Transcript Yetişkin Eğitimi

YETİŞKİN EĞİTİMİ
Yetişkin ve Öğrenmeye Genel Bir Bakış
Ahmet AYPAY, Engin KARADAĞ, M. Ali DOMBAYCI
Yetişkin Kimdir?





Benlik kavramı gelişmiş insanlardır
Gereksiz sıkı otoriteden hoşlanmazlar
Deneyim birikimine sahiptirler
Problem merkezlidirler
Karşı karşıya kaldığı sorunlara çözüm getirebilecek
öğrenmelere ilgi duyarlar
 Övgüler duymak isterler
 Kişisel kaygıları vardır ve güvenli bir ortama gereksinim
duyarlar
Yetişkin Kimdir?
 Yetişkinin bulunduğu topluma veya gruba göre beklentileri ile
ihtiyaçlarında farklılıklar olabilmektedir
 Yetişkinler dayatmadan hoşlanmazlar.
 Belli bir öğrenme ortamının dışında ön uğraşları vardır
 Güç seçim yaparlar
 Gereksinmeleri ile uyumlu grup davranışı geliştirirler
 Duygusaldırlar
 Sosyal statülerine düşkündürler
 Bazı fizyolojik engelleri olabilir.
Yetişkinler Öğrenebilir mi?
Pedagoji;
Yunanca paid (çocuk) ve agogos (rehberlik) köklerinden
türetilmiştir ve özellikle ‘çocuklara öğretmenin bilim ve sanatı’
anlamına gelir.
Andragoji;
Yunanca andr (yetişkin) ve agogos (rehberlik) köklerinden
türetilmiştir ve ‘yetişkinlerin öğrenmesine yol göstermenin ya
da yardımın bilim ve sanatı’ anlamına gelir.
Yetişkinler Öğrenebilir mi?
Pedagoji ve Andragoji arasındaki temel farklar;






Bilme gereksinimi
Kendini algılama (Benlik algısı)
Deneyimler
Öğrenmeye hazır olma
Zaman perspektifi ve öğrenmeye yönelim
Motivasyon
Yetişkinlerin Öğrenme Özellikleri







İlk izlenim
Uygun ortamlar
İlgi, yetenek ve gereksinimler
Deneyimler
Zaman ve öğrenme hızı
Uygulama
Tekrarlama
Yetişkinlerin Öğrenme Özellikleri








Detaylandırma
Basitten karmaşığa sıralama
Geribildirim verme
Eski - Yeni bütünleştirilmesi
Cesaretlendirme ve yönlendirme
Kişisel etkenler
Ev yaşamından kaynaklanan etkenler
Dış etkenler
Andragoji
Andragojik modelde öğretici (kolaylaştırıcı) öğrenenleri
sürece katmak için yedi aşamalı bir işlemler dizisini
tasarlar ve uygular.




Öğrenme için uygun ortam oluşturma
Ortaklaşa planlama için bir mekanizma kurma
İlgileri, gereksinimleri ve değerleri tanımlanma
Bu gereksinimleri karşılayacak olan program amaçlarını
belirleme
 Bir öğrenme yaşantıları modelini tasarlama
 Bu öğrenme yaşantılarını uygun teknikler ve materyaller ile
yürütme
 Öğrenme çıktılarını ortaklaşa değerlendirme
Andragojinin Temel İlkeleri
 Yetişkin motivasyonu ve başarılı olması için eğitimin amaç ve
hedeflerini bilmelidir.
 Yetişkin öğrenme sürecine katılmalıdır.
 Öğretim yetişkinin sosyal rollerini ve yeteneklerini geliştirici
olmalıdır.
 Öğrenme için olumlu eğitim ortamı hazırlanmalıdır.
 Çeşitli öğretim yöntem ve teknikleri kullanılmalıdır.
Andragojinin Temel İlkeleri
 Öğrenme için yeterli zaman verilmelidir.
 Yetişkinin deneyimleri öğrenme kaynağıdır. Geçmiş
deneyimlerin öğrenmeyi etkilediği göz önünde tutulmalı ve
yeni öğrenilenler, eskilerle bütünleştirilmelidir.
 Öğrenilecek konunun ayrıntısı yapısallaştırılmalıdır. Bilgiler
basitten karmaşığa gitmeli ve kavrayarak öğrenme
sağlanmalıdır.
 Öğrenilenler arasındaki bağlantının yetişkin tarafından
keşfedilmesi sağlanarak ve uygulama ile; öğrenmenin kalıcılığı
ve farklı alanlara aktarılabilmesi, gerçekleştirilmelidir.
Andragojinin Temel İlkeleri
 Öğrenme sonunda geri bildirimle doğru ve yanlışlar verilerek,
öğrenmede olumlu tutum geliştirilmelidir.
 Sürekli değerlendirme ve kendi kendini değerlendirme ile
öğrenme arttırılmalıdır.
 Yetişkinin eğitim programı işlevsel ve dinamik olmalıdır.
Bireyin ve toplumun değişen gereksinimlerine göre sürekli
şekillendirilmelidir.
 Yetişkin öğrenme engelleri olan, olumsuz eğitim ortamı, ilgi
duymama, uyumsuzluk, kendisine yararlı olacağına
inanmama, öğrenme hızını zorlama, sosyal statü ve
görünüşünü uygun bulmama, korkma, bunalma, öfke, korku
ve baskı; akılda tutulmalıdır.
Yetişkinler Öğrenme Sürecinde Ne
İsterler





