Transcript Causes of deathsJuly2011

สัดส่วนการตายด้วย “ไม่ทราบสาเหตุ”
THAILAND
HAITI
HONDURAS
DOMINICAN
REPUBLIC
EL SAVADOR
SURINAME
SRI LANKA
BRAZIL
EGYPT
NICARAGUA
VENEZUELA
SOUTH AFRICA
ECUADOR
YUGOSLAVIA
PANAMA
ALBANIA
SEYCHELLES
GUATEMALA
PERU
BAHRAIN
REPUBLIC OF
KOREA
PORTUGAL
MAURITIUS
JAMAICA
TFYR Macedonia
COLOMBIA
PHILIPPINES
FRANCE
0
0
0.2
0.1
Evidence and Information for Policy
0.3
0.2
0.4
0.5
0.3
0.4
WHO 1999
0.5
ประโยชน์ ของข้ อมูลการตาย
วิเคราะห์ และคาดประมาณประชากร - ทาตาราง
ชีพ และ อายุคาดเฉลีย่ DALYs (Disability
Adjusted Life Years)
แสดงปัญหาสุ ขภาพในระดับประเทศและพืน้ ที่
กาหนดนโยบายและวางแผนงาน จัดสรร
ทรัพยากรอย่ างถูกต้ องตรงกับปัญหาทีแ่ ท้จริง
คำจำกัดควำม - สำเหตุกำรตำย
UNDERLYING CAUSES OF DEATHS
โรคแรกที่เกิดขึ้ น อันทำให้เกิดโรคแทรกซ้อนอื่นๆ
ตำมต่อเนือ่ งกันมำ จนนำไปสู่กำรเสียชีวิต
ในกรณี กำรบำดเจ็ บ สำเหตุกำรตำย คือ เหตุกำรณ์ที่
เกิดขึ้ นอันทำให้เกิดกำรบำดเจ็ บ เช่น อุบตั ิเหตุตก
จำกทีส่ ูง, ฆำตกรรมโดยอำวุธปื น, หรือขับมอเตอร์ไซด์
ชนรถยนต์
รูปแบบกำรตำย (MODE
OF DEATH)
 คำที่แสดงว่ำ อวัยวะสำคัญหยุดทำงำน
เกิดขึ้ นก่อนเสียชีวิตไม่นำน
หัวใจล้มเหลว, หำยใจล้มเหลว
ระบบไหลเวียนโลหิตล้มเหลว
สมองหยุดทำงำน
หัวใจหยุดเต้น
คนไทยตายปี ละ 400,000
ตายใน + นอก รพ.
เหตุธรรมชำติ
 เจ็ บป่ วย
- ประวัติกำรป่ วย
กำรรักษำ รพ.
วินิจฉัยโดยแพทย์
- สอบสวนโดย
เจ้ำหน้ำทีส่ ำธำรณสุข
ผิดธรรมชำติ
ไม่ทรำบสำเหตุ
(Suicide, Homicide, Accident, Animal,
Disaster)
ต้องปฏิบตั ิตำม พรบ. ชันสูตรพลิกศพ
ออกชันสูตรพลิกศพ
ลงสำเหตุกำรตำยอย่ำง
ถูกต้อง (ระบบ ICD-10)
เอกสำรรับรองกำรตำย
มรณบัตร
เสี ยชีวติ นอกสถานพยาบาล 50%
เฉพาะตายตามธรรมชาติ
แจ้ งตาย
เสี ยชีวติ ทีโ่ รงพยาบาล 30%
และตายผิดธรรมชาติ
หนังสื อรับรองการตาย (ทร. 4/1ใหม่ )
+รายงานชันสู ตรพลิกศพ
กานัน, ผู้ใหญ่ บ้าน / เทศบาล
ใบรับแจ้ งการตาย (ทร. 4 ตอนหน้ าใหม่ )
ทีว่ ่ าการอาเภอ
มรณบัตร
แผนกเวชระเบียน
ค้ นประวัติในโรงพยาบาล
รพ.สต./รพ.ในพืน้ ที่
ซักประวัติ/หาข้ อมูล
ใบรับแจ้ งการตาย (ทร.4 ตอนหน้ าใหม่ )
ขั้นตอนการแจ้ งตาย
ทีว่ ่ าการอาเภอ
มรณบัตร
ทำรำยงำนกำรตำย
พยาบาล เวร
ซักประวัติ
แพทย์ เวร
วินิจฉัยสาเหตุการตาย
เอกสำรรับรองกำรตำย
 หนังสื อรับรองการตาย ท.ร. 4/1 สาหรับ
การตายในสถานพยาบาล
 ใบรับแจ้ งการตาย ท.ร. 4 ตอนหน้ า สาหรับ
การตายนอกสถานพยาบาล
แบบฟอร์ ม ทร.4 ตอนหน้ า และ ทร.4/1
ในส่ วนของการวินิจฉัยสาเหตุการตาย
2.3 โรคทีเ่ ป็ นสาเหตุการตายเขียนเป็ นภาษาอังกฤษตัวพิมพ์ ใหญ่ (CAPITAL LETTER)
a) ……... …... ……... …... ……... …… (due to) ระยะเวลาทีเ่ ป็ น…….
b) ……... …... ……... …... ………….. (due to) ระยะเวลาที่เป็ น…….
c) ……... …... ……... …... ……... …… (due to) ระยะเวลาที่เป็ น…….
d) ……... …... ……... …... ……... ……
ระยะเวลาทีเ่ ป็ น…….
