Transcript 11. Gram
Gram + ΒΑΚΤΗΡΙΔΙΑ ΕΙΡΗΝΗ ΚΑΝΤΖΙΟΥ ΕΙΔΙΚΕΥΟΜΕΝΗ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΒΙΟΠΑΘΟΛΟΓΙΑΣ ΓΕΝΙΚΟ ΝΟΣ/ΜΕΙΟ ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΡΙΑ Δρ. ΓΚΙΟΥΛΑ ΓΕΩΡΓΙΑ ΕΠ. ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 11ο ΜΕΤΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΜΑΘΗΜΑ ΕΙΔΙΚΕΥΟΜΕΝΩΝ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΒΙΟΠΑΘΟΛΟΓΙΑΣ της ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΒΙΟΠΑΘΟΛΟΓΙΑΣ ΒΟΡΕΙΟΥ ΕΛΛΑΔΟΣ CORYNOBACTERIUM DIPHTHERIAE LISTERIA MONOCYTOGENES BACILLUS ANTHRACIS BACILLUS CEREUS CORYNOBACTERIUM DIPHTHERIAE ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ 5ος αι. π.Χ. Ιπποκράτης 1826 Pierre Bretonneau: ονομάζει για πρώτη φορά την ασθένεια ως ‘Διφθερίτιδα’ από την ελληνική λέξη δίφθερος (‘δέρμα’) 1883 Edwin Klebs: πρώτος το περιέγραψε σε χρωματισμένα παρασκευάσματα και απέδειξε ότι είναι η αιτία της διφθερίτιδας 1884 Friedrich Loeffler απομονώνει από κ/α φαρυγγικού επιχρίσματος ασθενών με διφθερίτιδα και απέδειξε ότι η βλάβη των προσβεβλημένων οργάνων συσχετίζεται με μια διαλυτή τοξίνη 1888 Οι Roux και Yersin αποδεικνύουν ότι ο κύριος λοιμογόνος παράγοντας του C. diphteriae είναι μια εξωτοξίνη ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ Φύλο: Ακτινοβακτήρια Τάξη: Ακτινομύκητες Οικογένεια : Κορυνοβακτηριδιακά Γένος : Κορυνοβακτηρίδια Είδος : Corynobacterium diphtheriae 4 βιότυποι: C. mitis, C. gravis, C. intermedius, C. belfandi ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑ-ΜΕΤΑΔΟΤΙΚΟΤΗΤΑ Η Παγκόσμια κατανομή συντηρείται από τους ασυμπτωματικούς φορείς και τα μολυσμένα άτομα. Ο άνθρωπος αποτελεί τη μοναδική δεξαμενή, μεταφέροντας το μικρόβιο είτε στον στοματοφάρυγγα, είτε στις δερματικές βλάβες. Μεταδίδεται από άτομο σε άτομο, μετά από έκθεση σε μολυσματικό υλικό, προερχόμενο είτε από τις εκκρίσεις του αναπνευστικού (άμεσα, ή με αερομεταφερόμενα σταγονίδια), είτε από δερματικές βλάβες, ή μετά από επαφή με μολυσμένα αντικείμενα. Η μετάδοση γίνεται κατά τη διάρκεια όλου του χρόνου με κορύφωση της επίπτωσης συνηθέστερα κατά τους κρύους μήνες. Η ύπαρξη ανοσίας δεν εμποδίζει την φορία. Η νόσος παρατηρείται σε μη εμβολιασμένα ή μερικώς άνοσα παιδιά ή σε ενήλικες ταξιδιώτες των χωρών όπου ενδημεί. ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑ-ΔΙΕΘΝΗΣ WHO: Η επιδημία της διφθερίτιδας παραμένει κίνδυνος για την υγεία σε αναπτυσσόμενα Έθνη. 1990-1995: η μεγαλύτερη επιδημία που καταγράφηκε από την εξάπλωση του εμβολίου: από τη Ρώσικη Ομοσπονδία, σε όλα τα Νέα Ανεξάρτητα Έθνη (NIS) και τα Βαλτικά Έθνη, με 157,000 περιπτώσεις και 5,000 θανάτους 1993-2003 :Λετονία 1359 περιπώσεις και 101 θάνατοι. 1995-2002 : ΗΝΩΜΕΝΟ ΒΑΣΙΛΕΙΟ :17 περιπώσεις δερματικής διφθερίτιδας. 2000-2009 : ΕΥΡΩΠΗ: σύμφωνα με το Diphtheria Surveillance Network το ολικό ποσοστό λοίμωξης ελαττώθηκε λόγω εμβολιασμού δημιουργώντας μαζική ανοσία. Παρά τους εμβολιασμούς κρούσματα σε περιοχές όπως χώρες της Ανατολικής Ευρώπης, Ρωσία, Γαλλία, Ινδία, υπο-Σαχάρια Αφρική και Η.Π.Α., συνεισφέρουν στις όλο και αυξανόμενες εστίες Θνητότητα –θνησιμότητα: προ εμβολιασμου (1920) αναπνευστική διφθερίτιδα: από 100-200 περιπτώσεις σε 100,000 πληθυσμού μειώθηκε στις 0,001 περιπτώσεις ανά 100,000 πληθυσμού. Ο εμβολιασμός είχε την μεγαλύτερη επίδραση στην θνησιμότητα από διφθερίτιδα. Η διφθερίτιδα δεν εμφανίζει προτίμηση ανάλογα με τη φυλή και το φύλο , ενώ εμφανίζει ηλικιακή κατανομή όντας συχνότερη στα παιδιά κάτω των 12 ετών. ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ-ΔΟΜΗ Αερόβιοι Ζυμώνουν τους υδατάνθρακες σε γαλακτικό οξύ Καταλάση + Ακίνητο Μη σπορογόνο Gram +, μικρού μεγέθους, πλειομορφικά με διακριτό σχήμα ροπάλου, οφειλόμενο στα κοκκία ανόργανων πολυμεταφωσφορικών ενώσεων ονομαζόμενα κοκκία βολουτίνης ή κοκκία των Babes-Ernst. Λόγω του τρόπου διαίρεσής τους οι συσσωρεύσεις τους μοιάζουν με κινέζικα γράμματα Συσχέτιση με Mycobacteria, Nocardia διαμινοπινελικό οξύ, μουκολικό οξύ στο κυτταρικό τοίχωμα ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΛΟΙΜΟΓΟΝΟΥ ΔΥΝΑΜΗΣ Διφθεριτική τοξίνη Τριχίδια Αντιγόνα Λιπάση: Ο και Κ κυρίως στις δερματικές βλάβες Νευραμινιδάση: δρα κυρίως στον βλεννογόνο του αναπνευστικού συστήματος ΔΙΦΘΕΡΙΤΙΚΗ ΤΟΞΙΝΗ Η παθογονικότητα του C. diphtheriae καθορίζεται από την παραγωγή της διφθεριτικής τοξίνης Η παραγωγή της κωδικοποιείται από γονίδιο που βρίσκεται στα λοιμογόνα στελέχη που φέρουν λυσιγόνου βακτηριοφάγου β (tox+) Η σύνθεσή της ρυθμίζεται από την χρωματοσωματικά κωδικοποιούμενη πρωτεϊνη diphtheria toxin represor (DTxR) Για την παραγωγή της απαιτείται η συγκέντρωση σιδήρου να είναι χαμηλή ΔΙΦΘΕΡΙΤΙΚΗ ΤΟΞΙΝΗ-ΔΟΜΗ Τοξίνη 58,342 Daltons Υπομονάδα Α : καταλυτικό τμήμα Υπομονάδα Β : τμήμα σύνδεσης (reseptor binding) με τον κυτταρικό υποδοχέα (heparine growth factor) Υπομονάδα Τ: (translocation) εισχωρεί στην μεμβράνη του ενδοσώματος εξασφαλίζοντας την απελευθέρωση του Α Τα Α και Β συνδέονται μεταξύ τους με δισουλφιδικό δεσμό και διασπώνται με θρυψίνη ΠΑΘΟΓΟΝΟΣ ΔΡΑΣΗ ΔΙΦΘΕΡΙΤΙΚΗ ΨΕΥΔΟΜΕΜΒΡΑΝΗ Ο σχηματισμός της ξεκινάει από την παραγωγή οιδήματος και την υπεραιμία της μολυσμένης επιθηλιακής επιφάνειας, ακολουθούμενα από νέκρωσή της και σχηματισμό ινώδους υλικού το οποίο διηθείται από νεκρά φλεγμονώδη κύτταρα, κυρίως PMNs και αμέτρητες αποικίες του κορυνο-βακτηριδίου. Η πήξη αυτού του εκκρίματος πάνω στην ελκωτική νεκρωτική επιφάνεια οδηγεί στην δημιουργία της χαρακτηριστικής γκρι-λευκής επιφανειακής ψευδομεμράνης. Το μέγεθός της μπορεί να αυξηθεί με κίνδυνο να αποφράξει την αναπνευστική οδό Κατά την αποκόλληση τμήματός της, αυτό μπορεί να αποφράξει την αναπνευστική οδό ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΗ ΔΙΦΘΕΡΙΤΙΔΑ Πρόσθια ρινική Φαρυγγική και αμυγδαλών Λαρυγγική Χρόνος επώασης 2-4 ημέρες ΔΕΡΜΑΤΙΚΗ ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΕΣ ΕΠΙΠΛΟΚΕΣ Δια μέσου της κυκλοφορίας της διφθεριτικής τοξίνης στο αίμα Μυοκαρδίτιδα Περιφερική νευρίτιδα ΑΝΟΣΙΑ Συγκέντρωση διφθεριτικής αντιτοξίνης >= 0,1 IU/ml στον ορό προστατεύουν από την λοίμωξη Νεογνά άνοσων μητέρων διαθέτουν πρόσκαιρη παθητική ανοσία που εξαφανίζεται σε 6 μήνες Διαπίστωση της ανοσίας : παλαιότερα με την μέθοδο Schick σύγχρονα: in vitro μέτρηση επιπέδων αντιτοξίνης στον ορό, με μέθοδο αναφοράς την δοκιμασία εξουδετέρωσης της δράσης της σε κυτταρικές σειρές Vero ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΣΥΛΛΟΓΗ-ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΔΕΙΓΜΑΤΟΣ: Υλικό από ψευδομεμβράνη και από τον ρινοφάρυγγα ακόμη και σε υποψία δερματικής διφθερίτιδας-ενημέρωση του εργαστηρίου για υποψία της νόσου ΜΙΚΡΟΣΚΟΠΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ: Χρώσεις Gram, Neisser, Albert’s ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ: 1) 5% αιματούχο άγαρ αερόβιες ή με 5% CO2 συνθήκες ,37Ο C, 24h (προς αποκλεισμό S. Pyogenes) 2) CTBA, Tinsdale medium, CAN, Loeffler’s serum ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ-ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ Σε Coloumbia agar, 24h, 37οC, αερόβια σε συνθήκες 5%CO2 με 5% αίμα προβάτου Σε στερεό θρεπτικό υλικό Loeffler Hoyle agar-αιματούχο άγαρ με K2TeO3 καιTinsdale agar, 72h, 37ΟC αερόβια από τα οποία γίνεται διάκριση του κορυνοβακτηριδίου στους 4 βιότυπους ΑΝΙΧΝΕΥΣΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΤΟΞΙΝΗΣ IN VIVO : Ενοφθαλμισμός εναιωρήματος μικροβίου σε δύο ινδικά χοιρίδια εκ των οποίων στο ένα έχουμε είδη χορηγήσει αντιτοξίνη. Θάνατος μη άνοσου εντός 1-4 ημερών IN VITRO: Μέθοδοι: ανοσοδιάχυσης ELEK, ELISA, PCR και κυτταροκαλλιέργειες ELEK-test ΠΡΟΛΗΨΗ 1907 Emil von Behring: συστήνει ένα συνδυασμό ‘ισορροπημένης δόσης τοξίνης της διφθερίτιδας και αντιτοξίνης της’ 1914 William H. Park: πέτυχε τον συνδυασμό τοξίνης –αντιτοξίνης για την επίτευξη διαρκούς ανοσίας και αντιδράσεις στο μείγμα 1923 οι Gaston Rammon και Alexander Tomas Glenny αναπτύσσουν το τοξοειδές της διφθερίτιδας 1974 WHO συμπεριλαμβάνει το DTP στη λίστα με τα εμβόλια στο νέο Εκτεταμένο Πρόγραμμα Ανοσοποίησης των αναπτυσσόμενων χωρών Ανοσοποίηση παιδιών <6 ετών: Εμβόλιο DTaP ή DT Ανοσοποίηση >7 ετών και ενηλίκων: Εμβόλιο Td ή TdaP Τοξοειδή: D, d : της Διφθερίτιδας, T:του Τετάνου και P, p: του Κοκκύτη, τα κεφαλαία δηλώνουν δόση full-strength, τα μικρά δηλώνουν μειωμένες δόσεις και τα a* Η ανοσοποίηση δεν εξαφανίζει την μικροβιοφορία του C. diphtheriae ΠΡΟΛΗΨΗ-ΘΕΡΑΠΕΙΑ Η όσο το δυνατόν ταχύτερη χορήγηση Διφθεριτικής αντιτοξίνης Πενικιλλίνη ή ερυθρομυκίνη Έλεγχος φορείας ατόμων του περιβάλλοντος του ασθενούς ή που ήρθαν σε επαφή με αυτόν με μεσοδιάστημα 48 ωρών. Χορήγηση αντιβιοτικών και εμβολίων Απομόνωση αναρρωνιόντων και φορέων εως τρείς συνεχείς αρνητικές καλλιέργειες που έχουν αρχίσει 7 ημέρες μετά το τέλος της χημειθεραπείας Παιδιά εμβολιασμένα <10 ετών που ήρθαν σε επαφή με ασθενή : ερυθρομυκίνη 125-250 χιλ/6ωρο επί 5 ημέρες και μια δόση εμβολίου LISTERIA MONOCYTOGENES ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ 1926: E.G.D. Murray απομόνωσε Gram+ βακτηρίδια από το αίμα πειραματοζώων, ονομάζοντάς τα Bacterium Monocytogenes. 1940: Harvey Pirie: ονόμασε το ίδιο βακτηρίδιο το οποίο βρήκε επιπλέον και στον άνθρωπο και σε ορισμένα τρόφιμα, Listeria Monocytogenes, προς τιμήν του Dr Lister ο οποίος ανακάλυψε την αντισηψία. 1952: αναγνωρίζεται για πρώτη φορά ως αιτία νεογνικής σήψης και μηνιγγίτιδας στην Δυτική Γερμανία. Αργότερα, η Λιστερίωση στους ενήλικες συνδέεται με καταστάσεις ανοσκαταστολής. 1981: Η Λιστέρια μονοκυτογόνος αναγνωρίζεται ως αιτία τροφιμογενούς νόσου. Η L. monocytogenes προκαλεί τη νόσο λιστερίωση η οποία είναι μία από τις πιο θανατηφόρες βακτηριδιακές λοιμώξεις που είναι γνωστές μέχρι σήμερα, με μέσο όρο θνησιμότητας στον άνθρωπο 20-30% ή και υψηλότερο, παρά την έγκαιρη έναρξη θεραπείας Αυξημένο κίνδυνο θανάτου διατρέχουν οι σοβαρά ανοσοκατεσταλμένοι ασθενείς και τα νεογνά εγκύων με σήψη Η ελάχιστη απαιτούμενη δόση για να προκληθεί λοίμωξη εξαρτάται από την παθογονικότητα, τη λοιμογόνο δύναμη του βακτηρίου και τους παράγοντες κινδύνου του ξενιστή ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ Κλάση: Τάξη: Βάκιλλοι Βακιλλοειδή Οικογένεια: Γένος: Φύλο: Λιστεριοειδή Λιστέρια Firmicutes Είδος: L. monocytogenes ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ -ΔΟΜΗ Μικρά Gram (+) βακτηρίδια Προαιρετικώς αναερόβιο Παρουσιάζει χαρακτηριστική κίνηση (tubling) οφειλόμενη στις βλεφαρίδες όταν αναπτύσσεται σε υγρό θρεπτικό υλικό και θερμοκρασία 20- 25ο C Μη σπορογόνο Β-Αιμόλυση Προαιρετικώς ενδοκυττάριο Χρόνος επώασης 20-30 ημέρες ΟΡΟΛΟΓΙΚΟΙ ΤΥΠΟΙ Από το σωματικό αντιγόνο Ο και το βλεφαριδικό Η είναι δυνατή η διάκριση 13 ορολογικών τύπων, από τους οποίους οι 1a, 1b και 4b προκαλούν τις περισσότερες λοιμώξεις στον άνθρωπο και τα ζώα. ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑ Σποραδικά κρούσματα και επιδημίες συμβαίνουν καθ΄όλη τη διάρκεια του έτους αλλά παρουσιάζουν αιχμή τους Θερμότερους μήνες Εκτιμάται ότι λαμβάνουν χώρα 2.500 λοιμώξεις ετησίως Έχουν καταγραφεί μεγάλες επιδημίες όπως για παράδειγμα του 1999, κατά την οποία αποσύρθηκαν 30 εκατομμύρια κιλά μολυσμένου κρέατος Απομονώνεται από έδαφος, νερό και φυτά, μεταφορά στα ανθρώπινα κόπρανα: 1%-5% Λαχανικά ανεπαρκώς πλυμένα Τροφές ζωϊκής προέλευσης Προϊόντα κρέατος και γάλακτος Επεξεργασμένα τρόφημα που επιμολύνθηκαν μετά από την επεξεργασία Ωμά τρόφιμα Μη παστεριωμένο γάλα και παράγωγά του ΑΤΟΜΑ ΜΕ ΥΨΗΛΗ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΟΤΗΤΑ Έγκυες γυναίκες: έχουν >20% περισσότερες πιθανότητες από τους υπόλοιπους υγιείς ενήλικες. Περίπου το ένα τρίτο των περιπτώσεων λιστερίωσης συμβαίνει κατά τη διάρκεια της κύησης. Τα νεογνά κυρίως, παρά οι έγκυες, υποφέρουν από τις σοβαρές επιδράσεις της λοίμωξης κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης Ασθενείς με ελαττωμένη κυτταρική ανοσία Πάσχοντες από σακχαρώδη διαβήτη, νεοπλασματικές ασθένειες , ή παθήσεις των νεφρών Ατομα που καταναλώνουν υπερβολική ποσότητα αλκοόλ Πάσχοντες από AIDS : με >30% περισσότερες πιθανότητες να νοσήσουν από λιστερίωση, σε σύγκριση με του μη πάσχοντες Ασθενείς που λαμβάνουν κορτικοστεροειδή. Οι ηλικιωμένοι ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΛΟΙΜΟΓΟΝΟΥ ΔΥΝΑΜΗΣ Η Λιστέρια παράγει μια σειρά από πολύπλοκους λοιμογόνους παράγοντες με σκοπό να διευκολύνει κάθε βήμα της διαδικασίας εισβολής της. Τα υπεύθυνα για αυτούς τους παράγοντες γονίδια παρατηρήθηκαν οργανομένα σε μια ομάδα στο χρωμόσωμα του μικροβίου η οποία ελέγχεται από το γονίδιο prfA. ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΣ ΔΡΑΣΗΣ ΠΑΘΟΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΛΟΙΜΩΞΗΣ 1) διαπερνώντας τον εντερικό φραγμό 2) πολλαπλασιασμός στο ήπαρ 3) αποοικισμός του εγκεφάλου 4) αποικισμός της κυοφορούσας μήτρας και του εμβρύου 1) ΔΙΑΠΕΡΝΩΝΤΑΣ ΤΟΝ ΕΝΤΕΡΙΚΟ ΦΡΑΓΜΟ Model of bacterial dissemination from intestinal villi to liver and mesenteric lymph nodes. Melton-Witt J A et al. Infect. Immun. 2012;80:720-732 2) Πολλαπλασιασμός στο ήπαρ Μεταφέρεται μέσω του λεμφικού συστήματος είτε με τα δενδριτικά κύτταρα, είτε με τα ΜΦ στους λεμφαδένες του μεσεντερίου και από κει μέσω της κυκλοφορίας του αίματος στο ήπαρ, το σπλήνα, τον πλακούντα και τα ον εγκέφαλο Στο ήπαρ τα κύτταρα Kupffer παγιδεύουν και σκοτώνουν τα περισσότερα μικρόβια, ενώ πρωτοστατούν στην ανάπτυξη της ανοσολογικής απάντησης επάγοντας τον αντιγονοεξαρτώμενο πολλαπλασιασμό των Τλεμφοκυττάρων και την έκκριση κυτοκινών τα κύτταρα Λ που δεν έχουν καταστραφεί πολλαπλασιάζονται μέσα στα ηπατοκύτταρα, στα οποία εισέρχονται είτε με εξάπλωση από κύτταρο σε κύτταρο, είτε από το χώρο του Disse, όπου και καταστρέφονται από την επαγώμενη ανοσολογική απάντηση. Σημαντική η στρατολόγιση PMNs και επακόλουθος σχηματισμός μικροαποστημάτων. Σε πειραματόζωα με επαρκή ανοσιακή απάνηση οι μικροοργανισμοί έχουν εξαληφθεί εντελώς από το ήπαρ και αυτή είναι η πιο συνήθης έκβαση τόσο σε αυτά όσο και στον άνθρωπο. Συχνά ανευρίσκονται Τ-λεμφοκύτταρα εναντίον αντιγόνων της Lm σε υγιείς πιθανόν λόγω χρόνιας έκθεσης σε αυτά μέσω της τροφής Εφόσον η Τ-κυτταροεξαρτώμενη ανοσία του ξενιστή αποβεί ανεπαρκής, η Λιστέρια πολλαπλασιάζεται απεριόριστα μέσα στα ηπατοκύτταρα και τα ΜΦ με συνέπεια απελευθέρωση βακτηρίων στην κυκλοφορία οδηγώντας σε χαμηλού επιπέδου βακτηριαιμία. εισβάλλοντας στη συνέχεια στους δευτερογενείς στόχους- όργανα, με ιδιαίτερο τροπισμό στον εγκέφαλο και την κυοφορούσα μήτρα. 