Transcript Slide 1

‫تحلیل نظری و تجربی ارتباط دانشگاه‪ ،‬صنعت و دولت با رویکرد‬
‫اقتصاد دانش بنیان در ایران‬
‫گزارش شماره ‪1‬‬
‫پژوهشکده آینده پژوهی ‪ -‬دانشگاه علوم پزشکی کرمان‬
‫گردهمایی معاونین تحقیقات و فناوری دانشگاه های علوم پزشکی کشور‪ 26-25 ،‬اردیبهشت ماه ‪92‬‬
‫اقتصاد دانش بنیان‪:‬‬
‫نقش فراگیر دانش در رقابت های صنعتی و توسعه پایدار‬
‫‪ ‬مشارکت دانشگاه و صنعت پدیده ایست که از نظر گستره‪ ،‬ماهیت‪ ،‬ساختارهای‬
‫پشتیبان و نهادهای واسط در سه دهه گذشته در کشورهای در حال توسعه افزایش‬
‫یافته است‪.‬‬
‫‪‬همکاری دانشگاه‪ ،‬صنعت و دولت برای توسعه فناوری‪ ،‬فرایند نوآوری و تجاری سازی‬
‫تحقیق و توسعه بسیار مهم است‪.‬‬
‫‪‬بر همین اساس‪ ،‬نظریه های متعددی با هدف مدل سازی ارتباط دانشگاه‪ ،‬صنعت و‬
‫دولت معرفی شده است‪.‬‬
‫‪‬مدل مارپیچ سه گانه (‪ )Triple Helix‬یکی از رایج ترین الگوها در خصوص تعامل‬
‫دانشگاه‪ ،‬صنعت و دولت شناخته می شود که در بسیاری از کشورها مبنای طراحی‬
‫سیتم های ملی نوآوری قرار گرفته است‪.‬‬
Knowledge Production
University
Innovation
Industry
Government
Industry
Investment, Legislation
Government
University
‫‪Triple Helix Model‬‬
‫• در این مدل نقش ها و مأموريت های سه نهاد دولت‪ ،‬دانشگاه و صنعت دارای تداخل و‬
‫همپوشانی بسيار است‪.‬‬
‫• دانشگاه عالوه بر آموزش و پژوهش به کارآفرينی نیز می پردازد‪،‬‬
‫• بخش صنعت در کنار توليد کاالها و خدمات به خلق و انتشار دانش اقدام می کند‬
‫• و دولت هم به سرمايهگذاری های دارای ريسک در حوزه های خلق دانش‪ ،‬نوآوری‪،‬‬
‫فناوری و توليد کاال و خدمات می پردازد‪.‬‬
‫مدل مارپیچ سه گانه (‪ )Triple Helix‬در‬
‫کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه‬
TH distribution for the various countries in 2011
0
-20
-40
-60
-80
-100
-120
Globalization
National Integration
IUG relations in USA during 1971-2010
IUG relations in China during 1971-2010
‫پیاده سازی مدل ‪Triple Helix‬در کشور‬
‫مقایسه وضعیت ایران با دیگر کشورها‬
TH distribution between Iran and various countries in 2011
Globalization
National Integration
Publication out put of Iran in terms of U, I and G; 1971-2010
70000
60000
Number of Publication
50000
40000
U
I
G
30000
20000
10000
0
1971-1975
1976-1980
1981-1985
1986-1990
1991-1995
1996-2000
2001-2005
2006-2010
Adjusted publication output of Iran in terms of U, I and G; 1971-2010
70000
4500
4000
60000
3500
50000
Number of Publication
3000
40000
2500
U
I
2000
30000
1500
20000
1000
10000
500
0
0
1971-1975
1976-1980
1981-1985
1986-1990
1991-1995
1996-2000
2001-2005
2006-2010
G
USA
Iran
China
‫نتیجه گیری‪:‬‬
‫توزیع شاخص ‪ TH‬در بسیاری از کشورهای مورد مطالعه‪ ،‬دارای رشد مثبت است‪.‬‬
‫میزان تغییرات این شاخص در ایران نسبتا ثابت بوده است‪.‬‬
‫الگوی انتشار مقاالت علمی در ایران مشابه دیگر کشورها نیست و این مدل به طور خام نمی تواند‬