2.4 โรคหรือภาวะอืน่ ทีเ่ ป็ นเหตุหนุน ……………….
2.5 โรคหรือภาวะทีใ่ ห้ เจ้ าหน้ าที่ทะเบียนราษฎร คัดลอกลงในช่ อง “สาเหตุการตาย” ในมรณ
บัตร (ให้ เขียนเพียงโรคหรือภาวะเดียวเท่ านั้น โดยเขียนเป็ นภาษาไทย)………….
2.6 หากผู้เสี ยชีวติ เป็ นสตรี
ไม่ ต้ังครรภ์
กาลังตั้งครรภ์ …สั ปดาห์
สิ้นสุ ดการตั้งครรภ์ ไม่ เกิน 6 สั ปดาห์
ไม่ ทราบ
ขณะเสี ยชีวติ เพิง่
แบบฟอร์ ม ทร.4 ตอนหน้ า และ ทร.4/1
ในส่ วนของการวินิจฉัยสาเหตุการตาย
หลักการเขียนเอกสารรับรองการตาย
1. งดการใช้ คาแสดงรู ปแบบการตาย
2. เขียนโรคต่ าง ๆ ย้ อนจากเหตุการณ์ ล่าสุ ด
กลับไปยังเหตุการณ์ ในอดีตจนถึงสาเหตุการตาย
3. บันทึกสาเหตุการตายในบรรทัดล่ างสุ ด
หัวรถจักร
สำเหตุ
กำรตำย
รู ปแบบ
กำรตำย
1
2
ตัวอย่างที่ 1 - วิธเี ขียนหนังสือรับรองการตาย
 (a) ASPIRATION PNEUMONIA 7 Ds
 (b) CRYPTOCOCCAL MENINGITIS 17 Ds
 (c) PULMONARY TUBERCULOSIS 17 Ds
 (d) HIV INFECTION 7 Yrs
2.5 สาเหตุการตายคือ ติดเชื้อเอชไอวี หรือ ภูมคิ ุ้มกันบกพร่ อง
6
ตัวอย่างที่ 2 - วิธเี ขียนหนังสือรับรองการตาย
(a) BRONCHOPNEUMONIA 7 Ds
(b) METASTASIS CARCINOMA OF BOTH
FRONTAL LOBES 4 Wks
(c) CARCINOMA OF RIGHT BREAST 4 Ys
2.5 สำเหตุกำรตำยคือ มะเร็ งเต้ ำนมข้ ำงขวำ
Pedestrian
hit by Pickup
3
ตัวอย่างที่ 3 - วิธเี ขียนหนังสือรับรองการตาย
(a) SEPTIC SHOCK
2 Ds
(b) URINARY TRACT INFECTION 7 Ds
(c)INTRACEREBRAL HAEMORRAGE
30D
(d) PEDESTRIAN HIT BY PICK-UP 30 Ds
2.5 สำเหตุกำรตำยคือ เดินข้ ำมถนนถูกปิ คอัพชน
4
5
ข้ อยกเว้ นในการลงสาเหตุการตาย
1. ถึงแม้ เราทราบแน่ ชัดว่ าโรคติดเชื้อหรือปรสิ ตบาง
ชนิดเป็ นสาเหตุของโรคมะเร็งบางอย่ าง เช่ น พยาธิ
ใบไม้ ในตับ เป็ นสาเหตุของมะเร็งท่ อนา้ ดี,ตับ ให้ ลง
สาเหตุตายเป็ นโรคมะเร็ง ยกเว้ น HIV ที่ทาให้ เกิด
Kaposi’s Sarcoma ให้ สาเหตุการตายเป็ น HIV
INFECTION
ข้ อยกเว้ นในการลงสาเหตุการตาย
2. วัณโรคของระบบประสาทหรือวัณโรค
อวัยวะอืน่ ร่ วมกับวัณโรคปอดให้ ลง
สาเหตุการตายเป็ นวัณโรคปอด ยกเว้ น
ทราบแน่ ชัดว่ าเป็ นมาก่ อนวัณโรคปอด
3. ถ้ าบาดเจ็บเล็กน้ อย เช่ น แผลถลอก ฟกช้า
ห้ อเลือด แมลงไม่ มีพษิ กัด first degree burn
เกิดการติดเชื้อในกระแสโลหิต (septicemia)
ให้ ลงสาเหตุการตายเป็ น SEPTICEMIA ไม่
ลงสาเหตุของการบาดเจ็บเล็กน้ อย แต่ ถ้า
