Transcript عوامل موثر در بهینه سازی مصرف انرژی (مبحث 19)

‫تاسیسات مکانیکی و برقی‬
‫دکتر رجبی‬
‫منبع و فصل های مصوب‪:‬‬
‫مشخصات فني عمومي تاسيسات مكانيكي ساختمان نشريه‬
‫شماره ‪ 1-128‬تا ‪6-128‬‬
‫نقشه کش ی تأسیسات مکانیکی ساختمان‬
‫مبحث ‪13،14،15،16،17‬و ‪19‬مقررات ملی ساختمان‬
‫فصل بندی مباحث‬
‫‪-‬بخش اول ‪ :‬مفاهیم اولیه‬
‫بخش دوم ‪ :‬تاسیسات مکانیکی‬‫‪-‬بخش سوم ‪ :‬تاسیسات برقی‬
‫نحوه تخصیص نمرات‬
‫الف) پروژه‬
‫‪ 6‬نمره‬
‫فصل اول‪ :‬مفاهیم اولیه گرمایش و سرمایش‬
‫‪ ‬تاسیسات قلب ساختمان و تامین کننده شرایط آسایش و آرامش‬
‫‪ ‬شرایط آسایش تابع دما‪ ،‬رطوبت‪ ،‬جریان هوا‪ ،‬کیفیت هوا‪ ،‬تشعشعات گرمایی‬
‫‬‫‬‫‬‫‬‫‬‫‬‫‬‫‬‫‬‫‬‫‪-‬‬
‫دما‬
‫شرایط تعادل حرارتی‪ :‬شرایطی که احساس گرما از تلفیق دما‪ ،‬رطوبت و جریان هوا نتیجه بشود‬
‫دمای موثر‪ :‬دما در شرایط تعادل حرارتی‬
‫عوامل در تعیین دمای موثر‪:‬‬
‫اختالف آب و هوا و اختالف فصول‬
‫مدت اقامت‬
‫سن و جنسیت‬
‫تاثیرات ورود و خروج ناگهانی‬
‫حرارت تشعش ی‬
‫جمعیت‬
‫میزان فعالیت‬
‫فصل اول‪ :‬مفاهیم اولیه گرمایش و سرمایش‬
‫‪ ‬مشخصات هوا‬
‫ حالت اشباع‬‫ دمای خشک‪ :‬دمای هوا در حالت عادی‬‫ دمای مرطوب‪ :‬نشان دهنده توان تبخیری رطوبت از هوا‬‫می باشد‪ .‬این دما معموال توسط دماسنج جیوهای که با دستمال‬
‫مرطوب پوشانده شده باشد اندازه گیری می شود‬
‫ دمای نقطه شبنم دمایی که رطوبت موجو در هوا شروع به تشکیل قطرات ریز آب می نماید‬‫ رطوبت نسبی‬‫ محتوای رطوبت‬‫ آنتالپی هوا‬‫ گرمای محسوس‬‫‪ -‬گرمای نهان‬
‫فصل اول‪ :‬مفاهیم اولیه گرمایش و سرمایش‬
‫‪ ‬نمودار سایکومتریک‪ :‬نمودار مشخصات هوا حاوی‬
‫اطالعات دمای خشک‪ ،‬دمای مرطوب‪ ،‬نقطه شبنم‪ ،‬آنتالپی مخصوص‪،‬‬
‫حجم مخصوص‪ ،‬رطوبت مخصوص‪،‬رطوبت نسبی وضریب حرارت‬
‫مخصوص‬
‫‪ ‬در محاسبات مربوط به گرمایش و تهویه مطبوع‪ ،‬پارامتر هایی همچون دمای خشک‪ ،‬دمای مرطوب‪ ،‬نقطه شبنم‪،‬‬
‫رطوبت نسبی و ‪ ....‬مورد نیاز است‪ .‬مهندسین با تشکیل نمودار سایکرومتریک‪ ،‬توان محاسبات پارامتر های مذکور را‬
‫با داشتن ‪ 2‬پارامتر‪ ،‬میسر کرده اند‪.‬برای خواندن هرکدام از پارامتر ها‪ ،‬دو پارامتر در دسترس را از روی نمودار دنبال‬
‫کرده و محل تلقی آن دو را در نظر می گیریم‪ .‬حال از روی این محل تالقی پارامتر های دیگر قابل برداشت هستند‬
‫فصل اول‪ :‬مفاهیم اولیه گرمایش و سرمایش‬
‫‪ ‬اصطالحات رایج در صنعت تهویه‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫تبرید‪ :‬دفع گرما از محیط و انتقال گرما به محیط دیگر‬
‫گرما‬
‫‪ :BTU‬واحد اندازه گیری گرما برابر مقدار انرژی حرارتی الزم برای باال بردن دمای یک پوند آب به میزان یک‬
‫فارنهایت‬
‫گرمای ویژه‪ :‬مقدار انرژی حرارتی الزم برای باال بردن دمای یک پوند آب به میزان یک فارنهایت‬
‫گرمای محسوس‪ :‬گرمایی که موجب تغییر دمای جسم بشود‬
‫گرمای نهان‬
‫انرژی‬
‫تن سرمایی‪ :‬سرمایی که یک تن یا ‪ 2000‬پوند یخ صفر درجه در ‪ 24‬ساعت از دست می دهد تا به آب صفر درجه‬
‫تبدیل شود‬
‫فصل اول‪ :‬مفاهیم اولیه گرمایش و سرمایش‬
‫‪ ‬روشهای انتقال حرارت‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫انتقال حرارت هدایتی‪ :‬انتقال انرژی بین اجسام که در تماس فیزیکی هستند‪ ،‬رسانش گرمایی در اتمها و‬
‫مولکولهای در حال ارتعاش و برخورد و برهمکنش آنها با مولکولها و اتمهای مجاور یا حرکت تند و داغ اتمها‬
‫صورت میگیرد که بخش ی از انرژی خود (گرما) را به ذرات همسایه منتقل میکنند‬
‫انتقال حرارت همرفتی (جابجایی)‪ :‬درواقع انتقال گرما از یک مکان به مکان دیگر به وسیله حرکت سیالها‬
‫ً‬
‫میباشد‪ .‬همرفت فرایندی است که در آن انتقال گرما اساسا از طریق انتقال جرم اتفاق میافتد‬
