Transcript RACJONALNE GOSPODAROWANIE ENERGI*, WOD* I ODPADAMI

Czym jest racjonalne gospodarowanie?


Racjonalne gospodarowanie jest jednym z
kluczowych pojęć w ekonomii, w myśl którego
podmiot dokonuje
takiej alokacji ograniczonych zasobów,
które optymalizują korzyści, jakie z tego czerpie.
Do racjonalnego gospodarowania
zmusza rzadkość zasobów i dóbr dostępnych
w gospodarce. Warunkiem racjonalnego
gospodarowania jest możliwość wyboru
pomiędzy różnymi wariantami rozwiązań, a
także sprecyzowane kryteria wyboru.
Rozwiązanie najbardziej racjonalne z punktu
widzenia jednego kryterium nie musi takie być
w kontekście innego kryterium.
Zasada racjonalnego gospodarowania
Zasada racjonalnego gospodarowania może być
sformułowana w dwóch wymiarach:
 Maksymalizacja efektów, przy założonym
poziomie nakładów
 Minimalizacja nakładów, przy założonym poziomie efektów
Racjonalność postępowania wymaga, aby podmiot zbierał i
analizował przy pomocy rozumu wszystkie informacje
niezbędne do podjęcia właściwej decyzji o alokacji zasobów.
Oznacza to, że postulat racjonalności wymaga od podmiotu
znajomości wszystkich tych informacji oraz zdolności do ich
właściwego przetworzenia.
W praktyce takie warunki są rzadko spełnione, ze względu na
ograniczoność dostępnej w danym momencie wiedzy.
Zdobycie wiedzy, która pozwoliłaby na dokonanie najlepszej
możliwej decyzji także wiąże się z poniesieniem określonych
kosztów, co oznacza obniżenie efektywności rozwiązania. W
związku z tym podmioty gospodarcze podejmują decyzje w
warunkach ryzyka i niepewności.
Dlaczego powinniśmy racjonalnie
gospodarować energią?
Zgodnie z wytycznymi Ustawodawstwa Unijnego w 2020 roku
udział odnawialnych źródeł energii w bilansie energetycznym
kraju powinien wynosić 15% przy jednoczesnym zmniejszeniu
emisji gazów cieplarnianych o 20 % i poprawie efektywności
(zmniejszeniu zużycia energii pierwotnej) o 20%.
Obecnie udział odnawialnych źródeł energii w bilansie
energetycznym to zaledwie ok 5%.W produkcji energii
elektrycznej największy udział stanowi węgiel kamienny (ok.
57%) i węgiel brunatny (ok. 34%). Pozostałe źródła takie jak gaz
ziemny, olej opałowy, biomasa, elektrownie wiatrowe, wodne
to zaledwie 9%.
Energia cieplna niezbędna do ogrzewania naszych mieszkań
podobnie jak energia elektryczna produkowana jest ze spalania
nieodnawialnych surowców naturalnych; węgla i gazu, których
głównym składnikiem jest węgiel i metan.
Kopaliny, jako źródła nieodnawialne, których zasoby szybko się
wyczerpują muszą być racjonalnie wykorzystywane. A my
możemy się do tego przyczynić poprzez racjonalne
gospodarowanie produktami powstałymi w wyniku ich
przetwarzania.
Spalanie kopalin zwiększa obecność w atmosferze gazów
potęgujących efekt cieplarniany, co z kolei przyczynia się do
zmian klimatycznych. Do gazów „cieplarnianych" należą min.
dwutlenek węgla, ozon, freony, metan tlenki rzutu, halony...
Energia cieplna
Dużą ilość energii zużywamy na
ogrzewanie naszych domostw
oraz podgrzanie wody.
Aby racjonalnie korzystać z
ciepła powinniśmy:
Nie zabudowywać i
nie zasłaniać
grzejników, aby
umożliwić właściwą
cyrkulację powietrza
w ich otoczeniu.
Zabudowany lub
zasłonięty grzejnik
powoduje, że ciepło
nie rozprzestrzenia się
równomiernie w
pomieszczeniu a
grzana jest głównie
ściana zewnętrzna,
przez co rosną straty
ciepła.
Zmniejszać straty ciepła przez
okna i drzwi zapewniając ich
odpowiednią szczelność
pamiętając jednocześnie o
odpływie powietrza
niezbędnego do właściwego
funkcjonowania wentylacji,
która uchroni mieszkanie przed
zawilgoceniem (a później
zagrzybieniem). Nie można
całkowicie odciąć dopływu
świeżego powietrza, które jest
niezbędne do oddychania i
usunięcia z pomieszczeń
wilgoci, której źródłem są ludzie
i czynności gospodarcze przez
nich wykonywane (np.
gotowanie).
Wietrzyć mieszkanie należy
krótko i intensywnie poprzez
szerokie otwarcie okien i
drzwi balkonowych z
jednoczesnym
zamknięciem zaworów
termostatycznych przy
grzejnikach.
Nie należy uchylać ani
„rozszczelniać" okien przy
otwartych zaworach
grzejnikowych, ponieważ
zimne powietrze ochładza
grzejnik i termostat otwiera
się, co powoduje zbędne
straty ciepła.
