Transcript İlgili dökümanı indirmek için tıklayınız.

ÇEVRE SAĞLIĞI DAİRE BAŞKANLIĞI
KAPLICALAR VE PELOİDLER
Uzm. Bio. Şenol YILMAZ
1
SUNUM ÖZETİ
•
•
•
•
İlgili mevzuat
Kaplıca tesislerinin ruhsatlandırılması
Denetim ve uygunsuzluk yönetimleri
Peloidler ve izinlendirilmesi
MEVZUAT
• 1593 sayılı umumi Hıfzıssıhha Kanunu,
• 5686 sayılı Jeotermal Kaynaklar ve Doğal Mineralli
Sular Hakkında Kanun,
• 3153 sayılı Radyoloji, Radyum ve Elektrikle Tedavi ve
Diğer Fizyoterapi Müesseseleri Hakkında Kanun,
• Fizyoterapi ve Bunlara Benzer Müesseseler Hakkında
Nizamname,
• Kaplıcalar Yönetmeliği (24.07.2001/24472),
• Peloidlerin Üretimi ve Satışı Hakkında Tebliğ
(21.04.2005/25793),
KAPLICA TESİSLERİ
Kullanılan termal veya mineralli suyun veya
peloidin niteliğine göre oluşturulmuş, bünyesinde
Termal tedavi havuzu,
Sıra banyoları,
Peloidoterapi birimleri,
Tipine göre inhalasyon veya içme kürü birimleri
bulunan tesislerdir.
4
TALASSOTERAPİ TESİSLERİ
Bünyesinde;
Talassoterapi tedavi havuzu,
Sıra banyoları
İnhalasyon,
Yosun,
Peloidoterapi,
Helioterapi gibi uygulama
tesislerdir.
birimleri
bulunan
5
RUHSATLANDIRMA SÜRECİ
A-ENDİKASYON VE TESİS İZNİ
Valiliğe/Halk Sağlığı
İşletmeci iki takım
Müdürlüğüne Başvuru
dosya hazırla
İnceleme Tespit Kurulu
Oluştur/mahallinde
THSK/Tıbbi Endikasyon Kurulu
TERMAL SU
İncele/Kaynaktan
Tesis izni ver
Numune al
Analiz yaptır/Uygun
Kurul Raporu hazırla
İşletmeci tesisi
3 yıllık süre içinde
inşa eder
Uygun değil/
Analiz tekrarı
Uygun
RUHSATLANDIRMA SÜRECİ
Tesis İzni İçin Gereken Belgeler
 İnceleme ve tespit kurulu raporu (EK-1),
 Kaplıca tesisine ait doğal tedavi unsurunun analiz raporu (EK-2),
 Doğal tedavi unsurunun tıbbi değerlendirme kurulu raporu (EK-5),
 Kaynak koruma alanlarını da kapsayacak şekilde hazırlanmış hidrojeolojik etüd
raporu,
 Kaynak merkez olmak üzere yarı çapı en az 500 metrelik bir daire dahilindeki
çevresinin 1/200 ve 1/25000 ölçekli haritası,
7
RUHSATLANDIRMA SÜRECİ
Tesis İzni İçin Gereken Belgeler
 Tedavi bölümlerine ait 1/50 ölçekli projeler,
 Suyun kullanımına ilişkin ilgili idare ile yapılan sözleşme,
 Projelendirilen tesislerin uygun ölçekli imar planı veya
ilgili imarın uygun görüşü,
 Tesisin kurulacağı alanla ilgili yapılan sözleşme,
8
RUHSATLANDIRMA SÜRECİ
B-İŞLETME İZNİ
Valiliğe/Halk Sağlığı
Müdürlüğüne Başvuru
KAPLICA TESİSİ
İnceleme Tespit Kurulu
Oluştur/mahallinde
İşletmeci iki takım
İncele/Kulanım yerlerinden
dosya hazırla
İşletme izni ver
numune al
Analiz yaptır/Uygun
Uygun değil/
Analiz tekrarı
Kurul Raporu hazırla
Uygun
Tesisin faaliyete geçmesi
RUHSATLANDIRMA SÜRECİ
İşletme İzni İçin Gereken Belgeler
 Kullanım yerlerine ait analiz raporu
(EK-3),
 Uygunluk bildirimi formu,
 Mesul müdür ile yapılan sözleşme,
 Sağlık personelleri ile yapılan
sözleşmeleri ve onaylı diplomaları,
 İçme ve kullanma suyunun ne
şekilde temin edildiğinin
belgelendirilmesi,
 Atık suların ne şekilde bertaraf
edileceğinin belgelendirilmesi.
