نقشه برداری عمومی - مهندس امین عباسی لرکی
Download
Report
Transcript نقشه برداری عمومی - مهندس امین عباسی لرکی
تهیه کننده :
پناهی
حاتم حسینی
عیسی حسینی
کامران قنبری
استاد
عباسی
:
لرکی
فهرست
عنوان
فصل اول :کلیات
نقشه برداری
رشته های مختلف نقشه برداری
تعیین مساحت زمین از روی نقشه
عالئم قرار دادی در نقشه برداری
فرمول مساحت شکل های هندسی
وسایل مورد استفاده در نقشه برداری
تعیین ِدور یا بر بلندی در قوس ها
چکیده ای از مطالب و مباحث نقشه برداری
نقشه برداری ژئودوزی
نقشه برداری مستوی
.1نقشه برداری ژئودفری :هنگامی که حوزه
عمل نقشه بردار بسیار وسیع باشد دیگر نمی
توان سطح زمین را مسطح و تخت فرض کرد .
بنابراین کوتاه ترین فاصله بین دو نقطه ،
روی یک زمین منحنی بنام ژئودوزی است ،به
این نوع نقشه برداری نقشه برداری ژئودوزی
می گویند .
.2نقشه برداری مستوی :اگر در حوزه عملیات
نقشه برداری بتوان از انحنای زمین صرفه نظر
کرد و نیاز به تبدیل فاصله های مستقیم بین
دو نقطه به فاصله ژئودتیک نباشد ،این گونه
نقشه برداری را مستوی می گویند.
رشته های مختلف در نقشه برداری :
پالنیمتری ( مسطحاتی ) :هدف موقعیت یک نقطه (
طول و عرض یک نقطه ) روی زمین است و به ارتفاع
نقطه اهمیت نمی دهد .
ارتفاعی :فقط به ارتفاع نقاط می پردازد .
توپوگرافی و توپومتری :در این نوع نقشه
برداری هم به بررسی موقعیت نقاط می پردازد و
هم به ارتفاع نقاط اهمیت می دهد .
نقشه برداری ثبتی و امالکی ( کاداستر
: ) cadastral suvvegingبه تعیین حدود اراضی –
حدود زمین های شهری و مساحت آن ها می
پردازد .
معموال به
ً
کارتوگرافی :عملیات نقشه برداری
تهیه نقشه ختم می شود و بنابراین رسم و
نمایش عوارض روی زمین به طور کلی به ترسیم
زیرزمینی :در خدمت عوارض زیرزمینی مثل تونل
ها ،معاون تأسیسات زیرزمینی و غیره می باشد.
نقشه برداری مسیر :در خدمت طراحی و پیاده
کردن مسیر از قبیل راه ،راه آهن ،کانال ها و
غیره می باشد .
ساختمانی :در جهت کارهای ساختمانی مانند
پیاده کردن محور ستون ها یک ساختمان کنترل
ارتفاع ،کف ستون ها بر روی پل ساختمان و غیره
...به کار می رود .
فتوگرافی ( نقشه برداری هوائی ) در نقشه
برداری هوایی از گرفتن عکس ها توسط دوربین های
مخصوص نصب شده در هواپیما برای اندازه گیری و
برداشت عوارض روی زمین استفاده می شود البته
این عکس ها توسط روش ها خاصی مانند برجسته بین
( ) stereoscopeبه نقشه تبدیل می شوند .
آب نگاری ( هیدروگرافی – آب نگاشتی ) هدف نقشه
صنعتی :در خدمت کارهای صنعتی مانند مساحت و
سر هم کردن ماشین های بزرگ صنعتی از نظر
همراستایی قطعات می باشد .
مشتقه :نقشه برداری در خدمت علوم دیگر مثل
زمین شناسی – آمار بردار می باشد .
نظامی :کاربرد آن در تعیین نقشه های نظامی ،
نقاط استراتژیک و غیره می باشد .