Efektywnie wykorzystywać
zawory termostatyczne w celu
obniżenia temperatury w
pomieszczeniu. Jeśli
spodziewamy się gości, to
należy przymknąć zawór
termostatyczny przy grzejniku,
bo każda osoba emituje
ciepło w ilości porównywalnej
z wydajnością połowy
„żeberka" grzejnika. W sypialni
i rzadziej odwiedzanych
pomieszczeniach warto
obniżać temperaturę do 16°C.
Będzie to korzystne nie tylko ze
względu na oszczędność
energii, ale również dobre dla
zdrowia.
Zwracać uwagę na
właściwe użytkowanie
pomieszczeń
wspólnych w budynku
takie jak; klatki
schodowe, korytarze,
suszarnie, pralnie i
piwnice. Należy
zwrócić szczególną,
uwagę na zamykanie
drzwi wejściowych i
okien na klatce
schodowej, zamykanie
okienek w piwnicach i
innych
pomieszczeniach
wspólnego użytku.
Energia elektryczna
Mniejsze zużycie energii elektrycznej to mniejsze
rachunki za prąd. Poza tym jest to także oszczędzanie
środowiska. Większość osób może bezproblemowo
zmniejszyć zużycie energii elektrycznej w swoim
mieszkaniu nie rezygnując z komfortu. Codziennie
wykonujemy setki czynności, podczas których
konieczne jest korzystanie z energii elektrycznej. Nie
używajmy jej jednak niepotrzebnie. Starajmy się
racjonalnie korzystać z urządzeń gospodarstwa
domowego, gaśmy światło, kiedy wychodzimy z
pokoju, wyjmujmy ładowarki z gniazdek. Przy zakupie
nowego sprzętu elektrycznego sprawdź jego klasę
energooszczędności. Pamiętaj, że klasa „A" to małe
zużycie energii a urządzenia klasy „B" i „C" są dużo
mniej energooszczędne. Bardziej efektywne
użytkowanie sprzętów zasilanych energią elektryczną,
wykorzystywanych w gospodarstwie domowym
pozwala na znaczne obniżenie wysokości rachunków.
Aby to osiągnąć pamiętaj o;
Do gotowania najlepsze są
naczynia dobrze przewodzące
ciepło, np. ze stali szlachetnej z
dnem kompensacyjnym
(wielowarstwowym
utrzymującym ciepło po
wyłączeniu kuchenki). Średnica
garnka powinna być
dopasowana do płyty pola
grzejnego kuchenki, ale nie
mniejsza. Garnki powinny mieć
płaskie dno, najlepiej o grubości
3-5 mm i dobrze dopasowaną
pokrywkę. Dno garnków
powinno być czyste
zanieczyszczenia mogą
zwiększyć zużycie prądu nawet o
50%. Gotowanie bez pokrywki
pochłania trzy razy więcej
energii.
Podczas prania można łatwo
oszczędzać prąd, wystarczy
wybrać niższą temperaturę
prania. Pojemność pralki
powinna być zawsze w pełni
wykorzystana. Bardziej
oszczędne będzie jedno pranie
w do pełna załadowanej
pralce niż dwa prania, kiedy
pralka będzie wypełniona
zaledwie do połowy.
Optymalna temperatura
chłodziarki Wynosi 7°C, a
zamrażarki -18°C. Każdy
dodatkowy stopień mniej, wymaga
więcej prądu i więcej kosztuje.
Należy pamiętać o rozmrażaniu
zamrażarki zawsze wtedy, kiedy
nagromadzi się w niej widoczna
warstwa lodu. Zużywa ona
wówczas więcej prądu. Już przy
warstwie lodu o grubości 0,5 cm
koszty energii niepotrzebnie rosną.
Pamiętaj że lodówka powinna
znajdować się z dala od źródeł
ciepła przy obniżeniu temperatury
pomieszczenia o 1 stopień
Celsjusza, lodówka
zużyje o ok. 5 procent mniej energii.
Używaj żarówek
energooszczędnych, zużywają 5krotnie mniej energii niż
standardowe i w porównaniu ze
zwykłymi żarówkami działają 10
razy dłużej.
Wykorzystuj naturalne światło
dzienne. Drzwi wewnętrzne
powinny być z przeszkleniami
umożliwiając swobodny
przepływ światła pomiędzy
pomieszczeniami.
Aby uniknąć niepotrzebnego zużycia
energii, wyłączajmy całkowicie
urządzenia elektryczne z trybu stand-by.
Jeśli kilka urządzeń jest używanych w
jednym miejscu, warto zaopatrzyć się w
listwy przełącznikowe z gniazdkami.
Dzięki temu można włączać
i wyłączać wszystkie urządzenia
jednocześnie.
Wyłączaj sprzęty na
noc i gdy wyjeżdżasz
na urlop nie tylko
zapłacisz mniejsze
rachunki ale także
możesz uniknąć
uszkodzenia sprzętu
przy awarii sieci
elektroenergetycznej.
