Transcript ภาพนิ่ง 1 - pwschool

การนาเสนอ
เรื่อง ทวีปแอฟริกา
วิชา ภูมิศาสตร์
ชั้นมัธยมศึกษาปี ที่
กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา
และวัฒนธรรม
ทวีปแอฟริกา
ทวีปแอฟริกา มีชื่อเรียกอีกอย่ างหนึ่งว่ า ทวีปมืด
หรือ กาฬทวีป เพราะในสมัยก่อนทวีปนีม้ ีความ
ลึกลับอยู่มาก เนื่องจากสภาพแวดล้อมทาง
ธรรมชาติเป็ นอุปสรรคต่ อการสารวจดินแดนภาย
ในทวี ป ในยุ ค ที่ มี ก ารแสวงหาอาณานิ ค ม ชาว
ยุโรปให้ ความสนใจแต่ ทวีปเอเชีย แต่ ภายหลังชาว
ยุโรปได้ ให้ ความสนใจทวีปแอฟริ กามากขึน้ ทั้งนี้
เพราะทวีปแอฟริกาเป็ นแหล่ งผลิตพืชเมืองร้ อน และมีแร่ มากมาย ทั้งยัง เป็ นทวีปที่มี
ประชากรมากเป็ นอันดับ 2 ของโลก รองจากทวีปเอเชีย แอฟริกาจึงเป็ นตลาดการค้ า
ที่สาคัญอีกแห่ งหนึ่งของโลก
ทวีปแอฟริ กาเป็ นแหล่ งอารยธรรมแห่ ง
แรกของโลก ซึ่ งเกิดขึ้นในแถบที่ราบลุ่ม
แม่ น้าไนล์ ในอียิปต์ โบราณ เมื่อประมาณ
5,000 ปี เศษมาแล้ ว สิ่ งที่แสดงถึงอารย
ธรรมของชาวอียิปต์ โบราณ ได้ แก่ การ
ประดิ ษ ฐ์ อั ก ษรรู ป ภาพแทนค าพู ด ที่
เรี ยกว่ า อักษรไฮโรกลิฟิก , การทาปฏิทิน
โดยกาหนดให้ มีปีละ 365 วัน , การสร้ างพีระมิดเพือ่ บรรจศุ พผ้ ปู กครอง ( ฟาโรห์ )
การทามั ม มี่ , การสร้ างสฟิ งซ์ เป็ นต้ น ต่ อ มาอาณาจั ก รอียิป ต์ เ ริ่ ม เสื่ อ มอานาจ
อาณาจักรกรี กและโรมันเริ่ มเข้ ามามีบทบาทในทวีปแอฟริ กา ต่ อมาประมาณพุทธ
ศตวรรษที่ 12
พวกอาหรั บซึ่ งนับถือศาสนาอิสลาม ได้ ขยายอานาจจากเอเชี ย
ตะวันตกเฉี ยงใต้ และนาศาสนาอิสลาม วัฒนธรรมและการดาเนิ นชี วิตแบบชาว
อาหรับเข้ ามาสู่ ดินแดนทวีปแอฟริกา
ลักษณะทางกายภาพของ
ทวีปแอฟริกา
ทีต่ ้งั อาณาเขต และขนาด
ที่ตั้ง
ทวีปแอฟริกาตั้งอยู่ระหว่ างประมาณละติจูด 37 องศาเหนือ ถึง 35 องศาใต้
และระหว่ างลองจิจูด 18 องศาตะวันตก ถึง 50 องศาตะวันออก โดยอยู่ทาง
ตอนใต้ ของทวีปยุโรปและทางตะวันตกเฉียงใต้ ของทวีปเอเชีย มีทะเลเมดิเตอร์
เรเนียนและทะเลแดงเป็ นเขตกั้นตามลาดับ
อาณาเขต
ทวีปยุโรป
ช่ องแคบยิบรอลตาร์
ทิ ศ เหนื อ มี ช่ องแคบยิ บ รอลตาร์ แบ่ ง
ระหว่ างแอฟริ กากับยุโรป และ คลองสุ
เอซแบ่ งระหว่ างแอฟริกากับเอเชีย และมี
น่ านนา้ ทางตอนเหนือคือ ทะเลเมดิเตอร์
เรเนียน
ทิศตะวันออก ติดต่ อกับทะเลแดง และ
มหาสมุทรอินเดีย เกาะที่สาคัญคือ เกาะ
มาดากัสการ์
ทิศใต้ ติดต่ อกับมหาสมุทรอินเดียและ
มหาสมุทรแอตแลนติก
มหาสมุทรแอตแลนติก
ทิ ศ ตะวั น ตก ติ ด ต่อกั บ มหาสมุ ท ร
แอตแลนติก
ทวีปเอเชีย
คลองสุ เอซ
ทะเลแดง
มหาสมุทรอินเดีย
ขนาด
ทวีปแอฟริกามีเนือ้ ที่ประมาณ 30,015,147 ตารางกิโลเมตร เป็ นทวีป
ที่มขี นาดใหญ่ เป็ นอันดับ 2 ของโลกรองจากทวีปเอเชีย และใหญ่ กว่ าทวีปยุโรป
ถึง 3 เท่ า ความยาววัดจากเหนือสุ ดไปใต้ สุดได้ ประมาณ 8,000 กิโลเมตร
ส่ วนความกว้ างวัดจากตะวันออกไปตะวันตกได้ ประมาณ 7,500 กิโลเมตร
ลักษณะภูมิประเทศ
เขตภูมิประเทศ
1. เขตที่ราบสูงและภูเขาทางภาค