3) Αποικισμός του εγκέφαλου Νευρικά κύτταρα και εγκέφαλος Πιθανοί μηχανισμοί με τους οπoίους η Lm μπορεί να διαπεράσει τον αιματοεγκεφαλικό φραγμό: (A) η εξωκυττάρια Lm, είτε ελεύθερη στο αίμα ή/και σχετιζόμενη με κυκλοφορούντα κύτταρα, μπορεί να αναγνωρίσει υποδοχείς στην επιφάνεια του φραγμού, όπως InlA, InlB ή Vip και να τον διασχίσει. (Β) Μηχανισμός Δούρειου Ίππου: κυκλοφορούντα λευκοκύτταρα, όπως μονοπύρηνα δενδριτικά , PMNs μολυσμένα με Lm μπορεί να διαπεράσουν τον BBB εισάγοντας τα βακτήρια στο ΚΝΣ (Γ) είτε πιθανώς κατά μήκος των νευραξόνων, ταξιδεύοντας από το περιφερικό στο ΚΝΣ Μετά την είσοδό της στα HBMECs, πολλαπλασιάζεται και συνεχίζει να επιμολύνει παρακείμενα κύτταρα Εισχώρηση στα HBMECs διεγείρει την συγκέντρωση των λευκοκυττάρων και την φλεγμονώδη απάντηση που οδηγεί στην ιστική καταστροφή ΚΛΙΝΙΚΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΟ ΚΝΣ Μηνιγγίτιδα: η πιο συχνή εκδήλωση της λόιμωξης από Lm του ΚΝΣ Εγγεφαλίτης: σπάνια Παρεγκεφαλίτιδα Εγκεφαλικό απόστημα Λοίμωξη στελέχους Λοίμωξη του νωτιαίου μυελού 4) Αποκισμός της κυοφορούσας μήτρας και του εμβρύου Μήτρα και έμβρυο Η Lm αποκτά πρόσβαση στο έμβρυο διαπερνώντας τον αιματοπλακουντιακό φραγμό: 1 Σχετικά μικρός αριθμό μικροβίων είναι ικανός να φτάσει στο φθαρτό, μεταφερόμενος στα φαγοκύτταρα με μετάδοση είτε από κύτταρο σε κύτταρο ή με λύση τους επιμολύνοντας τις πλακουντιακές λάχνες μέσω αντιδράσεων IntA-E-καντχερίνης, προκαλώντας φλεγμονώδη διήθηση και νέκρωση 2 Ακολουθεί αποικισμός της τροφοβλάστης , και 3 μετακίνηση τους δια μέσου του ενδοθηλιακού φραγμού που τα καθιστά ικανά να περάσουν στην εμβρυική κυκλοφορία η καταστρεπτική δράση του αμνιακού υγρού στους περισσότερους μικροοργανισμούς δεν συμπεριλαμβάνει την λιστέρια ΚΛΙΝΙΚΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ- ΝΕΟΓΝΙΚΗ ΝΟΣΟΣ Νόσος πρώϊμης έναρξης που εκδηλώνεται την 1η εβδομάδα μετά τη γέννηση: μόλυνση ενδομητρίως δια μέσου του πλακούντα Τα συχνότερα προγεννητικά συμπτώματα είναι μείωση των κινήσεων του εμβρύου και μη φυσιολογικός καρδιακός ρυθμός Χαρακτηρίζεται από πρόωρο τοκετό διάσπαρτα αποστήματα και κοκκιώματα σε πολλαπλά όργανα: granulomatosis infantiseptica ή ‘σηπτική κοκκιωμάτωση νεογνού’ Νόσος όψιμης έναρξης που εκδηλώνεται μετά την 1η εβδομάδα από τη γέννηση: μόλυνση του από κατάποση μολυσμένου αμνιακού υγρού ή κατά την δίοδο από τον κόλπο καθώς και από ανεπαρκή αποστείρωση Εμφανίζεται ως μηνιγγίτιδα ή μηνιγγοεγκεφαλίτιδα με σηψαιμία-σημαντικός ο αποκλεισμός άλλων αιτιών Ενδομήτριο θάνατο Το ποσοστό της συμμετοχής της λιστερίωσης σε πρώιμες αποβολές είναι άγνωστο επειδή βακτηριολογική ανάλυση δεν συνηθίζεται σε αυτές ΚΛΙΝΙΚΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ ΚΑΤΑ ΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΗΣ ΕΓΚΥΜΟΣΥΝΗΣ Αρχικά εκδηλώνεται με συμπτώματα ιογενούς συνδρομής Ακολουθεί βακτηριαιμική φάση Πρωτοπαθής βακτηριαιμία Χοριοαμνιονίτιδα Γενικευμένη νόσος με υπόταση και μηνιγγίτιδα Η σοβαρότητα της λιστερίωσης στις εγκύους εξαρτάται από το στάδιο της εγκυμοσύνης κατά το οποίο πραγματοποιείται η λοίμωξη: η οποία είναι συχνότερη κατά το τρίτο τρίμηνο της κύησης. Κατά το τέλος της κύησης δεν παρουσιάζει μαιευτικές επιπλοκές αλλά προκαλεί μηνιγγίδα στο έμβρυο με μεγάλη θνητότητα ΚΛΙΝΙΚΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΕΛΑΤΤΩΜΕΝΗ ΚΥΤΤΑΡΙΚΗ ΑΝΟΣΙΑ Περίοδος επώασης 3-4 εβδομάδες Από το ΚΝΣ μηνιγγίτιδα, μηνιγγοεγκεφαλίτιδα, παρεγκεφαλίτιδα, αποστήματα κ.