Transcript ailenin sınav dönemindeki rolü

Çocuklarımıza
Sınav Döneminde ve
Meslek Seçiminde Nasıl
Yardımcı Olabiliriz?
 DERS ÇALIŞMA DAVRANIŞI VE AİLE
 a) Başarının Fiziksel Ön Şartları
 b) Ders Çalışma Motivasyonu ve Aile
 SINAV KAYGISI VE AİLE
 MESLEK SEÇİMİ VE AİLE
 ANNE-BABALARA SON SÖZ
DERS ÇALIŞMA DAVRANIŞI
 BAŞARININ FİZİKSEL ÖN ŞARTLARI
- Çalışma odası ve Masası
- Sandalye
- Posterler
- Bilgisayar, Müzik Seti, Televizyon ve İnternet
- Çalışma Köşesi
- Hedefler Çalışma Köşesine Asılmalı
Başarının Fiziksel Ön Koşulları
 Çalışma Odası:
- Çalışma odası özel olarak düzenlenmelidir
- Işık karşıdan gelmelidir
- Oda arada bir havalandırılmalı
- Çalışma odası düzenlemek mümkün değilse,
çalışma köşesi hazırlanmalıdır
 Sandalye:

Çalışma ortamı için en uygun olan sandalye
seçilmelidir
 Posterler:

Ders çalışırken,öğrencinin gözü önünde
dikkati dağıtabilecek, hayal dünyasına
sürükleyebilecek afiş ya da posterlerin
bulunması uygun değildir
 Bilgisayar, Müzik Seti, Televizyon ve İnternet
Gencin, çalışma odasındaki müzik seti,
televizyon ve internet gencin ders
çalışmasına engelliyor ise kullanımına
sınırlamalar getirilmelidir.
 Anne babanın sınırlamalar getirirken
mutlaka gençle konuşarak ve karşılıklı
anlayış içerisinde gerçekleştirmesi
gerekmektedir.

 Çalışma Köşesi:
 Eğer öğrencinin kendine ait bir çalışma odası
bulunmuyor ise, çalışma köşesi hazırlanabilir.
 Eğer çalışma köşesi daha farklı işlerde
kullanılıyorsa çalışmaya başlamadan önce
mutlaka bazı temel değişikliklerin yapılması
gerekmektedir.
 Çalışmaya başlamadan önce gerekli malzemeler
el altında bulundurulmalıdır.
 Çalışma masası sadece çalışma içindir.
 Hedefler Çalışma Odasına Asılmalı
DERS ÇALIŞMA MOTİVASYONU
VE AİLE
Çocuğunuzun Motivasyonunu Sağlamak İçin;
 Hedef gösterin
 Olumlu teşvikte
bulunun
 Kısa vadeli
ödüllendirme
 Uzun vadeli
ödüllendirme
 Takip
Motivasyonu Olumsuz Etkileyen
Tutumlar:
Var olan isteği yok etmeyin


•
Gencin başarısını başkaları ile kıyaslamayın
Gereğinden fazla “çalış” uyarısında bulunmayın
Üniversite sınavına hazırlanmak sadece ve sadece
gencin sorumluluğudur. Bu sorumluluk ne ailenin ne
de öğretmenindir. Aile bu sorumluluğu gencin yerine
üstlenmemelidir.

Çok yüksek hedef gösterme

Üniversiteyi kazanamamayı felaket olarak sunmayın
SINAV KAYGISI
 Kaygı Nedir?
Kişi tarafından tehlikeli olarak algılanıp
yorumlanan herhangi bir durum
karşısında doğal bir duygudur.
Hangi Durumlarda Kaygı Yaşarız?
 Herhangi bir sebeple olumlu ya da olumsuz değişiklik




yaşamak (iş değişikliği, emeklilik, işten çıkmak)
Çaresiz ve ümitsiz olduğunu hissetmek
Ulaşılması güç bir beklenti içinde olmak
Teknolojinin hızla gelişmesi, nüfus artışı, ekonomik
sıkıntılar gibi stresi artıran çevresel faktörler
Belirsizlik yaratan herhangi bir durum (sınav)
Çocuğunuzun Kaygı Yaşadığını
Anlamınızı Sağlayan Belirtiler
Fizyolojik Belirtiler








