDENT, PREDMET I
NASTAVNIK se agregiraju u objekat PRIJAVA
čiji su atributi DATUM, POL I OCJENA.
GRAĐANIN
PRIJAVA
STUDENT
NASTAVNIK
ime
Miloš
adresa
Novi Sad
tel
123123
Zoran
Niš
456456
PREDMET
Goran
Pančevo
789789
klasifikacija (tipizacija)
generalizacija 21
agregacija
DOMEN
Domen je skup vrijednosti istog tipa, na primer skup naslova
knjiga, skup imena gradova ili skup datuma nekih događaja.
Domen je jednostavan ako su sve vrijednosti atomične, tj. ako
SUBP ne može da ih razloži u komponente sa specifičnim
značenjem; u suprotnom, domen je kompozitan.
VRIJEME
Vrijeme, kao komponenta podatka može se izostaviti ako se
uvede konvencija da se podatak, u tom slučaju, odnosi na
vremenski trenutak u kojem se tim podatkom manipuliše ili
identifikuje posebno obilježje, čija vrijednost predstavlja
vremensku odrednicu posmatranog podatka.
Nad strukturom
-Integritet entiteta
-Nad standardnim domenom
-Tip, dužina podataka
Nad vrijednošću domena
-Dozvoljene vrijednosti
Na kardinalnost
-(0,1,n), (1,n), (0,1), (Exactly)
Operacije održavanja baze podataka:
-UBACI, IZBACI,PROMJENI,POVEŽI,RAZVEŽI I PREVEŽI
Navigacione operacije koje pomažu kretanju kroz
bazu podataka.
Osnovne operacije su:
-INSERT (ubacivanje)
-REPLEACE (ključ, deo ključa)
-DELETE (objekat, veza, roditelj)