Transcript managment theory

‫وظايف مدير‬
‫برنامه ريزي ‪ ،‬سازماندهي‪ ،‬هدايت ‪ ،‬فرماندهي و كنترل ‪ ،‬بعنوان‬
‫وظايف مديريت ‪ ،‬مورد توجه هستند ‪.‬‬
‫‪M‬‬
‫مدیر امروز عالوه بر این موارد ‪ ،‬تعامل با دیگران ‪ ،‬ایجاد رابطه ی متقابل ‪،‬‬
‫خالقیت ‪ ،‬نوآوری و استفاده از حداقل ها برای کسب حد اکثر ها ‪،‬‬
‫کمترین داده ‪،‬بیشترین بازده و ‪ ...‬را نیز به عنوان وظایف خود بر می‬
‫شمارد ‪.‬‬
‫ابعاد تغییر محیط سازمانها در دو دهه اخیر‬
‫محیط سازمان ها در دو دهه اخیر تغییرات عظیم و با شتابی داشته است ‪.‬‬
‫جهت حرکت این تغییرات را می توان از ابعاد مختلفی به شرح ذیل‬
‫خالصه نمود ‪:‬‬
‫ادامه ‪...‬‬
‫‪ -1‬حرکت از جامعه صنعتی به سوی جامعه اطالعاتی‬
‫‪ -2‬حرکت از تکنولوژی نیروافزا به تکنولوژی دانش افزا‬
‫‪ -3‬حرکت از اقتصاد ملی به سوی اقتصاد جهانی‬
‫‪ -4‬حرکت از تمرکز به عدم تمرکز‬
‫‪ -5‬حرکت از کوتاه مدت به بلند مدت‬
‫‪ -6‬حرکت از کمیت به کیفیت‬
‫‪ -7‬حرکت از کمک نهادها به سوی خود یاری‬
‫‪ -8‬حرکت از دموکراسی نماینده ای به دموکراسی مشارکتی(مشتری گرایی – مشارکت کارکنان )‬
‫‪ -9‬حرکت از ساختار سلسله مراتبی به نظام شبکه ای‬
‫‪ -10‬حرکت از این یا آن به چند انتخابی‬
‫مكاتب ( تئوري هاي ) مديريت‬
‫تئوری کالسیک‬
‫تئوری نئوکالسیک (نهضت روابط انسانی )‬
‫تئوری مدرن (تحلیل سیستمی سازمان )‬
‫تئوري كالسيك‬
‫بطورکلی‪ ،‬نظریه های دانشمندانی چون هانری فایول (پدرتئوری مدیریت) ‪،‬‬
‫فردریك وینسلور تیلور (پدرمدیریت علمی) و ماکس وبر (بنیانگذار‬
‫بوروکراسی) مهم ترین معرّف عقاید این مكتب است ‪ .‬دراین مكتب‪ ،‬فقط به‬
‫نیازهای مادی کارگران توجه شده است و به عوامل رفتاری آنان توجهی‬
‫ندارد‪.‬‬
‫این نظریه بطورکلی دارای چهارنكته اصلی بشرح ذیل می باشد‪:‬‬
‫اصل تقسيم كار‬
‫وجود سلسله مراتب ‪ ،‬تخصص و طبقه بندي وظايف درسازمان از تقسيم كار ناشي‬
‫مي شود ؛ البته وقتي كارها بر اساس تخصص طبقه بندي شود ‪ ،‬مشكل حيطه‬
‫‪.‬نظارت بوجود مي آيد‬
‫موضوع بعدی‬
‫سلسله مراتب و تخصص‬
‫سلسله مراتب با رشد عمودي و تخصص با رشد افقي سازمان در ارتباط هستند‪.‬‬
‫سلسله مراتب از ارتباط عمودي (باالبه پائين) قدرت بين افراد سازمان سخن مي‬
‫گويد و تخصص‪ ،‬تقسيم كار راموجب مي شود از مشكالت اساسي كه در نتيجه‬
‫اين تقسيم بندي بوجود مي آيد‪ ،‬مي توان به عدم هماهنگي اشاره كرد ‪.‬‬
‫موضوع بعدی‬
‫ارتباط منطقي‬
‫وجود ارتباط منطقي بين فعاليتهاي مختلف يك سازمان نيل به هدفهاي سازمان را‬
‫ممكن مي سازد ‪.‬‬
‫موضوع بعدی‬
‫حیطه نظارت‬
‫تعداد كارمندان زير نظر يك مدير‪،‬حيطه نظارت او را تشكيل مي دهد‪.‬‬
‫موضوع بعدی‬
