Transcript ხარისხიანი სკოლამდელი განათლება

გამოცდების ეროვნული ცენტრი
ხარისხიანი სკოლამდელი განათლება:
ეკონომიკური ტვირთი თუ საზოგადოებრივი
განვითარების მამოძრავებელი?
PIRLS-ის საერთაშორისო კვლევის შედეგები
ქართველი მე-4 კლასელების 83%-ს აქვს მიღებული
სკოლამდელი განათლება. მათი მიღწევის საშუალო
მაჩვენებელია 497.06 (1.1). იმ მოსწავლეთა მიღწევის
საშუალო მაჩვენებელი, ვინც არ დადიოდა საბავშვო
ბაღში 473.51 (2.76).
სკოლამდელ ასაკში წიგნიერებასთან დაკავშირებული
ადრეული აქტივობები მნიშვნელოვან კავშირშია კითხვის
უნარის განვითარებასთან.
მაღალი სოციალურ-ეკონომიკური სტატუსის
ბავშვებს უკეთესი მიღწევები აქვთ სკოლაში.
ოჯახის
• მომავალი თაობის კეთილდღეობა დამოკიდებულია
განათლების თანაბარ ხელმისაწვდომობაზე.
• არათანაბარი სასტარტო პირობები უკვე სკოლამდელ
ასაკში კიდევ უფრო ზრდის უფსკრულს - უფრო უკან
სწევს მათ, ვისაც სკოლაში შესვლამდე წიგნიერებასთან
ნაკლები შეხება ჰქონდა.
• ოჯახს გადამწყვეტი როლი აქვს ბავშვის ადრეული
წიგნიერების განვითარებაში და შესაბამისად მის
მომავალ აკადემიურ წარმატებაში.
• სიღარიბის დაძლევის ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი გზაა
ადრეული განათლების ხელშეწყობა ქვეყანაში.
მაღალხარისხიანი სკოლამდელი განათლება ბიზნესის
წარმატებისა და ეკონომიკური ზრდის მნიშვნელოვანი
პირობაა!
„რისკის მქონე ბავშვების ადრეული ინტერვენცია ხელს უწყობს
„მათ
ბავშვის
ადრეულ
და რესურსების
განათლებაში
სასკოლო
მზაობას, განვითარებასა
აუმჯობესებს შრომითი
„ხარისხიანი
სკოლამდელი
განათლების
პროგრამებში
განხორციელებული
ინვესტიცია
უკან
უბრუნდება
ხარისხს,
აძლიერებს სასკოლო
განათლების
პროდუქტულობას
განხორციელებულ ყოველი $1-ის ინვესტიციას $4-დან $17-მდე
საზოგადოებას
ხარისხიანი
დადანაშაულს,
პროდუქტული
სამუშაო
და მნიშვნელოვნად
ამცირებს
ყმაწვილთა
ამონაგები აქვს, განსაკუთრებით ხელმოკლე ოჯახებიდან
ძალის
სახით“. ორსულობასა და სოციალურ შეღავათებზე
არასასურველ
ბავშვების განათლებაზე.“
ფედერალური
სარეზერვო ბანკის ეკონომისტები
დამოკიდებულებას“.
ეკონომისტი რობერტ ლინჩი
არტურ როლნიკი და
რობჰეკმანი,
გრუნვალდი
ჯეიმს
ნობელის პრემიის
ლაურეატი. ჩიკაგოს უნივერსიტეტის ეკონომიკის პროფესორი.
არტურ მაკ ევანი:
„ბავშვთა ადრეული/სკოლამდელი განათლება ეკონომიკური
განვითარების უმნიშვნელოვანესი კომპონენტია“.
შემოსავლების
გაზრდა,
რადგან
ორივე
მშობელს აქვს მუშაობის საშუალება;
მშობლის შრომითი პროდუქტულობის ზრდა;
სამუშაოს გაცდენათა შემცირება;
შრომითი კმაყოფილების ხელშეწყობა;
ნაკლები სტრესი და კონფლიქტი სამუშაოსა და
მშობლის ვალდებულებებს შორის.
