Transcript İŞLETMELERDE HALKLA İLİŞKİLER

HALKLA İLİŞKİLER
Hazırlayan: Öğr.Gör.Funda YORULMAZ


Uluslar arası Halkla İlişkiler Birliği, halkla
ilişkileri, özel ya da kamu kurum ve kuruluşların
ilişkilerde bulunduğu kimselerin anlayış ,
sempati ve desteğini elde etmek için sürekli
yaptığı faaliyetler olarak tanımlanmıştır.
Geniş anlamda halkla ilişkiler; yönetenle,
yönetilen, mal ve ya hizmet üreten kamu ve özel
kuruluşlarla hedef kitle arasındaki ilişkilerden
beklenen olumlu sonucun alınması için
harcanan iletişim ağırlıklı çabaların tümüdür.
Türkiye’de Halkla İlişkilerin Tarihsel Gelişimi

Türklerin bu alandaki çalışmalarının ilk örnekleri,
Göktürklerin Orhun Yazıtlarına kadar uzanmaktadır. Daha
sonra Selçuklu İmparatorluğu döneminde Nizam-ül Mülk’ün
“Siyasetname” adlı eserinde halkın düşünce ve
isteklerinden yönetimi haberdar etmenin gereğinden söz
edilmektedir. Anadolu Selçukluları’nda hükümdarlar,
haftanın belirli günlerini halkın sorunlarını dinlemeye
ayırmışlardır.
Türkiye’de Halkla İlişkilerin Tarihsel Gelişimi

Cumhuriyet döneminde enformasyon ve tanıtım yolunda ilk
adım M.Kemal Atatürk tarafından atılmıştır.Cumhuriyetin
sesini iç ve dış dünyada duyurması için 6 Haziran 1920’de
Anadolu Ajansını kurmuştur. Reformların halka tanıtımı
doğrudan Atatürk tarafından yapılmıştır. 1920 yılında
şimdiki basın yayın enformasyon müdürlüğünün temeli
atılmıştır, 1935 yılında 1. basın kurultayı toplanmıştır.
Türkiye’de Halkla İlişkilerin Tarihsel Gelişimi

Genel olarak, kalkınma planları ve yıllık
programlamalarda, kırtasiyeciliğin azaltılması ve devlet
hizmetlerinin yerine getirilmesinde halkın işbirliğinin
sağlanması, devlet vatandaş ilişkilerinde temel amaçlar
olarak ele alınmalıdır. Yedinci beş yıllık kalkınma planı
örgüt içi kalkınma raporunda halkla ilişkiler ve
enformasyon hizmetlerinin örgütlenmesinden sorumlu
Basın Yayın Ve Enformasyon Genel Müdürlüğü’nün
görevleri genişleterek Devlet Enformasyon Merkezi’ne
dönüştürülmesi ve bu merkezinin şu görevleri
üstleneceği belirtilmiştir:
Türkiye’de Halkla İlişkilerin Tarihsel Gelişimi



Devletin halkla ilişkiler ve enformasyon politikası
ve hükümet stratejilerinin saptanması ve
uygulamaların sonucunun takibi.
Merkezi düzeyde alınan karar ve uygulamalar
konusunda kamuoyunun aydınlatılması, bunlara
tepkilerin saptanması ve değerlendirilmesi.
Devletin çeşitli konulardaki politikalarının yurt
içinde ve yurt dışında benimsetilebilmesi için
propaganda, istihbarat ve izleme çalışmalarının
yapılması.
Halkla İlişkilere Yakın Kavramlar

Birden fazla bilinen bilim dalı ile beslenen, bu bilimlerin
verileriyle senteze ulaşan halkla ilişkiler kavramı komşu
dallarla ilişkili olduğu kadar bağımsız bir faaliyet
alanıdır.Ancak, halkla ilişkilerin insan ilişkileri, pazarlama,
reklam, propaganda gibi kavramlardan farklı olduğunun
anlaşılması gerekmektedir. Bundan sonraki bölümde bu
konular ele alınacaktır.
Halkla İlişkiler ve İnsan İlişkileri



İnsan ilişkileri örgütte çalışan bireylerin bir makine olarak
görülmesi yerine insan olarak ele alınması ve ona değer
verilmesi gerektiğini savunur.
Bireyin ruhsal, duygusal ve düşünsel yapısını bir bütün
olarak inceler
Örgütte verimliliğinin artırılması için örgütte çalışan
bireylerin kişilik yapısını ve davranış özelliklerini tanımaya
yarayacak ve onları tatmin edecek yöntemlerin
geliştirilmesini sağlamaya çalışır.
Halkla ilişkiler ve insan ilişkilerinin
karşılaştırılması
Karşılaştırma kriterleri
Halkla ilişkiler
İnsan ilişkileri
Temel öğe
İnsan
İnsan
Amaç
Mutlu çevre
Mutlu ve sosyal çevre
Hedef
Tüm kitle (iç ve dış)
Yalnızca örgüt çalışanları
Çabalar
Dışa dönük
İçe dönük
Halkla İlişkiler ve Propaganda


Propagandayı en geniş anlamı ile, bir fikri ortaya
yayarak ona taraftar bulma tekniği olarak
tanımlamak mümkündür.
Halkla ilişkilerin propaganda ile bazı farklılıkları
vardır; Propagandada siyasi, dini ideolojik
konularda insanlar etki altına alınarak
kandırılmaya inandırılmaya çalışılırken halkla
ilişkilerde bilgi vermek, belgeler sunmak sureti
ile insanlar ikna edilmeye çalışılmaktadır.
Halkla ilişkiler ve propagandanın
karşılaştırılması
Karşılaştırma kriterleri
Halkla ilişkiler
Propaganda
İlke
Doğru ve gerçek bilgi, iyi
niyet dürüstlük ilkesi ön
plandadır.
Genellikle eksik veya
abartılı bilgi
verilebilmektedir.
Amaca giden yol
Gerçekleri açıklama yolu
ile inandırmaya çalışır.
Çok tekrar yolu ile
inandırmaya çalışır
İletişim şekli
Tartışmaya açık ve
demokratiktir.
Dogmatik, diktacı ve
kalıplaşmıştır.
İletişim yönü
Çift yönlüdür.
Tek yönlüdür.
Propaganda çeşitleri

Propaganda uygulanan metot, amaç ve şekillerine göre üç
grupta incelenmektedir.


