Transcript Sunum 2

ÖLÇME KURALI
 Ölçme işlemleri belli kurallar çerçevesinde yapılır.
 Ölçme kuralı test yönergelerinde yer alır. Test
yönergesinde yer alan soru sayısı, test cevaplama
süresi, her sorunun kaç puan olacağı, cevaplamanın
nasıl yapılacağı, düzeltme formülü kullanılıp
kullanılmayacağı vb. durumların her biri bir ölçme
kuralıdır.
ÖLÇME KURALI
 1. Eğitim Bilimleri Testi için verilen toplam cevaplama





süresi 150 dakikadır (2,5 saat).
2. Bu testte 120 soru vardır.
3. Cevaplamaya istediğiniz sorudan başlayabilirsiniz.
Her soru ile ilgili cevabınızı, cevap kâğıdında o soru için
ayrılmış olan yere işaretlemeyi unutmayınız.
4. Sınavda uyulacak diğer kurallar bu kitapçığın arka
kapağında verilmiştir.
5. Bu test puanlanırken testteki doğru cevaplarınızın
sayısından yanlış cevaplarınızın sayısının dörtte biri
düşülecek ve kalan sayı testle ilgili ham puanınız olacaktır.
BİRİM
 Bir ölçme aracının en küçük parçası olarak
tanımlanmaktadır.
 Ölçme işlemlerinin anlaşılır olmasına ve
sayısallaştırılmasına katkı sağlayıcıdır.
 Birimler doğal, tanımlanmış ve türetilmiş olmak üzere
üç şekilde olabilir.
BİRİM
Doğal birim
 Kendi bütünlükleri ve varlıkları ile doğal olarak birim
niteliği gösteren kavramlardır.
 Eşit, tanımlanmış ve standart değildir.





Yazım yanlışı sayısı
Sınıftaki öğrenci sayısı
Oya bu dönemde 12 kitap okudu.
Masanın boyu 5 karış
Kitabın kalınlığı 4 parmak
Birim 1 yanlış
Birim 1 öğrenci
Birim 1 kitap
Birim bir karış
Birim bir parmak
BİRİM
Yapma / Standart birim
 İnsanlar tarafından tanımlanmıştır.
 Standart ve eşit hâle getirilmiştir.
 Yapma, yapay ya da standart birim olarak da bilinir.
 Uzunluk, ağırlık, zaman, sıcaklık vb. gibi özelliklerin
ölçülmesinde insanlar tarafından tanımlanmış birimler
kullanılır.
 Bugün hava sıcaklığının 27 0C ölçülmesi
 Ayşe sınavdan 110 dakikada çıktı.
 Gülcan’ın kilosu 89 kg’dı.
Birim 1 0C
Birim 1 dakika
Birim 1 kg
BİRİM
Tanımlanmış/Türetilmiş birim
 Doğal veya yapma/standart iki birimden matematiksel,
formüler bir ilinti ile yeni bir birim üretilmiştir.
 Hız, yoğunluk, direnç, nüfus yoğunluğu gibi ölçmelerde
birim türetilmiştir.
 1 Ohm
1 Volt / 1 amper
 Ankara-Eskişehir arasında YHY trenin en yüksek hızının
270 km / saat ölçülmesi
Birim 1 km/saat
 İlyas dakikada 200 kelime okudu.
Kelime / dk
BİRİMİN TAŞIMASI GEREKEN NİTELİKLER
Eşitlik
 Ölçme aracında her birim aralığının birbirine eşit
olmasıdır.
 Birimde aranan en önemli özelliktir.
 Bir metrede 0-1, 1-2, 2-3, her cm arasının eşit olması.
BİRİMİN TAŞIMASI GEREKEN NİTELİKLER
Genellik
 Birimin tanınan, bilinen yaygın kullanılan birim
olması ile ilgilidir.
 Birimin herkesçe anlaşılmasını kolaylaştırır. Sıcaklık
ölçmede; Celsius (C), Fahrenheit (F), Kelvin (K),
birimleri kullanılmaktadır. Günlük hayatta sıcaklık
birimi olarak en çok derece celcius (°C) yani santigrat
daha çok bilinir ve kullanılır.
BİRİMİN TAŞIMASI GEREKEN NİTELİKLER
Kullanışlılık
 Birimin kolay işlem yapmaya uygun olması, pratik
sonuçlara dönük olması ile ilgilidir.
 Büyük ağırlıkların birim olarak ton ile, küçük
ağırlıkların kg ile, daha küçük ağırlıkların ise gr ile
ölçülmesi daha kullanışlıdır.
ÖLÇME TÜRLERİ
Doğrudan Ölçme
 Doğrudan ölçme, ölçme konusu olan özelliğin
kendisiyle aynı türden bir araçla bir birimle doğrudan
ölçülmesidir.