ตะวันตกเฉียงเหนือ
อยู่ในเขตประเทศโมร็อกโก
แอลจีเรีย และตูนิเซีย มีแนวเทือก
เขาแอตลาส ซึ่งมียอดเขา เมานต์
ตูบคาล เป็ นยอดสู งสุ ด สู ง 4,165
เมตร อยู่ในประเทศโมร็อกโก
เขตภูเขาสู งทางภาค
ตะวันตกเฉียงเหนือ
เขตที่ราบลุ่มนา้
เขตที่ราบสู งและภูเขาสู ง
เขตที่ราบสู งภาคตะวันตก
เขตทีร่ าบสู งและภูเขาสู ง
2. เขตทีร่ าบสูงและภูเขาสูงทางภาค
ตะวันออก เป็ นเขตทีม่ ีความสู งมาก
เต็มไปด้ วยภูเขาไฟทีย่ งั คุกรุ่นและดับ
แล้ ว มียอดเขา คิลมิ านจาโร เป็ นยอด
ที่ราบสู งและภูเขาสู ง
เขาสู งสุ ดในทวีป ทางตะวันออกมีแอ่ ง
ทางภาคตะวันออก
แผ่ นดิน ทีท่ รุดตา่ กลายเป็ นทะเลสาบ
อยู่หลายแห่ ง เช่ น ทะเลสาบวิกตอเรีย
ซึ่งเป็ นทะเลสาบนา้ จืดขนาดใหญ่ เป็ น
เขตภูเขาสู งทางภาค
ตะวันตกเฉียงเหนือ
ที่ 2 ของโลก
ภูเขาและที่ราบสู ง
เขตที
ร
่
าบลุ
่
ม
น
า
้
เขตภูเขาและทีร่ าบสูงภาคใต้ อยู่
ภาคใต้
เขตที่ราบสู งและภูเขาสู ง
ระหว่ าง แม่ นา้ วาล และแม่ นา้ ลิมโปโป
เขตที่ราบสู งภาคตะวันตก
เรียกว่ า เดอะแรนด์ มีเทือกเขา
ดราเกนสเบอร์ กเป็ นบริเวณสู งสุ ด ทิศตะวันตกมีทะเลทรายคาลาฮารี และทะเลทรายนามิบ
3.เขตทีร่ าบสู งภาคตะวันตก
เป็ นทีร่ าบสู งหินเก่า มีอาณาเขต
จากทะเลทรายสะฮารา ไปจนถึง
อ่าวกินี ภูเขาทีส่ าคัญคือ
ภูเขาอะฮักการ์ ทางตอนใต้ ของ
ประเทศแอลจีเรีย และภูเขาทีเบสตี
ในประเทศชาด
ทางใต้ ของเขตนีม้ ีทรี่ าบสู งหลาย
แห่ ง เช่ น ทีร่ าบสู งกินี ทีร่ าบสู งจอส
ทีร่ าบสู งแคเมอรูน เป็ นต้ น
เขตภูเขาสู งทางภาค
ตะวันตกเฉียงเหนือ
เขตที่ราบลุ่มนา้
เขตที่ราบสู งและภูเขาสู ง
เขตที่ราบสู งภาคตะวันตก
4.เขตทีร่ าบลุ่มแม่ นา้
ทีร่ าบล่ มุ แม่ น้าไนล์ ทางตอนเหนือ
ของทวีป อยู่ในประเทศอียปิ ต์ และ
ทีร่ าบล่ มุ แม่ น้าไนล์
ซูดาน แม่ นา้ ไนล์ เป็ นแม่ นา้ สายที่ยาว
ทีร่ าบล่ มุ แม่ น้าไนเจอร์
ทีส่ ุ ดในโลก เกิดจากภูเขาสู งด้ านตะวัน
ออก ไหลลงสู่ ทะเลเมดิเตอร์ เรเนียน
ทีร่ าบล่ มุ แม่ น้าไนเจอร์ อยู่ทางตะวัน
ทีร่ าบล่ มุ แม่ น้าคองโก
ตกของประเทศมาลี ไนเจอร์ ไนจีเรีย
ไหลลงสู่ อ่าวกินี
เขตภูเขาสู งทางภาค
ตะวันตกเฉียงเหนือ
ทีร่ าบล่ มุ แม่ น้าแซมบีซี มีลกั ษณะ
ทีร่ าบล่ มุ แม่ น้าแซมบีซี
เขตที่ราบลุ่มนา้
เป็ นทีร่ าบแคบๆ อยู่ทางตอนใต้ ในประ
เขตที่ราบสู งและภูเขาสู ง
เขตที่ราบสู งภาคตะวันตก
เทศซิมบับเว โมซัมบิก ไหลออกสู่ มหา
สมุทรอินเดีย
ทีร่ าบล่ มุ แม่ น้าคองโก เกิดจากเทือกเขาด้ านตะวันออก ไหลผ่ านตอนกลางทวีปเขตศูนย์
สู ตร ประเทศซาอีร์ คองโก มีเกาะแก่ ง และนา้ ตกมาก ไหลออกสู่ มหาสมุทรแอตแลนติก
ลักษณะภูมิอากาศ
ปัจจัยที่มีอทิ ธิพลต่ อภูมิอากาศ
ที่ตั้ง เนื่องจากทวีปแอฟริกามีทตี่ ้งั อยู่ท้งั ในซีกโลกเหนือ และซีกโลกใต้ โดยมี
เส้ นศูนย์ สูตรลากผ่ านเกือบกลางทวีป จึงทาให้ ดินแดนส่ วนใหญ่ มีอากาศร้ อน
ตอนเหนือสุ ดและตอนใต้ สุดของทวีปมีอากาศอบอุ่น