1-) Saldırı propagandası
2-) Savunma propagandası

3-) Anlaşma propagandası
Propagandanın temel kuralları









Sempati kuralı
Sentez kuralı
Sürpriz kuralı
Yineleme kuralı
Birlik kuralı
Zamanlama kuralı
Abartı ve çarpıtma kuralı
Basitleştirme ve tek hedef kuralı
Devamlılık kuralı
Halkla ilişkiler ve Pazarlama

Pazarlama ve halkla ilişkiler departmanları
arasında sürekli bir çatışma gözlenmektedir.
Bu daha ziyade örgütlerin teşkilat yapılarından
kaynaklanmaktadır.
Halkla ilişkiler ve pazarlama arasındaki ilişki
Halkla ilişkiler
Zayıf
Zayıf
kuvvetli
1
Küçük sosyal hizmet
kuruluşları
2
Kar amacı gütmeyen
kuruluşlar
3
Orta büyüklükte üretici
firmalar
4
Büyük kuruluşlar holdingler
pazarlama
kuvvetli
Pazarlama ve halkla ilişkiler arasındaki ilişkiyi beş farklı
modelle açıklayabiliriz:





Ayrı ama eşit işlev modeli
Eşit ama kesişen işlev modeli
Pazarlamanın ağır bastığı işlevler modeli
Halkla ilişkilerin ağır bastığı işlev modeli
Pazarlama ve halkla ilişkilerin eşit işlevler modeli
Halkla ilişkiler ve pazarlamanın karşılaştırılması
Karşılaştırma kriterleri
Halkla ilişkiler
Pazarlama
Örgütsel amaç
İmaj geliştirme, topluma
ve çalışanlarla iyi ilişkiler
kurmak
Müşteriye uygun mal ve
hizmetlerin üretilmesi ve
tatmini
Ürünle ilgili amaç
Yeni ürün ve fikirleri
benimsetme
Örgütün mal ve
hizmetlerine Pazar
oluşturma
Çalışanlarla ilişkiler
Örgütün iç ilişkilerle
yakından ilgilenme
Örgüt içi ilişkilerle
doğrudan ilgili değildir
Çevre ilişkisi
Diğer dış çevre ile
ilgilenme
Genellikle tüketiciler
üzerine odaklanır
duyarlılık
Kamuya duyarlı işletme
Pazara duyarlı işletme
Halkla İlişkiler ve Reklam





Reklamın hangi amaçlarla yapıldığına bakıldığında
karşımıza şu amaçlar çıkmaktadır:
Yeni mamulü pazara sunmak veya yeni Pazar bölümlerine
girmek
Dar bir zümrenin kullandığı malı geniş kitlelerin
kullanmasını sağlamak
Firma imajı ile markaya bağlılık oluşturmak
Tüketicileri eğitmek vs.
Halkla ilişkiler ve reklamın ortak noktaları şunlardır:




Her ikisi de tanıtma amacı güder
Aynı kitle ya da benzer iletişim araçlarından yararlanırlar
Araştırma her iki teknikte de kullanılır
Planlama/programlama ve değerlendirme her ikisi içinde
geçerlidir.
Halkla ilişkiler ve Reklam karşılaştırılması
Karşılaştırma kriterleri
Halkla ilişkiler
Reklam
İşletmenin kendisi
İşletmenin çıktısı olan
mal ve hizmetler
Amaç
İşletmenin prestijini
yükseltme, kamuoyunun
desteğini alma
Mal veya hizmetin
satışını artırma
Kar
Dolaylı bir amaçtır
Doğrudan kar elde etmek
Hedef kitle
Bütün kamuoyu
Mevcut ve potansiyel
tüketiciler
Bütçe
sınırlıdır
Büyük rakamlardan
oluşur
Uygulama şekli
Gerektiğinde örgüt adını
duyuran reklamlar
Ticari reklamlar
Sonuçlar
Uzun vadede alınır
Kısa vadede alınır
Süreç
Çalışmalar kesintisizdir
Kesikli ve dönemseldir
iletişim
Çift yönlüdür
Tek yönlüdür
Konu
Halkla ilişkiler ve reklamcılık arasındaki farklılıklar ise
şunlardır:





İletilen mesaj açısından
Kullanılan araç açısından
İzlenen amaç açısından
Hedef kitle açısından
Finansman açısından
Kurumsal reklamcılık ve Halkla ilişkiler

Halkla ilişkiler çalışmalarında reklamın bir araç olarak
kullanılması kaçınılmazdır. Bir halkla ilişkiler programı
gereği basın yayın organlarında yer, radyo ve televizyonda
zaman satın almak sık görülen bir uygulamadır. Halkla
ilişkiler çalışması yapılacak örgütün, kamuoyuna
tanıtılmaları için bu tür etkinliklerde yer alması ile ‘kurumsal
reklamcılık’ ortaya çıkmaktadır.

Kaynak: İşletmelerde Halkla İlişkiler
Prof. Dr. Dilaver TENGİLİMOĞLU
Prof. Dr. Yüksel ÖZTÜRK