Slide 1

PROJEKT

STRATEGII ROZWOJU WOJEWÓDZTWA
LUBELSKIEGO
NA LATA 2014 – 2020
Z PERSPEKTYWĄ DO 2030 R.

Krzysztof Hetman
Marszałek Województwa Lubelskiego

L U B L I N ,

2 9

m a j a

2 0 1 3

r .


Slide 2

Wprowadzenie

 Wiemy, że województwo lubelskie zaliczane jest do
biedniejszych regionów europejskich.
 Wyzwaniem samorządu województwa jest zdecydowana
zmiana tej sytuacji
• zmiana niekorzystnego wizerunku
• wyprowadzenie regionu ze strefy spadkowej w kierunku
stabilnego środka regionów Polski i Unii Europejskiej.
 Mamy szansę na osiągnięcie takiego celu pod warunkiem:
• prowadzenia mądrej i długofalowej polityki rozwoju,
• wykorzystania posiadanych atutów regionu,
• efektywnego wykorzystania unijnych funduszy.

2


Slide 3

Wprowadzenie

Najbliższa perspektywa programowa stwarza regionowi
nowe szanse rozwojowe, wynika to z przyjętego pakietu
dokumentów strategicznych na poziomie:
- europejskim
- krajowym

3


Slide 4

Wspólna Polityka Rolna Pakiet rozporządzeń
oraz Polityka Rybacka dla Polityki Spójności

Strategia UE: Europa 2020. Strategia na rzecz
inteligentnego i zrównoważonego rozwoju
sprzyjającego włączeniu społecznemu

Otoczenie Strategii
- zapisy dokumentów strategicznych

Dokument przyjęty

Dok. w trakcie
oprac./aktualizacji

4


Slide 5

Projekt SRWL
na lata 2014 – 2020 (z perspektywą do 2030 r.)
Strategia:
 nie jest programem wydawania pieniędzy,
 jest natomiast podstawą do:
• projektowania i realizacji polityki rozwoju,
• budowania programów,
 proponuje:
• cele działania,
• wskazuje zasoby niezbędne do ich osiągania,
• określa warunki i możliwości ich realizacji,
 jest narzędziem zarządzania regionem.

5


Slide 6

Strategia w nowej perspektywy

 Przyjmuje nowy horyzont czasowy do roku 2020 z silnym
akcentem na perspektywę do 2030.
 Jest zorientowana na konkretne rezultaty i efekty.
 Przyjmuje podejście z wyrównawczego na politykę
zorientowaną prorozwojowo.
 Opiera się na terytorializacji polityki rozwojowej (OSI, OF).
 Wieloszczeblowe zarządzanie - mobilizowanie
regionalnych i lokalnych inicjatyw.
 Podejście zintegrowanie.

6


Slide 7

Założenia Strategii
- podejście zintegrowane

Strategia Rozwoju Województwa
 jest kluczowym dokumentem
programowym regionu,
 jest dokumentem wiodącym
dla innych dokumentów jak
np.:
• RSI,
• PZPWL,
• RPO,
• inne programy.

PZPW

Inne
programy
i
strategie

RSI

SRWL
RPO

7


Slide 8

Założenia Strategii
- podejście zintegrowane

SRWL

- dokument kierunkowy

PZPWL

RSI

RPO i inne programy
8


Slide 9

Diagnoza
- główne wnioski

Strategia zakłada przezwyciężanie najważniejszych ograniczeń
rozwojowych, którymi są:



Niekorzystna struktura społeczno-zawodowa
• wysoki udział mało wydajnego rolnictwa,
• najniższe w Polsce PKB na mieszkańca,
• niedobór wysokiej jakości miejsc pracy,
• nasilona emigracja młodych, wykształconych osób.



Położenie w obszarze niskiego rozwoju
• słabe skomunikowanie z lepiej rozwiniętym otoczeniem
krajowym i z zagranicą,
• niewystarczająca infrastruktura integrująca przestrzeń
regionu.

9


Slide 10

Diagnoza
- główne wnioski

Przezwyciężanie ograniczeń będzie wspomagane najważniejszymi
potencjałami:



relatywnie dużym znaczeniem Lublina jako:
• ośrodka akademickiego, naukowego i kulturalnego,
• głównego polskiego ośrodka w kontaktach ze wschodem,



potencjałem naukowym i akademickim, a także gospodarczym
kilku innych ośrodków subregionalnych,



względnie bogatym wyposażeniem w czynniki naturalne
• zasoby energetyczne,
• przyrodnicze warunki dla rozwoju rolnictwa,
• walory krajobrazu, które – wraz z dziedzictwem kulturowym
– mogą służyć do rozwijania turystyki.