ลักษณะภูมิประเทศ พืน้ ทีส่ ่ วนใหญ่ เป็ นทีร่ าบสู ง ภูมิประเทศแบบอ่าวและคาบ
สมุทรมีน้อย จึงทาให้ ได้ รับอิทธิพลความชื้นและมวลอากาศจากทะเลน้ อยมาก
กระแสน้า ได้ แก่ กระแสนา้ อุ่นโมซัมบิก ไหลเลียบชายฝั่งตะวันออกเฉียงใต้
ทาให้ อากาศอบอุ่นชุ่ มชื้น กระแสนา้ เย็นคานารี ไหลเลียบชายฝั่งตะวันออก
เฉียงเหนือทาให้ อากาศเย็นและแห้ งแล้ง กระแสนา้ เย็นเบงเกลาไหลเลียบชายฝั่ง
ตะวันตกเฉียงใต้ ทาให้ อากาศเย็นและแห้ งแล้ง
เขตภูมอิ ากาศและพืชพรรณธรรมชาติ
ป่ าดิบชื้น
ทุ่งหญ้ าสะวันนา
ทะเลทราย
ทุ่งหญ้ ากึง่ ทะเลทราย
เมดิเตอร์ เรเนียน
อบอุ่นชื้น
เขตภูมิอากาศแบบป่ าดิบชื้น
ลักษณะอากาศ
อากาศจะมีความชื้นสู งและอุณหภูมิสูง อุณหภูมิเฉลีย่ 27 องศา
ปริมาณฝนประมาณ 1,750 มิลลิเมตรต่ อปี มีฝนตกชุ ก ช่ วงทีม่ ี
ฝนตกมาก คือฤดูร้อนและฤดูหนาว
พบในบริเวณ
บริเวณพืน้ ทีต่ อนล่างของทีร่ าบลุ่มแม่ นา้ คองโกและชายฝั่ง
ตอนใต้ ของทีร่ าบสู งตะวันตก
พืชพรรณ
ธรรมชาติ
เป็ นป่ าฝนเมืองร้ อนหรือป่ าดิบชื้น ต้ นไม้ จะมีลาต้ นสู งใหญ่
ใบเขียวชอุ่ม ขึน้ ปะปนกันอย่ างหนาแน่ น พืน้ ล่างจะมีไม้ ประเภท
เถาวัลย์ เช่ น ป่ าในแถบลุ่มแม่ นา้ คองโก ในประเทศแคเมอรูน
กาบอง คองโก และอิเควทอเรียลกินี
เขตภูมิอากาศแบบมรสุ ม
ลักษณะอากาศ
เนื่องจากเป็ นบริเวณที่อยู่ในเขตศูนย์ สูตรและได้ รับอิทธิพลจาก
ลมตะวั น ตกกั บ กระแสน้ า อุ่ น กิ นี ท าให้ อ ากาศโดยทั่ ว ไปมี
ลักษณะร้ อน มีฝนตกชุ ก
พบในบริเวณ
ทางตอนใต้ ของประเทศไลบี เ รี ย ประเทศโกตดิ วั ว ร์ และ
ประเทศกานา ซึ่งอยู่ทางตอนบนของอ่าวกินี
พืชพรรณ
ธรรมชาติ
เป็ นป่ าฝนเมืองร้ อน แต่ บางบริเวณก็มีลักษณะเป็ นป่ าดิบ มีพันธุ์
ไม้ ต่ า งๆปะปนกัน อย่ า งหนาแน่ น ต้ น ไม้ ข นาดสู ง ใหญ่ เ ป็ นไม้
ไม่ ผลัดใบ
เขตภูมิอากาศแบบทุ่งหญ้ าสะวันนา
ลักษณะอากาศ
การเปลีย่ นแปลงฤดูกาลระหว่ างฤดูฝน ฤดูหนาว ฤดูแล้ง และ
ฤดูร้อน จะเห็นได้ อย่ างเด่ นชัด อุณหภูมิเฉลีย่ ประมาณ 30 องศา
มีฝนตกน้ อย
พบในบริเวณ
ครอบคลุมทะเลทรายซาฮาราหรือปกคลุมประมาณ 1 ใน 3
ของพืน้ ทีท่ วีป
พืชพรรณ
ธรรมชาติ
มีลกั ษณะเป็ นทุ่งหญ้ าและไม้ พ่มุ บางแห่ งมีต้นไม้ ขนึ้ ปะปน
กระจายไปทัว่ เช่ น ไม้ จาพวกกระถิ่น หรืออะคาเซียและวอลเติล
พบมากในประเทศซูดาน เอธิโอเปี ย เคนยา ไนเจอร์
เขตภูมิอากาศแบบทะเลทราย
ลักษณะอากาศ
พบในบริเวณ
พืชพรรณ
ธรรมชาติ
อุณหภูมิจะแตกต่ างกันมากระหว่ างกลางวันกับกลางคืน
อุณหภูมิเฉลีย่ สู งกว่ า 35 องศาเซลเซียส ปริมาณฝนเฉลีย่ ต่ากว่ า
250 มิลลิเมตรต่ อปี ฝนทีต่ กส่ วนใหญ่ เป็ นฝนทีเ่ กิดจากพายุฟ้า
คะนอง
ทะเลทรายซาฮารา ทะเลทรายลิเบีย ทางตอนเหนือ และตะวัน
ออกของทวีป ทะเลทรายนามิเบีย ทะเลทรายกาลาฮารี
ทางตอนใต้ ของทวีป
จะเป็ นพวกไม้ พ่มุ ไม้ หนาม พวกกระบองเพชร หรือพืชทีม่ ี
ใบหนา ยกเว้ นเขตโอเอซิส จะมีพชื พวกอิทผลัม หรือปาล์ม
ขึน้ อยู่บ้าง
ทะเลทรายซาฮารา
เป็ นทะเลทรายทีใ่ หญ่ ทสี่ ุ ดในโลก
ทะเลทรายนามิเบีย
ในประเทศนามิเบีย