 Özelliğin kendisi ölçülür.
 Ölçülen özellikle ölçme aracının yapısı birbiri ile
aynıdır.
 Örneğin uzunluklar metre ile ölçülür, aslında
metrenin kendisi de bir uzunluktur.
 Bu ölçmelere temel ölçme de denir.
ÖLÇME TÜRLERİ
Doğrudan ölçme örnekleri
 Öğrencilerin boy uzunluklarının belirlenmesi,
 Sınıftaki öğrenci sayısının belirlenmesi,
 Eşit kefeli terazi ile bir nesnenin kütlesinin belirlenmesi,
 Öğrencilerin bir dönemde okudukları kitap sayısının
belirlenmesi,
 Bir öğretim yılında hazırlanan performans ödevi sayısının
belirlenmesi,
 Bir yazılı anlatım çalışmasında öğrencilerin yazım yanlışı
sayısının belirlenmesi.
ÖLÇME TÜRLERİ
Dolaylı ölçme
 Ölçülen değişkeni kendisine benzer bir değişkenle doğrudan
karşılaştırma olanağı yoktur.
 Ölçülecek değişken; değişkenin bir göstergesi olduğu kabul edilen
başka bir değişken ya da tanımlanan bir bağıntı yardımıyla
ölçülmesidir.
 Dolaylı ölçme işlemlerine karışan hata doğrudan ölçmeye göre daha
fazladır.
 Öğrencilerin başarı, zekâ, ilgi ve yetenekleri doğrudan karşılaştırma
olanağı olmadığı için öğrencilerin bu özelliklerini ölçtüğü varsayılan
test sorularına verdikleri cevaplar gözlenerek ölçülür. Burada
öğrencilerin test sorularına verdikleri cevaplar öğrencinin yukarıda
sayılan özelliklerinin göstergesi sayılmaktadır.
ÖLÇME TÜRLERİ
Dolaylı ölçme örnekleri
 Öğrencilerin ağırlıklarının baskül yardımı ile belirlenmesi,
 Derslerde öğrencilerin akademik başarılarının ölçülmesi,
 Öğrencilerin ilgi, tutum, kişilik, kaygı vb. psikolojik
özelliklerinin belirlenmesi,
 Öğrencilerin zekâ ve yeteneklerinin ölçülmesi,
 Hava sıcaklığının termometre ile ölçülmesi,
ÖLÇME TÜRLERİ
Türetilmiş Ölçme
 İki ya da daha fazla ölçme işleminin belli bazı matematiksel formüller
ya da oranlamalar yoluyla elde edilen ölçme türüne türetilmiş ölçme
denir.
 Türetilmiş ölçmeler gözlem yoluyla değil formüller ya da oranlamalar
yoluyla elde edilir.
 Bu ölçme işleminde ölçülecek değişken için önce bir bağıntı tanımlanır.
Sonra bu bağıntı kapsamına giren değişkenler gözlenerek elde edilen
ölçümlerden yeni bir ölçme türetilir.
 Örneğin ölçülecek değişken yoğunluk ise bir cismin kütlesinin
(ağırlığının), hacminin ölçülmesi için iki ayrı ölçme işlemi yapılır. Daha
sonra cismin kütlesi hacmine bölünerek yoğunluğu bulunur.
ÖLÇME TÜRLERİ
Türetilmiş ölçme örnekleri
Ölçülecek değişken
 Nüfus yoğunluğu
 Kişi başına düşen millî gelir
 Hız
 Boy kilo indexi
 Yılsonu geçme notu
Türetme kapsamına göre değişken ve
oranlamalar
Kişi sayısı ölçmesi / Coğrafi alan ölçmesi
Millî gelirin belirlenmesi / Kişi sayısı
ölçmesi
Yol (mesafe) ölçmesi / Yolda geçen zaman
ölçmesi
Kilo ölçmesi / Boy ölçmesinin metre cinsinden
karesinin belirlenmesi
1. yazılı sınavın % 20’si, 2. yazılı sınavın
% 40’ı performans ödevinin % 40’ı
biçiminde belirlenmesi
KPSS
Aşağıdakilerden hangisi dolaylı ölçmedir?