აშშ სკოლამდელი განათლების სახელმწიფო და სამოდელო
პროგრამების რანდომიზებული და ლონგიტუდური
კვლევების საფუძველზე:
•
განსხვავებული ეკონომიკური და სოციალური
სტატუსის
ოჯახების
ბავშვებს განსხვავებული
მხოლოდ
ხარისხიან
სკოლამდელ
განათლებას მოაქვს დიდი
სასტარტო შესაძლებლობები აქვთ.
სარგებელი ბავშვებისათვის.
• მე-3 კლასში
სასწავლო
ყველაზე მნიშვნელოვანი
ხარისხიანი
ადრეულიმიღწევების
განათლების პროგრამა
პრედიქტორი
აღმოჩნდა
ბაღის დასრულებისას
ამცირებს ამ
განსხვავებასსაბავშვო
და მნიშვნელოვნად
მოსწავლეთა
სასკოლო
მზაობა.
აუმჯობესებს
ხელმოკლე
ოჯახებიდან ბავშვების
სასკოლო
მზაობას! აქვს არა მხოლოდ ხანმოკლე
• ხარისხიან სკოლამდელ
განათლებას
ეფექტი ბავშვის განვითარებაზე, არამედ ხანგრძლივი გავლენა
მომავალი პიროვნების ჩამოყალიბებასა და სრულფასოვან
ფუნქციონირებაზე საზოგადოებაში.
• მასწავლებლის
კვალიფიკაციასთან
განსაკუთრებით
მნიშვნელოვან კავშირშია 5 წლისათვის კითხვისათვის საჭირო
უნარების, წიგნიერებისა და სოციალური უნარების განვითარება.
რა არის ხარისხიანი სკოლამდელი
განათლება?
ორი განზომილება:
ჯგუფის სიდიდე
• პროცესის ხარისხი: აქტივობები, ურთიერთობები, სწავლების გზები და საშუალებები.
• სტრუქტურის ხარისხი: ჯგუფების სიდიდე,
მასწავლებელი-მოსწავლის
პორპორცია,
მასწავლებლების განათლება და ტრენინგი.
მასწავლებლის
კვალიფიკაცია
მასწავლებელი/
მოსწავლის
პროპორცია
ხარისხიანი სკოლამდელი განათლების
პრინციპები
ღირებულებები
• ბავშვზე ფოკუსირებული განათლება
• ჰოლისტური და არა ფრაგმენტული მიდგომა
• ბავშვის
და
მისი
განვითარების
ტემპის
პატივისცემა.
მეთოდოლოგია
• განვითარების უახლოესი ზონის გათვალისწინება
• თამაშის, როგორც სკოლამდელი ასაკის ბავშვის
წამყვანი აქტივობის აღიარება
• ბავშვის დამოუკიდებლობისა და ცნობისმოყვარეობის სტიმულირება.
ხარისხიანი სკოლამდელი განათლების
პრინციპები
განხორციელების გზები
• ადრეული განვითარებისა და განათლების
კურიკულუმის შემუშავება - სტანდარტი
• ბავშვის ყოველმხრივი განვითარების მასტიმულირებელი სასწავლო გარემოს შექმნა
• პერიოდული შეფასება და მონიტორინგი
• ოჯახთან მჭიდრო კავშირი და მისი აქტიური
ჩართვა
• მასწავლებლების კვალიფიკაცია და ტრენინგი.
ხარისხიანი სკოლამდელი განათლების
ინდიკატორები
მოსწავლეები
პატივისცემა
უსაფრთხო, ასაკის შესაბამისი და შემეცნების მასტიმულირებელი გარემო
დადებითი განწყობა სწავლისადმი და ახლის შემეცნებისადმი
აკადემიური ჩვევებისათვის საჭირო საბაზისო უნარების განვითარება
სოციალური და ემოციური სფეროს განვითარება
სამეტყველო უნარების განვითარება
დამოუკიდებლობა, არჩევანის გაკეთება და პასუხისმგებლობა
თვით-მართვა და თვით-ეფექტურობა
ხარისხიანი სკოლამდელი განათლების
ინდიკატორები
მასწავლებლები
• თბილი ურთიერთობები და აქტიური ვერბალური კომუნიკაცია
აქვთ ბავშვებთან.
