SRODOWISKO_WODNE
Download
Report
Transcript SRODOWISKO_WODNE
ŚRODOWISKO WODNE
Piotr Lewandowski
Wody słone - oceany i morza wszechocean (ocean
światowy) - zajmują 71% powierzchni Ziemi, czyli
361 mln km2, co stanowi 97,2% ilości wody
występującej w hydrosferze.
Wody słodkie - rzeki, jeziora i bagna, wody
gruntowe i podziemne, lodowce, pokrywa śnieżna i
para wodna w atmosferze, zajmują 2,8% wody
występującej w hydrosferze.
Lądy stanowią 29% powierzchni Ziemi - znajdują
się na obszarze 149 mln km2
Informacje ogólne
Jeziora
- zbiorniki wodne ze strefą głębinową, w której nie
występuje roślinność wyższa
- wielkość jezior waha się od około 1 ha do setek
tysięcy km2.
- największe jezioro świata – Kaspijskie (423 000
km2)
- największe jezioro Polski – Śniardwy (113 km2)
- głębokość jezior waha się od około 1 m do ponad
1500 m.
- najgłębsze jezioro świata – Bajkał (1741 m)
- najgłębsze jezioro Polski – Hańcza (108 m)
Pochodzenie jezior
Polodowcowe
erozyjna i akumulacyjna działalność lodowców
kontynentalnych i górskich
Rynnowe
wąskie, długie o stromych brzegach, głębokie.
Charakterystyczne ciągi o przebiegu południkowym
(Hańcza).
Morenowe
duże, płytkie o urozmaiconej linii brzegowej (Śniardwy,
Niegocin)
lodowcowe górskie
utworzone przez lodowce górskie
Staw Gąsienicowy, Morskie Oko)
(Czarny
Pochodzenie jezior
Rzeczne
starorzecza powstałe z odciętych meandrów lub
jeziora korytowe
Deltowe
położone w deltach dużych rzek
Jedyne jeziora w Polsce - Dębie, Druzno
Przybrzeżne
powstałe z zatok morskich odciętych osadami
jeziora duże, płytkie z bagnistymi brzegami,
słonawe - Łebsko, Gardno, Jamno
Pochodzenie jezior
Krasowe
powstały w zapadliskach lub lejach na obszarach
zbudowanych ze skał wapiennych i gipsowych - Polesie
Lubelskie
Tektoniczne
powstały wskutek pęknięć i przesunięć w skorupie
ziemskiej
jeziora duże i głębokie - Bajkał, Tanganika, Morze
Martwe
Wulkaniczne
powstały w wyniku działalności wulkanicznej
zbiorniki niewielkie, bardzo głębokie
Strefy jezior
Litoral
płytka, przybrzeżna strefa jeziora
sięga do dolnej granicy występowania roślinności
Sublitoral
poniżej litoralu
miejsce gromadzenia się szczątków pochodzenia
litoralnego np. trudno rozkładalne części roślin, muszle
mięczaków itp.