 A) Bir arabanın bir yolculuktaki ortalama hızının
belirlenmesi
 B) Bir öğrencinin bir dakikada okuduğu kelime sayısının
belirlenmesi
 C) Bir öğrencinin, zekâ düzeyinin belirlenmesi
 D) Bir ülkenin, nüfus yoğunluğunun hesaplanması
 E) Bir öğrencinin yazdığı metinde kaç yazım hatası
yaptığının belirlenmesi
KPSS-2012
Bir Türkçe öğretmeni, 8A sınıfındaki öğrencilerden kendilerine verilen
konuyla ilgili bir kompozisyon yazmalarını; 8B sınıfındaki
öğrencilerden ise kendilerine verilen iki konudan birini seçip seçtikleri
konuyla ilgili bir kompozisyon yazmalarını istemiştir. Öğretmen;
öğrencilerin dönem boyunca okudukları kitap sayısı, kompozisyonu
yazma süresi, konu seçme imkânı ve cinsiyet değişkenlerinin yazılı
anlatım beceri düzeyini yordama gücünü incelemiştir.
Bu araştırmadaki değişkenlerden hangisi dolaylı olarak ölçülür?
 A) Dönem boyunca okudukları kitap sayısı
 B) Kayıtlı oldukları şube
 C) Kompozisyonu yazma süresi
 D) Konu seçme imkânı
 E) Yazılı anlatım beceri düzeyi
KPSS-2012
Aşağıdakilerden hangisi dolaylı ölçülebilen bir
özelliktir?
A) Öğrencinin görev aldığı proje sayısı
B) Öğrenci velisinin ekonomik geliri
C) Bilgi yarışmasında doğru cevaplanan soru sayısı
D) Öğrencinin temel yetenekleri
E) Öğrencinin boy, kilo vb. fiziksel özellikleri
KPSS-2012
Aşağıdakilerden hangisi ölçülürken dolaylı ölçme
yapılır?
A) Park yerindeki araçların sayısı
B) Bilgisayar masasının yüksekliği
C) Bir sepet elmanın kütlesi
D) Öğrencilerin dört işlem becerileri
E) Koridorun uzunluğu
ÖLÇEK TÜRLERİ
Sınıflama ölçeği
 Sınıflama, gruplama, adlandırma, kategorilendirme
isimleri ile bilinir.
 Sınıflama ölçeklerinde sıfır noktası ve birim yoktur.
 Sınıflama ölçeğinden elde edilen ölçme sonuçları üzerinde
matematiksel işlem yapılamaz. İstatistiksel olarak da
frekans, mod ve yüzdelik hesabı yapılabilir.
 İki temel işlevi vardır:
1. Benzerlik ve farklılıklarına göre gruplamak,
2. Adlandırmak ve numaralandırmak.
ÖLÇEK TÜRLERİ
 Benzerlik ve farklılıklarına göre gruplama örnekleri
Öğrencileri;
 Cinsiyetlerine göre kız, erkek şeklinde gruplamak,
 Öğrenme stillerine göre görsel, işitsel ve kinestetik öğrenenler olarak
gruplamak
 Sosyal, fen, matematik, sanat alanlarına ilgi duyanlar biçiminde sınıflamak.
 Adlandırma ve numaralandırma ile ilgili örnekler
İllere;
 Trafik plaka kod numarası verilmesi,
 Telefon alan kod numaralarının verilmesi.
Öğrencilerin;
 Sınavlardaki aday numaraları,
 T.C. kimlik numaraları,
 Okul numaraları.
ÖLÇEK TÜRLERİ
Sıralama ölçeği
 Ölçülen özellikleri belli bir özelliğe sahip oluş miktarı
bakımından sıraya koymak amacıyla kullanılır.
 Ordinal ölçek diye de adlandırılmaktadır.
 Bu ölçekte nesneler, bir özelliğe en az sahip olandan, en çok
sahip olana ya da en çoktan en aza doğru sıralanır ve her
sıraya bir sayı veya sembol verilir.
 Sıralama ölçeği ile yapılan ölçme sonuçları birinci, ikinci,
üçüncü….. gibi sayılarla ya da sembollerle gösterilir.
 Bu ölçeklerde sınıflama ölçeğinden fazla olarak sıralar
arasındaki büyüklük-küçüklük ilişkisi vardır.
ÖLÇEK TÜRLERİ
Sıralama ölçeği
 Sıraları farklı olan iki ölçüm sıralamaya konu olan miktar ya da boyut
bakımından birbirinden farklıdır.
 Miktara göre bir derecelendirme söz konusudur.
 Sıralama ölçeğinde sıfırıncı anlamsızdır. Yine bu ölçekte birinci ile
ikinci, ikinci ile üçüncü arasında bir aralık olsa da bu aralıklar eşit değil
ve birim olarak kabul edilemez.
 Sıralama ölçeği ile elde edilen ölçümler üzerinde matematiksel işlem
yapılmaz. 3.’den 1. çıkarılınca 2. kalmaz, 6. olanı, 2. olana bölünce 3.
bulunmaz. Bu tür işlemler anlamsızdır.
 İstatiksel olarak medyan, yüzdelikler ve sıra farkı korelasyon katsayısı
hesaplanabilir.