Kalp atışında hızlanma ve artış, çarpıntı
Hızlı nefes alıp verme
Terleme veya titreme
Dilin damağın kuruması
Mide ve bağırsak şikayetleri (ishal-kabızlık gibi)
Uyku ve yemek bozuklukları
Baş ağrısı
Devamlı yorgun hissetme
Psikolojik Belirtiler
 Aşırı gerginlik,sinirlilik hali
 Sizinle ve çevrenizdeki kişilerle iletişimde hemen parlama,








öfkelenme
Olumsuz olaylardan ve sonuçlardan kolay etkilenme
İçine kapanma
Dikkatini toplamakta güçlük (sınavda ve ders çalışırken)
Hayattan sıkılma
Güvensizlik
Gerçeklik hissinin kaybolması
Yalnız kalmaktan korkma
Sorunlarını hiç kimse ile paylaşamama
Davranışsal Belirtiler
 Kaçma (Ders çalışmayı
bırakma, sınavı yarıda
bırakma)
 Kaçınma (Ders çalışmayı
erteleme,sınava girmeme)
Kaygı Her Zaman Zararlı Mıdır?
Yüksek
Orta
Öğrencinin enerjisini kullanması,
dikkatini ve gücünü yapacağı işe
yönlendirmesi güçleşir
Öğrencinin fiziksel ve psikolojik
olarak yorgun olsa da ders
çalışmasını sağlayacak enerjiyi verir.
Sınav Kaygısı Yaşayan Öğrencinin
Bu Kaygıyı Yaşamasının Nedenleri:
 Genç kendisiyle ve sınavla ilgili olumsuz bir
değerlendirme içine girmiştir.
Kendisiyle İlgili Düşünce Yapısı:
kazanabilecek kadar zeki ve
çalışkan değilim”
 “Herkes benden daha fazla çalışıyor”
 “Başarılı olamayacağım”
 “Başkalarından daha başarılı
olmalıyım, ancak bu şekilde değerli
bir insan olurum”

“Sınavı
Sınavla İlgili Düşünce Yapısı:
“Bu sınav benim değerimi ve
yeteneklerimi belirleyecek”
 “Sınavda başarısız olursam çok
kötü bir hayat yaşacağım”
 “Bu sınav hayatta başarılı olmanın
tek yoludur”

 Her türlü olayı, olumsuz veya hatalı düşünceler
bakış açısından değerlendirmektedir.
Örneğin:
 “Deneme sınavında yanımda oturan öğrenci
sınavı benden önce bitirdi, ben ise çok
yetersizim”
 “Herkesin çözdüğü soru sayısı benimkinden
fazla, ben bu sınavı kazanamayacağım”
 “Deneme sınavından istediğim puanı
alamadım, zaten sınavlarda hep başarısız
oluyorum, sınavı kazanamayacağım”
ANNE-BABA OLARAK NELER
YAPILABİLİR?

Kaygı Bulaşıcı Bir Duygudur:
Kaygı oluşmasında öğrencinin yaşadığı
toplumsal koşullar etkilidir.Öğrenciden daha
fazla kaygı yaşayan anne-babalar farkında
olmadan çocuklarının da kaygılanmalarına
neden olabilirler.
Olumsuz Mesajlar Vermeyin:
Çocuğunuzun çalışma isteğini
arttırmak için kaygıyı
arttırıcı yaklaşımlardan
kaçının.
-
-
Bu kadar çalışmayla
kazanamazsın!
Bu kafayla gidersen zor
kazanırsın!
Amcanın oğlu üniversite
kazandı…bakalım sen ne
yapacaksın!
Teyzenin kızı hukuk
fakültesi kazandı,
havasından yanına
varılmıyor,aman bizi
mahcup etme!
Çocuğunuzun Sınırlarını Zorlamayın:
Kendi özlemlerinizle
çocuğunuz sınırları
arasında gerçekçi bir
denge kurun. Ancak
çocuğunuzun kapasitesi
yüz binlerce kişinin
girdiği bir sınavda
bu kadar yüksek başarı
yakalamak için yeterli
olmayabilir.

