Transcript 6. Агуулахын хөрөнгө барьцаалсан санхүүжилт

АГУУЛАХЫН БАРАА МАТЕРИАЛ
БАРЬЦААЛСАН САНХҮҮЖИЛТ
Николас Будд
Зөвлөх, ОУСК
2014 оны 12-р сарын 15-ны өдөр, Улаанбаатар
УДИРТГАЛ
Монгол улсын ААН, худалдааны байгууллагуудад санал болгож болох
санхүүжилтийн бүтцүүд:
•
Тоног төхөөрөмж, өргөн хэрэглээний барааг дахин худалдах зорилгоор худалдан
авах үйл ажиллагааны импортлогч ба экспортлогч талууд
•
Түүхий эд материалыг хувиргах, боловсруулах, дахин борлуулах зорилготой
үйлдвэрлэгчид болон боловсруулагчид
•
Машин хэрэгсэл, капитал тоног төхөөрөмж, өргөн хэрэглээний барааг дахин
борлуулах зорилготой дистрьюбтерууд, бөөний худалдагчид
•
Машин механизм зэрэг удаан эдэлгээтэй хэрэглээний бараа бүтээгдэхүүн, тоног
төхөөрөмжийг хэрэглэгчдэд дахин борлуулах зорилготой худалдан авалтын үйл
ажиллагаанд оролцох жижиглэнгийн худалдаачид (заримдаа “жижиглэнгийн
худалдааны санхүүжилт” гэж нэрлэдэг).
1
Insert Logo(s) on Interior Slide Master,
АГУУЛАХЫН БАРАА МАТЕРИАЛ БАРЬЦААЛСАН САНХҮҮЖИЛТ
• Агуулахын
бараа
материал
барьцаалсан
санхүүжилт
нь
бараа
бүтээгдэхүүнийг худалдан борлуулахын тулд компанид олгож буй зээлийн
шугам, эсвэл богино хугацааны зээл юм.
• Тухайн байгууллага нь бараа зардаггүй, зээлээ эргэн төлж чадахгүй бол
эдгээр бүтээгдэхүүн, бараа материалыг зээлийн барьцаа болгоно. Ялангуяа
бараа материалын санхүүжилт нь хэрэглэгчдэд барааг худалдах гэхээсээ
илүү харин богино хугацаанд нийлүүлэгчиддээ төлбөр төлдөг бизнесүүдэд
чухал санхүүжилт юм.
• Түүнчлэн мөнгөн урсгалын улирлын шинж чанартай хэлбэлзэлд шийдэл
болох бөгөөд борлуулалт ихтэй бизнесүүдэд тустай – жишээ нь нийтээр
амрах хугацаанд борлуулах зорилгоор нэмэлт бараа худалдаж авах
боломжоор бизнесийг хангах.
2
Insert Logo(s) on Interior Slide Master,
АГУУЛАХЫН БАРАА МАТЕРИАЛ БАРЬЦААЛСАН САНХҮҮЖИЛТ
3
Insert Logo(s) on Interior Slide Master,
АГУУЛАХЫН БАРАА МАТЕРИАЛ БАРЬЦААЛСАН САНХҮҮЖИЛТ
4
Insert Logo(s) on Interior Slide Master,
АГУУЛАХЫН БАРАА МАТЕРИАЛ БАРЬЦААЛСАН САНХҮҮЖИЛТ-ДАВУУ
ТАЛУУД
• Агуулахын бараа материал барьцаалсан зээл нь богино хугацаатай,
өөрөө эргэн төлөгдөх шинж чанартай (борлуулалтын орлогоос нөхөн
төлөгдөнө)
• Агуулахын бараа материал барьцаалсан зээл нь газар, эсвэл тоног
төхөөрөмж барьцаалахгүйгээр улирлын шинж чанартай зээллэгийн
шаардлагыг хангахад түлхэц болно
• Агуулахын бараа материал барьцаалсан зээл нь бараа материал
зарагдахад зээлийн авлага болно (банкуудын хувьд санхүүжүүлэхэд
маш хялбар)
• Зээлдэгч нь үүргээ биелүүлээгүй бол банкны зүгээс бараа
материалаар хохирлыг барагдуулж болно
5
Insert Logo(s) on Interior Slide Master,
АГУУЛАХЫН БАРАА МАТЕРИАЛ БАРЬЦААЛСАН САНХҮҮЖИЛТ- СУЛ
ТАЛУУД
• Бараа материал нь түргэн борлуулагддаг, зээлдүүлэгч болон
худалдаачны
хувьд
үнийн
дүн,
тоо
хэмжээг
шалгаж
баталгажуулахад бэрхшээлтэй байж болно
• Зээлдэгч нь үүргээ биелүүлээгүй, санхүүгийн ноцтой дарамтанд
орсон бол зээлээ эргэн төлөлгүйгээр бараагаа зарж болно
• Бараа материалын үнэ, ялангуяа түүхий эдийн үнэ хэлбэлзэлтэй
байж болно
6
Insert Logo(s) on Interior Slide Master,
ЭРСДЛИЙГ АРИЛГАХ
1. ҮЙЛДВЭРЛЭЛД ХЯНАЛТ ТАВИХЫН ТУЛД ЗЭЭЛИЙН
ХЭРЭГСЛҮҮДИЙГ ХЯНАЖ БОЛНО
•
Зээл нь үйлдвэрлэл болон орцын зардлыг хангахад дэм болно
(түүхий эд материал, сэлбэг хэрэгсэл, сав баглаа, тээвэр гм.