‫جابجایی طبیعی‪ :‬حرکت تودهای سیال به وسیله نیروهای شناوری که نتیجه تغییرات چگالی بر اثرتغییرات دما در‬
‫سیال است‪ ،‬اتفاق میافتد‬
‫جابجایی اجباری‪ :‬در این مورد سیال با استفاده از پمپ‪ ،‬توربین یا وسایل مکانیکی دیگر برای جریان یافتن تحت‬
‫اجبار قرار میگیرد‪.‬‬
‫انتقال حرارت تشعشعی‪ :‬تابش گرمایی انرژی منتشرشده به وسیله ماده با موج الکترومغناطیس ی است که شامل‬
‫همه موادی که دارای دمای باالتر از صفر مطلق هستند‪ ،‬میباشد‪ .‬تابش گرمایی بدون حضور ماده‪ ،‬از میان فضای‬
‫خالی منتشر میشود‬
‫فصل اول‪ :‬مفاهیم اولیه گرمایش و سرمایش‬
‫‪ ‬مدیریت مصرف انرژی (مبحث ‪)19‬‬
‫‪ ‬تقسیم مناطق کشور از منظر نیاز انرژی گرمایی‪ -‬سرمایی (پیوست ‪)3‬‬
‫ نياز انرژي گرمايي‪-‬سرمايي ساالنه كم‬‫ نياز انرژي گرمايي‪-‬سرمايي ساالنه متوسط‬‫‪ -‬نياز انرژي گرمايي‪-‬سرمايي ساالنه زياد‬
‫‪ ‬تقسیم شهرها‬
‫ شهرهاي بزرگ ‪ :‬مراكز استانها و شهرهاي با بيش از يك ميليون نفر جمعيت‬‫‪ -‬شهر هاي كوچك ‪ :‬شهرهاي با كمتر از يك ميليون نفر جمعيت كه مركز استان نيستند‬
‫فصل اول‪ :‬مفاهیم اولیه گرمایش و سرمایش‬
‫‪ ‬مدیریت مصرف انرژی (مبحث ‪)19‬‬
‫‪ ‬گونه بندي كاربري ساختمان به چهار گروه الف تا د پيوست ‪4‬‬
‫‪ ‬گونه بندي ساختمان ها با كاربري غیر مسكوني‬
‫ استفاده منقطع ‪ :‬در صورتي استفاده از ساختمان (يا بخش ي از آن) منقطع تلقي مي شود كه بتوان در هر شبانه‬‫روز حداقل ده ساعت كنترل دما (در محدودة دماي متعارف در زمان اشغال فضاها) را متوقف كرد‪.‬‬
‫ استفاده مداوم ‪ :‬اگر تعريف استفاده منقطع صادق نباشد‪.‬‬‫‪‬اگر از بعض ي فضاهاي ساختمان بصورت مداوم‪ ،‬و از برخي ديگر بصورت منقطع استفاده گردد‪ ،‬نوع استفاده‬
‫از بخش بزرگتر مالك تصميم گیري براي كل ساختمان است مگر آنكه مساحت بخش يا بخش هاي كوچكتر بيش از‬
‫‪ 150‬متر مربع باشد‪ .‬در اينصورت محاسبات حرارتي هر نوع فضا بايد بصورت مستقل انجام شود‪.‬‬
‫فصل اول‪ :‬مفاهیم اولیه گرمایش و سرمایش‬
‫‪ ‬عوامل موثر در بهینه سازی مصرف انرژی (مبحث ‪)19‬‬
‫‪‬نوع‪ ،‬مساحت‪ ،‬جنس‪ ،‬ضخامت‪ ،‬پوشش و زاویه دیوارها‪ ،‬پنجره ها و درها (خواص جداره ای)‬
‫‪‬میزان تماس جداره ها با هوا‬
‫‪‬میزان اینرس ی حرارتی جداره ها‬
‫‪‬نوع انرژي مصرفي (برقي و غیر برقي ) ساختمان هايي كه كمتر از يا مساوي ‪ % 50‬انرژي مصرفي آنها جهت گرمايش‪ ،‬سرمايش‪،‬‬
‫تهويه و تهويه مطبوع از نوع برقي باشد یا نباشد‪.‬‬
‫‪‬وجود امكان بهره گیري از انرژي خورشيدي‬
‫‪ ‬استفاده از تجهیزات و سیستمهای نوین و هوشمند (سيستم هاي نوين تهويه)‬
‫‪‬کیفیت درز بندی‬
‫‪‬توصیه طراحی‪ :‬حجم كلي و فرم ساختمان‪ :‬هر قدر نسبت پوسته خارجي ساختمان به زيربناي آن كوچكتر باشد‪ ،‬انتقال‬
‫حرارت كمتري خواهد داشت‪.‬‬
‫‪‬توصيه ‪ :‬در مناطق با نياز انرژي زياد‪( ،‬پيوست ‪ )3‬متراكم طراحي ساختمان –کاهش نسبت به سطح زيربنا‬
‫‪‬توصيه‪ :‬در اقليم هاي گرم و مرطوب‪ ،‬و يا با نياز سرمايي زياد (پيوست ‪ )3‬طراحي برای امكان استفاده از تهويه طبيعي‬
‫براي تمام فضاهاي داخلي فراهم گردد‬
‫فصل اول‪ :‬مفاهیم اولیه گرمایش و سرمایش‬
‫‪ ‬عوامل موثر در بهینه سازی مصرف انرژی (مبحث ‪)19‬‬
‫‪( ‬توصیه طراحی) جهت گیري ساختمان ‪:‬‬
‫جهت گیري ساختمان نسبت به جنوب در بهره گیري از انرژي خورشيدي بسيار مؤثر است‪ .‬جدارهاي نورگذر‬
‫جنوبي به منظور بهره برداري بيشتر از انرژي تابش ي خورشيد در سردترين روز سال از ساعت ‪ 9‬صبح تا ‪3‬‬
‫بعدازظهر درمعرض تابش خورشيد قرار گیرند‪ .‬به عالوه ساختمان به نحوي قرار گیرد كه از بادهاي نامطلوب‬
‫ً‬
‫در طول سال محفوظ باشد و ضمنا طي فصل گرم بتوان از نسيم ها و بادهاي مطلوب به منظور تهويه‬