10
RUHSATLANDIRMA SÜRECİ
11
KAPLICA TESİSLERİ
A-KAPLICA TESİSLERİNİN İLLERE GÖRE DAĞILIMI
25
25
20
22
18
18
16
14
15
9
10
5
5
5
9
7
6
4
3
3
0
AFYON ANKARA AYDIN BALIKESİR
18
25
5
14
BOLU
5
BURSA
22
ÇANAKKALE DENİZLİ
4
9
İZMİR
16
KÜTAHYA MANİSA NEVŞEHİR SAMSUN SİVAS
9
6
18
3
3
YALOVA
712
KAPLICA TESİSLERİ
B-KAPLICA TESİSLERİNİN BÖLGELERE GÖRE DAĞILIMI
80
70
60
50
78
40
60
30
20
34
10
14
4
0
AKDENİZ
AKDENİZ
4
3
KARADENİZ
KARADENİZ
14
İÇ ANADOLU
İÇ ANADOLU
60
MARMARA
MARMARA
34
EGE
DOĞU VE
GÜNEYDOĞU
EGE
78
DOĞU VE
GÜNEYDOĞU
3
13
KAPLICA TESİSLERİ
Kaplıca Tedavisinde Kullanılan Yöntemler
 Balneoterapi: Banyo kürleri, içme kürleri, inhalasyon
kürleri, peloidoterapi ve diğer balneoterapi yöntemleri,
 Klimaterapi (İklim Tedavisi): Açık hava banyoları, arazi
kürleri, helioterapi ve diğer klimaterapi yöntemleri,
 Balneoklimaterapi:
Balneoterapi
ve
klimaterapi
yöntemlerinin bir arada kullanıldığı yöntem,
 Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon: Elektroterapi, egzersiz
tedavileri, ergoterapi, masaj ve diğer yöntemler,
14
KAPLICA TESİSLERİ
Kaplıca Tedavisinde Kullanılan Yöntemler
 Medikal Tedavi: Kaplıca tedavisi sırasında hastaya lokal
veya sistemik olarak uygulanan ilaç tedavisi yöntemi,
 Psikoterapi ve Diğer Psikiyatrik Yöntemler,
 Destek Uygulamalar: Sağlık eğitimi, diyet uygulamaları,
günlük
yaşam
aktivitelerinin
düzenlenmesi,
davranış
değişikliği eğitimleri ve psikolojik destek yöntemi.
15
KAPLICA TESİSLERİ
Kaplıca Tesislerindeki Tedavi Bölümleri
 Banyo uygulama birimleri;
 İçme kürü birimleri;
 İnhalasyon kür birimleri;
 Peloidoterapi birimleri;
 Talassoterapi birimleri;
 Gaz banyosu birimleri;
16
KAPLICA TESİSLERİ
Kaplıca Tesislerindeki Tedavi Bölümleri-1
Banyo uygulama birimleri;
 Termal tedavi havuz/havuzları,
 Sıra banyoları (küvetler),
 Lokal banyo aygıtları (ekstremite, oturma banyoları
vb.),
 Tedavi duşları,
 Egzersiz havuzu,
İçme kürü birimleri; en az bir tane içme kür mekanı
uygun dinlenme mekanları,
17
KAPLICA TESİSLERİ
Kaplıca Tesislerindeki Tedavi Bölümleri-2
İnhalasyon kür birimleri;
 Bireysel inhalatörler,
 İnhalasyon oda veya odaları,
 Toplu inhalasyon mekanları (inhalatoryum),
Peloidoterapi birimleri;
 Peloid hazırlama birimi,
 Peloid banyo küvetleri,
 Peloid paket uygulamaları için odalar,
18
KAPLICA TESİSLERİ
Kaplıca Tesislerindeki Tedavi Bölümleri-3
Talassoterapi birimleri;
a) Doğal solaryum mekanları,
b) Deniz suyunun ısıtılarak kullanılması söz
konusu ise suyun niteliğinin bozulmadan ısıtılması
için kullanılacak donanımın yerleştirildiği mekanlar,
Gaz banyosu birimleri;
a) Gaz banyosu kabinleri,
b) Radon gazı inhalasyon ortamlarıdır.