Eğitimin kendi konularıyla bağlantılı olmasını isterler.
Eğitim kendi konularıyla ilgiliyse öğrenmeye hevesli olurlar.
Eğitime aktif olarak katılmak isterler.
Eğitimde değişiklik / çeşitlilik isterler.
Olumlu geribildirim verilmesini isterler.
Yetişkinler Öğrenme Sürecinde Ne
İsterler
 Kişisel kaygıları vardır ve güvenli bir ortama gereksinim
duyarlar.
 Özgün birer birey olarak görülmek isterler.
 Özgüvenlerinin korunmasını isterler.
 Beklenti düzeyleri yüksektir.
 Bireysel gereksinimleri göz önüne alınmalıdır.
Yetişkin Öğrenimi: Genel Bir Bakış




Öznel yönlendirmeli öğrenimi
Deneyimsel öğrenimi
Eleştirel yansıtmayı
Öğrenmeyi öğrenimi
Yetişkin Öğrenimi:
Öznel Yönlendirmeli Öğrenim
Öznel yönlendirmeli öğrenim yetişkinlerin kendi öğrenme
süreçlerini, özellikle kendilerine nasıl öğrenme hedefleri
koyduklarını, uygun kaynakları nasıl bulduklarını, hangi
yöntemle öğreneceklerine karar verdiklerini ve ilerleyişlerini
değerlendirmelerini incelemektedir.
Yetişkin Öğrenimi:
Eleştirel Yansıtma
Eleştirel yansıtma üç ilişkili işlem üzerine yoğunlaşır;
(1) o ana kadar ortak bilgi olarak eleştirisiz kabul gören
varsayımı sorgulayıp yeniden yerleştirme veya yeni bir
çerçeveye büründürme işlemi,
(2) kesin olarak kabul edilen fikirler, eylemler, nedenlendirme
formları ve ideolojiler için yetişkinlerin alternatif
perspektif takınmaları işlemi ve
(3) yetişkinlerin baskın kültür değerlerinin görüş
hegemonyasını fark ettikleri ve dünyanın ‘doğal’ halinin
öz-ispatlı yorumlarının aslında temsil edilmeyen
azınlıkların çıkarlarına ve güçlerine nasıl destek
olduklarının farkına vardıkları işlem.
Yetişkin Öğrenimi:
Deneyimsel Öğrenme
Yetişkin öğreniminin yetişkinlerin deneyimlerine
dayandırılması gerektiği inancı ve bu deneyimlerin değerli bir
kaynak oluşturduğu şu an akla uygun tüm ideolojik renklerin
yetişkin eğitmenlerince elzem olarak nitelendirilmektedir.
Yetişkin Öğrenimi:
Öğrenmeyi Öğrenme
Yetişkinlerin öğrenmeyi öğrenme yetenekleri – bir dizi farklı
durumda ve bir dizi farklı stille öğrenmede yetenek geliştirme
– çoğunlukla yetişkinlerle çalışan eğitmenlerce zorlayıcı bir
neden olarak görülmüştür.
Yetişkin Eğitimi Yöntemleri
 Bireysel Yöntemler
 Grup(küme) Yöntemleri
Yetişkin Eğitimi Yöntemleri:
Uygun Ortamın Oluşturulması









Fiziksel Çevre
Bireysel Çevre
Örgütsel Çevre
Tanışma
Katılımcıların eğitimden beklentileri
Eğitim programının açıklanması
Katılımcıların eğitim ile ilgili sorularının yanıtlanması
Mizahın kullanımı
Sosyal etkinlikler
Yetişkin Eğitimde Eğitimcinin Rolü










Başlangıç (açıklama- yaşam ilgisi)
Hedef belirleme
Katılımın sağlanması
Eğitim aktiviteleri
Geribildirim
Güvenli ortam
Deneyimler
Dürüstlük
Ders araları
Ortam özellikleri
Son Söz
 Öğretmenler yetişkinlere bağımlılıktan özgüvenlerini
arttırma yolunda normal ilerlemelerine yardımcı olmalıdır.
 Yetişkinlerin zengin bir öğrenme kaynağı oluşturan ve
sürekli artan deneyim rezervleri vardır.
 İnsanlar gerçek hayatın görevleri ve problemleri ile başa
çıkmalarına yardım edecekse bir şeyler öğrenmeye hazırdır.
 Öğrenenler eğitimi artan rekabeti geliştirmek için bir araç
olarak görmektedirler.
 Yetişkinler bir şeyi öğrenmelerinin sebebini bilmek ister.
 Yetişkin eğitiminde en güçlü motivasyon etkenleri kendini
beğenme gibi içsel olanlardır.
Teşekkürler
Ahmet AYPAY; [email protected]
Engin KARADAĞ; [email protected]
M. Ali DONBAYCI; [email protected]