ทุ่งหญ้ าสเตปป์ บริเวณตอนกลางของทวีป
หรือที่เรียกว่ า “ซาเฮล”
เขตภูมิอากาศแบบชื้นกึง่ เขตร้ อน
ลักษณะอากาศ
ด้ วยอิทธิพลของลมค้ าตะวันออกเฉียงใต้ และจากอิทธิ พลของ
กระแสนา้ อุ่นโมซัมบิก ทีไ่ หลผ่ านแต่ ความแตกต่ างของอุณหภูมิ
เฉลีย่ ตลอดปี มีไม่ มาก ลักษณะภูมิอากาศแบบนี้ จะมีฝนตกมาก
ในฤดูร้อน ฤดูหนาวค่ อนข้ างอบอุ่น
พบในบริเวณ
ทางตะวั น ออกเฉี ย งใต้ แถบประเทศแทนซาเนี ย แซมเบี ย
ซิมบับเว โมซัมบิก และสาธารณรัฐแอฟริกาใต้
พืชพรรณ
ธรรมชาติ
เป็ นป่ าไม้ ใบกว้ างชนิดผลัดใบและไม้ พุ่ม เป็ นป่ าโปร่ ง บางแห่ ง
จะเป็ นทุ่งหญ้ าทีม่ ีความอุดมสมบูรณ์ มากเป็ นทุ่งหญ้ าใบกว้ าง
เขตภูมิอากาศแบบเมดิเตอร์ เรเนียน
ลักษณะอากาศ
ร้ อนและแห้ งแล้งในฤดูร้อน ฤดูหนาวอากาศหนาวและมีฝนตก
พบในบริเวณ
บริเวณตอนเหนือของเทือกเขาแอตลาส ได้ แก่ ทางแถบประเทศ
โมร็อกโก แอลจีเรีย และชายฝั่งตะวันตกเฉียงใต้ ของประเทศ
สาธารณรัฐแอฟริกาใต้ บริเวณแหลมเคปทาวน์
พืชพรรณ
ธรรมชาติ
เป็ นพืชเปลือกหนา ต้ นเล็กใบมัน มีสีเทาแกมเขียว ใบดก ชอุ่ม
ตลอดปี ยกเว้ นในเขตทีร่ าบสู ง และทีส่ ู งจะมีป่าไม้ ประเภท
ผลัดใบขึน้ ปะปนอยู่ด้วย พืชทีพ่ บมากคือ มะกอก ผลไม้ สกุลส้ ม
ต้ นคอร์ ก ต้ นโอ๊ก ต้ นซีดาร์ เป็ นต้ น
เขตภูมิอากาศแบบทุ่งหญ้ ากึง่ ทะเลทราย
ลักษณะอากาศ
ฤดูร้อนค่ อนข้ างร้ อนจัด และมักเกิดพายุฝนจากการพัดพาความ
ร้ อน ปริมาณนา้ ฝน 600 มิลลิเมตรต่ อปี ฤดูหนาวอากาศหนาว
จัดบางครั้งอุณหภูมิอาจลดต่ากว่ าจุดเยือกแข็ง
พบในบริเวณ
ชาวแอฟริกนั เรียกว่ า ซาเฮล ( Sahel ) ได้ แก่บริเวณตอนกลาง
ของทวีป ซึ่งมีฝนตกน้ อย เขตทีส่ ู งทางตะวันออกและด้ านชาย
ฝั่งตะวันตกของทวีป
พืชพรรณ
ธรรมชาติ
ส่ วนใหญ่ ประกอบด้ วยทุ่งหญ้ าหยาบ ใบใหญ่ คล้ายกับพืชพรรณ
ของทุ่งหญ้ าทัว่ ไป เช่ น ทุ่งหญ้ าเวลด์ ในประเทศสาธารณรัฐ
แอฟริกาใต้
ทรัพยากรธรรมชาติ
ทรัพยากรดิน
ทวีปแอฟริกาตั้งอยู่ในเขตร้ อน ทาให้ แร่ ธาตุและสารอาหารย่ อยสลายเร็ว
อีกทั้งลักษณะภูมิประเทศส่ วนใหญ่ ของทวีปแอฟริกาเป็ นทีส่ ู งจึงง่ ายต่ อการ
ชะล้างพังทลาย ดินส่ วนใหญ่ ของทวีปนีจ้ ึงไม่ ค่อยอุดมสมบูรณ์ บริเวณทีม่ ี
ดินอุดมสมบูรณ์ ของทวีปแอฟริกา ได้ แก่ พืน้ ทีล่ ่มุ นา้ เช่ น บริเวณลุ่มนา้ ไนล์
ลุ่มนา้ ไนเจอร์ ลุ่มนา้ คองโก ลุ่มนา้ แซมบีซี ลุ่มนา้ ออเรนจ์ เป็ นต้ น
ทรัพยากรป่ าไม้
ป่ าไม้ ของแอฟริกามีพนื้ ทีป่ ่ าไม้ ประมาณ 1 ใน 6 ของพืน้ ทีท่ วีป โดยมี
ป่ าดงดิบอยู่ทางบริเวณเส้ นศูนย์ สูตรตามลุ่มแม่ นา้ คองโก และป่ าไม้ ในเขตอบอุ่น
อยู่ทางภาคตะวันตกและตะวันออกของทวีป ป่ าไม้ ส่วนใหญ่ มักถูกตัดโค่ นเพือ่ นา
พืน้ ทีม่ าใช้ ในการเพาะปลูกมากกว่ าจะใช้ ประโยชน์ จากเนือ้ ไม้ โดยตรง
ป่ าไม้ ทสี่ าคัญของทวีปแอฟริกา ได้ แก่ บริเวณลุ่มแม่ นา้ คองโก ชายฝั่งอ่าว
กินี ทีส่ ู งภาคตะวันตก และภาคใต้ นอกจากนีย้ งั พบได้ ในเขตพืน้ ทีท่ างตอนเหนือ