نقشه چیست ؟ تصویر نقاط و عوارض در سیستم قائم
یا با نسبتی کوچکتر ( مقیاس ) بر روی یک صفحه
افقی می باشد .
( البته برای نمایش این عوارض روی زمین از یک
سری عالئم قراردادی نیز استفاده می شود ) .
مقیاس :برای بردن نتایج برداشت بر روی نقشه ،
باید اندازه های برداشت شده روی زمین ( طول
افقی آن ها ) را به نسبت معینی کوچک کنیم .
این نسبت را مقیاس گویند .
فاصله دو نقطه روی نقشه
= مقیاس
فاصله افقی همان دو نقطه بر روی زمین
.2
انواع مقیاس .1 :مقیاس کسری ( صدمی )
مقیاس خطی ( ترسیمی )
مقیاس کسری ( صدمی ) مقیاس کسری دو گونه است :
الف .مقیاس کسری مرکب :کاربرد آن در کشورهای
( مثل انگلستان ) است که از سیستم غیر متریک
3in
یعنی 3اینچ روی
مثال
استفاده می کنند ً
6mi
نقشه معادل 6مایل افقی بر روی زمین است .
ب .مقیاس کسری ساده :کاربرد آن در کشورهایی
مانند ایران که از سیستم متریک استفاده می
کنند ،می باشد .این مقیاس واحد ندارد .در
واقع حاصل تقسیم دو عدد هم واحد شده در صورت و
مخرج است که با کسری که صورت آن همیشه عدد 1و
مخرج آن یک عدد می باشد بیان می گردد به عدد
مخرج مقیاس کسری ساده عدد مقیاس نیز می گویند
.
نکته : 1یادآوری از چند تبدیل واحد
دسیمتر = 10یک متر
یک دکامتر = 10متر
سانتی متر = 100یک متر
یک هکتومتر = 100متر
میلی متر =1000یک متر
متر
مثال :یک مربع چند سانتی متر می باشد ؟
پاسخ :
1 m = 100 cm2
یک کیلومتر = 1000
متر مربع است
1 m2 = ( 100 cm2)2 = 10000 m2
انواع نقشه از نظر مقیاس :طبقه بندی های
متفاوتی بر انواع نقشه از نظر مقیاس ارائه
گردیده است که یک طبقه بندی در ذیل خواهد شد .
نقشه های خیلی خیلی بزرگ مقیاس که مقیاس آن ها
1
معموال برای نقشه ها جزئیات
ً
می باشد و
تا
50
بکار می رود .
نقشه های خیلی بزرگ مقیاس که مقیاس آن ها
1
−
500
1
100
معموال پالن ها دارای این مقیاس
ً
است که
هستند .
1
1
500
−
نقشه های بزرگ مقیاس که مقیاس آن ها
10000
است که نقشه های مهندسی و اجرایی و ثبتی را
شامل می شود .
نقشه های متوسط مقیاس که مقیاس آن ها
1
−
50000
است کاربرد آن بیشتر در نشان
1
10000
نکته : 2هر چه مقیاس نقشه بزرگتر باشد ( مخرج
کسر مقیاس کسری ساده کوچکتر باشد ) دقت بیان
جزئیات نقشه بیشتر است .
نکته : 3از وسایل مربوطه به مقیاس و تغییر آن
می توان خط کش مقیاس ( اشل ) پرگار مقیاس و
پانتوگراف را نام برد .
تعیین مساحت زمین از روی نقشه
عدد مقیاس به توان × 2مساحت = مساحت زمین
نقشه
1
مساحتی 10
مثال : 1روی نقشه ای با مقیاس
1000
cm3می باشد .مساحت روی زمین چند متر مربع
است ؟
:عدد مقیاس ::
1000
1
1000
= مقیاس
= 10 cm2 × ( 1000 )2 = 107cm2مساحت زمین
مثال : 2اگر مساحت زمینی 36هکتار باشد و
مساحت آن روی نقشه 4000000 cm2باشد ،آنگاه
مقیاس کدام است ؟
پاسخ :می دانیم که هر هکتار 1000m2می باشد و
هر متر مربع 1000سانتی متر مربع است .
