Transcript EYLEMLER*N ANLAM ÖZELL*KLER*

FİİLLERİN ANLAM ÖZELLİKLERİ
FİİL (EYLEM)
Bir oluşu, işi, hareketi ya da durumu kişi
ve zamana bağlayarak bildiren kelimelere
fiil (eylem) denir.
Fiiller anlamlarına göre üç başlıkta toplanır.
• İŞ FİİLLERİ
• DURUM FİİLLERİ
• OLUŞ FİİLLERİ
İŞ FİİLERİ
• Bir varlık üzerinde gerçekleşiyor, o varlığın
etkilendiği işi ya da hareketi bildiriyorsa
iş fiili adını alırlar.
• “Neyi, kimi” sorularına cevap verirler.
• Çocuklar kitabı okuyorlar.
• Neyi okuyorlar?
• Kitabı. (onu)
• Çocuk makarnayı yiyor.
• Neyi yiyor?
• Makarnayı. (onu)
• Kırmış
• Neyi kırmış?
• vazoyu, kalemi (onu)
• Çektik
• Neyi çektik?
• dolabı, kapıyı (onu)
• Seviyorum
• Kimi seviyorum?
• Kardeşimi (onu)
• Kızdım
• Neyi kızdım? Kimi kızdım?
(cevap yok)
 Caddeyi boydan boya süpürdüler.
 Seni sabaha kadar bekledim.
 Bütün gün uyudu.
 Buradaki işleri yetiştirdik.
DURUM FİİLLERİ
“Neyi, kimi?” sorusuna cevap vermeyen
fiillerdir.
•
•
•
•
•
•
Adam uyuyor.
Neyi uyuyor?
???
Kimi uyuyor?
???
Cevap yok…
•
•
•
•
•
•
Çocuk ağlıyor.
Neyi ağlıyor?
???
Kimi ağlıyor?
???
Cevap yok.
• Gelmiş
• Neyi gelmiş?
• Kimi gelmiş?
• Koştu
• Neyi koştu?
• Kimi koştu?
• Gülüyor
• Neyi gülüyor?
• Kimi gülüyor?
• Sustum
• Neyi sustum?
• Kimi sustum?
---Cevap verilemiyor---
 Karşıdaki koltukta dinlenmiş.
 Arkadaşımla eve kadar koştuk.
 Adı okununca heyecanlandı.
Kitapları tek tek seçiyordu.
OLUŞ FİİLLERİ
Eylemde belirtilen iş, öznenin iradesi
dışında, kendi kendine oluyorsa oluş
eylemidir.
Kadın yaşlandı.
Araba paslanmış.
• Ekmekler uzun süre durunca bayatlamış.
• Çamaşırlar bahçede hemen kurudu.
• Sonbaharda ağaçların yaprakları sararır.
• Söylenenlerden utanınca yüzü kızardı.
ALIŞTIRMALAR
CÜMLELER
Domatesler günden güne kızarıyor.
Karşıdaki koltukta dinlenmiş.
Evin her yanını boyayacağız.
Bütün salonu ben temizledim.
Mutfaktaki meyveler çürüdü.
Her akşam saçlarını yıkar.
Gece erkenden uyumuş.
Tek tek seçiyordu kitapları.
Islak kalan metaller paslanır.
Eve kadar koştuk.
Kan akışını ilk kim fark etti?
İŞ
FİİLİ
DURUM
FİİLİ
OLUŞ
FİİLİ
Desing by Pınar Aktaş