‫نشان دهنده وضعیت واقعی کشور باشد‪.‬‬
‫توصیه می شود تا این مدل بر اساس الگوهای انتشار مقاالت در داخل کشور بومی سازی شود‬
‫تا بتوان دید واقعی تری ازشرایط حاکم بر تعامالت دانشگاه‪ ،‬صنعت و دولت در کشور داشت‪.‬‬
‫ارتباط دانشگاه‪ ،‬صنعت و دولت در دانشگاه های غیر پزشکی‬
‫‪ .1‬برگزاری کنفرانس های سالیانه ارتباط دانشگاه و صنعت در خصوص نهادینه سازی این رویکرد در کشور‬
‫‪ .2‬تحوالت ساختاری و غیر ساختاری در زمینه برقراری ارتباط دانشگاه با صنعت‬
‫‪ .3‬طرح ایجاد ساختار تحقیقاتی یکپارچه (بین دانشگاه ها‪ ،‬مراکز تحقیقاتی و صنعت) به منظور تکمیل چرخه از‬
‫ایده تا محصول در تمامی دانشگاه ها‬
‫‪ .4‬ساختار پشتیبان فرایند توسعه فناوری و شبکه های همکاری در سطح کشور‬
‫‪ .5‬ساختارهای واسط و فصل مشترک بین دانشگاه و صنعت‬
‫‪ .6‬ایجاد مراکز تجاری سازی دانش و فناوری در دانشگاه ها‬
‫‪ .7‬قانون مالکیت معنوی در دانشگاه ها‬
‫‪ .8‬طرح امتیاز و تخفیف مالیاتی مراکز تجاری سازی در دانشگاه ها‬
‫‪ .9‬مشارکت صنایع در برنامه های آموزش ی و پژوهش ی دانشگاه ها‬
‫‪ .10‬انجام تحقیقات کاربردی و مشترک با صنعت‬
‫‪ .11‬فرصت مطالعاتی اعضای هیات علمی در صنعت‬
‫چالش های ارتباط دانشگاه‪ ،‬صنعت و دولت در دانشگاه های علوم پزشکی‬
‫•‬
‫فقدان تعریف یکسان از صنعت در بین دانشگاهیان‬
‫•‬
‫اشتیاق اندک صنایع برای همکاری با دانشگاه و احساس بی نیازی صنایع نسبت به نتایج تحقیقات دانشگاهی (بازارهای انحصاری کاال و خدمات‬
‫سالمت)‬
‫•‬
‫انگیزه ضعیف اعضای هیئت علمی برای تعامل ناش ی از‪:‬‬
‫•‬
‫دسترس ی آسان اعضای هیئت علمی به منابع مالی دانشگاه جهت تامین هزینه های پژوهش و دشواری تعامالت مالی با صنایع‬
‫•‬
‫حمایت ناکافی دانشگاهها از پروژه های مشترک‬
‫•‬
‫فقدان مسیر مستقیم برای انتقال هزینه های پژوهش از صنعت به اعضای هیئت علمی‬
‫•‬
‫مقررات دست و پاگیر در دانشگاه و صنعت برای نظارت بر قراردادها‬
‫•‬
‫(انگیزاننده های مالی‪ ،‬کسب امتیاز ارتقا و نیاز به تعامل در برخی از رشته های تخصص ی‪ ،‬اصلی ترین عوامل انگیزش ی در یافته های مطالعه حاضر‬
‫بودند‪).‬‬
‫•‬
‫عدم تعریف نقش رابط در صنایع و دانشگاه ها‬
‫•‬
‫عدم توسعه کانالهای ارتباطی در نتیجه پنهان کاری اعضای هیئت علمی در انتشار اطالعات مربوط به فرصت های همکاری با صنایع به دالیلی نظیر‪:‬‬
‫•‬
‫رقابت اعضای هیئت علمی برای تصاحب فرصت های اندک همکاری با صنایع‬
‫•‬
‫عدم تمایل به پرداخت هزینه های بروکری به دانشگاه‬
‫•‬
‫ناآشنایی با قوانین تسهیل گر همکاری اعضای هیئت علمی با صنایع و بخش خصوص ی (شرکت های دانش بنیان و قراردادهای همکاری)‬
‫پیشنهادات‪:‬‬
‫‪ .1‬تشکیل کارگروه تخصص ی دفاتر ارتباط با صنعت در خصوص بررس ی چالش های‬
‫موجود و ارائه راه کار های عملی در زمینه ارتقای تعامالت بین صنعت و دانشگاه‬
‫‪ .2‬بومی سازی مدل ‪ Triple Helix‬بر اساس نیازهای بومی و منطبق با زیر ساخت‬
‫های توسعه پژوهش و فناوری در داخل کشور‬
‫‪ .3‬استفاده از پتانسیل های موجود در حوزه علوم پزشکی و با رویکرد صنعت ارائه‬
‫خدمات سالمت‬