α Σηψαιμία (η συχνότερη κλινική εκδήλωση σε αυτή την κατηγορία) Ενδοκαρδίτιδα σε προσθετικές βαλβίδες ή σηπτικά έμβολα Ποικίλες εστιακές λοιμώξεις: περιτονίτιδα, ενδοφθαλμίτιδα, οστεομυελίτιδα, ενδοκοιλιακά αποστήματα, λοιμώξεις, πλευροπνευμονικές λοιμώξεις δερματικές ΚΛΙΝΙΚΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ ΣΕ ΥΓΙΕΙΣ ΕΝΗΛΙΚΕΣ Ασυμπτωματική Ήπιας γριπώδους συνδρομής Γαστρεντερικά συμπτώματα ΛΙΣΤΕΡΙΑ-ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΣΥΛΛΟΓΗ-ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΔΕΙΓΜΑΤΟΣ Απομόνωση από αίμα, ΕΝΥ, αμνιακό υγρό, πλακούντα και εμβρυικό ιστό, καθώς και από κόπρανα, κολπικλο υλικό, υλικό δερματικής βλάβης και από ύποπτα τρόφιμα Πρέπει να καλλιεργηθούν άμεσα ή (εκτός των κοπράνων) να διατηρηθούν στους 4ο C μέχρι 48h Σημαντική η λήψη μέτρων προστασίας ΜΙΚΡΟΣΚΟΠΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ Χρώση Gram Μπορούν να βρεθούν ενδοκυτταρίως ή εξωκυτταρίως. Στο ΕΝΥ είναι δύσκολο να βρεθούν λόγω της πολύ χαμηλής συγκέντρωσής τους. Είναι δυνατόν να συγχυθεί με κορυνοβακτηρίδια, πνευμονιόκκοκο, Strep. group B, εντερόκοκκο, Haemophilus, Erisipelothrix, lactobacillus spp.,Kurthia. ΛΙΣΤΕΡΙΑ-ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΚΛΙΝΙΚΑ ΥΛΙΚΑ ΦΥΣΕΙ ΣΤΕΙΡΑ: Επώαση στους 35ο C για 24h ή με 5-10% CO2 σε συνήθη θρεπτικά υλικά όπως 5% αιματούχο άγαρ, κσι Mc Conkey ΛΙΣΤΕΡΙΑ-ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΚΛΙΝΙΚΑ ΔΕΙΓΜΑΤΑ ΜΕΙΚΤΗΣ ΧΛΩΡΙΔΑΣ (μη στείρα δείγματα ) και από τρόφιμα χρησιμοποιούνται δύο μέθοδοι: USDA και NGFIS που συνδυαζόμενες δίνουν ευαισθησία >90% USDA εκλεκτικά θρεπτικά υλικά: UVM, LPM και Oxford NGFIS εκλεκτικά θρεπτικά υλικά: PALCAM και EHA ΆΛΛΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ ΔΙΑΓΝΩΣΗΣ PCR (ΕΝΥ κλπ) ΑΝΟΣΟΕΝΖΥΜΙΚΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ (τρόφιμα) ΤΥΠΟΠΟΙΗΣΗ ΣΤΕΛΕΧΩΝ LISTERIA Με οροτυπία, λυσιτυπία (με βακτηριοφάγους), με ενζυμοτυπία, με ριβοτυπία, με ανάλυση DNA με περιοριστικές ενδονουκλεάσες ΛΙΣΤΕΡΙΑ -ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΑΜΠΙΚΙΛΛΙΝΗ ΓΕΝΤΑΜΙΚΙΝΗ ΤΡΙΜΕΘΟΠΡΙΜΗ ΠΕΝΙΚΙΛΛΙΝΗ G ΣΟΥΛΦΟΜΕΘΟΞΑΖΟΛΗ Bacillus anthracis 1250 π.Χ. Καταγωγή του άνθρακα θεωρήθηκε η Αίγυπτος και η Μεσοποταμία, αποδίδωντας σ’ αυτόν την πέμπτη από τις δέκα πληγές του Μωϋσή Από τον Όμηρο στην Ιλιάδα 5ος αι π.Χ.ο Ιπποκράττης ονομάζει ως <Άνθρακα > μια ασθένεια που προκαλεί μαύρες δερματικές βλάβες 90-70 π.Χ. από τον Βιργίλιο 1700 μ.Χ. οι πρώτες κλινικές περιγραφές δερματικού άνθρακα από τους Maret και Fournier 1877 o Robert Koch χρησιμοποιεί τον άνθρακα για να αναπτύξει τις διάσημες φλύκταινες του Koch 1881 ο Luis Pasteur δημιουργεί το πρώτο εμβόλιο του άνθρακα 1900 η νόσος του άνθρακα καλά τεκμηριωμένη στις ΗΠΑ 1914-1918 ως βιολογικό όπλο στον Α’ παγκόσμιο Πόλεμο 1937 Max Sterne δημιουργεί το εμβόλιο με ζώντες σπόρους άνθρακα για τα ζώα, μειώνοντας την επίπτωση στον άνθρωπο 1944 η πενικιλλίνη γίνεται το φάρμακο εκλογής 1955 δημιουργείται το πρώτο εμβόλιο κατά του άνθρακα για τον άνθρωπο και εξυγχρονίζεται το 1970 2010 νέα μορφή άνθρακα: μετάδοση μέσω σύριγγας ηρωϊνης 2001 11η Σεπτεμβρίου ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ Περιοχή : Bacteria Φύλλο: Firmicutes Κλάση: Bacilli Τάξη: Bacillales Οικογένεια: Bacillaceae Γένος: Bacillus Είδος: anthracis ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ-ΔΟΜΗ Gram + βακτηρίδια με τετραγωνισμένα άκρα Σχήματος ραβδιου Πλάτος 1 - 1.5 µm και μηκος 3 – 8 µm Αεροβιο και δυνητικά αναερόβιο Σπορογόνο Φέρει έλυτρο αποτελούμενο από D-glutamate και αντιφαγοκυτταρικές ιδιότητες. Το γονίδιο βρίσκεται σε πλασμίδιο Ακίνητο Κατοικεί στο έδαφος ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑ Έχει τρείς κύκλους: 1ος.