19
KAPLICA TESİSLERİ
Fizik Tedavi ve/veya Rehabilitasyon Birimleri
Kaplıca tesisinde bulunan fizik tedavi ve/veya rehabilitasyon birimleri;
 Egzersiz birimi; en az 50 metrekarelik bir alan, toplu egzersizler ve aletli
egzersizler için düzenlenir.
 Masaj birimi; tek oda veya kabinlerin zemin alanı en az 5 metrekare olmalıdır.
 Fizik tedavi birimi; tek oda veya kabinlerin zemin alanı en az 5 metrekare
olmalıdır.
 Hidroterapi birimi (rehabilitasyon havuzu birimi); 2.5 X 2.5 metrekare alan ve
150 santimetre derinlik boyutlarında havuzlardan oluşmaktadır.
20
KAPLICA TESİSLERİ
İşletmeci tarafından dikkat edilmesi gereken hususlar
 Havuzlarda kullanılan su her hastadan sonra değiştirilmeli, usulüne uygun
havuz temizliğinin yapılmasının ardından bir sonraki hastanın kullanımına
sunulmalıdır.
 Rehabilitasyon havuzlarında karbondioksitli ve kükürtlü sular kullanılmaz.
 Fizik tedavi ve/veya rehabilitasyon biriminde soyunma-giyinme dolapları,
duşlar, tuvalet ve dinlenme mekanları bulunmalıdır.
21
KAPLICA TESİSLERİ
Destek birimleri
Kaplıca tesisinde aşağıdaki destek birimleri de ihtiyaca
göre kurulur.
 Laboratuvar,
 Diyet mutfağı,
 Bireysel ve grup terapi imkanı veren psikolojik destek
birimi,
 Sağlık eğitimi birimi,
 Diğerleri.
22
KAPLICA TESİSLERİ
Denetimler ve yaptırım
 Kaplıca suyunun kullanım yerinden alınan numunelerinde mikrobiyolojik
kontroller üç ayda bir,
 Kaynaktan alınan numunelerde EK-2’ de belirtilen analizler üç yılda bir,
 Kullanım yerinden alınan kimyasal analizler EK-3 de belirtilen formata
uygun olarak her yıl yaptırılır.
 Kontrol ve denetimlerde herhangi bir uygunsuzluk tespit edilmesi halinde
yasal işlemler yapılır.
23
KAPLICA TESİSLERİ
Uygunsuzluk yönetimi
24
PELOİDLER
PELOİD NEDİR?
Doğal jeolojik ve/veya biyolojik olaylar sonucu oluşan
yer altı ve deniz kaynaklı organik ve/veya inorganik
maddeler.
25
PELOİDLER
Kaplıca tedavisinde, aşağıdaki peloidler kullanılır.
 Turbalar: Yüksek su bağlama kapasitesi olan, asit pH'de peloidlerdir.
Çeşitli doğal boya maddeleri, humik asitler ve ciltten emilebilen estrogen
benzeri moleküller içeren çamurlardır.
 Bataklar: Durgun sularda çöken, ufak tanecikli sedimentlerdir. Mineralli
bataklar, termomineral suların kaynaklandığı ortamlarda oluşurlar.
 Deniz ve Delta Balçıkları: Bunlar deniz ve akarsu deltalarında çöken,
inorganik sedimentlerdir.
 Topraklar: Su topluluklarının dışında, katı halde bulunan kayaçların veya
organik maddelerin ufalanma, parçalanma ve ayrışması ile oluşan toz
sedimentlerdir.