‫طبيعي و كاهش دماي داخل استفاده كرد‪.‬‬
‫فصل اول‪ :‬مفاهیم اولیه گرمایش و سرمایش‬
‫‪ ‬عوامل موثر در بهینه سازی مصرف انرژی (مبحث ‪)19‬‬
‫‪( ‬توصیه طراحی) جانمايي فضاهاي داخلي‬
‫فضاهاي داخل ‪:‬فضاهاي اصلي و فضاهاي حائل‬
‫فضاهاي اصلي فضاهايي هستند كه در اكثر اوقات شبانه روز استفاده شده و افراد در آن سكونت دارند‪.‬‬
‫فضاهاي حائل داراي افراد ساكن نبوده و به طور مستمر مورد استفاده قرار نمي گیرند‪.‬‬
‫‪ ‬جانمايي فضاهاي اصلي و فضاهاي حائل بايد به نحوي صورت گیرد كه فضاهاي حائل مابین فضاهاي اصلي و‬
‫جبهه هاي نامطلوب ساختمان (از نظر حرارتي) قرار گیرند تا انتقال حرارت از فضاهاي اصلي به خارج (يا از خارج به‬
‫فضاهاي اصلي در ماه هاي گرم سال) به حداقل برسد‪.‬‬
‫‪ ‬فضاهاي اصلي بايد رو به جبهه هاي مطلوب ساختمان قرار گیرند‪.‬‬
‫‪ ‬جبهه هاي مطلوب ساختمان به ترتيب اهميت عبارتند از‪ :‬جنوبي‪ ،‬شرقي‪ ،‬شمالي‪.‬‬
‫‪ ‬استقرار فضاهاي اصلي رو به جنوب باعث مي شود تا بتوان بخش ي از گرماي مورد نياز ساختمان را در اوقات‬
‫سرد از طريق تابش آفتاب به داخل تأمین نمود‪.‬‬
‫فصل اول‪ :‬مفاهیم اولیه گرمایش و سرمایش‬
‫‪ ‬عوامل موثر در بهینه سازی مصرف انرژی (مبحث ‪)19‬‬
‫‪( ‬توصیه طراحی) جدارهاي نورگذر (پنجره ها‪ ،‬نورگیرها) بايد از قاب هاي مرغوب و بدون درز‬
‫مستقيم و با حداقل نشت هوا باشند‪ .‬استفاده از شيشه هاي دوجداره و يا دوقاب موازي براي‬
‫اين سطوح به ويژه در مورد پنجره ها توصيه مي شود‪.‬‬
‫‪ ‬مشخصات حرارتي انواع نورگیرها و پنجره ها در پيوست ‪9‬‬
‫‪( ‬توصیه طراحی) سايبان ها ‪:‬‬
‫‪ ‬سايبان ها براي كنترل میزان تابش آفتاب به سطوح نورگذر ساختمان به كار مي روند‪.‬‬
‫‪ ‬براي تعيین نياز به وجود سايبان بايد اقليم منطقه بطور دقيق مطالعه شود تا اوقات گرم سال در‬
‫منطقه مورد نظر تعيین و در جبهه هاي مختلف ساختمان با توجه به اوقات گرم سال و زواياي تابش‬
‫خورشيد در اوقات مزبور زاويه سايبان افقي يا عمودي تعيین شود‬
‫‪ ‬استفاده از عايق حرارتی ‪:‬‬
‫‪ ‬جلوگیری از خطر زنگ زدگی در مناطق مرطوب‬
‫‪ ‬رنگ پنجره ها ‪ :‬موثر در جذب و انعکاس و عبور نور خورشید‬
‫فصل اول‪ :‬مفاهیم اولیه گرمایش و سرمایش‬
‫‪ ‬عوامل موثر در بهینه سازی مصرف انرژی (مبحث ‪)19‬‬
‫‪ ‬میزان تعویض هوا (بانکها و بیمارستانها)‬
‫‪ ‬وسایل روشنایی و گرما زا در ساختمان‬
‫‪ ‬نحوه قرار گیری ساختمان های مجاور‪ :‬ایجاد سایه‪ ،‬ساختمان های بهم چسبیده‬
‫‪ ‬جهت جریان حرارتی (پدیده دود کش)‬
‫فصل اول‪ :‬مفاهیم اولیه گرمایش و سرمایش‬
‫‪ ‬نکات مهم در بهینه سازی مصرف انرژی در منزل‬
‫‪ ‬جانمایی مناسب ترموستات‬
‫‪ ‬خاموش مردن یا به حداقل رساندن ترموستات هنگام مسافرت‬
‫‪ ‬بسته بودن دودکش و لوله شومینه جز در زمان استفاده‬
‫‪ ‬افزایش ضخامت جداره باعث کاهش اتالف؟؟؟‬
‫‪ ‬ایجاد رطوبت مناسب در خانه‬
‫‪ ‬سیستم تهویه مطبوع به طور مستقیم در معرض آفتاب یا جریان هوا نباشد‬
‫‪ ‬بسته بودن بازشوها هنگام روشن بودن سیستم تهویه مطبوع‬
‫فصل اول‪ :‬مفاهیم اولیه گرمایش و سرمایش‬
‫‪ ‬تاثیرات مخرب صنعت بر محیط زیست‬
‫‪ ‬گازهای گلخانه ای‬
‫‪ ‬تخریب الیه ازن‬
‫فصل دوم‪ :‬سیستمهای تهویه‬
‫‪ ‬سرمایش تبخیری (کولر آبی)‬
‫‪ ‬کاهش دمای خشک هوا توسط پاشش آب در مسیر عبور هوا‬
‫‪ ‬عملکرد‪ :‬در کولرهای آبی‪ ،‬آب که در محفظه پاینی دخیره می شود توسط پمپ به باالی کابین کولر‬
‫انتقال داده شده و روی پوشال ها ریخته می شود‪ .‬هوا در جریان عبوری از پوشالهای خیس‪ ،‬گرمای‬
‫خود را از دست داده خنک و مرطوب شده و توسط کانالهای به فضای مورد نظر هدایت می شود‪.‬‬
‫‪ ‬این روش در مناطقی با رطوبت باال‬
‫بازدهی خوبی ندارد‪.‬‬