10


Slide 11

Podstawowe wyzwanie
- przełamywanie niedorozwoju

 Przeciwdziałanie negatywnym tendencjom demograficznym.
 Mądre, efektywne wykorzystanie zasobów ludzkich, m.in.
przeciwdziałanie „drenażowi mózgów”.
 Przyspieszenie zmian strukturalnych, m.in.:






wsparcie rozwoju sektorów o wysokiej produktywności
(zaawansowanych technologicznie i usług wiedzy),
wsparcie rozwoju firm i przedsiębiorczości,
podnoszenie poziomu kwalifikacji dla potrzeb regionu,
zwiększanie dostępności komunikacyjnej ośrodków wzrostu –
dla uzyskania spójności funkcjonalnej (zewnętrznej i
wewnętrznej).

11


Slide 12

Cele na najbliższą perspektywę

1 CEL STRATEGICZNY

• Wzmacnianie urbanizacji regionu

2 CEL STRATEGICZNY

• Restrukturyzacja rolnictwa oraz rozwój obszarów
wiejskich

3 CEL STRATEGICZNY

• Selektywne zwiększanie potencjału wiedzy, kwalifikacji,
zaawansowania technologicznego, przedsiębiorczości i
innowacyjności regionu

4 CEL STRATEGICZNY

• Funkcjonalna, przestrzenna, społeczna i kulturowa
integracja regionu

12


Slide 13

Cele na najbliższą perspektywę
CELE STRATEGICZNE

1. Wzmacnianie urbanizacji
regionu

2. Restrukturyzacja
rolnictwa oraz rozwój
obszarów wiejskich

3. Selektywne zwiększanie
potencjału wiedzy, kwalifikacji,
zaawansowanie
technologicznego,
przedsiębiorczości i
innowacyjności regionu

4. Funkcjonalna,
przestrzenna społeczna i
kulturowa integracja
regionu

CELE OPERACYJNE

1.1. Rozwijanie funkcji
metropolitalnych Lublina

2.1. Poprawa warunków dla wzrostu
konkurencyjności i towarowości
gospodarstw

3.1. Wspieranie najbardziej
perspektywicznych kierunków badań
i ich komercjalizacji

4.1. Poprawa wewnętrznego
skomunikowania regionu

1.2. Wspieranie
ponadlokalnych funkcji miast

2.2. Rozwój przetwórstwa rolnospożywczego

3.2. Wspieranie kierunków
kształcenia na poziomie wyższym
szczególnie istotnych dla przyszłego
rynku pracy regionu oraz mających
unikatowe znaczenie w skali
ponadregionalnej

4.2. Wspieranie włączenia
społecznego

1.3. Poprawa skomunikowania
Lublina z obszarami
metropolitalnymi Polski i
zagranicy

2.3. Wzmocnienie doradztwa
rolniczego oraz promowanie i
wspieranie inicjatyw współpracy
rolników i mieszkańców wsi
2.4. Wspieranie przedsiębiorczości
na wsi i tworzenia pozarolniczych
miejsc pracy na obszarach wiejskich
2.5. Wyposażanie obszarów
wiejskich w infrastrukturę
transportową, komunalną,
energetyczną

3.3 Stworzenie systemu wsparcia,
naukowego, eksperckiego i
wdrożeniowego na rzecz rozwoju
wybranych sektorów gospodarki
3.4. Rozwijanie systemu kształcenia
dostosowanego do specyfiki regionu
3.5. Wspieranie małych i średnich
przedsiębiorstw

3.6. Rozwój społeczeństwa
informacyjnego

4.3. Wzmacnianie społecznej
tożsamości regionalnej i rozwijanie
więzi i współpracy
wewnątrzregionalnej
4.4. Przełamywanie niekorzystnych
efektów przygranicznego położenia
regionu
4.5. Racjonalne i efektywne
wykorzystywanie zasobów przyrody
dla potrzeb gospodarczych i
rekreacyjnych, przy zachowaniu i
ochronie walorów środowiska
przyrodniczego

13


Slide 14

Obszary Strategicznej Interwencji

 Stanowią wyznacznik obszarów:
 o szczególnych potencjałach rozwojowych,
 problemowych o znaczeniu priorytetowym.
 Zaklasyfikowanie określonych jednostek do OSI preferuje
je w zakresie realizacji określonych typów działań,
- nie wyklucza to w żaden sposób możliwości wsparcia
sąsiednich obszarów.
 Udział taki będzie możliwy w przypadku uzasadnionej
współpracy dla rozwiązywania wspólnych problemów,
występujących na obszarach włączonych do OSI.