26
PELOİDLER
PELOİD ÜRETİM SÜRECİ
A-ENDİKASYON ve ÜRETİM İZNİ
Valiliğe/Halk Sağlığı
İşletmeci iki takım
Müdürlüğüne Başvuru
dosya hazırla
İnceleme Tespit Kurulu
Oluştur/mahallinde
THSK/Tıbbi Endikasyon Kurulu
İncele/Kaynaktan
Numune al
Analiz yaptır/Uygun
Uygun değil/
Analiz tekrarı
Kurul Raporu hazırla
Uygun
Üretim izni ver
PELOİDLER
ÜRETİM İZNİ İÇİN GEREKLİ BİLGİ VE BELGELER








İnceleme ve Tespit Kurulu Raporu (Yönetmelik Ek-1),
Kaynak ve üretim yerine ait peloid analiz raporu (Yönetmelik Ek-4),
Tıbbi Değerlendirme Kurulu Raporu (Yönetmelik Ek-5) ,
İş Akım Şeması,
Yerleşim Planı,
İşyeri açma ve çalışma izin belgesi,
Etiket örneği,
Mesul müdür sözleşmesi ve diploma,
PELOİDLER
PELOİDLER
PELOİD ÜRETİM İZNİ BULUNAN İLLER
 DENİZLİ (2),
 GAZİANTEP (1),
 İSTANBUL (1),
 KASTAMONU (1),
 MUĞLA (1),
 AFYONKARAHİSAR (1),
PELOİDLER
ÜRETİM TESİSLERİ NASIL OLMALIDIR?-1
 Üretim iznine sahip olacak,
 Üretim yerinde, ambalaj, etiket doğal peloid gibi ham ve yardımcı
maddelerin depolandığı bölüm; gerektiğinde eleme, öğütme, ayıklama,
boyutlandırma su ile muamele gibi ön hazırlık işlemlerinin yapıldığı
bölüm; paketleme ve ambalajlandığı bölüm; idari büro ve sosyal tesisler
bulunacak,
 Üretim yerinin zemini kolay temizlenebilir, pürüzsüz ve dezenfekte
edilebilir malzemeden yapılmış olacak,
PELOİDLER
ÜRETİM TESİSLERİ NASIL OLMALIDIR?-2
 Üretim yeri her türlü haşere ve kemirici girişine ve yaşamasına mani olacak
şekilde düzenlenecek ve bunlara dair önlemler alınacak,
 Üretim yeri her üretim sonrasında dezenfekte edilecek ve dezenfeksiyon ile
temizlikte kullanılacak kimyasal maddeler Bakanlığın izin verdiği ürünler olacak,
 Üretim yerinde havalandırma tertibatı bulunacak,
 Üretim yerinde kullanılacak suyun niteliği, "İnsani Tüketim Amaçlı Sular
Hakkında Yönetmelik" hükümlerine uygun olacaktır.
PELOİDLER
ÖZELLİKLERİ NASIL OLMALIDIR?
 Analiz raporları doğrultusunda peloidin tanımlanması yapılmış ve tıbbi
endikasyonları belirlenmiş olmalıdır.
 Paketlenecek peloidler bitki artıkları, taş ve çakıl gibi yabancı maddeleri
içermemelidir.
 Kuru peloidlerin tanecik büyüklüğü 2 mm veya daha küçük boyutta olmalıdır.
 Paketlenecek peloidler, paket açıldıktan sonra kullanıcı tarafından herhangi bir
işleme gerek kalmadan doğrudan kullanılabilecek ya da kullanma tarifi
verilmek kaydı ile kurutulmuş toz halinde paketlenmelidir.
 Peloidler doğal haliyle ve/veya aroma maddesi kullanılarak
üretilmelidir.Yapılan tüm işlemlerde peloid nitelikleri değiştirilmemelidir.
 Bakanlıkça belirlenen uyarı ve önlemler etiket üzerinde mutlaka bulunmalıdır.
PELOİDLER
HANGİ ŞEKİLLERDE KULLANILIR?
Peloidler sağlık amaçlı
 Bulamaç (macun),
 Banyo,
 Tek kullanımlık hazır
paket balçığı,
 Krem,
 Pudra,
 Yüz maskeleri,
 Plaster,
 Yakı,
 Antiperspiran
 Emülsiyon şekillerinde
kullanılabilir.
PELOİDLER
ETİKET ÜZERİNDE HANGİ BİLGİLER YER ALIR?
Etiket üzerinde;
 Peloid kaynağının adresi,
 Üretim ve son kullanma tarihi,
 Net ağırlığı,
 Üretim izin tarih ve numarası,
 Üretici adı ve adresi,
 Parti ve seri numarası ile kullanım yerlerine ilişkin
bilgiler yer almalıdır.
PELOİDLER
Tüketiciler yanıltılmamalıdır!
Tebliğde belirtilen kurallara aykırı üretim ve satış ile
basın, yayın, broşür ve benzeri yollarla tüketicileri
yanıltıcı reklam ve herhangi bir şekilde aslına uygun
olmayan tanıtım yapılması yasaktır.
TEŞEKKÜRLER