πολλαπλασιασμός στο έδαφος και δημιουργία σπόρων 2ος λοίμωξη στα ζώα, συχνότερα στα φυτοφάγα κατοικίδια 3ος Λοίμωξη στον άνθρωπο Δεξαμενή : έδαφος, μολυσμένα ζώα Μετάδοση: Δερματικός: άμεση επαφή Γαστρεντερικός: κατάποση Αναπνευστικός:εισπνοή Χρονικό πρότυπο: δεν υπάρχει Μεταδοτικότητα : δεν μεταδίδεται από άνθρωπο σε άνθρωπο ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑ- ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΑΤΟΜΩΝ ΣΕ ΚΙΝΔΥΝΟ Αγροτική έκθεση σε ζώα Εργαστηριακή Χειρισμός έκθεση σε σπόρια μαλλιού, τριχώματος, δέρματος, οστών και άλλων ζωϊκών παραγώγων Τρομοκρατία με βιολογικούς παράγοντες ΚΛΙΝΙΚΑ ΣΥΝΔΡΟΜΑ Δερματική μορφή Πνευμονική μορφή Γαστρεντερική μορφή ΔΕΡΜΑΤΙΚΗ ΜΟΡΦΗ Η συχνότερη μορφή Τρόποι μετάδοσης: ενοφθαλμισμός των σπορίων σε θέσεις μικροτραυματισμών και λύσης της συνέχειάς του και από μολυσμένα έντομα Κλινική εικόνα 2-5 ημέρες μετά την έκθεση, εκδηλώνεται με μικρή ερυθηματώδη βλατίδα στο σημείο ενοφθαλμισμού, η οποία εντός ημερών εξελίσσεται σε φυσαλίδα , μετά σε φλύκταινα με σκούρο υγρό και τέλος σε επώδυνο έλκος με μαύρη νεκρωτική εσχάρα συνοδευόμενα από έντονο οίδημα και τοπική λεμφαδενοπάθεια. Μπορεί να οδηγήσει σε σηψαιμία και θάνατο. Ο βαθμός θνητότητας σε μη θεραπευμένο δερματικό άνθρακα είναι λιγότερο από 1% ΓΑΣΤΡΕΝΤΕΡΙΚΗ ΜΟΡΦΗ Η σπανιότερη μορφή Τρόπος μετάδοσης: κατάποση σπόρων από βρώση μη επαρκώς μαγειρευμένου μολυσμένου κρέατος Κλινική εικόνα Εμφανίζεται με δύο μορφές : 1. Στοματική ή στοματοφαρυγγική με βλάβες στην στοματική κοιλότητα , τη γλώσσα κλπ, πονόλαιμο, λεφαδενοπάθειακαι οίδημα 2. Και την γαστρεντερική, με την εμφανιση βλαβών οπουδήποτε στον γαστρεντερικό σωλήνα, ναυτία, απώλεια όρεξης, αιμορραγική διάρροια, πυρετός στομαχικός πόνος υψηλή θνητότητα 95% οφειλόμενη κυρίως στην τοξιναιμία και σήψη. ΠΝΕΥΜΟΝΙΚΗ ΜΟΡΦΗ Τρόποι μετάδοσης • Εισπνοή σπόρων άνθρακα Κλινική εικόνα Αρχικά μοιάζει με βαριά ιογενή συνδρομή (πυρετός , μη παραγωγικός βήχας, μυαλγίες) που γρήγορα εξελίσσεται σε βαριά αναπνευστική δυσχέρεια, οίδημα, κυάνωση, shock και θάνατο μέσα σε 24h από την επιδείνωση. θνητότητα 95% ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ-ΒΙΟΑΣΦΑΛΕΙΑ Ενημέρωση του εργαστηρίου για τη λήψη μέτρων ασφαλείας Εργασία σε θάλαμο βιολογικής ασφάλειας με προστατευτικά ρούχα, γάντια και μάσκα Μετά το πέρας της εργασίας όλος ο εξοπλισμός πρέπει να αποστειρωθεί με 5%-10% υποχλωρίτη ή 5%φαινόλη Μεταφορά του δείγματος σε στεγανό δοχείο τοποθετημένο μέσα σε άλλο ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ- ΣΥΛΛΟΓΗ ΚΑΙ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΤΟΥ ΔΕΙΓΜΑΤΟΣ Δερματική μορφή: συλλογή με στυλεό υγρό από την φυσαλίδα ή κάτω από την ελκωτική εσχάρα και 3 δείγματα αίματος για αιμοκαλλιέργεια Πνευμονική μορφή: συλλογή πτυέλων, πλευριτικού υγρού και 3 δείγματα αίματος Γαστρεντερική μορφή: συλλογή κοπράνων, υλικού γαστρεντερικής αναρρόφησης, ύποπτων τροφίμων και αίματος ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗΜΙΚΡΟΣΚΟΠΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ 1) Χρώση Gram: για τον έλεγχο της παρουσίας του βακίλλου του άνθρακα 2) Χρώση Mc Fadeyan: για διάκριση παρουσίας ελύτρου 3) Παραγωγή σπόρων σε TSI, ουρία ή θρεπτικό άγαρ 4)Ανοσοϊστοχημικές μέθοδοι 5)PCR 6)Ορολογικός έλεγχος ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΑΛΛΕΣ ΔΟΚΙΜΑΣΙΕΣ Κοινό αιματούχο άγαρ, PLET άγαρ Μορφολογία αποικιών σαν ‘κεφαλή μέδουσας’ Βιοχημικές δοκιμασίες (API) Ανίχνευση τοξίνης με ELISA Ανίχνευση τοξίνης όταν προκληθεί θάνατος μυών και ινδοχοίρων μετά από ενδοπεριτοναϊκή ή υποδόριο ένεση Αρνητική δοκιμασία υδρόλυσης ζελατίνης Δοκιμασία Ascoli εκχυλίσματα μολυσμένων ιστών ζώων επιστιβαζόμενα σε άνοσο ορό, σχηματίζουν δακτύλιο ιζήματος ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΘΕΡΑΠΕΙΑ Πενικιλλίνη, Διάρκεια: σιπροφλοξασίνη, δοξυκυκλίνη 60 ημέρες raxibacumab ΠΡΟΛΗΨΗ Εμβόλιο μικροβίου με αδρανοποιημένα αλλά δεν αποτελεσματικότητα Σε υψηλού κινδύνου άτομα Χημειοπροφύλαξη μετά από έκθεση σε αεροσόλη συστατικά έχει του ικανή BACILLUS CEREUS ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ Βασίλειο:Bacteria Φύλλο:Firmicutes Κλάση:Bacilli Τάξη:Bacillales Οικογένεια:Bacillaceae Γένος :Bacillus Είδος:B. cereus ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ -ΔΟΜΗ Αερόβιο, Gram+, δυνητικώς αναερόβιο σχήματος ραβδίου Παραγωγή σπόρων ανθεκτικών στην θέρμανση ακόμη και στους 100ο C Κινητό Χωρίς Δίνουν έλυτρο πλατιά ζώνη β-αιμόλυσης ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑ- ΜΕΤΑΔΟΣΗ Βρίσκεται παντού ως σαπρόφυτο επιμολύνοντας το νερό και πολλά τρόφιμα, όπως ρύζι, όσπρια, χορταρικά, κρέας, αυγά, γαλακτοκομικά προϊόντα Απομονώνεται ως μέλος της φυσιολογικής χλωρίδας του ρινοφάρυγγα και του γατστρεντερικού Αυξημένο κίνδυνο διατρέχουν όσοι καταναλώνουν μολυσμένα τρόφιμα, όσοι σημαντικότερα φέρουν του διατιτραίνοντα οφθαλμού ενδοφλέβιες εγχύσεις φαρμάκων. Σε χρήστες ενδοφλεβίων ναρκωτικών και τραύματα όσοι με λαμβάνουν ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΛΟΙΜΟΓΟΝΟΥ ΔΥΝΑΜΗΣ Την εμετική μορφή προκαλεί: θερμοανθεκτική τοξίνη Την διαρροϊκή μορφή προκαλούν: hemolysin BL (HBL), non-hemolytic enterotoxin (NHE), cytotoxin K Για την πρόκληση των οφθαλμικών λοιμώξεων ενοχοποιούνται: νεκρωτική τοξίνη, cereolysin, φωσφολιπάση C ΚΛΙΝΙΚΕΣ ΜΟΡΦΕΣ ΛΟΙΜΩΞΗΣ ΕΜΕΤΙΚΗ ΔΙΑΡΡΟΙΚΗ ΜΟΡΦΗ ΜΟΡΦΗ Ενδεχόμενο τρόφιμο ρύζι Κρέας, λαχανικά Περίοδος επώασης(ώρες) Λιγότερες από 6 (μέσος όρος 2) Περισσότερες από 6 (μέσος όρος 9) συμπτώματα Εμετός, ναυτία, κοιλιακά άλγη Διάρροια, ναυτία , κοιλιακά άλγη Διάρκεια(ώρες) 8-10 (μέσος όρος 20-36 (μέσος 9) όρος 24) Εντεροτοξίνη Θερμοανθεκτική Θερμοευαίσθητη ΑΛΛΕΣ ΛΟΙΜΩΞΕΙΣ Τοπικές λοιμώξεις : εγκαυμάτων , τραυμάτων και ενοφθαλμισμός του B.cereus σε τραύμα οφθαλμού όπου μπορεί να προκαλέσει κερατίτιδα, ενδοφθαλμίτιδα ή ταχέως εξελισσόμενη πανοφθαλμίτιδα και πλήρη καταστροφή του οφθαλμού εντός 48 h Συστηματικές λοιμωξεις σε νεογνά, παιδιά ανοσοκατεσταλμένους, ασθενείς με shunts , σε χρήστες ενδοφλεβίων ουσιών και αιμοκαθαιρόμενους: λοιμώξεις του ΚΝΣ, βακτηριαιμία, σηψαιμία και άλλες ευκαιριακές λοιμώξεις όπως οστεομυελίτιδα κ.α. ενδοκαρδίτιδα, περικαρδίτιδα, πνευμονία, ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗΜΙΚΡΟΣΚΟΠΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ-ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ Καλλιέργεια σε αιματούχο άγαρ με αίμα προβάτου αιματούχο άγαρ με φαινυλαιθυλική αλκοόλη (PEA) Καλλιέργεια σε εκλεκτικά άγαρ που περιέχουν: egg yolk (λεκιθινάση +), μανιτόλη (είναι μανικτόλη -), πολυμυξίνη Β Ανίχνευση θερμοευαίσθητης τοξίνης με ELISA Ανίχνευση με ημιποσοτικοποίηση και των δύο εντεροτοξινών σε κυτταροκαλλιέργειες Ανίχνευση των βακίλλων με τεχνικές μοριακής βιολογίας Καλλιέργεια του υπόπτου τροφίμου για την επιβεβαίωση ύπαρξης τροφιμογενούς νόσου ΠΡΟΛΗΨΗ Συντήρηση των τροφίμων μετά την παρασκευή τους σε ψυγείο +4ο C και καλή επαναθέρμανσή τους πριν την κατανάλωσή τους Καλό μαγείρεμα των τροφών κυρίως σε θερμοκρασίες >100ο C Η βλάστηση και η ανάπτυξή τους παρατηρείται κυρίως μεταξύ 10οC και 50οC, αν και μερικά στελέχη είναι ψυχρότροφα. ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΣΤΗ ΓΑΣΤΡΕΝΕΡΙΤΙΔΑ: ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΙΚΗ ΟΦΘΑΛΜΙΚΗ ΛΟΙΜΩΞΗ: ΓΕΝΤΑΜΥΚΙΝΗ ΆΛΛΕΣ ΛΟΙΜΩΞΕΙΣ- ΒΑΝΚΟΜΥΚΙΝΗ ΕΡΥΘΟΜΥΚΙΝΗ ΚΛΙΝΔΑΜΥΚΙΝΗ ΣΙΠΡΟΦΛΟΞΑΣΙΝΗ ΓΕΝΤΑΜΙΚΙΝΗ ΚΛΙΝΔΑΜΥΚΙΝΗ ΚΑΙ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ ΔΙΦΘΕΡΙΤΙΚΗ ΤΟΞΙΝΗ – ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΣ ΔΡΑΣΗΣ ΕΠΑΝΑΣΧΕΔΙΑΖΟΝΤΑΣ ΤΗΝ ΔΙΦΘΕΡΙΤΙΚΗ ΤΟΞΙΝΗ Eukaryotic Cell-Receptor Specific Cytotoxins Η μορφή σπορίων: o μολυσματική o επιβιώνει για 10 χρόνια Η βλαστική μορφή: o μη μολυσματική o εύθραυστη ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΣ ΔΡΑΣΗΣ