‫فصل دوم‪ :‬سیستمهای تهویه‬
‫‪ ‬سرمایش تبخیری (کولر آبی)‬
‫‪ ‬مالحظات جانمایی‬
‫‪-1‬کولر آبی باید دست کم ‪ 3‬متر از هر دهانه دودکش و یا هواکش فاضالب ساختمانی فاصله داشته‬
‫باشد مگر آنکه این دهانه حاقل ‪ 2‬متر باالتر از سطح رویی کولر آبی باشد‪.‬‬
‫‪ -2‬اطراف کولر آبی باید حداقل ‪ 60‬سانتیمتر فضای دسترس ی و سرویس داشته باشد‪.‬‬
‫‪ -3‬کولر آبی را نباید باالی معابر عمومی نصب نمود مگر اینکه در زیر آن سینی قطره گیر با لوله تخلیه به‬
‫مکانی دور از این معابر تعبیه گردد‪.‬‬
‫فصل دوم‪ :‬سیستمهای تهویه‬
‫‪ ‬یونیت هیتر(واحد گرم کننده )‪:‬‬
‫‪ ‬یونیت هیتر برای گرم کردن فضاهای بزرگ نظیر سالنهای سرپوشیده‪ ،‬سالنهای کارخانجات و غیره‬
‫استفاده می شود‪.‬‬
‫‪ ‬اجزای دستگاه ‪ )1‬کویل با لوله های پرده دار (حامل آب گرم‪ ،‬داغ یا بخار)‪ )2 ،‬پروانه یا فن (ملخی و‬
‫سانتریفیوژ)‪ )3 ،‬پره های جهت دهنده هوای خروجی (جهت هدایت هوا به محل دلخواه) و ‪ )4‬کابینت‬
‫یا محفظه (جهت استقرار دستگاه)‬
‫فصل دوم‪ :‬سیستمهای تهویه‬
‫‪ ‬یونیت هیتر(واحد گرم کننده )‪:‬‬
‫‪ ‬یونیت هیترها را می توان از لحاظ واسطه انرژی حرارتی به سه نوع آب‪ ،‬بخار و برقی و از لحاظ ترتیب‬
‫قرار گرفتن قطعات به دو نوع مکنده [مکش هوا از کویل]‪ ،‬دمنده [دمش هوا روی کویل] و همچنین از‬
‫لحاظ محل نصب به دو گروه سقفی آویزی و زمینی تقسیم بندی نمود‪.‬‬
‫‪ ‬مزایا‪ :‬قدرت حرارتی زیاد جاگیری کمتر‪ ،‬توزیع بهتر هوای گرم و سرعت زیاد در گرم کردن فضا می‬
‫باشد‪.‬‬
‫فصل دوم‪ :‬سیستمهای تهویه‬
‫‪ ‬فن کوئل‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪.1‬‬
‫‪.2‬‬
‫‪.3‬‬
‫فن کوئل ها از فیلتر‪ ،‬کویل سرد و گرم‪ ،‬بادزن‪ ،‬تشتک تخلیه‪ ،‬ترموستات و بدنه تشکیل می شوند‪( .‬لوله های‬
‫مس ی با پره های آلومینیومی)‬
‫سیستم های توامان سرمایش و گرمایش از طریق انتقال حرارت اجباری توسط فن (بادزن)‬
‫موارد مصرف ‪ :‬هتل ها‪ ،‬ادارات و آپارتمان ها‬
‫ً‬
‫فن کول ها معموال دارای کلید کنترل دور سه سرعته هستند و کنترل ظرفیت آن با تغییر دور بادزن و تغییر دبی‬
‫آب صورت می پذیرد‪.‬‬
‫مزایا‪:‬‬
‫سیستم سرمایش نسبت به کانال کش ی فضای کمتری اشغال می کند‪.‬‬
‫نیاز به اتاق بادزن نیست یا ابعاد آن کوچکتر است‪.‬‬
‫فضای مورد نیاز برای عبور کانالهای هوا کوچکتر است‪.‬‬
‫فصل دوم‪ :‬سیستمهای تهویه‬
‫‪ ‬فن کوئل‬
‫‪ ‬معایب فن کوئل ها‬
‫‪ .1‬تعمیرات سیستم های آبی بیشتر از سیستم های هوایی است‪.‬‬
‫‪ .2‬نیاز به تعویض مرتب فیلترها و مشکل بودن تمیز کردن‬
‫کویل ها‪.‬‬
‫‪ .1‬برای میعانات رطوبت هوا باید فکری کرد‬
‫‪‬‬
‫‪.1‬‬
‫‪.2‬‬
‫‪.3‬‬
‫روش طراحی لوله کش ی فن کویل ها‬
‫لوله کش ی مستقل یا چهار لوله ای (جدا برای آب گرم و آب سرد)‬
‫لوله کش ی مشترک یا دو لوله ای (هم برای آب گرم و هم برای آب سرد)‬
‫لوله کش ی مرکب یا سه لوله ای (رفت جدا و برگشت مشترک) صورت می پذیرد‪.‬‬
‫فصل دوم‪ :‬سیستمهای تهویه‬
‫‪ ‬پکیج‪:‬یک موتورخانه کوچک برای یک واحد مسکونی‬
‫‪‬‬
‫‪.1‬‬
‫‪.2‬‬
‫‪.3‬‬
‫‪.4‬‬
‫‪.5‬‬
‫در استفاده از پکیج باید به نکات زیر توجه نمود‪:‬‬
‫فشار آب شهر در محل نصب دستگاه پکیج می باید حداقل ‪ 1‬و حداکثر ‪ 5/3‬اتمسفر باشد‪.‬‬
‫در صورتیکه بخش ی از مسیر دودکش پکیج شوفاژ بصورت افقی (بیش از ‪ 30‬سانتی متر) باشد‪ ،‬استفاده از‬
‫پکیج های فن دار الزامی است‪.‬‬
‫در صورتیکه محل نصب پکیج گازی در بالکن یا فضای باز می باشد‪ ،‬باید از وزش مستقیم باد یا جریان هوا‬
‫محفوظ شده باشد‪.‬‬
‫برای محاسبه تقریبی ظرفیت پکیج مورد نیاز‪ ،‬متراژ واحد مسکونی را در عدد ‪( 150‬کیلو کالری) و متراژ‬
‫واحدهای اداری را در عدد ‪( 100‬کیلوکالری) ضرب می کنیم‪.‬‬
