dostlar beni hatırlasın - türk dili ve edebiyatı

Download Report

Transcript dostlar beni hatırlasın - türk dili ve edebiyatı

DOSTLAR BENİ HATIRLASIN

Ben giderim adım kalır Dostlar beni hatırlasın.

Düğün olur bayram gelir Dostlar beni hatırlasın.

Can kafeste durmaz uçar Dünya bir han, konan göçer Ay dolanır yıllar geçer Dostlar beni hatırlasın.

Aşık Veysel

’e ait bu şiirde şair; ölümün bir gün

gelip kapısını çalacağını ama dünya döndükçe yaptıklarıyla hatırlanmak istediğini anlatmak istemiştir. Dolayısıyla Veysel; ölümsüzlüğü istemiştir.

Bu şiirde de gördüğümüz gibi Aşık Veysel şiirlerinde akıcı,sade ve anlaşılır bir dil kullanmıştır.

Ben giderim adım kalır Dostlar beni hatırlasın.

Düğün olur bayram gelir Dostlar beni hatırlasın. Ben ͜͜͜͜͜͜͜͜͜ gi ͜͜͜͜͜͜͜͜͜ de ͜͜͜͜͜͜͜͜͜ rim ͜͜͜͜͜͜͜͜͜ a ͜͜͜͜͜͜͜͜͜ dım ͜͜͜͜͜͜͜͜͜ ka ͜͜͜͜͜͜͜͜͜ lır Dost ͜͜͜͜͜͜͜͜͜ lar ͜͜͜͜͜͜͜͜͜ be ͜͜͜͜͜͜͜͜͜ ni ͜͜͜͜͜͜͜͜͜ ha ͜͜͜͜͜͜͜͜͜ tır ͜͜͜͜͜͜͜͜͜ la ͜͜͜͜͜͜͜͜͜ sın Ölçü:8’li Durak: 4+4

Nazım Biçimi: Türkü

Nazım Birimi: Dörtlük

• Ben giderim adım kalır Dostlar beni hatırlasın.

Düğün olur bayram gelir Dostlar beni hatırlasın.

• • … kalır … hatırlasın.

a b … gelir a … hatırlasın. b şeklinde kafiyelenmiştir.

• Ben giderim adım kalır Dostlar beni hatırlasın.

Düğün olur bayram gelir Dostlar beni hatırlasın.

• • • ge l ka l l: Yarım kafiye ır:Redif

1894 yılında Sivas Şarkışla’nın Sivrialan Köyü’nde doğan Aşık Veysel’in yaşadığı dönem Kurtuluş Savaşı yıllarıdır. Cumhuriyetin korunmasında ve ulus bütünlüğünün sağlanmasında şiiri bir araç gibi görür. Kardeşi cepheye gitmiştir. Ama Veysel’in iki gözü de görmediği için gidememiştir. Bu duruma çok üzülen şair yaşadığı yıllara ışık tutan şu dizelerle duygularını dile getirmiştir:

“Ne yazık ki bana olmadı kısmet Düşmanı denize dökerken millet Felek kırdı kolumu, vermedi nöbet Kılıç vurmak için düşman başına.’’

• • Okuması yazması olmayan Veysel, cehalete karşıdır. O, bunun eksikliğini kendi nefsinde tatmış, zorluklarını yaşamıştır. Her türlü kötülüğün cahillikten kaynaklandığını bilen şair cehaleti önlemek için sosyal temalı şu dörtlüğü söylemiştir: ‘’Aldanma cahilin kuru lafına Kültürsüz adamın külü yalandır Hükmetse dünyanın her tarafına Arzusu, hedefi, yolu yalandır.’’

Aşık Veysel doğaya aşık bir ozandı.Bu düşüncesi ve gözlemci yönü birleşince Anadolu tabiatını anlatan pek çok şiir kaleme almıştır:

• ‘’Tarlam sana üç yüz fidan aşlasam Tarla coşar fidan coşar Gücüm yetse hemen işe başlasam Kazma coşar kürek coşar bel coşar.’’

• •

Aşık Veysel’de Aşık Edebiyatı’nda gördüğümüz bade içme kavramı görülmemiştir. Badesiz aşıktır. Pir elinden dolu içmek gibi bir durum söz konusu olmamıştır.

Aşık Veysel’de Aşık Edebiyatı’nda gördüğümüz esaslardan biri olan hikaye anlatma da yoktur. Aşık karşılaması olan atışma, muamma gibi durumlar onda pek görülmez.

Ahmet Kutsi Tecer’in katkılarıyla Köy Enstitüleri’nde saz öğretmenliği yapar. Bu okullarda Türkiye’nin kültür yaşamına damgasını vurmuş birçok aydın sanatçıyla tanışma olanağı bulur, şiirini iyiden iyiye geliştirir. Aşık Veysel’in yaşamında, kişiliğinin ve sanatının oluşumunda en büyük etken hiç kuşku yok ki; Köy Enstitüleri’nde saz öğretmenliği yaptığı dönemdir.

Eserleri

Esma’dan Veysel’le ilgili Bir Anı…

• •

Aşık Veysel ilk hanımı Esma ile sekiz sene kadar evli kalır. Esma, komşularından Hüseyin isimli bir delikanlı ile kaçar. Hüseyin’le kaçtıklarında Bafra’ya ulaşırlar. Çeşmenin başında çoraplarını çıkartıp serinlemek isterler. Çorabın ucundan Esma’yı rahatsız eden bir şeyler vardır. Elini sokup baktığında Hüseyin ve Esma’ya bir ay yetecek kadar para çıkar. Bunu Veysel koymuştur.

Uzun İnce Bir Yoldayım…

21 Mart 1973 günü, Sivrialan’da, şimdi adına müze olarak düzenlenen evde vefat etmiştir.

KAYNAKÇA

• • GÖKYAY Orhan Şaik ; Türk Folklor Araştırması 15 ÖZ Gülağ; Anı,Makale ve Röportajlarla Aşık Veysel Antolojisi