ÖLÇEK TÜRLERİ
Eşit aralıklı ölçekler
 Ölçülen değişkenin belli bir başlangıç noktasına göre ve belli bir
özelliğe sahip oluş derecelerine göre eşit aralıklarla sıralandıkları ölçek
tipidir.
 Bu tür ölçeklerde keyfi olarak tanımlanmış bir başlangıç (sıfır) noktası
ve değişmez ya da eşit aralıklı bir birim vardır.
 Eşit aralıklı ölçekte pratik amaçlara uygun olarak tanımlanmış olan sıfır
noktası gerçek sıfır değildir.
 Yok ya da hiç anlamına gelmez. Bu sıfır; bağıl, tanımlanmış, göreli ve
izafi sıfır gibi isimlerle de anılmaktadır. Bu sıfır sadece bir başlangıç
noktasına işaret etmektedir.
ÖLÇEK TÜRLERİ
Eşit aralıklı ölçekle ölçülen özellikler
 Takvimle tarih,
 Saatle zaman,
 Meridyen,
 Enlem,
 Termometre ile hava sıcaklığı,
 Yükselti (rakım) ölçmesi,
 Eğitimde başarı, yetenek, zekâ, ilgi, tutum, kişilik, kaygı vb
özelliklerin ölçülmesi.
ÖLÇEK TÜRLERİ
Eşit oranlı ölçek
 Eşit oranlı ölçek, birimlerde eşitliğin sağlandığı ve sıfırın gerçek
(mutlak, doğal) sıfır olduğu ölçek türüdür.
 Diğer ölçek türlerinden üstünlüğü sıfırın gerçek olmasıdır.
 Bu durum, bu ölçek ile elde edilen ölçümlerin birbirine
oranlanmasına olanak tanımaktadır.
 Bu ölçek ile elde edilen ölçümler üzerinde sınıflama, sıralama,
farkları ve toplamları bulma, çarpma ve bölme gibi tüm
matematiksel işlemler yapılabileceği gibi her türlü istatiksel
işlem de yapılabilir.
ÖLÇEK TÜRLERİ
 Ali’nin 25 soruluk Türkçe testinde 7 yanlışı var.
 Mehmet derste 4 kez söz aldı.
 Ayşe’nin boyu 162 cm’dir.
 Oya 54 kg ağırlığındadır.
 Okul ile kültür merkezi arası 6 km’dir.
 Hasan 100 m’yi 19 sn’de koştu.
 Kemal 14 yaşındadır.
KPSS
İş birliğine dayalı bir öğrenme uygulamasında gruplar öğrencilerin
soyadlarının baş harfleri kullanılarak oluşturulmuştur.
Bu uygulamadaki gruplara ayırma, bir ölçme işlemi olarak kabul
edilirse kul-lanılan ölçek türü aşağıdakilerden hangisidir?
A) Sıralama
B) Eşit oranlı
C) Sınıflama
D) Dereceleme
E) Eşit aralıklı
KPSS
Bingöl’de bir kış günü saat 12.00’de hava sıcaklığı -15°C ölçülürken aynı
gün ve saatte Eskişehir’de sıcaklık -5°C olarak ölçülmüştür. Son nüfus
Sayımlarında Bingöl’ün nüfusu yaklaşık 250 000, Eskişehir’in nüfusu
yaklaşık 750 000 olarak tespit edilmiştir. Bingöl’ün yüz ölçümü 8277 km2,
Eskişehir’in yüz ölçümü ise 13 925 km2 olarak ölçülmüştür.
Bu ölçümler ve kullanılan ölçekler düşünüldüğünde, aşağıdaki
ifadelerden hangisi yanlıştır?
A) Bingöl’de hava Eskişehir’in üç katı soğuktur.
B) Eskişehir’de sıcaklık Bingöl’den 10°C daha yüksektir.
C) Eskişehir’in nüfusu Bingöl’ün nüfusunun yaklaşık üç katıdır.
D) Bingöl’ün nüfusu Eskişehir’in nüfusundan 500.000 daha azdır.
E) Eskişehir’de birim alana düşen kişi sayısı Bingöl’den daha fazladır.
KPSS
Aşağıdaki örneklerin hangisinde sözü edilen ölçme işleminde bağıl
(keyfî, itibari) sıfır söz konusu değildir?
A) Ankara ili Çankaya ilçesinin deniz seviyesinden yüksekliği 870
metredir.
B) Öğrencilerin felsefe dersine karşı tutum puanları ortalaması 207’dir.
C) Tarih sorularından en az dört tanesine doğru cevap veremeyenler sıfır
puan almıştır.
D) Bugün hava sıcaklığı 15 ºC’dir.
E) Bu kitabın ilk 4 sayfasında kitabın kapsamı tanıtılmaktadır.