‫با توجه به هد پمپ سیر کوالتور در دستگاه های پکیج گرمایش ی‪ ،‬حداکثر طول لوله کش ی افقی تا محل‬
‫شوفاز ها حدود ‪ 35‬متر می باشد‪.‬‬
‫فصل دوم‪ :‬سیستمهای تهویه‬
‫‪ ‬پکیج‬
‫‪ .6‬برای ابهای با سختی باالتر بهتر است از پکیج دو مبدله استفاده شود‪.‬‬
‫‪ .7‬استفاده از دودکش مخصوص‪ ،‬کواکسیال (دو جداره) در هنگام نصب پکیج دیواری‪ ،‬این امکان را فراهم می‬
‫کند که عالوه بر خروج دود ناش ی از کارکرد دستگاه به خارج‪ ،‬هوای مصرفی مورد نیاز پکیج نیز توسط جداره‬
‫دوم دودکش از محیط خارج تأمین گردیده و در نتیجه ایمنی کاملی از نظر هوای پاک برای مصرف کننده‬
‫فراهم گردد‪.‬‬
‫‪ .8‬در صورت عدم استفاده از دودکش دو‬
‫جداره طول لوله افقی دودکش نباید از‬
‫‪ 20‬سانتیمتر بیشتر باشد‪.‬‬
‫‪ .6‬هرگز نمی توان دودکش پکیج دیواری‬
‫را به دودکش مشترک و یا شیر مصرف‬
‫گازی مشترک وصل کرد چون مکش دود به‬
‫درستی انجام نمی شود‪.‬‬
‫فصل دوم‪ :‬سیستمهای تهویه‬
‫‪ ‬مزایا‬
‫‪.1‬‬
‫‪.2‬‬
‫‪.3‬‬
‫‪.4‬‬
‫‪.5‬‬
‫‪‬‬
‫‪.1‬‬
‫‪.2‬‬
‫‪.3‬‬
‫استقالل واحدهای ساختمان از نظر بی نیازی به موتور خانه و هزینه های سرویس و نگهداری آن‪.‬‬
‫در صورت اجرای لوله کش ی گاز مستقل و کنتور گاز جداگانه برای هر یک از واحدهای ساختمان‪ ،‬استقالل یاد‬
‫شده از نظر هزینه گاز مصرفی هم ایجاد می شود‪.‬‬
‫راندمان احتراق پکیج های گرمایش ی نسبت به سیستم حرارت مرکزی بین دو تا سه برابر بیشتر است و این بدان‬
‫معناست که برای تولید مقدار ثابت انرژی گرمایش ی‪ ،‬مقدار مصرف گاز در سیستم حرارت مرکزی دو تا سه برابر‬
‫بیشتر از پکیج گرمایش ی می باشد‪.‬‬
‫در صورت استفاده از پکیج گرمایش ی نیازی به لوله کش ی های قطور سیستم حرارت مرکزی از موتورخانه تا‬
‫رادیاتور واحدها نبوده و پرت حرارتی لوله های مربوطه در طول مسیر کاهش می یابد‪.‬‬
‫با استفاده از پکیج یا زمینی دیگر نیازی به اشغال فضایی بنام موتورخانه در ساختمان نخواهد بود‪.‬‬
‫معایب‬
‫مقداری از فضای کابینت آشپزخانه یا تراس کم می شود‪.‬‬
‫در صورت عدم استفاده از پکیج فن دار برای احتراق از هوای داخل ساختمان استفاده می گردد‪.‬‬
‫شاید پکیج برای عده ای از مردم و مصرف کنندگان مانند سیستم حرارت مرکزی اطمینان بخش نباشد‪.‬‬
‫فصل دوم‪ :‬سیستمهای تهویه‬
‫‪ ‬بادگیر‬
‫‪ ‬یک سیستم تهویه سنتی است که در‬
‫مناطق گرم و خشک کشور همچون یزد‬
‫هنوز مورد استفاده قرار می گیرد‪ ،‬در این‬
‫روش جریان هوا خشک و گرم از دریچه های‬
‫مخصوص تعبیه شده در باالی ستون مناره‬
‫ای وارد شده و به سمت پایین جریان می یابد‬
‫در پای مناره‪ ،‬جریان هوا با عبور از حوضچه‬
‫آب به روش سرمایش تبخیری خنک شده و‬
‫به فضای مورد نظر هدایت می گردد‪ .‬هوای‬
‫گرمی که در محیط وجود دارد نیز بعلت نیرو‬
‫شناوری به سمت باال حرکت کرده و از طریق‬
‫پنجره های مشبک باالی گنبدی خانه خارج‬
‫می شود و یک نیروی مکش ی نیز برای هوای خنک تازه ایجاد می نمایند‪.‬‬
‫فصل دوم‪ :‬سیستمهای تهویه‬
‫‪ ‬هواسازها‬
‫‪ ‬استفاده از پیش گرمکن در هواسازها بمنظور تهویه ورودی هوای خارج و به جهت پیش گرمایش هوا‬
‫‪ ‬به جهت صرفه جویی در مصرف انرژی مقداری از هوای برگشتی از محل مورد تهویه پس از عبور از فیلتر(به‬
‫جهت پاالیش هوا) به سیستم بر می گردد تا از میزان هوای ورودی کاسته شود‪ .‬در مسیر جریان هوا می توان از‬
‫تجیهزاتی همچون رطوبت گیرها (مانند هواشوی‪ ،‬کویل سرد‪ ،‬مواد جاذب رطوبت)‪ ،‬کویل گرمایی و سرمایی‪،‬‬
‫رطوبت زن و بادزن که به یک سیستم کانال دارای خروجی هوا که به فضای تهویه شده منتهی می شود‬
‫استفاده نمود‬
‫‪ ‬منابع تأمین سرمایش(ماشین تبرید‬
‫و لوله کش ی)‪ ،‬گرمایش (دیگ و متعلقات و‬
‫لوله کش ی) و تهیه آب (مخزن‪ ،‬پمپ‪،‬‬
