Transcript Türk Sağlık Sisteminde Son Dönem Reformları

Türk Sağlık Sisteminde Son Dönem Reformları
Sabahattin AYDIN
16. Haziran 2012
İçindekiler
Fiziksel Erişim
Acil ve ilk yardım
Koruyucu hizmetler
Hastane hizmetleri
Sağlık İnsan Kaynağı
Finansal Erişim
Sosyal Güvenlikte yapılanma
Sosyal Güvenlik politikaları
Hizmet Kalitesi
Kaliteli Erişim
Hizmet Kalite Standartları
Alt yapı
Hasta Hakları
Arz/talep merkezli hizmet
Hizmet motivasyonu
Mali Sürdürülebilirlik
Dökümantasyon
Temel Sağlık Göstergeleri
2
Fiziksel Erişim
• Acil ve ilk Yardım
Hizmetlerinde Kapasite
112 Acil hizmeti alabilen kırsal
nüfusun %20’den %100’e çıkarılması
Fiziksel Erişim
• Acil ve ilk Yardım
• 112 Acil hizmetlerinin
Hizmetlerinde Kapasite
ücretsiz verilmesi
• Acil çağrılara erişimde
gelişmiş ülkelerin
standartlarına ulaşılması
 Şehirlerde ilk 10 dakika : % 94
 Kırsal alanda ilk 30 dakika : %96
Fiziksel Erişim
• Özel eğitim almış 5 bin kişilik
• Acil ve ilk Yardım
Avrupa’nın en büyük Ulusal
Hizmetlerinde Kapasite
Medikal Kurtarma Ekibinin
(UMKE) kurulması
Fiziksel Erişim
• Koruyucu Sağlık
Hizmetleri
• Aşılama programına en gelişmiş
antijenlerin ilavesi ve ücretsiz
yapılması
•
Aşılama Oranı (%)
Çocukluk Döneminde Rutin Uygulanan Antijen Sayısı
Aşılama oranlarının gelişmiş
ülkelerin üzerine çıkarılması
2002
2011
78
97
7
12
Fiziksel Erişim
• Koruyucu Sağlık Hizmetleri
• Kırsalda mobil sağlık hizmeti
ve mobil eczane uygulaması
 Günde 126 bin vatandaşımız
mobil sağlık hizmetlerinden
faydalanmaktadır.
 Günde 20 bin vatandaşımız
ilacını mobil eczanelerden
almaktadır
Hamileler için misafir anne projesi
Fiziksel Erişim
• Koruyucu Sağlık
Hizmetleri
Evde sağlık hizmeti uygulaması
 Halen 156 bin vatandaşımıza
evde sağlık hizmeti
verilmektedir
Fiziksel Erişim
• Koruyucu Sağlık
Hizmetleri
Tüm illerde ücretsiz kanser
taraması yapan merkezler
(KETEM) kurulması
 Meme kanseri taramalarında
hedef nüfusun %29’una ulaşıldı.
Fiziksel Erişim
• Koruyucu Sağlık
Hizmetleri
• Yenidoğan tarama ve destek
programlarının başlatılması ve
yaygınlaştırılması
 Fenilketonüri, hipotiroidi,
biyotinidaz, işitme
• Bebeklere ücretsiz demir ve D
vitamini, hamilelere demir desteği
 Hedef nüfusun %96’sına ulaşıldı
Fiziksel Erişim
• Koruyucu Sağlık
Hizmetleri
Aile Hekimliği uygulaması
 20.506 Aile Hekimi görev
yapmaktadır.
Fiziksel Erişim
• Sağlığın Teşviki ve
Geliştirilmesi Programları
 Tütünle Mücadele Programı
 Obezite ile Mücadele Programı
 Diyabet Önleme ve Kontrol
Programı
 Tütünle Mücadele Programı
 Kalp ve Damar Hastalıklarını
Önleme ve Kontrol Programı
 Solunum Yolu Hastalıklarına
Karşı Küresel İttifak (GARD)
 Ruh Sağlığı Kontrol Programı
Fiziksel Erişim
Avrupa 2010 tütün kontrol
sıralamasına göre
31 ülke arasında 4 üncü sıradayız
Fiziksel Erişim
• Hastane Hizmetleri
• Kamu hastanelerinin tek çatı
altında birleştirilmesi
• Özel hastanelerin sistem içine
alınması
• Sağlık Bakanlığı hastanelerinde
her hekime muayene odası
 2002 yılında 6.643 olan muayene odası
2012 yılında 23.749’a çıkarıldı.
Fiziksel Erişim
• Hastane Hizmetleri • Ülke kaynaklarının bütün olarak
değerlendirilmesi
 Kamu-özel sektör dengesi
Orta Üzeri ve
Yüksek Gelir
Kamu
%75
Özel
%25
Fiziksel Erişim
• Hastane Hizmetleri
Tüm illerde en az bir Ağız ve
Diş Sağlığı Merkezi
1994
2002
2011
2.636
3.211
7.225
Diş Dolgu (bin)
209
371
8.334
Diş Sabit Protez (bin)
97
349
5.576
SB Ağız ve Diş Sağlığı Hizmetleri
Diş Hekimi
Fiziksel Erişim
• Hastane Hizmetleri
Merkezi Hastane Randevu Sistemi
Fiziksel Erişim
• Sağlık İnsan Kaynakları (istihdam politikaları)
• Mecburi hizmet uygulaması
• Yetersiz hizmet alan bölgeler için
sözleşme esaslı istihdam
• Hem kamu hem de özel sektör için
merkezi insan kaynakları planlaması
Fiziksel Erişim
• Sağlık İnsan Kaynakları
Kaynak: DSÖ Avrupa HİS Veri Tabanı 2012, *Türkiye rakamı Ocak 2012’dir.