ที่ติดกับชายฝั่งทะเลเมดิเตอร์ เรเนียนด้ วย
ไม้ ทมี่ ีค่าทางเศรษฐกิจ ได้ แก่ มะฮอกกะนี แอวอดิเร อิโรโคโอคูเม และลิมบา
ทรัพยากรป่ าไม้ ในแอฟริกา
สั ตว์ ในธรรมชาติ
ทวีปแอฟริกาเป็ นทวีปทีม่ ีสัตว์ ป่า
อาศัยอยู่อย่ างชุ กชุ มแม้ แต่ ในทะเลทราย
ได้ แก่ ยีราฟ ม้ าลาย แรด สิ งโต เสื อดาว
ช้ าง ละมั่ง นกและแมลงต่ าง ๆ
อีกนับพันชนิด
ปัจจุบันถึงแม้ จานวนสั ตว์ ป่าจะลด
น้ อยลงเพราะถูกล่า แต่ เมื่อเทียบกับทวีป
อืน่ ๆ ยังนับว่ ามีอยู่มาก โดยเฉพาะใน
แถบตอนกลางของทวีป
"กอลิลาภูเขา"
เจ้ าชายแห่ งป่ าดงดิบ
"สิ งโต"
จ้ าวป่ าแห่ งแอฟริกา
“ช้ างแอฟริกนั ”
ผู้ยงิ่ ใหญ่ แห่ งป่ าแอฟริกา
“แอนติโรป”
อยู่ในตระกูลกวางทีม่ ีเขาสวยงาม
"หมาป่ าไฮยีนา"
นักล่าแห่ งทุ่งหญ้ าซาฟารี
"แรด"
จอมทรหดแห่ งท้ องทุ่งซาฟารี
ม้ าลาย และ ยีราฟ
เอกลัษณ์ ของทุ่งหญ้ าซาฟารี
ทรัพยากรพลังงาน
- ถ่านหิน ส่ วนใหญ่ ได้ จากประเทศแอฟริกาใต้ ได้ แก่ ประเทศไนจีเรีย
สาธารณรัฐคองโก แทนซาเนีย และซิมบับเว
- น้ามันและก๊าซธรรมชาติ พบในเขตทะเลทรายสะฮารา ประเทศที่ผลิต
นา้ มันและก๊าซธรรมชาติที่สาคัญ ได้ แก่ ประเทศลิเบีย ไนจีเรีย แอลจีเรีย อียปิ ต์
กาบอง และแองโกลา
- พลังงานน้า ทวีปแอฟริกามีแม่ น้าสายยาวหลายสาย ปัจจุบันมีการสร้ าง
เขื่อนขนาดใหญ่ เพือ่ ผลิตกระแสไฟฟ้าทีส่ าคัญ ได้ แก่ เขื่อนอัสวานในแม่ นา้ ไนล์
ประเทศอียิปต์ เขื่อนอะโกซอมโบในแม่ น้าวอลตา ประเทศกานา เขื่อนคาริ บา บน
แม่ นา้ แซมบีซี
- นิ วเคลียร์ ทวีป แอฟริ กาแม้ จ ะมีแร่ ยู เรเนี ย มจานวนมาก แต่ ไ ม่ นิย ม
นามาใช้ ผลิตไฟฟ้ า ประเทศที่ใช้ พลังงานนิวเคลียร์ ได้ แก่ สาธารณรั ฐแอฟริกาใต้
ทรัพยากรแร่
แร่ ธาตุทสี่ าคัญของทวีปแอฟริ กา ได้ แก่
- ทองแดง แหล่งผลิตแร่ ทองแดงที่
สาคัญของทวีปแอฟริกา ได้ แก่ แคว้ น
คากาตังในประเทศซาอีร์
- เพชร แหล่งผลิตเพชรทีส่ าคัญของ
ทวีปแอฟริกา ได้ แก่ ประเทศ
แอฟริกาใต้ และซาอีร์
- ทองคา แหล่งผลิตแร่ ทองคาที่สา
คัญของทวีปแอฟริกา ได้ แก่ ประเทศ
แอฟริกาใต้
ลักษณะทางสั งคมและวัฒนธรรม
ของทวีปแอฟริกา
ประชากร
เชื้อชาติ
พวกผิวดา
ลักษณะคนเชื้อชาตินิกรอยด์
เป็ นเชื้อชาตินิกรอยด์ เรียกอีกอย่ างว่ า แอฟริกนั นิโกร เป็ นชนกลุ่มใหญ่ ทสี่ ุ ด
ของทวีป ผิวสี ดา ผมสี ดาหรื อน้าตาล เส้ นผมหยิกหยองเป็ นขมวดติด หนังศีรษะ
ริมฝี ปากหนา จมูกแบนและกว้ าง ขากรรไกรยืน่ กะโหลกศีรษะค่ อนข้ างยาว
ปัจจุบันอาศัยอยู่ต้งั แต่ ตอนใต้ ของทะเลทรายซาฮารา จนถึงตอนใต้ สุดของทวีป
ชนพืน้ เมืองในทวีปแอฟริกา
ชนเผ่ ามาไซ ( Masai ) ในแทนซาเนีย มีวิถีการดารงชีวติ ด้ วยการเร่ ร่อน
เลีย้ งสั ตว์ และถือว่ าจานวนสั ตว์ เลีย้ งเป็ นเครื่องแสดงถึงฐานะของตน
ชนเผ่ าบุชแมน ( Bushman )
มีวิถีชีวติ การดารงชีพด้ วยการล่ าสั ตว์
และหาของป่ า
ชนเผ่ าปิ๊ กมี ( Pygmy )
ในสาธารณรัฐแอฟริกากลาง
แถบป่ าเขตศูนย์ สูตร มีวถิ ีชีวติ การดารง
ชีพด้ วยการล่าสั ตว์ และหาของป่ า
