PLANOWANIE JAKO FUNKCJA ZARZĄDZANIA

Definicja planowania

Planowanie ustalanie celów i projektowanie sposobów realizacji przyszłych działań, oparty na identyfikacji i analizie obecnych oraz przewidywanych przyszłych warunków.

Plan optymalny, wystarczająco dobry projekt powadzenia przyszłych działań, wybrany spośród wielu alternatywnych możliwości, respektujących obecne i przyszłe warunki działania, czyli decyzją.

Ile? – potrzeby Kiedy? termin Czym? – zasoby Po co? cel Jak? technologia

wg kryterium: * przedział rzeczowy

(przedmiotowy)

PLANY

całościowe odcinkowe kompleksowe

* przedział czasowy

długookresowe średniookresowe krótkoterminowe

Zasady sporządzania planów

1. Zasada chronologicznej kolejności planowania i działania 2. Zasada hierarchiczności planowania 3. Zasada współdziałania kompetentnych podmiotów 4. Poparcie ze strony naczelnego kierownictwa 5. Zasada integracji planowania i kontroli 6. Zasada adekwatności planowania do aktualnych przewidywanych warunków

PROCEDURA PLANOWANIA

Identyfikacja i analiza aktualnych warunków wewnętrznych i zewnętrznych Prognoza i analiza przyszłych warunków wewnętrznych i zewnętrznych SYSTEM PLANÓW INSTYTUCJI

Cechy dobrych planów

• ambitne, ale wykonalne • racjonalne, oparte na wiedzy i doświadczeniu • elastyczne, dopuszczające możliwość zmian w trakcie realizacji • spójne, zgodne co do kierunków • operatywne, uruchamiające odpowiednie działania • kompletne, zawierające wszystkie, ale tylko istotne elementy • terminowe, zawierające horyzont czasu,na jaki są sporządzane • celowe, posiadające określony sposób działania • komunikatywne, zrozumiale sformułowane • odpowiednio długookresowe, stosownie do wagi problemu • odpowiednio szczegółowe oraz sprawne

PLANOWANIE STRATEGICZNE

1. Planowanie długookresowe, mające zasadniczo charakter jakościowy 2. Planowanie nadrzędne w stosunku do pozostałych planów instytucji 3. Planowanie, którego przedmiotem są problemy o największym znaczeniu dla przetrwania i rozwoju instytucji 4. Planowanie o charakterze kompleksowym, identyfikujące, analizujące i prognozujące wiele czynników oraz formułujące globalne cele instytucji

PROCEDURA PLANOWANIA STRATEGICZNEGO

System wartości i zapatrywania naczelnego kierownictwa Warunki otoczenia

TYPY PLANÓW STRATEGICZNYCH

poziom instytucji Strategie całościowe decyzja o dziedzinach działalności instytucji poziom rodzajów działalności Strategie rodzajów działalności decyzja o sposobach dążenia do konkurencyjności w poszczególnych dziedzinach poziom funkcjonalny Strategie funkcjonalne decyzja sposobie wspierania strategii rodzajów działalności na poziomie funkcjonalnym

PLANOWANIE OPERACYJNE

1. Planowanie średnio- i krótkookresowe, konkretyzujące plany strategiczne 2. Planowanie, którego przedmiotem są problemy specyficzne dla określonych aspektów działalności 3. Planowanie oparte na identyfikacji, analizie i prognozowaniu tych czynników, które są ważne dla określonego aspektu 4. Planowanie mające zasadniczo charakter ilościowy oraz w znacznym stopniu ustrukturyzowane 5. Planowanie, które w bardzo precyzyjny sposób ustala określone sposoby działania

programy np. roczny plan marketingowy

Systematyka planów

Plany strategiczne Plany operacyjne projekty np. harmonogram uruchomienia inwestycji budżety • rzeczowe np. rzeczowy plan zaopatrzenia • finansowe np. plan kosztów

OGÓLNE METODY PLANOWANIA I PROGNOZOWANIA

Metoda planowania - dobór określonych technik postępowania w procesie prognozowania i planowania oraz intensywność i kolejność ich stosowania

Grupy metod planowania metody zalgorytmizowane

stosowanie ścisłych, sformalizowanych technik ilościowych

metody heurystyczne -

mieszane stosowanie sformalizowanych technik ilościowych oraz metod jakościowych

metody jakościowe -

stosowanie jakościowych metod przetwarzania i interpretacji informacji

METODY PLANOWANIA STRATEGICZNEGO

Analiza silnych i słabych stron oraz szans i zagrożeń (SWOT)

1. Ustalenie kluczowych wewnętrznych i zewnętrznych czynników długookresowego powodzenia organizacji 2. Identyfikacja kluczowych czynników wewnętrznych (silne i słabe strony) 3. Identyfikacja kluczowych czynników zewnętrznych (szanse i zagrożenia) 4. Kojarzenie ze sobą czynników wewnętrznych i zewnętrznych, których kombinacja pozwala na przyjęcie celów kierunkowych

Metody pozycyjne (np. benchmarking)

1. Identyfikacja kluczowych wymiarów pozycji strategicznej danej organizacji.

2. Ustalenie pozycji strategicznej w każdym ze zidentyfikowanych, ważnych wymiarów oraz syntetyczna ocena ogólnej pozycji strategicznej danej organizacji.

3. Wyznaczenie wymiarów pozycji strategicznej wymagających usprawnienia oraz sformułowanie kierunkowych sposobów realizacji poprawy.

Metody portfelowe (np. metoda BCG)

1. Ustalenie wymiarów analizy portfela produktów 2. Ustalenie skali ocen perspektywicznej atrakcyjności produktów w każdym z wymiarów 3. Zbudowanie macierzy analizy portfela produktów 4. Interpretacja atrakcyjności poraz sformułowanie zaleceń strategicznych

Metody scenariuszowe

1. Ustalenie stałych trendów rozwojowych zachodzących w otoczeniu.

2. Ustalenie zmiennych czynników otoczenia oraz najbardziej prawdopodobnych kierunków ich rozwoju.

3. Ustalenie skończonej liczby przyszłych „scenariuszy rozwoju sytuacji”. Scenariusze te są kombinacją stałych oraz niepewnych trendów rozwojowych otoczenia.

4. Identyfikacja podstawowych zasobów i kompetencji organizacji.

5. Sformułowanie działań, które powinna podjąć dana organizacja (zbiór strategii)

Metody planowania strategicznego na poziomie rodzajów działalności

Zagrożenie ze strony produktów substytucyjnych Siła przetargowa dostawców

Konkurencja wewnątrz sektora

Siła przetargowa odbiorców Zagrożenie wynikające z możliwości wejścia do sektora nowych firm