Kaynak: YÖK
Fiziksel Erişim
• Sağlık İnsan Kaynakları
• Hekimlerin tam zamanlı istihdamı
Finansal Erişim
• Sağlık Güvencesi
• Sosyal güvenlik kurumlarının
SGK çatısı altında toplanması
• Genel Sağlık Sigortası (GSS)
 (98% kapsam)
Finansal Erişim
• Sağlık Güvencesi
• GSS ile yoksul kesimin sağlık
haklarının, diğer sigortalılarla
aynı düzeye yükseltilmesi
• Herkese eşit olarak ilaca erişim
hakkı
• Özel Hastanelerden hizmet
alınması
• Tüm hastanelerde ücretsiz acil
ve yoğun bakım hizmetleri
• Yanık, konjenital anomali,
kanser, yenidoğan, organ nakli,
diyaliz ve KVC tümü SGK
tarafından karşılanıyor
Kaliteli Erişim
• Sağlık Hizmet Alt Yapısı
Hastanelerde nitelikli yatak
oranının artırılması
• 2002 yılında % 6 olan nitelikli yatak
2012 de % 39
Kaliteli Erişim
• Sağlık Hizmet Alt Yapısı
• Tıbbi ekipman ve teknolojiye yatırım
• Hizmet alımı
• Outsourcing
Kaliteli Erişim
• Sağlık Hizmet Alt Yapısı
Kamu Yatırımları
Yıl
1923-2002
(80 yıl)
2003-2012
(10 yıl)
Kapalı Alan
Nitelikli Yatak
Sağlık Kuruluşu
Hastane ve Yeni Bina
7 milyon m2
6 milyon m2
2003-2012
542
6.000
35.000
Birinci Basamak
1.436
Toplam
1.978
Kaliteli Erişim
• Sağlık Hizmet Alt Yapısı
• Hasta hakları için yönetmelikler
• Tüm kamu hastanelerinde Hasta
Hakları Birimleri
 8 yılda 720 bin başvurunun %83’ü
yerinde çözümlendi
• Sağlık hizmetlerinin kalite
standartlarının geliştirilmesi
• Periyodik Hastane denetimi ve
puanlandırma
Kaliteli Erişim
• Sağlık Hizmet Alt Yapısı
• Kamu sağlık personelini teşvik
araçları
– Performansa göre ödeme
– Sözleşme esaslı istihdam
• Personel dengesi için zorlayıcı
araçlar
– PDC
– Katı atama politikası
– Zorunlu hizmet
kronoloji
Mali Sürdürülebilirlik
Kişi Başı Sağlık Harcaması ve GSYİH’ya Oranı (%)
2002
SGP$ (%)
2008
SGP $ (%)
2011*
SGP $ (%)
Türkiye
335 (3.8%)
659 (4.4%)
734 (4.4%)
OECD
1.565 (5.9%)
2.224 (6.1%)
2.320 (6.9%)
Türkiye
138 (1.6%)
243 (1.6%)
246 (1.5%)
OECD
612 (2.4%)
846 (2.5%)
902 (2.7%)
Türkiye
473 (5.4%)
902 (6.1%)
981 (5.9%)
OECD
2.178 (8.3%)
3.101 (8.6%)
3.223 (9.6%)
Kamu
Özel
Toplam
Kaynak: TÜİK, OECD Sağlık Verileri 2012
Not: TÜİK en son 2008 verilerini yayımlamıştır. *Türkiye 2011 rakamları, SB tahminleridir.
Mali Sürdürülebilirlik
•
Faiz Dışı Genel Kamu Harcamaları ve Kamu Sağlık Harcamalarının Artış Eğilimleri (milyon TL)
2003-2011 Nominal Artış Oranı:
Genel Kamu Harcamaları: %265
Kamu Sağlık Harcamaları: %225
Kaynak: TUİK, Maliye Bakanlığı, Kalkınma Bakanlığı
İzleme ve değerlendirme
• Vatandaş memnuniyeti
Kaynak: TÜİK
İzleme ve değerlendirme
• Saha Koordinatörleri
• Saha Ziyaretleri: 81 ilde 345 ziyaret (2003-2012)
32
İzleme ve değerlendirme
• SABİM: Telefon ve internetle
destek:
– 8 yılda 6 milyon çağrı
• Sağlık personeli için “Sağlıkta
Buluşma Noktası” : web
• Medya
• Siyasetçiler
• Saha araştırmaları
Türkiye’de Sağlık Hizmetleri:
Geri Kalmışlıktan Liderliğe
34
DSÖ Penceresinden
Sağlık Sistemi Performans
Değerlendirmesi, Türkiye 2011
Başarılı Sağlık Sistemi Reformları:
Türkiye Örneği 2012
Temel Sağlık Göstergeleri
Türkiye için doğumda beklenen
yaşam süresi
Türkiye Bebek ölüm hızı (binde)
• Beklenti: 2025/ 75 yıl
• Beklentiler:
2020-2030:/19
(Dünya Sağlık Örgütü Raporu,1998)
(Birleşmiş Milletler Dünya Nüfusuna Bakış, 1994)
2020-2030:/19
(Sağlık Bakanlığı Sağlık İstatistikleri Yıllığı, 1995)
2025/16
(Dünya Sağlık Örgütü Raporu, 1998)
• Gerçekleşme: 2009/ 75 yıl
(Dünya Sağlık Örgütü İstatistiği, 2011)
• Gerçekleşenler:
2008/17
(Hacettepe Üniversitesi, TNSA, 2008)
2010/12
(Dünya Sağlık Örgütü İstatistik Yıllığı, 2012)
2011:/9
(İstanbul Üniversitesi, 5 Yaş Altı Çocuk Ölüm Araştırması,
2012)