• ეთამაშებიან ბავშვებს და თამაშით ასწავლიან.
• ასწავლიან აზრებისა და ემოციების გაზიარებას.
• ასწავლიან თანამშრომლობასა და თანაგრძნობას
• ხელს უწყობენ ბავშვების ინიციატივასა და შემეცნებით ინტერესს
• იციან და იყენებენ ქცევის მართვის ადეკვატურ სტრატეგიებს და
ქცევითი დისციპლინის ერთიან წესებს
• პერიოდულად აფასებენ აღსაზრდელების პროგრესს
განვითარებაში.
• ეჭვი მიაქვთ ბავშვის სპეციალურ საგანმანათლებლო საჭიროებაზე
და მიმართავენ სპეციალისტთან.
• აქვთ განვითარებისა და კვალიფიკაციის ამღალების საშუალება.
ხარისხიანი სკოლამდელი განათლების
ინდიკატორები
მასწავლებლებს
• არ აქვთ მოლოდინი, რომ ყველა ბავშვი ერთი
ტემპით ვითარდება.
• ყველა ბავშვის მიმართ აქვთ დადებითი
მოლოდინები განვითარებისა და ცოდნის
ათვისების თვალსაზრისით.
• არ არსებობს უპერსპექტივო ბავშვი!
• აქტიურად თანამშრომლობენ ბავშვის ოჯახის
წევრებთან ბავშვის განვითარების
სტიმულირების მიზნით.
ხარისხიანი სკოლამდელი განათლების
ინდიკატორები
მშობლებს
• საშუალება აქვთ მონაწილეობა მიიღონ საგანმანათლებლო
პროგრამაში,
როგორც
მოხალისეებს,
დამხმარეებს
და
მასწავლებლების პარტნიორებს.
• საშუალება აქვთ დაესწრონ და დააკვირდნენ სასწავლო ჯგუფის
აქტივობებ.ს
• მიიღონ ინფორმაცია ბავშვის განვითარებაში პროგრესის თუ
პრობლემების შესახებ.
• მიიღონ განათლება ბავშვის განვითარებისა და აღზრდის
მათთვის სპეციფიკურ საკითხებზე.
• მიიღონ
რჩევები
ოჯახში
ბავშვის
განვითრების
მასტიმულირებელი აქტივობების შესახებ. ეს აქტივობები
სპეციალური
საგანმანათლებლო
საჭიროებისგან
ბავშვის
„დამცავი“ ფაქტორებია.
ხარისხიანი სკოლამდელი განათლების
ინდიკატორები
მშობლები
• ოჯახში
დამკვიდრებული
სასწავლო
გარემო
არ
არის
მნიშვნელოვან კავშირში მშობლების განათლებასთან და
პროფესიასთან.
• ოჯახში არსებულ სასწავლო გარემოს სხვა ფაქტორებს შორის
ყველაზე დიდი გავლენა აქვს ბავშვის ინტელქტუალურ და
სოციალურ განვითარებაზე.
• უფრო მნიშვნელოვანია რას აკეთებენ მშობლები შვილებთან და
არა ის, თუ ვინ არიან ისინი.
• ხარისხიანი სკოლამდელი განათლების პროგრამაში მცირდება
ბავშვის ოჯახის ეკონომიკური სტატუსისა და დემოგრაფიული
ფაქტორების გავლენა მისი სკოლაში წასვლის დროისთვის.
ხარისხიანი სკოლამდელი განათლების შედეგები:
• საბავშვო ბაღში მოსიარულე ბავშვების შედარებისას იმ
ბავშვებთან, ვინც ოჯახის პირობებში იზრდება,
სკოლამდელი განათლება აუმჯობესებს ბავშვის
კოგნიტურ
განვითარებას,
სოციალიზაციას,
კონცენტერაციისა და ახალ გარემოსთან ადაპტაციის
უნარს.
• სკოლამდელ განათლებას განსაკუთრებული ეფექტი
აქვს რისკის მქონე ბავშვების მომავალზე. ხარისხიანი
სკოლამდელი განათლების პირობებში რისკისა და
პრობლემების მქონე ბავშვების რაოდენობა ნახევრდება
სკოლის პერიოდისათვის.