Öğrenci Sınavda Başarılı Olamazsa
Yaşayacağı Durumu Bir Ceza Gibi
Göstermeyin:
Çocuğunuz istediği üniversiteye giremezse, gideceği
okulu bir ceza gibi göstermeyin.
“Eğer kazanamazsan, falan okula gidersin.”
gibi sözler yapacağı işi sevmesine imkan bırakmaz. Bu
tür yaklaşımlar, çocuğun hayatı ve kendisini sevmesini
de engeller ve kendisine olan güveni de temelden
sarsar.
 Birbirinizi
Bağlılığın Amaç, Sınavın
Araç Olduğunu Unutmayın:
Çocuğunuzun ders çalışması ve sınavda
başarılı olması uğruna onunla ilişkilerinizi
tehlikeye atmayın. Eğer çocuğunuzla
ilişkileriniz iyi ve yumuşak ise, ölçülü miktarda
“çalış” uyarısı ile sorumluluklarını
hatırlatabilirsiniz.

Unutmayın! İyinin Düşmanı Mükemmeldir:
Sizin beklentileriniz; çocuğunuzun mükemmel
olması olabilir. Ancak bu iyiye sevinip mutlu
olmanıza engel olmamalıdır.
Anne-baba olarak gencin olumlu yanlarını
ön plana çıkartarak,olumsuz davranışlarında ise
onu kırmadan ve olumluya yönlendirecek
uyarılarda bulunmanız daha yararlı olacaktır.
Sınav Döneminde Nelere Dikkat
Etmeliyiz?
Sınava hazırlık aşamasında bazı davranışlarınızı gözden
geçirmeli, devamlı kullandığınız sözleri gerekirse
farklılaştırmalısınız. Bu sebeple sıraladığımız hususlara
özellikle dikkat etmeniz yararlı olacaktır.
 Çocuğunuzun söylediklerini duymak istemelisiniz.
 Çocuğunuzun duyguları sizinkinden ne kadar farklı
olursa olsun onun duygularını da kabul etmelisiniz.
 Sınav başarısını hayattaki tek amaç gibi göstererek
çocuğunuzda isteksizlik ve tedirginlik
yaratmamalısınız.
 Çalışmasını sağlamak için tehdit edici ve suçlayıcı
sözlerden kaçınmalısınız.
 Başkaları ile kıyaslanmak gençlerin en sevmedikleri
davranıştır. Doğru kıyaslama yapmalısınız.
 Paniğe kapılarak çocuğunuzu telaşlandırmamalısınız.
 Çocuğunuzu rahatlatan bir tavır sergileyip, sınavı sonucu ne
olursa olsun hep onun yanında olacağınızı hissettirmelisiniz.
 Onunla sınav dışında değişik konularda sohbet ederek
iletişiminizi güçlendirmelisiniz.
 Eski başarılarını hatırlatarak güven duygusunun gelişmesine
yardımcı olmalısınız.
 Salt öğüt vermek yerine alternatifler sunmaya
çalışmalı, çözüm yolları konusunda ona yardımda
bulunmalısınız.
 Çevrenizde duyduğunuz ve klasik olarak seçilen
mesleklerde diretmek yerine; onun yeteneklerine
uygun mutlu ve huzurlu olacağı mesleği seçmesine
fırsat vermelisiniz.
 Onun çalışmalarını takip etmeli ama bunu onu
telaşlandırmadan ve sıkmadan yapmalısınız.
 Bu dönemde gençler çabuk karar verir, çabuk karar
değiştirirler, sabırlı olmalısınız.
 Sorunlarında yanında olmalı ama sorunlarını kendisinin
çözmesi için cesaretlendirmelisiniz.
 Dershane ile devamlı işbirliği içinde olmalı,
gerektiğinde yardım almaktan çekinmemelisiniz.
 Planlı ve programlı yaşamak konusunda örnek olmaya
çalışmalısınız.
 Onların sınırlarını zorlamayıp, her öğrencinin bireysel
farklılıklarının olduğunu unutmamalısınız.
 “Kazanamazsan hepimiz yıkılırız,yüzümüzü kara
çıkartma, varımızı yoğumuzu verdik, muhakkak
kazanmalısın, bizleri mahcup etme” gibi sözlerden
özellikle kaçınmalısınız.
 Öğrencilerin çalışmaya ihtiyaçlarının olduğu kadar
dinlenmeye de ihtiyaçları vardır. Bu sebeple süre
olarak çok çalışmanın değil verimli çalışmanın önemli
olduğunu bilmeli ve gereksiz baskıdan uzak
durmalısınız.
MESLEK SEÇİMİ VE AİLE
 Anne-babalar bazen bilinçli bazen de farkında
olmadan gençlerin meslek seçimine müdahale
ediyorlar.
 Bu müdahaleler sonucunda istemediği eğitim
gördükleri okulu beklenen sürede bitiremedikleri gibi
mezun olduklarında farklı alanlarda çalışmak
istiyorlar.
MESLEKİ GELİŞİM SÜRECİNDE
AİLENİN ROLÜ NEDİR ?
Mesleki gelişim bir etkileşim sürecidir. Bu süreç;
 Bireyin kendi hakkında bildikleri ve düşündükleri,
 Bireysel (yetenek, ilgi, kişilik, fiziksel) özellikleri,
 Ailenin sosyo-ekonomik ve kültürel yapısı,
 Ailenin ve çevrenin mesleki değerleri,
 Gencin duygusal gelişimi,
 Okul deneyimleri bu süreci etkileyen ve aynı zamanda
belirleyen faktörlerdir.
 Çocuğunuzu tanımalısınız
 Meslekleri önyargısız bir biçimde ele almalı ve tanımalı,
çocuğunuzun da bu meslekleri aynı objektiflik içinde
tanınmasını sağlamalısınız
 Çocuğunuzun özellikleri ile mesleklerin özelliklerini
objektif olarak karşılaştırmalı ve uygunluğunu
araştırmalısınız
 Son kararı çocuğunuza bırakmalısınız
 Tüm bu araştırma ve bilgilendirmelerden sonra son söz
çocuğunuz tarafından verilmelidir. Unutmayın! Seçilecek
meslekle bir ömür boyu siz değil, çocuğunuz yaşayacaktır.
SAĞLIKLI MESLEK SEÇİMİNİ OLUMSUZ YÖNDE
ETKİLEYEN FAKTÖRLER
 “Ben