Woda
Całkowita objętość wody na Ziemi wynosi
około 1,386 mln km3 (332.5 mln. m3), z
czego 97% to wody słone. Wody słodkie
w 68% zmagazynowane są w lodach i
lodowcach. Pozostałe 30% wód słodkich
znajduje się pod ziemią. Powierzchniowe
zasoby słodkiej wody, w rzekach czy
jeziorach, wynoszą około 93,000 km', co
stanowi zaledwie 1/150% całkowitych
zasobów wodnych Ziemi. A mimo to rzeki i
jeziora są podstawowym źródłem wody w
codziennym życiu człowieka.
Ciągłe zwiększanie się zużycia wody
doprowadziło do tego, iż wiele regionów
na Ziemi cierpi na niedostatek wody.
Polska jest jednym z najuboższych w
wodę krajów europejskich.
Wielkość zasobów wodnych stawia nas
na 26 miejscu w Europie.
Dlatego powinniśmy oszczędnie
gospodarować wodą stosując
proste metody takie jak;
Wymiana uszczelek przy kapiących
kranach i spłuczkach w toaletach.
Jeżeli kran kapie z częstotliwością 1
kropli na sekundę można oczekiwać
utraty 11935 litrów wody rocznie.
Zostanie to dodane do kosztów
Państwa rachunku za wodę i ścieki.
Sprawdźcie również czy Wasze
instalacje wodociągowe nie mają
przecieków.
Używajmy spłuczek z funkcją
stop oraz podziałem na
spłukiwanie oszczędnościowe
3/6 litrów.
Używanie małej ilości wody do
kąpieli najlepiej poprzez wzięcie
prysznica zamiast kąpieli w
wannie. Nie dość, że jest bez
porównania bardziej igieniczne,
to jeszcze bez porównania
bardziej oszczędne.
Zakręcanie wody podczas
mycia zębów, golenia lub
namydlania pod prysznicem.
Każda kropla wody to
dodatkowy koszt związany
zarówno z jej zużyciem jak i
podgrzaniem oraz opłatą za
ścieki.
Stosowanie perlatorów
(napowietrzających końcówek na
wylewkę) pozwała zmniejszyć zużycie
wody o I 5-50%.
Gaz ziemny
Zwany również błękitnym paliwem jest stosowany do celów
grzewczych, jako paliwo w silnikach oraz do syntez
chemicznych. Jego skład chemiczny to mieszanina
węglowodorów (głównie metanu - powyżej 90% i etanu),
zawierająca jako domieszki azot, helowce, tlen, tlenek
węgla(IV), siarkowodór, siarczek węgla(IV). W gospodarstwie
domowym instalacje gazowe podłączone do kuchenek
służą do przyrządzania potraw.
Przy użyłkowaniu kuchenki gazowej musimy w pierwszej
kolejności zadbać o bezpieczeństwo,
czyli sprawdzenie czy gaz nie ucieka.
Aby racjonalnie gospodarować
gazem powinniśmy zwrócić
Szczególną uwagę na to aby;
Płomień nie powinien
wychodzić poza
ścianki garnka podczas
gotowania gdyż część
gazu jest
marnotrawiona.
Podczas gotowania przykrywać
garnki pokrywkami, co zwiększy
efektywność gotowania. Potrawy
gotują się szybciej przez co
zmniejszymy zużycie gazu.
Selektywna zbiórka odpadów
Zgodnie z dyrektywami UE do 2020
roku Polska powinna zwiększyć
poziom odzysku i recyklingu
odpowiednio do 60% i 50% wytwarzanych odpadów
opakowaniowych, a więc metali, papieru, tworzyw
sztucznych i szkła. W przeciwnym przypadku
poniesiemy konsekwencje w postaci wysokich kar. W
naszym mieście w zakresie gospodarki odpadami
funkcjonuje program ,EKODUO 2000" polegający na
dualnej zbiórce odpadów u źródła z podziałem na
frakcję mokrą i suchą.
Frakcja mokra, która stanowi ok.
30% całej masy odpadów
komunalnych
kierowana jest do kompostowania.
Zaliczamy do niej;
-resztki warzyw i owoców,
-resztki po posiłkach,
-resztki mięsa i ryb,
-kości,
-filtry po kawie,
-skorupki po jajkach i orzechach,
-trawa,
-liście,
-zwiędłe kwiaty,
-inne.
Frakcja sucha trafia na linię
sortowniczą gdzie odpady
poddawane są segregacji
mechanicznej, na sicie bębnowym
(rozdział na frakcje) oraz ręcznej
segregacji na surowce wtórne
takie jak;
- opakowania szklane,
-opakowania papierowe,
-tworzywa sztuczne,
-metale kolorowe,
-porcelana, ceramika,
-żarówki,
-pieluchy,
-wata,
-niedopałki papierosów,
- inne
Wykonał:
Na podstawie ulotki Spółdzielni Mieszkaniowej
„Południe” we Włocławku
i strony internetowej : wikipedia.pl
Mikołaj Szczerbiak
Kl. IIB
Gimnazjum Nr 4 im. ONZ we Włocławku
Rok szkolny 2012/2013
Opiekun: Grzegorz Stolcman