Transcript paragrafta anlam

PARAGRAFTA
ANLAM
PARAGRAFIN KONUSU
Konu, paragrafta yazarın, üzerinde en çok
durduğu kavram ya da kavramlardır. Bu kavramlar,
bir durum, olay, sorun, duygu, düşünce… ile ilgili
olabilir. Yani konu olarak her şey paragrafa girebilir.
Konuyu bulmak için paragrafa “Yazar ne anlatıyor,
neden söz ediyor?” sorularını sorabiliriz. Paragrafta
en çok neden söz ediliyorsa, paragrafın konusu
odur.
PARAGRAFIN ANA DÜŞÜNCESİ
(Ana Fikri)
Ana düşünce, bir yazının temelidir. Paragrafın
yazılış amacıdır. Paragrafın tamamını kapsayan en
geniş yargıdır. Paragrafın konusu gibi iki ya da üç
kelimeden oluşmaz.
“Yazarın vermek istediği mesaj nedir, yazar niçin
anlatıyor? Sorularını sorarak bulabiliriz.
PARAGRAFIN
YARDIMCI DÜŞÜNCELERİ
Parçada ana düşünce ortaya konurken
bu düşünceyi açıklayıcı ve destekleyici
nitelikte başka düşüncelerden yararlanılır.
İşte parçada ana düşünceyi destekleyen
bu düşüncelere yardımcı düşünceler
denir.
PARAGRAFIN KONUSU (ÖRNEK)
Yazı olmasa ne yapardık? Akla ilk gelen, bilgiyi
taşıyamazdık cevabı oluyor. Bu kadar basit değil. Yazı
olmasaydı medeniyet bugünkü konumuna gelemezdi.
Bilginin paylaşılmasında ciddi sorunlar yaşanırdı. “Söz uçar
yazı kalır.” diye boşuna dememişler. Gerçekten de sözle ifade
edilenler her zaman sözde kalır, zamanla değişime uğrar.
Ama yazılı belgeler hep aynı kalır.
Bu metnin konusu ne olabilir ?
PARAGRAFIN KONUSU (ÖRNEK)
Bu paragrafın konusu : Yazının Önemi ‘dir.
Konuyu bulmak için : Yazar neyden söz ediyor? Sorusunu
sorarız.
PARAGRAFIN ANA DÜŞÜNCESİ
(Ana Fikri)
Yazı olmasa ne yapardık? Akla ilk gelen, bilgiyi
taşıyamazdık cevabı oluyor. Bu kadar basit değil. Yazı
olmasaydı medeniyet bugünkü konumuna gelemezdi. Bilginin
paylaşılmasında ciddi sorunlar yaşanırdı. “Söz uçar yazı kalır.”
diye boşuna dememişler. Gerçekten de sözle ifade edilenler
her zaman sözde kalır, zamanla değişime uğrar. Ama yazılı
belgeler hep aynı kalır.
Aynı metnin ana düşüncesi ne olabilir?
PARAGRAFIN ANA DÜŞÜNCESİ
(Ana Fikri)
Bu paragrafın ana fikri : Yazının medeniyetler
üzerindeki etkisinin sanıldığı kadar basit olmadığı
Bunu bulmak için “Yazarın vermek istediği mesaj
nedir, yazar niçin anlatıyor? Sorularını sormalıyız.
PARAGRAFIN
YARDIMCI DÜŞÜNCELERİ
Yazı olmasa ne yapardık? Akla ilk gelen, bilgiyi
taşıyamazdık cevabı oluyor. Bu kadar basit değil.
Yazı olmasaydı medeniyet bugünkü konumuna
gelemezdi. Bilginin paylaşılmasında ciddi sorunlar
yaşanırdı. “Söz uçar yazı kalır.” diye boşuna
dememişler. Gerçekten de sözle ifade edilenler
her zaman sözde kalır, zamanla değişime uğrar.
Ama yazılı belgeler hep aynı kalır.
Aynı paragrafın yardımcı düşünceleri ne olabilir?
PARAGRAFIN
YARDIMCI DÜŞÜNCELERİ
Bu paragrafın yardımcı düşünceleri :
Bilginin paylaşılmasında büyük sıkıntılar
yaşanabileceği
- Söz uçar yazı kalır – sözünün boşuna
söylenmediği
Sözle ifade edilenlerin zamanla
değişebileceğinden
Yazılı belgelerin kalıcı olduğundan
PARAGRAFIN BAŞLIĞI
Konuyu en iyi şekilde kapsayıp yansıtan ve birkaç sözcükten
oluşan sözcük grubuna başlık denir.