‫لوله کش ی‪ ،‬برج خنک کن) نیز وجود دارد‪.‬‬
‫‪.1‬‬
‫‪.2‬‬
‫‪.3‬‬
‫‪.4‬‬
‫‪.5‬‬
‫‪.6‬‬
‫کانال تامین کننده هوا‬
‫اتاقک دمنده‬
‫جداساز لرزش(اتصال انعطاف پذیر)‬
‫کویل سرمایشی یا گرمایشی‬
‫اتاقک تصفیه هوا‬
‫کانال مخلوط کردن هوا(هوای برگشتی از‬
‫ساختمان‪+‬هوای تازه بیرون)‬
‫فصل دوم‪ :‬سیستمهای تهویه‬
‫‪ ‬هواسازها‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫استفاده از هوای برگشتی برای اماکن زیر مجاز نیست‪:‬‬
‫توالت و پیسوار‬
‫حمام‬
‫آشپزخانه و آبدارخانه‬
‫رختکن‬
‫پارکینگ مشترک‬
‫فضاهایی که در آن گازهای زیان اور تولید می شود‬
‫هوای یک واحد مسکونی برای استفاده در واحد مسکونی دیگر‬
‫فصل دوم‪ :‬سیستمهای تهویه‬
‫‪ ‬بخاری‪:‬‬
‫‪ ‬بخاری نوع متحرک منابع گرمازاست‪ .‬بخاری هوای موجود در فضا را مصرف نموده و در صورت عدم ورود‬
‫هوای تازه با سوختن ناقص‪ ،‬تولید منوکسید کربن می نماید‪ .‬در خرید نوع و قدرت گرایش بخاری متراژ محل‬
‫استفاده بسیار تأثیر گذار است‪ ،‬جدول زیر روش تقریبی برای انتخا بخاری ها بر حسب متراژ محل ارائه می دهد‪.‬‬
‫‪ ‬ظرفیت بخاری خانگی گاز سوز بدون دودکش نباید از ‪ 7/11‬کیلو وات بیشتر باشد‪ .‬نباید از بخاری خانگی گاز‬
‫سوز بدون دودکش بعنوان تنها وسیله گرمایش در یک واحد مسکونی استفاده نمود‪ .‬کاربرد این نوع بخاری در‬
‫اماکنی همچون توالت و دستشویی‪ ،‬حمام‪ ،‬انبار و اتاق خواب مجاز نیست‪.‬‬
‫نوع و قدرت بخاری گازی‬
‫متراژ محل (مترمربع)‬
‫بخاری دیواری دودکش دار‬
‫زیر ‪ 50‬در محیط بسته‬
‫بخاری بدون دودکش‬
‫زیر ‪ 50‬در محیط نیمه بسته‬
‫بخاری ‪ 8‬تا ‪ 12‬هزار‬
‫بین ‪ 50‬تا ‪70‬‬
‫‪ 12‬هزار به باال‬
‫باالتر از ‪70‬‬
‫بخاری های طرح شومینه‬
‫سالن‬
‫فصل دوم‪ :‬سیستمهای تهویه‬
‫‪ ‬زنت یا ایر واشر (مخفف زمستانی و نیمه تابستانی )‬
‫‪ ‬در تابستان مانند کولر آبی عمل نموده و در زمستان مخلوط هوای تازه و هوای گرم برگشتی که با عبور از کوئل‬
‫حرارتی گرم شده است را در صورت نیاز رطوبت زنی کرده و به فضای مورد نظر وارد می کند‪.‬‬
‫‪ ‬دستگاه ایرواشر غبار و ذرات و سایر آلودگی ها را از هوایی که به آن وارد می شود زدوده و هوای تمیز را بیرون‬
‫می دهد‪ .‬هوا توسط بادزن به درون محفظه مکیده شده و توسط آبفشانها با آب شسته می شود‪ .‬این آب پس‬
‫از عبور از فیلتر آشغال زدایی شده و دوباره به آبفشانها بر می گردد‪.‬‬
‫‪ ‬از کاربردهای این سیستم می توان به تمیز سازی هوا‪ ،‬رطوبت دهی‪ ،‬رطوبت زدایی و همچنین سرمایش تبخیری‬
‫اشاره نمود‪.‬‬
‫فصل دوم‪ :‬سیستمهای تهویه‬
‫‪ ‬شومینه‪:‬‬
‫‪ ‬مهم ترین و رایج ترین منبع گرمازای متمرکز ثابت‬
‫‪ ‬شومینه گرم کننده ای با ظاهری زیباست‪.‬‬
‫‪‬‬
‫‪.1‬‬
‫‪.2‬‬
‫‪.3‬‬
‫‪.4‬‬
‫معایب شومینه‪:‬‬
‫شومینه به سادگی ‪ 50‬درصد حرارت تولیدی را از دودکش اش هدر می دهد‪.‬‬
‫خطر مسمومیت با گازهای تولیدی – که شومینه آن را کامل نمی سوزاند‪ -‬بیشتر از بخاری های معمولی است‪.‬‬
‫این بخاری آجری دیواری – نسبت به بخاری های معمولی – بیشتر هوا را خشک می کند‪.‬‬
‫به دلیل مخلوط شدن گازهای تولیدی از شومینه با هوای چرب شهرهای بزرگ – که توی آشپزخانه هم غنی‬
‫تر شده‪ -‬حساسیت تنفس ی و چشمی را متحمل می کند‪.‬‬
‫فصل دوم‪ :‬سیستمهای تهویه‬
‫‪ ‬گرمایش از کف‪:‬‬
‫‪ ‬در این سیستم با گردش آب از درون شبکه ای از لوله های پنج الیه که در زیر کف نصب شده اند حرارت به‬
‫آرامی توزیع می شود شبکه لوله تمام کف را بصورت ناحیه بندی پوشش می دهند با قطع و وصل جریان در‬
‫هر ناحیه‪ ،‬گرمایش متوقف و یا برقرار می شود‪ .‬با قطع و وصل جریان در هر ناحیه‪ ،‬گرمایش متوقف و یا برقرار‬
‫می شود حداکثر دمای کف ‪ 30‬درجه سانتیگراد و آب گرم خروجی از موتورخانه با دمای ‪ 40‬تا ‪ 50‬درجه می‬