พวกผิวขาว
มีผวิ สี นา้ ตาลค่ อนข้ างขาว ผมหยิกเป็ นลอน ริมฝี ปากบาง จมูกค่ อนข้ างโด่ ง
แบ่ งเป็ นชาวอียปิ ต์ และซูดาน ส่ วนใหญ่ อยู่บริเวณลุ่มแม่ นา้ ไนล์ กลุ่มชาวเบอร์ เบอร์
ในแอฟริกาตะวันตกเฉียงเหนือ กลุ่มชาวโซมาเลียและเอธิโอเปี ย ในแอฟริกา
ตะวันออก
ลักษณะคนเชื้อชาติคอเคซอยด์
ชนเผ่ าเบดูอิน (ฺ Bedouin ) มีวถิ ีการดารง
ชีวติ แบบดั้งเดิม คืออาศัยอยู่ในบ้ านทีท่ า
เป็ นกระโจม กินอาหารจาพวกนม และ
เนือ้ ทีไ่ ด้ จากสั ตว์ เลีย้ งจาพวกอูฐ เครื่อง
นุ่งห่ มได้ มาจากหนังสั ตว์
ภาษา
ในทวีปแอฟริกามีภาษาพูดอยู่ไม่ น้อยกว่ า 1,000 ภาษา ทั้งนีเ้ นื่องจากเป็ นทวีป
ทีม่ ีประชากรอยู่หลายเผ่ าพันธุ์ แต่ อาจแบ่ งออกได้ เป็ น 4 กลุ่ม
- กล่ มุ ภาษาเซมิติก ได้ แก่ ภาษาอาหรับ เป็ นภาษาของคนส่ วนใหญ่ ในแอฟริกาเหนือ
และบางส่ วนในแอฟริกาตะวันออก ส่ วนกลุ่มภาษาเซมิตกิ ของชาวยุโรปเป็ นภาษาของเจ้ า
อาณานิคมทีเ่ ข้ ามาปกครอง
- กล่ มุ ภาษาซูดาน เป็ นภาษาของประชากรในประเทศต่ างๆซึ่งตั้งอยู่ในเขตทุ่งหญ้ า
สะวันนาทางตอนใต้ ของทะเลทรายสะฮารา
- กล่ มุ ภาษาบันตู เป็ นภาษาของประชากรในประเทศต่ างๆ ซึ่งตั้งอยู่ทางภาคกลาง
และภาคตะวันออกของทวีป รวมทั้งบางประเทศทีอ่ ยู่ทางตอนใต้ ด้วย
- กล่ มุ ภาษาเฮาซา เป็ นกลุ่มภาษาทางการค้ าของประชากรทางภาคตะวันตกของทวีป
ศาสนา
ประชากรส่ วนใหญ่ ในทวีปแอฟริกายังมีความเชื่อและปฏิบัตติ ามความเชื่อนั้นสื บ
ต่ อกันตั้งแต่ ครั้งบรรพบุรุษมาหลายชั่วอายุคน เช่ น เรื่องจิตวิญญาณ อานาจของดวงดาว
ภูเขา ต้ นไม้ สิ่ งมหัศจรรย์ เป็ นต้ น ส่ วนศาสนาทีน่ ับถือกันมาก ได้ แก่ ศาสนาคริสต์
มีผู้นับถือมากทีส่ ุ ด รองลงมาได้ แก่ ศาสนาอิสลาม
การศึกษา
แอฟริกาเป็ นทวีปทีย่ ากจนและต้ องพัฒนาทางด้ านวิทยาการสมัยใหม่ แม้ ความก้ าว
หน้ าในโลกปัจจุบนั จะเป็ นเครื่องกระตุ้นให้ ประชากรและรัฐบาลของประเทศต่ างๆ ต้ อง
ยกระดับและขยายการศึกษาให้ ทวั่ ถึง แต่ การขาดแคลนทรัพยากรมนุษย์ และขัดสนทาง
ด้ านเศรษฐกิจในเกือบทุกประเทศ ย่ อมเป็ นอุปสรรคสาคัญในการพัฒนาการศึกษา
นั่นคือประเทศทีย่ ากจน อัตราส่ วนการรู้ หนังสื อของประชากรจะตา่ เช่ น เอธิโอเปี ย มาลี
ไนเจอร์ ขณะทีป่ ระเทศสาธารณรัฐแอฟริกาใต้ และแทนซาเนีย มีสภาพเศรษฐกิจดีกว่ า
ประเทศทั้งสามนีม้ ีอตั ราส่ วนของผู้รู้ หนังสื อสู งร้ อยละ 60 และ 85 เป็ นต้ น
การกระจายและความหนาแน่ นของประชากร
บริเวณทีม่ ีประชากรอาศัยอยู่เบาบาง
- บริเวณทะเลทรายสะฮาราและทะเลทรายคาลาฮารี เพราะเป็ นเขตแห้ งแล้ งและมี
อากาศร้ อนมากตลอดปี
- บริเวณแถบลุ่มนา้ คองโก พืน้ ทีช่ ายฝั่งอ่ าวกินี ซึ่งเป็ นเขตทีม่ ีปริมาณฝนสู งและตก
ชุ กตลอดทั้งปี
บริเวณทีม่ ีประชากรอาศัยอยู่หนาแน่ น
- บริเวณลุ่มนา้ ไนล์ ประเทศอียปิ ต์ เพราะเป็ นแหล่ งนา้ และดินอุดมสมบูรณ์ เหมาะแก่
การเพาะปลูก
- บริเวณเมืองหลวงหรือเมืองใหญ่ ๆของประเทศต่ างๆ
ลักษณะทางเศรษฐกิจ
อาชีพ