14


Slide 15

Obszary Strategicznej Interwencji
Wyróżnionych zostało 7 propozycji OSI:

1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.

Lublin wraz z obszarem funkcjonalnym
Obszary funkcjonalne miast
subregionalnych
Obszary przygraniczne
Obszary gospodarczego wykorzystania
walorów przyrodniczych i kulturowych
Obszary potencjalnej eksploatacji złóż
kopalin
Obszary ochrony i kształtowania
zasobów wodnych
Nowoczesna wieś

15


Slide 16

Obszary Strategicznej Interwencji
1. Lublin wraz z obszarem funkcjonalnym

Kryteria delimitacji: delimitacja granic w PZP WL
Interwencja powinna obejmować działania mające na
celu zwiększenie: zewnętrznej kolejowej i drogowej
dostępności komunikacyjnej na kierunkach powiązań z
Warszawą, Łodzią (Radomiem), Krakowem (Kielcami),
Białymstokiem, wewnątrzregionalnej dostępności
komunikacyjnej stolicy regionu z innymi miastami
województwa oraz w obrębie kształtującego się LOM.
Ponadto, interwencja powinna mieć na celu wspieranie
działań na rzecz podnoszenia konkurencyjności,
usprawnienie i integrację systemów gospodarki
komunalnej, rozwój instytucji nauki i kultury, rozwój i
promocję turystyki, kompleksową rewitalizację oraz
wspieranie rozwiązań integrujących przestrzeń w
zakresie zagospodarowania przestrzennego

16


Slide 17

Obszary Strategicznej Interwencji
2. Obszary funkcjonalne miast subregionalnych
Kryteria delimitacji: delimitacja granic w PZP WL.
Obszary funkcjonalne obejmują miasta i gminy wiejskie
położone w bezpośrednim sąsiedztwie tych ośrodków.
Interwencja powinna służyć wzmocnieniu
zróżnicowanych funkcji ponadlokalnych
i wykorzystaniu wewnętrznego potencjału, rozbudowie
wewnętrznych i zewnętrznych powiązań funkcjonalnych,
w tym powiązań komunikacyjnych (np. poprzez rozwój
systemu niskoemisyjnego transportu miejskiego),
kompleksowej rewitalizacji oraz zwiększeniu i poprawie
dostępności do podstawowych usług publicznych.

17


Slide 18

Obszary Strategicznej Interwencji
3. Obszary przygraniczne

Kryteria delimitacji: delimitacja granic OF w PZP WL oraz
granice administracyjne powiatów bezpośrednio
sąsiadujących z granicą.
Interwencja powinna obejmować działania zmierzające
do wykorzystania potencjału obszaru przygranicznego
dla tworzenia warunków wzrostu społecznogospodarczego, przywrócenia miastom funkcji
społecznych i gospodarczych z jednoczesnym
wsparciem zasobów ludzkich i przedsiębiorczości,
uruchomienia nowych i rozbudowy istniejących przejść
granicznych (w tym lokalnych), w szczególności tam,
gdzie nastąpiłoby odtworzenie istniejących niegdyś
powiązań komunikacyjnych oraz utworzenia przejść
sezonowych (turystycznych) położonych po obu
stronach granicy z dopuszczeniem ruchu pieszego.

18


Slide 19

Obszary Strategicznej Interwencji
4. Obszary gospodarczego wykorzystania walorów przyrodniczych i
kulturowych

Kryteria delimitacji: delimitacja granic w PZP WL
Obszary o bardzo wysokich walorach przyrodniczych i
krajobrazowo-kulturowych,
Interwencja powinna obejmować działania zmierzające do
wykorzystania potencjału obszarów cennych
przyrodniczo i kulturowo dla tworzenia warunków
wzrostu społeczno-gospodarczego tych obszarów oraz
określenia charakteru i natężenia funkcji turystycznej,
aby nie powodowała ona dewaloryzacji lub zniszczenia
walorów i zasobów przyrodniczych. Ponadto, interwencja
powinna obejmować takie działania jak: rozwój
infrastruktury transportowej, poprawa dostępu do usług
społecznych, poprawa warunków fitosanitarnych,
wsparcie zasobów ludzkich i przedsiębiorczości.