Strefy jezior
Profundal
strefa dna poniżej sublitoralu i bezpośrednio przyległa do
niej warstwa wody
Pelagial
strefa otwartej wody
Typy troficzne jezior
Oligotroficzne
mało żyzne, ubogie w azot i fosfor
niewielka produkcja biologiczna
przejrzystość powyżej 7 m
niebieska barwa wody
dobrze natleniona strefa przydenna
nieorganiczne osady denne
ewolucja w kierunku jeziora mezotroficznego
Typy troficzne jezior
Mezotroficzne
stan przejściowy pomiędzy oligo- a eutrofią
Eutroficzne
żyzne zbiorniki wodne, bogate w azot i fosfor
wysoka produkcja biologiczna, częste zakwity glonów
zielona barwa wody
rozwinięty pas roślinności brzegowej
deficyty tlenu w wodach przydennych (zima, lato)
organiczne osady denne (ciemny muł)
ewolucja w kierunku torfowiska
Stagnacja letnia
- Epilimnion - warstwa nad skokowa, powierzchniowa warstwa
wody zmieniająca swoją temperaturę pod wpływem warunków
zewnętrznych (słońca)
- Metalimnion - termoklina albo inna nazwa warstwa skokowa,
wąska warstwa wody1-2m w której następuje gwałtowny
spadek temperatury, nawet o 12C. W jeziorach naszej strefy
klimatycznej termoklina występuje na głębokości 7-8m. W
okresie wiosny powstaje bardzo płytko 1-2m i przesuwa się
powoli w dół, jednocześnie coraz wyraźniej się zaznaczając. W
czerwcu dochodzi do 7-8m i tam utrzymuje się przez okres
lata. Na jesieni woda ochładza się od powierzchni i termoklina
zanika. Dochodzi do miksji. Głębokość położenia termokliny
w morzu może być znacznie większa. (Morze Śródziemne pierwsza termoklina 12-14m spadek temperatury o kilka
stopni, termoklina właściwa głębokość 40-45m; w Morzu
Czerwonym poniżej 50m)
- Hipolimnion warstwa podskokowa, warstwa wody
chłodnej o temp ok. 4C (największa gęstość).
Cyrkulacja jesienna
- W okresie jesieni na skutek ochładzania się
powierzchniowych warstw wody, oraz dzięki ruchom
wody wywołanych siłą wiatru następuje wyrównanie
temperatury w całej misie zbiornika.
Stagnacja zimowa
- W okresie zimy powierzchniowa warstwa zbiornika
pokrywa się lodem.
- Dzięki temu że woda o temp 4C posiada największą
gęstość, chłodna woda o temp. 0-3C pozostaje przy
powierzchni.
- Kiedy temp. otoczenia spadnie poniżej zera powstaje lód
którego grubość zależy od długości okresów z temp poniżej
zera.
Cyrkulacja wiosenna
- W okresie wiosny, lód topnieje, powierzchniowa warstwa
ogrzewa się i następuje wymieszanie wody w całym
zbiorniku.
UKSZTAŁTOWANIE KORYTA RZECZNEGO
1 - Rynna
2 - Przykosa
3 - Ploso
4 - Przymulisko
5 - Odsypisko
6 - Przemiał
7 - Ławica
8 - Nurt
UKSZTAŁTOWANIE KORYTA RZECZNEGO
H - Przykosa
F - Ploso
D - Przymulisko
E- Odsypisko
C - Przemiał
A - Ławica
Nurkowanie w wodach morskich.
Warunki nurkowania w wodach morskich są silnie
uzależnione od pogody, konfiguracji dna oraz od
takich ruchów wody jak:
Falowanie
Pływy
Prądy morskie
Kamieniołomy
- Dużą atrakcyjnością charakteryzują się również sztuczne
zbiorniki do jakich należą kamieniołomy, Wszystkie
kamieniołomy posiadają źródła zasilające kamieniołom w
świeżą czystą wodę.
- Ze względu na rodzaj materiału, który był usunięty przy
eksploatacji wyrobiska górniczego kamieniołom może być:
- Granitowy - duża czystość wody, brak zawiesiny w wodzie
(kamieniołomy z okolic Wrocławia)
- Wapienne - może występować mleczna zawiesina na skutek
rozpuszczania przez wodę skał wapiennych (okolice Krakowa
np. Zakrzówek)
- Dolomitowe (Jaworzno Koparki)
- Łupkowe (Svobodne Hermanice)
- Piaskowcowe
- Piaskowe - mała głębokość, dużo zawiesiny w wodzie a stąd
mała przeźroczystość wody (np. Kryspinów koło Krakowa)
Literatura
1. Jarosław K. – „Medycyna nurkowa” Poznań 2006
2. Strugarski T. – „Wypadki nurkowe. Analiza gorzkich
doświadczeń” Warszawa 2005
3. Tyblewski R. „Kompendium Płetwonurka Amatora”