1. การเพาะปลูก
- เขตร้ อนชื้ น ได้ แก่ แอฟริ กาตะวันตก ลุ่มน้าคองโกและชายฝั่ งแอฟริ กาตะวันออก
เป็ นแหล่ งเพาะปลูกพืชเมืองร้ อน เช่ น โกโก้ ปลูกมากที่สุดในประเทศกานาเป็ นประเทศที่
ส่ งเมล็ดโกโก้ ออกจาหน่ ายมากทีส่ ุ ดในโลก
- เขตล่ มุ น้าไนล์ เป็ นเขตภูมิอากาศร้ อนและแห้ งแล้ง แต่ ได้ รับนา้ จากระบบ
ชลประทาน พืชทีส่ าคัญ ได้ แก่ ฝ้ าย ชา อินทผลัม และข้ าวฟ่ าง
- เขตเมดิเตอร์ เรเนียน ได้ แก่ ตอนเหนือสุ ดและใต้ สุดของทวีป มีการปลูกพืช
ผลเมดิเตอร์ เรเนียน เช่ น องุ่น ส้ ม มะกอก อินทผลัม เป็ นต้ น
- เขตอบอ่ นุ ชื้น ได้ แก่ พืน้ ทีท่ างตะวันออกเฉียงใต้ ของทวีป มีการปลูกข้ าวสาลี
ข้ าวโพด และไม้ ผล
2. การเลีย้ งสั ตว์
โคเขายาว พันธ์ ุพนื้ เมือง
เลีย้ งทางภาคตะวันออกและภาคใต้
ของทวีป เพือ่ ใช้ แรงงาน ใช้ เนือ้
เป็ นอาหารและเป็ นเครื่องแสดง
ฐานะทางสั งคม
โคเนื้อ และโคนมพันธุ์ต่างประเทศ
เลีย้ งในเขตอบอุ่นชื้น
เรื่องน่ ารู้
แมลงเซตซี ซึ่งมีชื่อทางวิทยาศาสตร์ ว่า
Glossina Palpalis คือ พาหะนาปรสิ ตมาสู่
คนและสั ตว์ หากปรสิ ตชนิดนีเ้ ข้ าสู่ ร่างกายคน
จะมีไข้ สูง ตัวหนาวสั่ น และรู้ สึกปวดศีรษะอย่ าง
รุนแรง บางทีอาจมีอาการอาเจียน ต่ อมนา้ เหลือง
โต ชัก และละเมอเพ้อคลัง่ ร่ างกายทรุดหนักถึง
ขั้นนอนหลับไม่ ได้ สติ และตายในทีส่ ุ ด
แพทย์ เรียกโรคนีว้ ่ า เหงาหลับ
แมลงเซตซี
แพะ
เลีย้ งแบบเร่ ร่อนในเขตทะเลทราย
ลา
ใช้ เป็ นพาหนะในเขตทุ่งหญ้ า
กึง่ ทะเลทราย
อฐู ใช้ เนือ้ เป็ นอาหาร และใช้ เป็ นพาหนะในเขตทะเลทราย
3. การประมง
ด้ านการประมงมีความสาคัญไม่ มากนัก การประมงนา้ จืดทากันตามแม่ นา้ สายใหญ่ ๆ
และในทะเลสาบวิกตอเรีย ส่ วนการประมงนา้ เค็มก็ทากันตามน่ านนา้ ชายฝั่งตะวัน
ตกเฉียงใต้ ของทวีป
4. การทาป่ าไม้
บริเวณที่มีการทาป่ าไม้ ที่สาคัญ คือ ชายฝั่งอ่ าวกินี และลุ่มแม่ นา้ คองโก เป็ น
แหล่ งป่ าไม้ เมืองร้ อน ซึ่งสามารถขนส่ งได้ ง่าย และอีกบริ เวณคื อ ที่ราบสู ง
ของแอฟริ กาตะวันออก แต่ ทวีปแอฟริ กายังนับว่ ายังผลิตไม้ ได้ น้ อยเมื่อ
เทียบกับทวีปอืน่ ๆ
5. การทาเหมืองแร่
- ถ่านหิน แหล่งใหญ่ ทสี่ ุ ด อยู่ในรัฐทรานสวาล และนาตาล ประเทศ
สาธารณรัฐแอฟริกาใต้
- น้ามันปิ โตรเลียม พบในแอฟริกาเหนือ เขตทะเลทรายสะฮารา ประเทศลิเบีย
แอลจีเรีย อียปิ ต์ ไนจีเรีย
- ก๊าซธรรมชาติ มีมากบริเวณทีล่ ่มุ ของแอฟริกาเหนือ และ แอฟริกาตะวันตก
แอลจีเรีย มีปริมาณก๊าซธรรมชาติมากทีส่ ุ ดแห่ งหนึ่งของโลก
- เพชร มีแหล่งใหญ่ อยู่ในประเทศสาธารณรัฐแอฟริกาใต้ นามิเบีย
บอตสวานา ซิมบับเว โมซัมบิก
- ทองคา ที่วิตวอเตอร์ สแรนด์ ในสาธารณรัฐแอฟริกาใต้
- ทองแดง พบมากในประเทศซาอีร์
6. อุตสาหกรรม
การอุตสาหกรรมในทวีปแอฟริกาไม่ พฒ
ั นามากนัก เป็ นเพราะการขาดความรู้
และเทคโนโลยี อีกทั้งปัญหาความไม่ มั่นคงทางการเมือง ซึ่งเป็ นปัจจัยหลักที่ทาให้
นักลงทุนจากต่ างประเทศ ไม่ กล้าเข้ ามาลงทุน พัฒนาอุตสาหกรรมจากดังนี้