‫انتقادات وارد بر تیلور‬
‫‪ -1‬عدم توجه به احساسات و عواطف انسانی و نقش گروه‬
‫‪ -2‬اعتقاد به وجود یک راه انجام کار به عنوان بهترین راه‬
‫‪ -3‬پاداش مالی به عنوان موثرترین عامل انگیزشی‬
‫‪ -4‬تاکید بیش از حد روی روش علمی‬
‫‪ -5‬عدم توجه به ستیز‪ ،‬تضاد و برخورد به عنوان جز الینفکی از دنیای سازمانی‬
‫تئوري نئوكالسیك(نهضت روابط انساني)‬
‫بر خالف تئوري كالسيك كه به كارگران به عنوان عامل اقتصادي‬
‫اشاره دارد‪ ،‬اين مكتب عنوان مي نمايد كه افراد به جاي فكر كردن‬
‫در بارة نيازهاي اقتصادي‪ ،‬بيشتر در انديشه روابط انساني هستند؛‬
‫عواملي چون تعامل گروهي‪ ،‬مشاركت و ارتباطات مؤثر برميزان‬
‫بهره وري و كار آيي تاًثير بسزايي دارند ‪.‬‬
‫این تئوری بر پایه تئوری کالسیک بنا شده ‪ .‬به زبان دیگر این‬
‫نظریه همان نظریه کالسیک اصالح شده ‪ ،‬کاملتر شده و یا به‬
‫عبارتی توسعه یافته است ‪ .‬فرض اساسی این تئوری این است که‬
‫روی جنبه های اجتماعی و روانشناسی کارگر بعنوان یک فرد و‬
‫گروه کاری او باید تاکید شود ‪ .‬با توجه به این عوامل تعریفی که‬
‫تئوری نئوکالسیک از یک سازمان ارائه می دهد را می توان‬
‫بصورت زیر بیان کرد ‪:‬‬
‫سازمان عبارت است از مجموعه گروههای انسانی که اهداف‬
‫مشترکی دارند ‪.‬‬
‫تئوري نوين (تحلیل سیستمي سازمان)‬
‫در حالیكه دو مكتب قبلی‪ ،‬یكی عامل اقتصادی(کالسیك) و دیگری روابط‬
‫اجتماعی (نئوکالسیك) را در جهت رضایت کارکنان مطرح نموده است‪ ،‬این‬
‫مكتب نیازهای انسان را بسیار پیچیده تصور می کند؛ در این مكتب‪ ،‬اعتقاد‬
‫بر این است که نه تنها انسان بوسیله پاداشهای مادی‪ ،‬امنیت و تعلق بر‬
‫انگیخته می شود‪ ،‬بلكه تحت تاًثیر میل به منزلت و عزت نفس خود و دیگران‬
‫و همچنین خویشتن یابی و تعالی نیز قرار می گیرد‪ .‬بر اساس این مكتب‪ ،‬تمام‬
‫سطوح این نیازها به حالت پیچیده ای با یكدیگر در ارتباط هستند‪.‬‬
‫نظريه نوين ( ادامه)‪...‬‬
‫نظریه نوین = نظریه های سازمانی ‪ +‬نظریه های انسانی‬
‫این نظریه به موارد زیر تاکید دارد ‪:‬‬
‫انجام وظایف ‪ -‬رسیدن به اهداف – فنون کار در سیستمهای مختلف‬
‫– گردش کار – بازخورد – مفهوم تعادل – تناسب کار – سیستمهای‬
‫باز و داده ای و ‪...‬‬
‫سازمان در نظريه نوين‬
‫سازمان عبارتست از فرآيندي ساختاري ‪ ،‬كه در اين فرآيند ‪ ،‬افراد براي‬
‫اهداف معين ‪ ،‬در تماس متقابل با هم قرار دارند ‪.‬‬
‫ويژگي هاي سازمان در نظريه نوين‬
‫‪.1‬‬
‫‪.2‬‬
‫‪.3‬‬
‫‪.4‬‬
‫سازمان سيستمي است مركب از تعدادي زيرسيستم هاي به هم‬
‫وابسته مرتبط ‪.‬‬
‫سازمان يك سيستم باز و پويا است ‪.‬‬
‫سازمان درجهت تعادل به پيش مي رود ‪.‬‬
‫سازمان سيستمي است با هدف ها ‪ ،‬مقاصد و كاركردهاي متعدد كه‬