19


Slide 20

Obszary Strategicznej Interwencji
5. Obszary potencjalnej eksploatacji złóż kopalin
Kryteria delimitacji: delimitacja granic w PZP WL.
 Obszary rozpoznanych złóż węgla kamiennego
wyznaczone według granic administracyjnych gmin.
 Obejmuje istniejący zespół kopalni Bogdanka,
Stefanów wraz zapleczem badawczo-rozwojowym,
udokumentowane złoża węgla kamiennego oraz
rezerwę terenów pod budowę elektrowni
Interwencja powinna obejmować: budowę niezbędnej
infrastruktury technicznej, a także budowy obiektów i
urządzeń służących do przesyłu energii do krajowego
systemu energetycznego z projektowanej elektrowni
konwencjonalnej oraz ze źródeł rozproszonych (OZE),
działania na rzecz rekultywacji terenów
poeksploatacyjnych na funkcje o znaczeniu
regionalnym (gospodarka wodna, turystyka, sport i
rekreacja)

20


Slide 21

Obszary Strategicznej Interwencji
6. Obszary ochrony i kształtowania zasobów wodnych

Kryteria delimitacji: delimitacja granic w PZP WL.
 Obszar oddziaływania KWK wraz ze zbiornikiem
Oleśniki
 Doliny rzek: Wisły, Bugu, Wieprza
Interwencja powinna obejmować działania mające na celu
poprawę bezpieczeństwa poprzez eliminowanie zagrożeń
powodziowych oraz będzie służyć zrównoważonemu
rozwojowi funkcji ochronnych i gospodarczych na
obszarach o różnym stanie zainwestowania i statusie
ochrony przyrody i krajobrazu (korytarze ekologiczne o
randze europejskiej i krajowej); rozwiązanie problemów
konfliktowych narosłych w wyniku degradacji
technicznej urządzeń przeciwpowodziowych i
melioracyjnych, niedoboru zbiorników, jak też
niedoinwestowania gospodarki komunalnej

21


Slide 22

Obszary Strategicznej Interwencji
7. Nowoczesna wieś

Kryteria delimitacji: delimitacja granic w PZP WL.
 Obszary o najwyższej jakości rolniczej przestrzeni
produkcyjnej;
 obszary dużej koncentracji gospodarstw hodowlanych i
wysokim udziale trwałych użytków zielonych w strukturze
użytków rolnych;
 obszary dużej koncentracji gospodarstw rybackich.

Interwencja powinna obejmować działania mające na
celu wsparcie inicjatyw na rzecz edukacji i podnoszenia
kompetencji rolników, wsparcie tworzenia i rozwoju
rynków hurtowych produktów rolnych, wsparcie rozwoju
grup producenckich, wsparcie rozwoju zakładów
przetwórstwa, zakładów branży mięsnej i mleczarskiej,
wsparcie rozwoju infrastruktury gospodarki rybackiej,
uzupełnienie sieci dróg i wyposażenia w infrastrukturę
komunalną, rozbudowę i modernizację infrastruktury
energetycznej

22


Slide 23

Spojrzenie w przyszłość

Pozycja rozwojowa, zdiagnozowane w Strategii problemy i
prognozy zakładają radykalną zmianę w podejściu do
polityki rozwoju polegającą m.in. na:
 selektywnej koncentracji działań, tak aby uzyskać „efekt
przełomowy”,
 stworzeniu dużej elastyczności w wyborze projektów
umożliwiającej pozyskanie jak największej wielkości
środków zewnętrznych,
 dążeniu do uzyskania „efektów mnożnikowych”.

23


Slide 24

Podsumowanie

 Z zarysowanej obecnej i przyszłej sytuacji regionu wynika, że
przed województwem lubelskim stoją konkretne wyzwania
rozwojowe.
 Ich realizacja powinna zmierzać do poprawy miejsca, jakie
region zajmuje na mapie polskich województw pod względem
poziomu rozwoju gospodarczego oraz jakości życia ludności.
 Poprawa wskaźników w tym zakresie będzie miernikiem
skuteczności realizacji Strategii.
 Osiągniecie stanu pożądanego, zarysowanego w wizji, będzie
wymagało znacznego wysiłku zarówno samorządu
województwa oraz jak największej liczby podmiotów
zainteresowanych realizacją Strategii

24


Slide 25

Dziękuję za uwagę

L U B L I N ,

2 9

m a j a

2 0 1 3

r .