=
36 ×10000 ×10000 cm2
2
6
=
e2
>=
e2
×106cm2
× 36 = 40
هکتار
وسایل مورد استفاده در نقشه برداری
الف .وسایل امتداد گذاری
ژالون :میله ای به قطر 3الی 4سانتی متر و
به طول 2الی 2.5تا 4متر با رنگ های متناوب
سفید و قرمز که در هر 50سانتی متر تغییر کند
.
تراز ژالون
سه یا 4ژالون گیر
گونیای ساحی :هرگاه در امتدادگذاری به
امتدادهای عمود بر هم ( و یا زوایای 30و 45و
60و همچنین پیاده کردن یک قرس ) نیاز داشته
باشیم از گونیای ساحی استفاده می کنیم از
انواع آن گونیای شکاف دار – گونیای آینه ای و
گونیای منشور می باشد .
میخ چوبی ( ییکه ) :برای ثبت محل نقاط و
امتدادها استفاده می شود .
وسایل نقشه کشی :
پرگار مقیاس
..4گونیا
.2خط کش مقیاس
.3نقاله
.5خط کش T
انواع مدل های دوربین نقشه برداری مدل الیکا
TS 06 – TC 05 – TCR 805 – TCH 07 – TCRu 07 – TS 09 – TS 02
دوربین های نیکون – تریمبل – نیز از انواع دیگر
دوربین های نقشه برداری می باشد .
عالئم قراردادی درنقشه
عالئم قراردادی درنقشه
اگرC = 90
با داشتن دو زاویه و ضلع بین
1
آنگاه S = absin B
2A
sin
1
c2 . sin C S = :
2
a+b+c
= P
2
: C داشتن سه ضلع ( ستور هرون ) = S
)𝑐𝑝 𝑝−𝑎 𝑝−𝑏 (𝑝−
فرمول مساحت مربعی به ضلع S = a2 : a
فرمول مساحت مستطیلی به طول aو عرض S = a.b : b
𝑏𝑎.
2
فرمول مساحت لوزی به قطرهای aو : b
=S
فرمول مساحت ذوزنقه با قاعده های aو bو ارتفاع
h
) 𝑏( 𝑎+
:
2
فرمول مساحت دایره :به شعاع : r
=S
×h
S = 𝜋r2
فرمول مساحت بیضی به شعاع های aو S = π a.b : b
تعیینِدور یا بر بلندی در قوس ها :
وسایل نقلیه به هنگام ورود به قوس ها تحت
تأثیر یک نیروی گریز از مرکز قرار می گیرد ،
برای خنثی نمودن نیرویی که سبب رانده شدن
وسیله نقلیه به خارج از قوس می گردد باید عرض
اصطالحا دور داده شود .برای
ً
راه شیب عرضی یا
تأمین ایمنی داخلی حرکت خودرو بهتر است شیب
عرضی راه با توجه به سرعت طرح تمیز یابد در
نتیجه با استفاده از یک شیب عرضی مناسب می
توان در قوس بین نیروی اصطکاک جانبی چرخ و
دوسازی ،مؤلفه وزن خودرو در امتداد بر بلندی
و نیروی گریز از مرکز تعادل ایجاد نمود .