บาดเจ็บมากกว่ านั้นให้ ลงสาเหตุการบาดเจ็บ
เป็ นสาเหตุการตาย
4. ไม่ ลงสาเหตุการตายว่ าจากการสู บบุหรี่ ถึงแม้
จะเป็ นสาเหตุให้ เกิดมะเร็งปอดและหลอดลม
โรคหัวใจขาดเลือด ถุงลมโป่ งพอง หรือโรคปอด
เรื้อรัง เช่ นเดียวกับไม่ ลงสาเหตุการตายว่ าดืม่
สุ รา ในผู้ทตี่ ายจากตับแข็งเพราะสุ รา
5. ไม่ ลงอัมพาต เป็ นสาเหตุการตายถ้ าทราบ
สาเหตุของอัมพาต
6. ไม่ ลงความดันโลหิตสู งเป็ นสาเหตุการตาย ถ้ ามีความผิดปกติ
บางอย่ างร่ วมด้ วย (ให้ ลงสาเหตุทรี่ ุนแรงทีส่ ุ ดในกลุ่มโรคเดียวกัน)
- ควรลงเป็ นโรคหัวใจจากความดันโลหิตสู ง ถ้ าหัวใจผิดปกติหรือ
มี Heart failure
- ควรลงเป็ นโรคไตจากความดันโลหิตสู ง ถ้ าไตผิดปกติ เช่ น ไต
วาย ไตหดเล็กลง
- ควรลงเป็ นโรคหัวใจและไต จากความดันโลหิตสู ง ถ้ าทั้งหัวใจ
และไตผิดปกติ
- ควรลงเป็ นโรคหัวใจขาดเลือดถ้ ามี Ischeamic heart disease
- ควรลงเป็ นเส้ นเลือดสมองแตกหรือตีบตัน ถ้ ามี CVA
7. ลงสาเหตุการตายเป็ นโรคหัวใจขาด
เลือด ถ้ าพบ Ischeamic heart disease
ใน / ร่ วมกับ โรคหัวใจจากความดัน
โลหิตสูง โรคไตจากความดันโลหิตสูง
Essential hypertension หรือหลาย
โรคพร้ อมกัน (เลือกโรคทีร่ ุ นแรง)
8. ไม่ ลงสาเหตุการตายเป็ น
Atherosclerosis ซึ่งเป็ นสาเหตุของ
หลายโรคแต่ ลงชื่อโรคไปเลย เช่ น
ความดันโลหิตสูง หัวใจขาดเลือด
กล้ ามเนือ้ หัวใจอักเสบ CVA
9. ไม่ ลงสาเหตุการตายเป็ น ไข้ หวัด
(Common cold) หรือทางเดินหายใจ
ส่ วนต้ นอักเสบเฉียบพลันถึงแม้ จะ
เป็ นเหตุนาของหลายโรค แต่ ลงชื่อโรค
ไปเลย เช่ น เยือ่ ห้ ุมสมองอักเสบ ฝี
ในสมอง หูนา้ หนวก
10.ไม่ ลงลักษณะของการบาดเจ็บหรือ
เป็ นพิษทีเ่ กิดจากสาเหตุภายนอกเป็ น
สาเหตุการตาย แต่ ให้ ลงสาเหตุของการ
บาดเจ็บหรือเป็ นพิษนั้น เช่ น ลงสาเหตุ
ตายเป็ น ฆ่ าตัวตายโดยกระโดดจากที่สูง
ไม่ ลงว่ าตายจากกะโหลกศีรษะแตก
สมองฉีกขาด
11. ถ้ ามีบาดแผลจากอะไรก็ตามแล้ วเป็ น
บาดทะยักตาย ให้ ลงสาเหตุตายเป็ น
บาดทะยัก
12. ถ้ าเป็ นลมชัก (Epilepsy) แล้ วทาให้
เกิดอุบัตเิ หตุ ให้ ลงสาเหตุตายเป็ นโรค
ลมชัก
ศูนย์ ประสานงานการพัฒนาระบบข้ อมูลการตาย
ติดต่ อ
สานักนโยบายและยุทธศาสตร์ ส่ วนข้ อมูลฯ
คุณอรพิน ทรัพย์ ล้น หรือ คุณชูจติ ร นาชีวะ โทร 02-590 1491
086-8814151
หากต้ องการปรึกษาเรื่องการลงสาเหตุการตาย โทรติดต่ อ
พ.ญ.จันทร์ เพ็ญ ชู ประภาวรรณ
มือถือ 081 8273634