Transcript Çözünürlük Dengeleri ppt

ÇÖZÜNÜRLÜK DENGESİ
13.04.2015
1
Bir maddenin başka bir madde
içerisinde atom,iyon yada molekül
olarak dağılmasına çözünme denir
13.04.2015
2
Çözünmenin aşamaları
•Çözünen- çözücü bağları kırılır.
•Çözücü- çözücü bağları kırılır.
•Çözücü ve çözünen bağlar arasında bir etkileşim oluşması.
13.04.2015
3
Çözünme Videosu İçin Tıklayınız
13.04.2015
4
Belirli sıcaklıkta 100g çözücü içerisin de çözünebilen maksimum madde
miktarına çözünürlük denir.
13.04.2015
15

Az çözünen iyon yapılı bir katı madde su ile
karıştırılınca çözünmeye başlar. Karışımın ilk
anlarında çözünme hızlıdır. Ancak, iyonlar ortaya
çıktıkça çözünme hızı zamanla azalır. Bu sırada
oluşan iyonlar yeniden birleşerek çökmeye başlar.
Bir süre sonra çözünme hızı ile çökme hızı birbirine
eşitlenir. Bu durumda sistem dengeye ulaşmış olur.
Denge halindeki böyle bir sistem doymuştur. Olay
bir çözünme olduğundan bu dengeye çözünürlük
dengesi adı verilir.
13.04.2015
6
13.04.2015
7
İyonlar ayrılırken su moleküllerinin kısmen
pozitifleşmiş tarafı CI- iyonları,kısmen
negatifleşmiş tarafı ise Na+ iyonları ile
etkileşir.İyonların çeşitli etkileşimler
sonucunda su ile sarılmasına hidratlaşma
denir.
13.04.2015
8
1.
Sıvı-katı Çözeltileri
2.
Sıvı-Sıvı Çözeltileri
3.
Sıvı-Gaz Çözeltileri
13.04.2015
9
13.04.2015
110
ÇÖZÜNME OLAYINDA
DÜZENSİZLİK FAKTÖRÜ
13.04.2015
11
Katılar, suda veya başka bir çözücüde
çözündüklerinde oluşan tanecikler (iyon ya da
molekül) çözücü içinde dağıldığından daha düzensiz
hâle gelirler.
 Düzensizlikte artma eğilimi katıların çözünmesinin
lehinedir.
 Maddenin gaz hâli, sıvı hâline göre daha düzensizdir.
Bir gaz sıvıda çözündüğünde düzensizlik azalır.

13.04.2015
12
• Çözücüsü su olan çözeltilere sulu çözeltiler denir.
• Su, polar yapılı bir moleküldür.Su molekülündeki kısmi +
ve kısmi- yüklerin varlığı elektiksel çekim
oluşmasına neden olur.
• Bu
kuvvetinin
yüzden iyonik katılar genellikle suda çözünür.
13.04.2015
13
Çözündüğünde moleküller halinde dağılan
maddelerdir.
• Çözündüğünde iyonlar oluşturabilen molekül
yapılı maddeler de suda çözünür.
• İyonlarına
ayrılmayan molekül yapılı
maddeler de suda çözünebilir.
• Böyle olunca çözünen madde ya polar
yapıdadır ya da su ile hidrojen bağı
oluşturmuştur.
•
13.04.2015
14
ELEKTROLİT OLMAYAN
ÇÖZELTİLER


Elektriği iletmeyen
çözeltilerdir.
Molekül yapılı
maddelerin suda
çözünmesiyle oluşan
çözeltilerdir.
13.04.2015
ELEKTROLİT ÇÖZELTİLER


Elektriği ileten
çözeltilerdir.
Suda çözündüğünde
iyonlarına ayrılabilen
maddelerin sulu
çözeltileri elektriği
iletir.
15

Elekrolitler, kuvvetli elektrolit ve zayıf elektrolit
olmak üzere ikiye ayrılırlar.