چکیده از مطالب و مباحث نقشه برداری :
نقشه برداری امروزه چه در صنعت و چه در کارهای
غیر صنعتی از قبیل راه و طرح های هادمی و
عمران روستایی – کاربردهای زیادی پیدا کرده و
امروزه تمام پروژه های صنعتی ،کشاورزی ،
ساختمانی ،راه سازی ،جنگل و تعیین حدود
اراضی دامنه ی وسیعی پیدا کرده است و در نتیجه
باید سعی شود که در این پروژه ها برای باال
بردن میزان کمی و کیفی و فنی بودن پروژه ها از
بهترین روش های نقشه برداری که کار با سرعت و
کیفیت باال صورت گیرد ،استفاده نمود و در
پروژه های راه سازی سعی شود که بهترین مسیرها
انتخاب شود تا از خطر تصادفات جاده ای که
بیشتر به دلیل استاندارد و فنی نبودن راه از
نظر قوس های قائم و افقی و دورهای جاده و ریزش
تراشه ها در کنار جاده به وجود می آید کاسته
شود .و نیز در صنعت ساختمان برای کنترل
ارتفاع و تنظیم بودن ستون ها و فیکس نمودن
مطالعات فاز اول :مطالعات اولیه و انتخاب
مسیر
مطالعات فاز دوم :تهیه ی نقشه ی توپوگرافی
مسیر تقریبی
مطالعات فاز سوم :پیاده کردن مسیر و اجرای
عملیات احداث راه
مطالعات فاز اول دارای مراحل زیر است :
جمع آوری هرگونه اطالعات از سازمان ها و دستگاه
های زیربط
جمع آوری هر گونه نقشه یا عکس های هوایی منطقه
طرح
انتخاب مسیرهای مختلف بین مبدأ و مقصد بر روی
نقشه ها
اعزام گروه های مختلف به منطقه و بررسی
کارشناسی
ارزیابی راه بر پایه دیدگاه اقتصادی :
این دیدگاه در برگیرنده ی توجیه اقتصادی
پروژه می باشد .برای توجیه از روش های هندسی
استفاده می شود .
ارزیابی راه بر پایه و دیدگاه فنی مهندسی :
شاخص طول مسیر ،مسیری که طول کمتری دارد بهتر
است و نمره بیشتری دارد .
شکل : 1روند افزایش هزینه های نگهداری در
مسیر گران تر و نسبت به مسیر ارزان تر است .
در یک پروژه عمرانی از هر نوع که باشد نقشه
برداری حرف اول را خواهد زد چون تمام کارها
طبق نقشه می باشد .پس برای اجرای آن ها نقشه
بردار گام اول را برمی دارد و مسئولیت کار را
قبول کرده در صورتی که در حین اجرای پروژه
دچار خطا یا اشتباهی شود که از ناحیه سهل
انگاری و بی دقتی نقشه بردار باشد ،جوابگوی
خسارات و هزینه های انجام شده می باشد .پس یک
نقشه بردار خوب کسی است که قبل از شروع به کار
در مورد پروژه و برنامه کاری خود ،مطالعه
کرده و اشکاالت خود را برطرف نماید و هر کاری
را که به نظر مشکوک و غیر مهندسی احساس کرد
دوباره تکرار یا از همکار و در نهایت سرپرست
نقشه برداری کمک بگیرد .
در نقشه برداری و احداث یک مسیر باید سعی شود
میزان خاکبرداری و خاک ریزی در حد متعادل باشد
.یعنی یک پروژه یا مسیری انتخاب شود که از
نظر اقتصادی مقرون به صرفه و از نظر فنی که
شامل حذف قوس های خطرناک و ابنیه های کمتر و
مسیر مستقیم با درصد شیب کمتر طراحی شود .
یک مهندس عمران خواه در هر گرایشی که باشد
باید از قدرت نقشه برداری و نقشه خوانی باالیی
برخوردار باشد چون پیش نیاز نقشه برداری نقشه
خوانی و نقشه کشی می باشد .
اگر شخصی لیسانس یا فوق لیسانس راه باشد ولی
از دوربین و کار نقشه برداری اطالعاتی نداشته
باشد با مشکالت زیادی روبرو خواهد شد که من
ً نمونه ای از این را دیده بودم ( همچنین
شخصا
نمونه ای را مشاهده کرده بودم . ).پس ما باید
قبل از اینکه کار به ما محول شود ،خود به
صورت تجربی یا مطالعات آزاد نیاز خود را در
منابع:
تجربیات یک نقشه بردار
عمومی
پایان