‫باشد این سیستم برای شیشه ای‪ ،‬سنگ‪ ،‬سرامیک‪ ،‬پارکت و موکت مناسب است از کاربردهای سیستم‬
‫گرمایش از کف می باشد‪.‬‬
‫فصل دوم‪ :‬سیستمهای تهویه‬
‫‪ ‬گرمایش از کف‪:‬‬
‫‪ ‬مزایای سیستم گرمایش از کف‬
‫‪ .1‬گرمای مطبوع و یکنواخت‪،‬‬
‫‪ .2‬خشک ماندن زمینهای مرطوب(آشپزخانه)‪،‬‬
‫‪ .3‬استفاده موضعی و بهینه برای صنعت و ارزش افزوده برای ساختمان‬
‫‪ .4‬قابلیت اتصال به سیستم خورشیدی‪ ،‬صرفه جویی در مصرف انرژی (‪ 30‬تا ‪ 50‬درصد)‪،‬‬
‫‪ .5‬عدم نیاز این سیستم به مبدل حرارتی در اتاق موجب معماری راحت تر‪،‬‬
‫‪ .6‬عدم نیاز به مبدل حرارتی در اتاق موجب دیوارهای تمیزتر‪،‬‬
‫‪ .7‬عدم نیاز به مبدل حرارتی در اتاق موجب فضای مفید بیشتر‪،‬‬
‫‪ .8‬عدم نیاز به مبدل حرارتی در اتاق موجب ایمنی (عدم وجود صفحات داغ و تیز) باالتر‪،‬‬
‫‪ .9‬عدم نیاز به مبدل حرارتی در اتاق موجب سبکی ساختمان‬
‫‪ .10‬عدم نیاز به مبدل حرارتی موجب افزایش ارتفاع اتاق‬
‫فصل دوم‪ :‬سیستمهای تهویه‬
‫ً‬
‫‪ ‬جدیدا دو عیب عمده برای استفاده از این سیستم در محیط مسکونی ذکر نموده اند‬
‫‪ .1‬بعلت ایجاد شار گرمایی پایین به باال‪ ،‬مواد ریز‬
‫موجود در پرزهای فرش به همراه جریان گرما به‬
‫سمت باال حرکت کرده و در هوا معلق می شوند که‬
‫می تواند موجب مشکالت تنفس ی گردد‬
‫‪ .2‬در اثر تماس مداوم کف پا به یک سطح گرم‬
‫امکان ایجاد مشکالت استخوانی همچون‬
‫پوکی استخوان در دراز مدت وجود دارد‬
‫‪‬‬
‫ً‬
‫جدیدا طرح گرمایش ی از کفی به بازار آمده است که بجای لوله حاوی آب گرم از کابل برقی ضد آب‬
‫مخصوص استفاده می کند محل استفاده از این نوع سیستم عالوه بر کف اتاقها بیشتر مکانهایی مانند دور‬
‫لوله ها‪ ،‬روی سقف های شیب دار برفگیر‪ ،‬زیر مسیرهای برفگیر و دارای قابلیت انجماد سطحی می باشد‪.‬‬
‫فصل دوم‪ :‬سیستمهای تهویه‬
‫‪ ‬پمپ حرارتی‬
‫‪ ‬عمل انتقال انرژی از نقطه مبدأ (کم دما) به نقطه مقصد که دارای دمای بیشتر می باشد را انجام می دهد‪.‬‬
‫‪ ‬تفاوت بین پمپ حرارتی و دستگاه های تهویه مطبوع مرسوم‪ ،‬این است که پمپ حرارتی قابلیت انتقال حرارت‬
‫برای هر دو سیستم سرمایش و گرمایش را دارد پمپ حرارتی می تواند مانند سیستم های چیلر یا سیستم های‬
‫تبخیری تولید سرما کنند که این عمل با چرخه سرمایش (مانند یخچال) مقدور می باشد‪.‬‬
‫فصل دوم‪ :‬سیستمهای تهویه‬
‫‪ ‬پمپ حرارتی‬
‫‪ ‬پمپ های حرارتی ادوات تبرید تمام الکتریکی هستند که هیچگونه سوخت فسیلی رد آن مصرف نمی شود و‬
‫بالطبع فاقد هر گونه آالیندگی زیست محیطی می باشند‬
‫‪ ‬این پمپ ها برای نواحی سردسیر(پایینتر از ‪40‬درجه فارنهایت) مناسب نبوده و دارای راندمان پایینی هستند‪.‬‬
‫ً‬
‫‪ ‬پمپ های حرارتی عموما برای آپارتمان های کوچک مناسب می باشند و جهت نصب این تأسیسات از پنجره‬
‫ساختمان بهره برده و یا اینکه دریچه ای برای آن در سطح دیوار ایجاد می کنند‪.‬‬
‫ً‬
‫‪ ‬پمپ های حرارتی صرفا قابلیت تأمین هوای سرد و گرم را داشته و جهت تأمین آب گرم مصرفی از تأسیسات‬
‫دیگری باید استفاده نمود‬
‫‪ ‬سر و صدا‪ ،‬پایین بودن بازده انرژی‪ ،‬هزینه باالی تعمیر و نگهداری‬
‫و محدودیت استفاده از معایب پمپ های حرارتی هستند‪.‬‬
‫فصل دوم‪ :‬سیستمهای تهویه‬
‫‪ ‬کنوکتورها‬
‫‪ ‬از نظر ساختمانی شبیه فن کوئل بوده ولی بادزن ندارد‪.‬‬
‫‪ ‬کنوکتورها در انواع آویزی‪ ،‬ایستاده‪ ،‬داخل دیواری و لوله های پره دار ساخته می شود‬
‫‪ ‬انتقال حرارت در آنها بصورت جابجایی طبیعی بوده و برای آب داغ بخار مناسب هستند‪.‬‬
‫فصل دوم‪ :‬سیستمهای تهویه‬
‫‪ ‬رادیاتورها‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫رایجترین مبدلهای حرارتی برای گرمایش اتاقها‬