olamadım sen olacaksın”
“Komşunun çocuğu oldu
ama…”
“Bak kardeşin…”
“Ancak senin gibi bir tembel bu
mesleği seçer…”
“Üniversiteye gir gerisi kolay”
“İyi bir üniversiteye gir, hangi
bölüm olduğu önemli değil”
veya “Oturduğumuz ilin dışında
tercih de bulunma”
GENCİN DOĞRU MESLEK SEÇİMİNDE BULUNMASI İÇİN
ANNE BABANINI ŞU ŞEKİLDE DAVRANMASI GEREKİR:
 “Kararına ve sana güveniyorum”
 Bu tepki biçimi gencin, yaşama daha
güvenle bakmasını sağlayacaktır.
 Unutmayın ki günümüzde çocuğunun
yanında olmayı denemeyen birçok
anne-baba zaman içinde çocuklarıyla
ilişkilerinin koptuğunu görmektedir.
 Çocuğunuzun kendi istekleri ve yetenekleri
doğrultusunda seçim yapmasına izin veriniz.
GÖREV SIRASI ŞİMDİ ANNE BABALARDA...
 Şu andan itibaren başta veliler olmak üzere hemen
herkese önemli görevler düşüyor.
 Öğrencileri rahatlatmak için elimizden gelenin daha
fazlasını yapmalıyız.
 Hemen herkes rapor alıp evde ya da dershanede
ders çalışırken, siz birkaç günlük devamsızlığı bile
sorun etmeyin. Bırakın adaylar kendilerini nasıl
rahat hissediyorlarsa öyle davransınlar.
 Sınav yaklaştıkça stres ve yorgunluğun katlanarak
artacağını çok iyi biliyoruz. İşte bu yüzden öğrencilere
karşı her zamankinden çok daha fazla hoşgörülü
olmamız gerekiyor.
 Onları artık ne "hadi biraz daha ders çalış" diye
sıkboğaz edin ne de "aman şimdi stresin sırası mı" diye
heyecanlarını hafife alın.
 Adaylar şu günlerde çok hassaslar ve ne söylerseniz
hemen alınabilirler.
 Siz sevgili anne babalara düşen görev de onların sinir
katsayısını daha da artırmak değil, olabildiğince
düşürmek olmalıdır.