Transcript Walka o granicę wschodnią
WALKI O GRANICĘ WSCHODNIĄ
Spór o kształt Rzeczypospolitej
• Brak wspólnego programu stronnictw politycznych, dotyczącego granic • niepodległego państwa Roman Dmowski stojący na czele ND (Narodowej Demokracji) ogłosił koncepcję inkorporacji, która polegała na : Polonizacji osób o innej narodowości, w celu utworzenia państwa jednego narodu.
Wcieleniu ziem do Polski : - Od zachodu : Górnego Śląska, Wielkopolski, Pomorza Gdańskiego oraz większość Prus - Od wschodu : Litwy, Galicji Wschodniej oraz terenów po rzekę Berezynę Pozostałe ziemie dawnej RP miały zostać włączone do Rosji Mniejszości słowiańskie miały być poddane polonizacji, a Niemcy i Żydzi skłonieni do emigracji
Koncepcja federacyjna
• • Została ogłoszona przez Jozefa Piłsudskiego Zakładała utworzenie państwa wielonarodowego, sąsiadującego z Litwą i • Ukrainą Zamierzano udzielić pomocy Litwie i Ukrainie czego skutkiem miał być związek państw pod przewodnictwem RP, niestety Litwini i Ukraińcy w obawie przed dominacją Rzeczypospolitej, byli sceptycznie nastawieni do koncepcji federacyjnej
Wojna polsko - ukraińska
• • Ukraina ogłasza niepodległość, powstaje Ukraińska Republika Ludowa 9.02.1918 – Traktat Bbrzeski ziński, Ukraina zrzeka się roszczeń do Austro • Węgier Galicji Wschodniej Cały region miał charakter wielonarodowy, więc wyznaczenie granicy etnicznej bez konfliktów było niemożliwe, co podsycało istniejący konflikt • między Polską, a Ukrainą W nocy z 31.10 – 1.11.1918 Ukraińcy zajęli Galicję Wschodnią z Lwowem, • co wywołało opór Polaków W walce udział wzięła patriotyczna młodzież oraz nieliczni wojskowi, wkrótce część miasta została zabrana Ukraińcom • 1919 – Błękitna Armia gen. Józefa Hallera wyparła siły ukraińskie za rzekę • Zbrucz 1923 – Galicja Wschodnia zostaje uznana za część państwa polskiego
Wyprawa kijowska
• 1919 – Pierwsze Starcie Armii Czerwonej z Polakami, • po czym Piłsudski nakazał wstrzymać atak Negocjacje Polaków z Bolszewikami dotyczące respektowania niepodległości RP, które zostały opóźnione przez Rosjan w celu skierowania większych • sił w walce z polską kwiecień 1920 – ataman Symon Petlura zawiera porozumienie z Piłsudskim. URL uznaje prawo Polaków • do Galicji Wschodniej Zajęcie Kijowa przez polskie i ukraińskie wojska, bez walki Symon Petlura
Atak Bolszewików
• 1920 – atak wzmocnionej Armii Czerwonej na • wojska polskie, przez co straciliśmy Kijów 1.07 – powołano Radę Obrony Państwa, na jej • czele stanął Józef Piłsudski 5.07.1920 Władysław Grabski wystąpił o pośrednictwo z Rosją co wiązało się z zawieszeniem broni przez Polaków i rozejmem wzdłuż linii Curzona (linii drugiego rozbioru), • oddania Wilna Litwie 28.07.1920 – w opanowanym przez Armię Czerwoną Białymstoku bolszewicy powołują
Tymczasowy Komitet Rewolucyjny Polski z
Feliksem Dzierżyńskim i Julianem Marchlewskim na czele Feliks Dzierżyński Julian Marchlewski
Bitwa Warszawska
• Armia czerwona dociera w 1920 pod Włocławek i Toruń dopuszczając się wielu • zbrodni W Polsce powstała licząca 100 tys. żołnierzy • ochotnicza ramia Działania zbrojne niedaleko Warszawy • rozpoczęły się 13 sierpnia 16 sierpnia Polacy przystąpili do ataku, przez co • sytuacja Bolszewików stała się krytyczna Dzięki sukcesowi wojsk polskich, bolszewicy • zostali wycofani za Bug 31.08.1920 – W bitwie pod Komarowem polskie wojska pokonały Armię Konną Budionnego Armia Konna Budionnego
Pokój Ryski
• 22 – 28.09.1920 – Polacy odnoszą kolejne zwycięstwo, tym razem w bitwie nad • • Niemnem Rozbito cztery armie radzieckie Z braku możliwości całkowitego pokonania Armii Czerwonej Polacy zgodzili się • • na rozejm, obowiązujący od 18.10.1920
Rozmowy pokojowe miały miejsce w Rydze, porozumienie zawarto 18.03.1921
Niestety pokój ryski uniemożliwiał prowadzenie federalnej polityki wschodniej przez Józefa Piłsudskiego Polska delegacja
Wileńszczyzna
• Na początku XX wieku w Wilnie ponad połowę • ludności stanowili Polacy Odzyskanie Wilna stało się trudne ze względu na • postanowienia ze Spa Po polepszeniu sytuacji frontowej Piłsudski polecił gen. Lucjanowi Żeligowskiemu wzniecenie pozornego • buntu przeciwko polskim władzom 9.10.1920 – dywizja polsko – litewska opanowała Wilno i stworzyła tam tzw. Litwę Środkową, która • przez 2 lata była niezależna Ostatecznie sprawa stolicy Litwy negatywnie wpłynęła na stosunki obu krajów, sytuacja poprawiła się dopiero w 1938 roku, gdy Polacy wystosowali ultimatum Lucjan Żeligowski
Informacje dodatkowe
Amerykańska Eskadra Myśliwska im. Kościuszki
Grupa lotników z eskadry Kościuszki. W górnym rzędzie znajduje się dowódca, pułkownik Faunt–le-Roy (drugi od lewej)
Godło Eskadry kościuszkowskiej to czapka krakusa na tle skrzyżowanych kos i flagi amerykańskiej. Takie samo godło umieszczono na samolotach Dywizjonu 303 w czasie II Wojny Światowej Amerykańscy ochotnicy skutecznie walczyli w wojnie polsko – bolszewickiej, zadając duże straty Armii Konnej Budionnego. Dzięki obserwacji lotniczej dowództwo polskie miało aktualne informacje o położeniu wrogich oddziałów
Józef Kowalski (113 l) to ostatni żyjący uczestnik Bitwy Warszawskiej 1920 r.