Elektriği iyi iletenler kuvvetli elektrolit

Elektriği iyi iletmeyenler zayıf elektrolit olarak
adlandırılır.
13.04.2015
16
1. Çözücünün Türü
2.Sıcaklığın Etkisi
3.Ortak İyon Etkisi
4.Yabancı Maddelerin Etkisi
13.04.2015
17
Çözünürlük, çözücü ve çözünen maddenin türüne
bağlıdır. Örneğin; su (H2O) polar bir çözücüdür.
iyonik bir madde olan yemek tuzu (NaCl) suda çok
çözünür, apolar bir çözücü olan karbon tetraklorürde
(CCl4) çözünmez. Apolar olan moleküller apolar
olan çözücülerde çok çözünür. Örneğin, apolar iyot
(I2), yine apolar karbon tetraklorür içinde oldukça
çok çözünür.
GERİ
13.04.2015
18
Maddelerin çözünürlükleri sıcaklıkla değişir.
Çözünme olayının ekzotermik veya endotermik
oluşuna göre sıcaklık çözünürlüğe etki eder. (Enerji)
Isı alarak çözünen maddelerin çözünürlüğü sıcaklıkla
artar.
İLERİ
13.04.2015
19
Katıların çözünürlüğü genellikle sıcaklıkla artar.
Gazların çözünürlüğü ise sıcaklıkla azalır.
BAŞA DÖN
13.04.2015
20
Bir katıyı saf su yerine, bu katıya ait iyonu veya
iyonları içeren bir çözeltide çözersek bu katının
çözünürlüğü saf suya göre oldukça azalır.
Çözünürlüğün azalmasını bir örnekle açıklayalım.
Örneğin sodyum klorür çözeltisi içerisinde
(NaCl(k) → Na+1 + Cl-1)
AgCl(k) katısını çözersek;
AgCl(k) → Ag+ + Cl- şeklinde iyonlaşır.
İLERİ
13.04.2015
21
AgCl çözeltisinde NaCl'den gelen Cl- iyonları
Cl- derişimini arttırdığından sistem bunu azaltmak
için geri tepkimeyi hızlandırır. Yani Ag+ ve Cliyonları birleşerek AgCl katısının çökmesine
sebep olur. Dolayısıyla AgCl'ün çözünürlüğü
azalmış olur.
İLERİ
13.04.2015
22
•Ortak iyonun derişimi ne kadar büyükse çözünürlük o kadar azalır.
BAŞA DÖN
13.04.2015
23
Yabancı maddelerin etkisiyle çözünürlüğün artması
canlılar için çok önemlidir. İçinde çözünmüş madde
bulunan bir çözeltiye, az çözünen ve ortak iyon
bulundurmayan bir maddeyi ilâve edersek bu
maddenin çözünürlüğü maddeler arasında etkileşim
oluyorsa artar.
13.04.2015
24
Anyon
Verilen anyonla az çözünen tuz oluşturan
katyonlar
CO3-2
PO4-3
S-2
OHSO4-2
NH4+ dışındakilerin hepsi
NH4+ dışındakilerin hepsi
NH4+ ile 1A ve 2A grubu katyonlarının
dışındakilerin hepsi
NH4+ , Sr+2 , Ba+2 ile 1A grubu katyonlarının
dışındakilerin hepsi
Ba+2 , Sr+2, Ca+2, Pb+2, Hg+, Ag+
Ag+, Cu+, Hg+, Hg+2, Pb+2
CI- , Br- , I13.04.2015
25
BİLEŞİK
KÇ
BİLEŞİK
KÇ
BaCO3
4,9x10-9
CuS
6,5x10-37
PbCO3
7,9x10-14
Ag2S
8x10-51
SrSO4
8x10-7
CaF2
4x10-11
Ag2SO4
1,4x10-5
SrF2
8x10-10
Ag3PO4
1,8x10-18
AgCI
1,8x10-10
Ca3(PO4)2
1,5x10-32
PbCI2
1,8x10-5
AI(OH)3
4,8x10-33
AgBr
5x10-13
Fe(OH)2
4x10-15
PbBr2
5x10-6
13.04.2015
26
13.04.2015
27
•Az çözünen tuzların hepsinde bir denge söz konusudur.
•Dengede çözünme ve çökme hızı eşittir.
•Çözünürlük dengesinin kurulması,katının suda
çözünmesiyle olabileceği gibi,çökelek oluşturacak iyonları
içeren iki ayrı çözeltinin karıştırılmasıyla da olabilir.
13.04.2015
28
0,2 M KCl ve 0,2 M AgNO3 çözeltilerinin
karıştırılmasıyla AgCl çökeleğinin oluşumu
görülecektir.
KCl(suda) + AgNO3(suda)
AgCl(k) +
KNO3(suda)
Tepkimeni net iyon denklemi şöyledir:
Ag+(sudda) + Cl-(suda)
13.04.2015
AgCl(k)
29
Bir çözeltideki iyonların molar derişimlerinin
stokiyometrik katsayılara bağlı olarak
çarpımına iyonlar çarpımı adı verilir ve Qi
ile gösterilir.
XnYm(katı)
Qi =[X+m]
13.04.2015
nX+m(suda) + mY-n(suda)
n
[Y-n]
m
30
13.04.2015
31
Bir çözeltide bulunan iyonlardan birini veya bir kaçını
diğerlerini çözeltide bırakarak çöktürme işlemine seçimli
çöktürme denir.
Örneğin; Br- ve I- iyonlarının herbirinin derişimi 1x
10-2 M olan çözeltiye yavaş yavaş katı AgNO3 ilâve
ediliyor.
Bu
iyonların
çökelme
sırasını
bulmaya
çalışalım.
(Belli bir sıcaklıkta AgBr için Kç= 5 x10-13, AgI için
-16)
Kç
=
1,5
x
10
13.04.2015
32
13.04.2015
33
AgI'un çökmesi için gerekli olan Ag+, AgBr'ün çökmesi için
gerekli olan Ag+ den daha az olduğu için önce AgI sonra AgBr
çökelmeye başlar. Böylece AgI, AgBr'den ayrılmış olur.
13.04.2015
34
BLOG SAYFAM
13.04.2015
35