‫انتقال حرارت آنها از طریق جابجایی طبیعی است‪.‬‬
‫رادیاتورها در سه نوع چدنی‪ ،‬فوالدی و آلومینیومی ساخته می شوند‪.‬‬
‫از رادیاتور برای گرمایش با آب گرم استفاده شده که آب گرم از باال وارد و از پایین خارج می شود‪.‬‬
‫بهترین محل نصب رایاتور زیر پنجره و کنار دیوارهای سرد تر است‪.‬‬
‫در قسمت باالیی رادیاتورها شیر هواگیری تعبیه شده است تا بتوان هوای بوجود آمده در سیستم را تخلیه‬
‫نمود‪.‬‬
‫ً‬
‫باید دقت کرد که رادیاتورهای فوالدی برای مناطق با رطوبت نسبتا پایین و رادیاتورهای آلومینیومی برای‬
‫مناطق با رطوبت باال مورد استفاده قرار می گیرند‪.‬‬
‫فصل دوم‪ :‬سیستمهای تهویه‬
‫‪ ‬مزایا و معایب سیستم ها و روش های مختلف تأمین حرارت برودت و تهویه‬
‫‪ ‬سیستم کولر آبی در تابستان و رادیاتور در زمستان‪:‬‬
‫ً‬
‫‪ ‬سیستم براساس سرمایش تبخیری بوده و بین رطوبت با دما رابطه معکوس وجود دارد‪ .‬این سیستم شدیدا تابع‬
‫دما و رطوبت نسبی هوای خارج است و در هوای خشک تر راندمان باالتری دارد‪.‬‬
‫‪ ‬معایب‪-1 :‬کنترل دما و رطوبت مقدور نیست‪-2 ،‬احتیاج به کانال کش ی داریم و ‪ -3‬در استفاده از رادیاتور هوا‬
‫جابجا نمی شود و ممکن است مشکل تنفس ی بوجود آید‪.‬‬
‫‪ ‬مزایا‪ :‬مزیت سیستم مذکور در پایین بودن هزینه آن است‪.‬‬
‫‪ ‬سیستم کولر گازی در تابستان و رادیاتور در زمستان‪:‬‬
‫‪ ‬در این سیستم قابلیت تنظیف و گردش مناسب هوا و همچنین کنترل دما و تا حدی رطوبت وجود دارد و به‬
‫سقف کاذب و کانال کش ی نیز نیاز نیست‬
‫‪ ‬این سیستم قادر به تأمین هوای تازه نبوده و هزینه باالتری دارد همچنین ممکن است رطوبت نسبی در زمستان‬
‫به پایین تر از حد مجاز برسد‪.‬‬
‫فصل دوم‪ :‬سیستمهای تهویه‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫مزایا و معایب سیستم ها و روش های مختلف تأمین حرارت برودت و تهویه‬
‫سیستم هوادهی با دستگاه تبخیری برای تابستان و کویل گرمایی در زمستان‪:‬‬
‫در فصل تابستان عملکرد این سیستم شبیه کولر آبی بوده و در زمستان هم از همان دستگاه استفاده می شود‬
‫مزایا‪-1 :‬گردش هوای تازه ‪ -2 ،‬عدم نیاز به لوله کش ی گسترده برای رادیاتور‬
‫مشکالت‪ -1 :‬هزینه بیشتر نسبت به رادیاتور و ‪ -2‬نیاز به فضای معماری سرپوشیده برای نصب دستگاه‬
‫سیستم فن کوئل با تعبیه هوای تازه در پشت دستگاه های فن کوئل‪:‬‬
‫این سیستم دریچه هوای تازه دارد در نتیجه کنترل رطوبت نسبی هوای داخل ممکن نیست‪ .‬علی رغم نیاز به‬
‫لوله کش ی گسترده در این سیستم‪ ،‬امکان کنترل جداگانه دمای هر اتاق از طریق فن کوئل مستقل از محسنات‬
‫این روش می باشد‪.‬‬
‫سیستم فن کوئل به انضمام دستگاه تأمین هوای تازه جداگانه‬
‫در این نوع سیستم هوارسان به جهت تأمین هوای تازه وجود دارد و امکان کنترل رطوبت نسبی در زمستان‬
‫امکان پذیر است این دو سیستم می توانند جایگزین هم شوند و با کاهش ظرفیت فن کوئل دمای هوای خروجی‬
‫از هوارسان در تابستان کاهش می یابد در این سیستم برای دستگاه و سقف کاذب کانال‪ ،‬فضای معماری نیاز‬
‫می باشد‬
‫فصل دوم‪ :‬سیستمهای تهویه‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫مزایا و معایب سیستم ها و روش های مختلف تأمین حرارت برودت و تهویه‬
‫سیستم هوادهی با دستگاه های هوارسان‪:‬‬
‫مشابه سیستم هواساز بوده که در آن کنترل دما و رطوبت صورت می گیرد اما نیاز به فضای معماری برای‬
‫دستگاه و سقف کاذب کانال نیز وجود دارد‬
‫سیستم هوادهی پکیج یونیت‪:‬‬
‫مزایا‪ :‬عدم نیاز به موتورخانه‪ ،‬برای استقالل واحدهای مناسب است‬
‫معایب به نسبت سیستم موتورخانه ای ظرفیت پایین تر و عملکرد ضعیفتری دارد‪.‬‬
‫پمپ حرارتی‪:‬‬
‫مزایا‪ :‬عدم نیاز به موتورخانه و استقالل واحدها‬
‫معایب‪ :‬ظرفیت پایین تر ‪ ،‬راندمان پایین‬