‫بعضاً با هم در تعارض هستند ‪.‬‬
‫چند اصطالح مرتبط با مديريت نوين‬
‫مديريت شفاف ‪:‬‬
‫‪ Open-Book‬در لغت به معنی باز کردن کتاب و جزوه است‪ ،‬ولی در‬
‫اصطالح مدیریتی‪ ،‬به معنای‪ :‬توزیع و تسهیم اطالعات مالی‪ ،‬روندهای‬
‫صنعت‪ ،‬گزارشهای کیفیت‪ ،‬گزارشهای خدمات مشتری و ‪ ...‬بین‬
‫کارکنان شرکت است‪ .‬با توزیع اطالعات شرکت بین کارکنان‪ ،‬هنگام‬
‫تغییر‪ ،‬مخالفت و مقاومتی از سوی کارکنان دیده نخواهد شد‪ ،‬زیرا آنها‬
‫به طور کامل در جریان روند ها واطالعات مورد نیاز هستند‪.‬‬
‫سواد ديجیتال ‪:‬‬
‫مدیران در عصر کنونی نیاز به دو نوع سواد تازه دارند‪ .‬یعنی عالوه بر‬
‫تخصصهای اساسی به دو دانش زیر نیز نیاز مندند ‪:‬‬
‫سواد کار با اطالعات‬
‫سواد کار با رایانه‬
‫مي توان مشكالت مديريت در دهه جاري را به دو بخش تقسیم كرد ‪:‬‬
‫نخست ‪ :‬آن دسته از مشكالتي كه در اثر بي ثباتيها و سرعت تحوالت به وجود‬
‫مي آيند ‪.‬‬
‫دوم ‪ :‬آن دسته از مشكالتي كه چارچوبهاي فكري و دستگاههاي ارزشي را‬
‫متزلزل مي سازند ‪.‬‬
‫نظریات اجتماعی فنی‬
‫نظریات نوین مدیریت‬
‫نظریه سیستمی‬
‫نظریه اقتضا‬
‫نظريات اجتماعي ـ فني‬
‫در این نظریه مدیران برای فهم سیستم کار به شناخت فنون انجام‬
‫کار (موضوع ساختار سازمانی ) و نحوه کار گروهها (موضوع‬
‫روابط انسانی) و هر دو نیازمندند ‪.‬‬
‫تریست و بامفورت دریافتند که تقسیم وظیفه و تخصصی کردن‬
‫کار به وسیله معرفی تكنولوژی نوین موثر است که تغییر در‬
‫سیستم اجتماعی پذیرفته شود یعنی جنبه های فنی و‬
‫اجتماعی شغل با هم در نظر گرفته شوند ‪.‬‬
‫نظريه سیستم ها‬
‫این نظریه از آنجا که بر نظریات مدیریت سازمانی و انسانی مبتنی‬
‫است از نوع نظریات ادغامی می باشد ‪.‬‬
‫کاتز و کان در مدلهای عمومی سیستم ها ‪ ،‬سازمان اداری را‬
‫بعنوان یك سیستم باز معرفی می کنند ‪.‬‬
‫نظريه ي اقتضاء‬
‫این نظریه بر مبنای ایده ی نظریه ی سیستم ها ‪ ،‬اصول جهانی مدیریت را رد‬
‫کرده و بیان می کند که عوامل متنوعی ( هم داخل و هم خارج سازمان )‬
‫ممكن است بر عملكرد سازمان تاثیر بگذارند ‪.‬‬
‫بنابراین یك روش بهینه برای مدیریت و سازماندهی وجود ندارد ‪،‬‬
‫چون شرایط تغییر کرده و پیش آمدهایی رخ می دهد ‪.‬‬
‫ويژگي هاي نظريه ي نوين‬
‫بینش سیستمی ‪,‬تعدد انگیزش ها‪ ,‬پویایی‬
‫‪,‬‬
‫سطوح و ابعاد چند جانبه و متقابل‬
‫وفاق و سازگاری‬
‫تعدد ریشه های علمی ‪ ,‬تعدد متغیرها‬
‫احتمال پنداری و توصیفی بودن‬
‫ برنز و استالكر‬‫ آلفرد کورزیبسكی‬‫ ماری پاکر فالت‬‫ چستر بارنارد‬‫‪ -‬نوربرت وینر‬
‫انواع سیستم از ديدگاه برنز و استالكر‬
‫برنز و استالكر به دو نوع سيستم مديريت اشاره دارند ‪:‬‬
