Transcript Slide 1
تحلیل نظری و تجربی ارتباط دانشگاه ،صنعت و دولت با رویکرد
اقتصاد دانش بنیان در ایران
گزارش شماره 1
پژوهشکده آینده پژوهی -دانشگاه علوم پزشکی کرمان
گردهمایی معاونین تحقیقات و فناوری دانشگاه های علوم پزشکی کشور 26-25 ،اردیبهشت ماه 92
اقتصاد دانش بنیان:
نقش فراگیر دانش در رقابت های صنعتی و توسعه پایدار
مشارکت دانشگاه و صنعت پدیده ایست که از نظر گستره ،ماهیت ،ساختارهای
پشتیبان و نهادهای واسط در سه دهه گذشته در کشورهای در حال توسعه افزایش
یافته است.
همکاری دانشگاه ،صنعت و دولت برای توسعه فناوری ،فرایند نوآوری و تجاری سازی
تحقیق و توسعه بسیار مهم است.
بر همین اساس ،نظریه های متعددی با هدف مدل سازی ارتباط دانشگاه ،صنعت و
دولت معرفی شده است.
مدل مارپیچ سه گانه ( )Triple Helixیکی از رایج ترین الگوها در خصوص تعامل
دانشگاه ،صنعت و دولت شناخته می شود که در بسیاری از کشورها مبنای طراحی
سیتم های ملی نوآوری قرار گرفته است.
Knowledge Production
University
Innovation
Industry
Government
Industry
Investment, Legislation
Government
University
Triple Helix Model
• در این مدل نقش ها و مأموريت های سه نهاد دولت ،دانشگاه و صنعت دارای تداخل و
همپوشانی بسيار است.
• دانشگاه عالوه بر آموزش و پژوهش به کارآفرينی نیز می پردازد،
• بخش صنعت در کنار توليد کاالها و خدمات به خلق و انتشار دانش اقدام می کند
• و دولت هم به سرمايهگذاری های دارای ريسک در حوزه های خلق دانش ،نوآوری،
فناوری و توليد کاال و خدمات می پردازد.
مدل مارپیچ سه گانه ( )Triple Helixدر
کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه
TH distribution for the various countries in 2011
0
-20
-40
-60
-80
-100
-120
Globalization
National Integration
IUG relations in USA during 1971-2010
IUG relations in China during 1971-2010
پیاده سازی مدل Triple Helixدر کشور
مقایسه وضعیت ایران با دیگر کشورها
TH distribution between Iran and various countries in 2011
Globalization
National Integration
Publication out put of Iran in terms of U, I and G; 1971-2010
70000
60000
Number of Publication
50000
40000
U
I
G
30000
20000
10000
0
1971-1975
1976-1980
1981-1985
1986-1990
1991-1995
1996-2000
2001-2005
2006-2010
Adjusted publication output of Iran in terms of U, I and G; 1971-2010
70000
4500
4000
60000
3500
50000
Number of Publication
3000
40000
2500
U
I
2000
30000
1500
20000
1000
10000
500
0
0
1971-1975
1976-1980
1981-1985
1986-1990
1991-1995
1996-2000
2001-2005
2006-2010
G
USA
Iran
China
نتیجه گیری:
توزیع شاخص THدر بسیاری از کشورهای مورد مطالعه ،دارای رشد مثبت است.
میزان تغییرات این شاخص در ایران نسبتا ثابت بوده است.
الگوی انتشار مقاالت علمی در ایران مشابه دیگر کشورها نیست و این مدل به طور خام نمی تواند
نشان دهنده وضعیت واقعی کشور باشد.
توصیه می شود تا این مدل بر اساس الگوهای انتشار مقاالت در داخل کشور بومی سازی شود
تا بتوان دید واقعی تری ازشرایط حاکم بر تعامالت دانشگاه ،صنعت و دولت در کشور داشت.
ارتباط دانشگاه ،صنعت و دولت در دانشگاه های غیر پزشکی
.1برگزاری کنفرانس های سالیانه ارتباط دانشگاه و صنعت در خصوص نهادینه سازی این رویکرد در کشور
.2تحوالت ساختاری و غیر ساختاری در زمینه برقراری ارتباط دانشگاه با صنعت
.3طرح ایجاد ساختار تحقیقاتی یکپارچه (بین دانشگاه ها ،مراکز تحقیقاتی و صنعت) به منظور تکمیل چرخه از
ایده تا محصول در تمامی دانشگاه ها
.4ساختار پشتیبان فرایند توسعه فناوری و شبکه های همکاری در سطح کشور
.5ساختارهای واسط و فصل مشترک بین دانشگاه و صنعت
.6ایجاد مراکز تجاری سازی دانش و فناوری در دانشگاه ها
.7قانون مالکیت معنوی در دانشگاه ها
.8طرح امتیاز و تخفیف مالیاتی مراکز تجاری سازی در دانشگاه ها
.9مشارکت صنایع در برنامه های آموزش ی و پژوهش ی دانشگاه ها
.10انجام تحقیقات کاربردی و مشترک با صنعت
.11فرصت مطالعاتی اعضای هیات علمی در صنعت
چالش های ارتباط دانشگاه ،صنعت و دولت در دانشگاه های علوم پزشکی
•
فقدان تعریف یکسان از صنعت در بین دانشگاهیان
•
اشتیاق اندک صنایع برای همکاری با دانشگاه و احساس بی نیازی صنایع نسبت به نتایج تحقیقات دانشگاهی (بازارهای انحصاری کاال و خدمات
سالمت)
•
انگیزه ضعیف اعضای هیئت علمی برای تعامل ناش ی از:
•
دسترس ی آسان اعضای هیئت علمی به منابع مالی دانشگاه جهت تامین هزینه های پژوهش و دشواری تعامالت مالی با صنایع
•
حمایت ناکافی دانشگاهها از پروژه های مشترک
•
فقدان مسیر مستقیم برای انتقال هزینه های پژوهش از صنعت به اعضای هیئت علمی
•
مقررات دست و پاگیر در دانشگاه و صنعت برای نظارت بر قراردادها
•
(انگیزاننده های مالی ،کسب امتیاز ارتقا و نیاز به تعامل در برخی از رشته های تخصص ی ،اصلی ترین عوامل انگیزش ی در یافته های مطالعه حاضر
بودند).
•
عدم تعریف نقش رابط در صنایع و دانشگاه ها
•
عدم توسعه کانالهای ارتباطی در نتیجه پنهان کاری اعضای هیئت علمی در انتشار اطالعات مربوط به فرصت های همکاری با صنایع به دالیلی نظیر:
•
رقابت اعضای هیئت علمی برای تصاحب فرصت های اندک همکاری با صنایع
•
عدم تمایل به پرداخت هزینه های بروکری به دانشگاه
•
ناآشنایی با قوانین تسهیل گر همکاری اعضای هیئت علمی با صنایع و بخش خصوص ی (شرکت های دانش بنیان و قراردادهای همکاری)
پیشنهادات:
.1تشکیل کارگروه تخصص ی دفاتر ارتباط با صنعت در خصوص بررس ی چالش های
موجود و ارائه راه کار های عملی در زمینه ارتقای تعامالت بین صنعت و دانشگاه
.2بومی سازی مدل Triple Helixبر اساس نیازهای بومی و منطبق با زیر ساخت
های توسعه پژوهش و فناوری در داخل کشور
.3استفاده از پتانسیل های موجود در حوزه علوم پزشکی و با رویکرد صنعت ارائه
خدمات سالمت