Başlık;
» İlgi çekici ve düşündürücüdür.
» Konu hakkında bilgi verir.
» Ana düşünceyi çağrıştırır.
» Parçanın bütünü okunduğunda daha iyi kavranır.
Hem şiirin hem de paragrafın bir başlığı olabilir.
PARAGRAFIN BAŞLIĞI
“Bir yazarın bütün ustalığı, iyi tarif ve iyi tasvir etmekten
ibarettir. Yazılan şeyin doğal, kuvvetli ve güzel olması için
gerçeği ifade etmesi gerekir. Okuduğunuz bir eser sizi fikirce
yükseltir, içinizi asil duygularla doldurursa, onu
değerlendirmek için başka bir ölçü aramayınız. Eser iyidir ve
usta elinden çıkmıştır.”
Bu parçanın başlığı ne olabilir?
PARAGRAFIN BAŞLIĞI
Bu parçada “Usta Yazar” başlığını kullanabiliriz.
“Ben fikrimi değiştirdim, şimdi eskisi gibi düşünmüyorum.” diyen adam
az görülür. Bugün söyledikleri dün söylediklerine uymayanlar bile: “Ben
değişmedim, dün de böyle düşünüyordum, değiştiğimi sananlar beni
anlamamış.” derler.
Parçanın ana düşüncesi aşağıdakilerden hangisidir?
A) İnsanlar düşüncelerini ifade etmekte çoğu zaman güçlük çekerler.
B) İnsanın düşüncelerinde günden güne değişiklikler görülebilir.
C) Yaşam şartları değiştikçe insanların düşünceleri de değişir.
D) Fikirleri değişse de insanların bunu dile getirmesi zordur.
2006 OKS
Parçada, insanların değişebilecekleri ama kendilerinin bu
değişimi ifade edemedikleri anlatılmış. İnsanların “Ben
değiştim.” demek yerine “Ben hep böyleydim.” dedikleri
vurgulanmış. Buradan insanların değişebilecekleri ama bu
değişimi dile getirmelerinin ne kadar zor olduğu sonucuna
ulaşılabilir.
CEVAP:D
Tiyatrosu olan bir memlekette kötülükler, hatalar sürüp
gitmez. Çünkü, hayatın bir örneği olan sahnede aktörler,
insanlığa ayna olurlar. Biz, kendimizi onlarda görürüz. Onlar
bize ne olduğumuzu, ne olmak istediğimizi, ne olmaktan
korktuğumuzu gösterirler.
Parçada asıl anlatılmak istenen aşağıdakilerden
hangisidir?
A) Tiyatronun eğitimde önemli bir rol oynadığı
B) Kötülüklerin tiyatro ile önlenebileceği
C) Aktörlerin hayatımızı canlandırdığı
D) Tiyatro sahnelerinde gerçeklerin yansıtıldığı
‘Asıl anlatılmak istenen nedir?’ soru kalıbı aslında bize ana
fikri sorar.
Paragrafta tiyatronun insana iyi ve kötüyü göstererek onları
eğittiği vurgulanmıştır.
CEVAP : A
Almanya'da yaşayan bir dostumun evindeyim. Dedi ki:
Komşum, emekli bir Alman, bahçesindeki yetiştirdiği
çileklerden getirdi. Geçenlerde ev turşumdan vermiştim
ona şaşırmıştı. Ne de olsa alışık olmadığı bir durum.
Bunları böyle böyle alıştırmalı yardımseverliğe. Neyse ki
benim komşum birilerine karşılıksız bir şeyler vermeye
alışıyor. Şimdilik hiç olmazsa bana...
Bu paragrafın başlığı ne olabilir ?
Metnin konusuna bağlı olarak metnin başlığı:
YARDIMSEVERLİK olabilir.
İnsanlar birbirine mektup yazmalı. Çünkü mektupta sesin tonu
belli olmaz. Çünkü mektup düşünülerek yazılır. Birdenbire
ağzımızdan kaçan kelimeleri hiçbir şey geri getiremez.
Söylediklerimizin üstü çizilemez. Çünkü söylediklerimiz
dinlenmeyebilir; sözümüz kesilir, içeriye o anda biri girer,
okunan mektup ise mutlaka tamamlanır.
Parçaya göre mektup yazmanın asıl nedeni nedir?
A) Dinlenilmeme olasılığının olması
B) Geri dönüşünün olmaması
C) Uzun sürede yazılması
D) Düşünülerek yazılması