‫‪ .1‬سيستم مكانستيك ( ماشين گونه )‬
‫‪ .2‬سيستم ارگانيك ( زنده ‪ ،‬انعطاف پذير و انساني )‬
‫مقايسه سیستمهاي مكانستیك و ارگانیك‬
‫سيستم هاي ارگانيك بر خالف سيستم ماشيني داراي انعطاف پذيري‬
‫بيشتر و ساختار نرم تر هستند و به كاركنان در اتخاذ تصميمات اجازه‬
‫مشاركت و اعمال نظر بيشتري مي دهند ‪.‬‬
‫برنز و استالكر سيستم هاي مكانستيك را براي شرايط محيطي ثابت و‬
‫كم تغيير و سيستم هاي ارگانيك را براي شرايط محيطي متغير و پويا‬
‫مناسب تر مي دانند‪.‬‬
‫آلفرد كورزيبسكي‬
‫از قديمي ترين افرادي است كه در زمينه ي تئوري نوين كار كرده است‬
‫‪ .‬او در سال ‪ 1933‬ميالدي كتابي را منتشر كرد كه در آن نظريات و‬
‫ديدگاه هاي خود را اين گونه مطرح كرده است ‪:‬‬
‫ما در سه دنياي متفاوت زندگي مي كنيم ‪:‬‬
‫دنياي حوادث ‪ ،‬دنياي واقعيت ها ‪ ،‬دنياي عاليم و نشانه ها ‪.‬‬
‫او همچنين زبان و ارتباطات را مورد توجه قرار داد كه شامل نكات عمده‬
‫و حساسي مانند جمالت ‪ ،‬استنباط شنونده ‪ ،‬محدوديت هاي زبان‬
‫(عدم انعطاف) محيطي كه ارتباط در بستر آن انجام مي شود ‪ ،‬ماهيت‬
‫كلمات و اهميت ادراک شنونده بود ‪.‬‬
‫ماري پاكر فالت‬
‫او درباره ی نوعی روانشناسی روابط در سازمان های بازرگانی کار‬
‫می کرد ‪ ،‬روابطی که منجر به اصول منافع افراد و سازمان می‬
‫شد ‪.‬‬
‫چستر بارنارد‬
‫بارنارد در سال ‪ 1938‬ميالدي يك كتاب درسي منتشر كرد كه در آن‬
‫نخستين تفسير مشخص از سازمان و مديريت در بينش جديد آمده‬
‫است ‪ .‬او سازمان را به عنوان يك سيستم اجتماعي پويا مطرح ساخت‬
‫كه از همكاري و تعاون افراد به منظور برآوردن نيازهاي فردي به‬
‫وجود مي آيد ‪.‬‬
‫بينش او از سازمان ‪ ،‬مبتني بر تفاهم و سازش بين جنبه هاي رسمي و‬
‫غير رسمي سازمان بود ‪.‬‬
‫نوربرت وينر‬
‫او درسال ‪ 1948‬میالدی کتابی را منتشر کرد که به طور وسیعی‬
‫مدیریت را تحت تاثیر قرار داد ‪ .‬او زمینه را برای علم فراخودکاری‬
‫(سایبرنتیك) هموارساخت‪ .‬نظرات وینر در باره ی کنترل سیستم از‬
‫طریق اطالعات بازخورد ‪ ،‬مستقیماً مرتبط با گسترش کامپیوتر بود ‪.‬‬
‫او همچنین سازمان را شامل یك سیستم وفق پذیر یا سازوار دانسته‬
‫و آن را بدین صورت تشریح میكند که وجود سازمان ‪ ،‬قایم به‬
‫ارزیابی و رفع عیوب با استفاده از اطالعات بازخورد است ‪.‬‬
‫یكی از دستاوردهای تحقیقات وینر استفاده از کامپیوتر در کنترل‬
‫فعالیت های یك سازمان (کارخانه) می باشد ( خودکنترلی ) ‪.‬‬
‫منابع‬
•
•
•
•
•
•
•
•
www.mydocument.ir
www.imi.ir
www.fekreno.org
www.ido.ir
http://fa.wikipedia.org
www.aftab.ir
www.alip.parsiblog.com
www.ammodiran.blogfa.com
‫در پناه حق باشيد‬
‫‪.‬‬