ხარისხიანი სკოლამდელი განათლების შედეგები:
• ხელმოკლე
ოჯახებისა
და
სიღარიბის
ზღვარს
მიღმა
მყოფი/რისკის მქონე ბავშვების განვითრების მნიშვნელოვანი
სტიმულირება, რაც ამცირებს სკოლაში მათი დასწავლისა და
ქცევის პრობლემების რისკს.
• სკოლისათვის უკეთესი მზაობა.
• ინტელექტის მაჩვენებლების გაუმჯობესება.
• სოციალური
განვითარების
სტიმულირება
და
ქცევის
გაუმჯობესება.
• სპეციალური განათლებისა და დამატებითი დახმარების
საჭიროების შემცირება.
• დაწყებით კლასებში უკეთესი კითხვისა და მათემატიკის
ათვისების მაჩვენებლები.
• კლასში დარჩენის სიხშირის შემცირება.
• საშუალო სკოლის დამთავრების მაღალი ალბათობა.
• არასრულწლოვანთა დანაშაულის შემცირება.
ხარისხიანი სკოლამდელი განათლების შედეგები:
ხანგრძლივი ეფექტი მოზრდილობაში:
• კოლეჯის და ბაკალავრიატის დონის განათლების
დიდი ალბათობა.
• მნიშვნელოვნად უფრო მაღალი ქულები მიღწევის
ტესტებში.
• უფრო მაღალი შემოსავალი - 27 წლისათვის, 46%-ით
უფრო მაღალი თვიური ანაზღაურება საკონტროლო
ჯგუფთან შედარებით;
• სასჯელაღსრულების სისტემაში მოხვედრის ნაკლები
ალბათობა;
• 21
წლისათვის
კვალიფიცირებული
სამუშაო
საკონტროლო ჯგუფთან შედარებით - 67% vs 41%.
სიტუაცია საქართველოში
UNISEF-ის 2006-2007 წლების მონაცემების მიხედვით
• საქართველოში 3-დან 6 წლამდე
ბავშვების 55% დადის საბავშვო ბაღში.
• ქალაქში -67%;
• სოფელში - 43%;
• თბილისში - 80%;
• ქვემო ქართლში - 25%.
• თბილისში 164 საბავშვო ბაღია,
სადაც 43700 ბავშვი ირიცხება.
ასაკის
ერთ ბავშვზე დახარჯული თვიური თანხა
აღმზრდელების საშუალო ხელფასი 2007
წლის მონაცემებით
ფიზიკური და სასწავლო გარემო
• საბავშვო ბაღების 80% საჭიროებს მნიშვნელოვან რეაბილიტაციას,
ხოლო 24%- სასწრაფო რემონტს.
• საბავშვო ბაღები საშუალოდ 1 ლარს ხარჯავდნენ დღიურად ერთი
ბავშვის კვებაზე.
• კვებითი რაციონი მწირი და დაბალი ხარისხისაა.
• დაწესებულებათა მხოლოდ 6%-ს ჰყავს 10 ბავშვზე 1 აღმზრდელი,
ძირითადად რეგიონებში.
• საბავშვო ბაღების 50%-ს არ ჰქონდა დასურათებული წიგნები,
განმავითარებელი სათამაშოები და თვალსაჩინო სასწავლო
მასალები.
• საბავშვო ბაღებს არ ჰქონდათ სტანდარტული კურიკულუმი.
• საბავშვო ბაღის მასწავლებლებს არ ჰქონიათ კვალიფიკაციის
ასამაღლებელი კურსები ან შესაბამისი საგანმანათლებლო
რესურსები.
სკოლამდელი განათლების მოდელი
• სკოლამდელი საგანმანათლებლო დაწესებულება, როგორც ბავშვის ფიზიკური და
ფსიქიკური
განვითრებისა
და
მისი
სკოლისათვის მომზადების ცენტრი.
• განმავითარებელი
• განმანათლებელი
• პრევენციული
• ინკლუზიური.
სკოლამდელი განათლების მოდელი
სკოლამდელი განათლების მოდელი
გმადლობთ ყურადღებისათვის!