อุตสาหกรรมการแปรรูปผลิตผลทางการเกษตร เช่ น การสกัดนา้ มันพืชจาก
ถั่วลิสง ปาล์มนา้ มันและพืชนา้ มันอย่ างอืน่ การทาผลิตภัณฑ์ ยางพารา
การฟอกหนัง การทอผ้ า
ประเทศทีม่ ีความก้าวหน้ าทางอุตสาหกรรม ได้ แก่ แอฟริกาใต้ มีอุตสาหกรรม
ผลิตเหล็ก และเหล็กกล้า ตลอดจนอุตสาหกรรมอืน่ ๆ อีกหลายประเภท
7. การค้ ากับต่ างประเทศ
ประเทศในทวีปแอฟริกาส่ วนใหญ่ ประสบปัญหาการเสี ยเปรียบดุลการค้ ากับ
ประเทศต่ างๆ ในภูมิภาคอืน่ ๆ ทั้งนีเ้ ป็ นเพราะ สิ นค้ าส่ งออกของทวีปแอฟริกาส่ วน
ใหญ่ เป็ นสิ นค้ าประเภทวัตถุดิบ ในขณะทีส่ ิ นค้ านาเข้ าส่ วนใหญ่ เป็ นสิ นค้ าสาเร็จรูป
เครื่องจักรอุตสาหกรรม รวมไปถึงสิ นค้ าเทคโนโลยีช้ันสู ง
สินค้ าส่ งออกทีส่ าคัญของทวีปแอฟริกา ประกอบด้ วย
-แร่ ธาตุ ได้ แก่ ปิ โตรเลียม ฟอสเฟส เหล็ก ถ่ านหิน ทองแดง เงิน ยูเรเนียม ทองคา
เพชร และเกลือ เป็ นต้ น
-สินค้ าเกษตรกรรม ได้ แก่ โกโก้ กาแฟ ปาล์ นา้ มัน ฝ้ าย มะพร้ าวตากแห้ ง กุ้งแห้ ง
ยางพารา อบเชย กานพลู และหนังสั ตว์ เป็ นต้ น
สินค้ านาเข้ าทีส่ าคัญของทวีปแอฟริกา ได้ แก่ เครื่องจักรอุตสาหกรรม เคมีภณ
ั ฑ์
อุปกรณ์ อเิ ล็กทรอนิกส์ เวชภัณฑ์ เสื้อผ้ าสิ่ งทอ ผลิตภัณฑ์ อาหารสาเร็จรู ป อุปกรณ์
การคมนาคมขนส่ งและรถยนต์ เป็ นต้ น
ปฏิสัมพันธ์ระหว่างมนุษย์กบั สิ่ งแวดล้อมในทวีปแอฟริ กา
สิ่ งแวดล้อมทางสังคมใหม่ทางสังคมได้แก่
1. ชุมชนชาวจีน ชาวจีนได้อพยพมานานแล้วและมีจานวนเพิ่มขึ้น มีมากที่สุด
ในรัฐแอฟริ กาใต้ ได้แก่ประเทศอียปิ ต์ มาดากัสการ์ เคนยา มอริ เชียส มีการนา
วัฒนธรรมจีนเข้าไปเผยแพร่ ดว้ ย
2. แคมป์ ผูอ้ พยพลี้ภยั เนื่องจากชาวแอฟริ กนั ทิ้งถิ่นฐานที่อยูอ่ าศัยจานวน
มากเพราะปัญหาทางความแห้งแล้ง ความอดอยาก หิ วโหย ปัญหาความ
ขัดแย้ง และปั ญหาความขัดแย้งในสังคมกับชนเผ่าต่าง
การอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่ งแวดล้อมในทวีปแอฟริ กา
ปั ญหาเกี่ยวกับสิ่ งแวดล้อมในทวีปแอฟริ กา
- ภัยแล้ง เป็ นปั ญหาที่สร้างความเสี ยหายให้กบั ทวีปแอฟริ กามากที่สุด
- การตัดไม้ทาลายป่ า มีพ้นื ที่ป่าเหลือเพียงร้อยละ 18 ของเนื้อที่ป่าของโลก
- ที่ดินเสื่ อมโทรม ส่ วนหนึ่งได้รับผลกระทบจากภัยแล้ง และมาจากเกษตรกร
ขาดความรู้ในการจัดการดิน
- การขาดแคลนน้ าและมลพิษทางน้ า ผลกระทบมาจากสภาพภูมิอากาศ
เปลี่ยนแปลง ฝนไม่ตกตามฤดูกาล
-พื้นที่ความหลากหลายทางชีวภาพถูกบุกรุ ก
- ขยะและสิ่ งปฏิกลู ขยะที่สร้างรายได้ให้ชาวแอฟริ กนั คือขยะอิเล็กทรอนิกส์
แนวทางการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่ งแวดล้อมในทวีปแอฟริ กา
1.
2.
3.
4.
สร้างเอกภาพในการแก้ปัญหา
ปฏิรูประเบียบกฎหมายและการบังคับใช้
ให้การศึกษาและความรู ้แก่ประชาชน
ความร่ วมมือกับองค์กรนานาชาติ
ผลกระทบจากการเปลี่ยนแปลงสิ่ งแวดล้อมต่อประเทศไทย
1. ผลต่อสภาพภูมิอากาศ
2. ผลต่อการส่ งสิ นค้าออกของไทย
3. การเกิดโรคติดต่อ