Бүтээгдэхүүн бэлэн болоход л зөвхөн зардал нэмэгдэнэ)
•
Болж өгвөл зээлийг шууд бэлтгэн нийлүүлэгчид рүү хуваарилж
болно.
7
Insert Logo(s) on Interior Slide Master,
ЭРСДЛИЙГ АРИЛГАХ
2. ЗЭЭЛ-ҮНИЙН ЗОХИСТОЙ ХАРЬЦААГ ШАЛГАХЫН ТУЛД
ЗЭЭЛИЙН ХЭРЭГСЛҮҮДИЙГ ХЯНАЖ БОЛНО
•
Үнэ нь хэлбэлзэлтэй түүхий эдийн хувьд бараа материалын үнийн
дүнг өдөр тутам хянаж тохируулах ёстой
•
Зээлдүүлэгч нь бараа материалын тоо хэмжээ, чанар болон
байршлыг хянаж баталгаажуулах боломжтой байх ёстой
8
Insert Logo(s) on Interior Slide Master,
ЭРСДЛИЙГ АРИЛГАХ
3. ИЖ БҮРЭН ДААТГАЛЫН ХАМГААЛАЛТ
•
Гал түймэр, үер ус, хулгай, хадгалах болон дамжин тээвэрлэх
үеийн алдагдал, бусад ердийн эрсдлийг хамарсан бараа
материалын даатгалын гэрээ
•
Тус гэрээний дагуух нэхэмжлэлийг зээлдүүлэгчид төлөх боломжтой
байх ёстой
•
9
Гэрээний хураамжийг урьдчилж төлдөг
Insert Logo(s) on Interior Slide Master,
ЭРСДЛИЙГ АРИЛГАХ
4. ҮНИЙН ХЭЛБЭЛЗЭЛ
•
Бараа материалыг урьдчилж худалдсан бол зээлдүүлэгч нь
боруулалтын гэрээний шилжүүлэг болон бүх борлуулалтын орлогыг
авах ёстой
•
Барааг түүхий эдийн бирж дээр арилждаг бол зээлдэгч нь зах
зээлийн үнийн уналтаас хамгаалах зорилготой фьючерс болон
форвард гэрээ байгуулах ёстой
10
Insert Logo(s) on Interior Slide Master,
БАРЬЦАА ХӨРӨНГИЙН УДИРДЛАГЫН ҮҮРЭГ
•
Бараа материал болон барьцааны авлагын бодитоор оршин байгаа
байдал, үнэ, эзэмших эрх, чанар ба тоо хэмжээг хянах дүрэм журам
•
Тасралтгүй юмуу тогтмол хяналт байж болно
•
Зээлдүүлэгч, эсвэл барьцаа хөрөнгийн удирдлагын компаниас
хяналт тавьж болно
•
Хяналтын үйл ажиллагаагаар хязгаарлагдаж болно (нөөцийг хянах
гэрээ буюу SMA), эсвэл хадгалж эзэмших эрхтэйгээр нэмж болно
(барьцаа хөрөнгийн удирдлагын гэрээ буюу CMA).
11
Insert Logo(s) on Interior Slide Master,
БАРЬЦАА ХӨРӨНГИЙН МЕНЕЖЕРИЙН ҮҮРЭГ
• Барьцаа хөрөнгийн биет оршин байгаа байдлыг баталгаажуулах
• Барьцаа хөрөнгийн хууль ёсны барьцааг баталгаажуулах
• Барьцаа хөрөнгийг хянах практикт нийцсэн, зардал багатай дүрэм
журмаар хангах
12
Insert Logo(s) on Interior Slide Master,
НӨӨЦИЙН ХЯНАЛТЫН ГЭРЭЭ БОЛОН БАРЬЦАА ХӨРӨНГИЙН
УДИРДЛАГЫН ГЭРЭЭНИЙ ХАРЬЦУУЛАЛТ
НӨӨЦИЙН ХЯНАЛТЫН ГЭРЭЭ Агуулах руу тогтмол очиж, нөөцийн
тоо хэмжээ, чанар, үнийн дүн болон бусад тохиролцсон зүйлсийг
шалгаж баталгаажуулах. Гэхдээ барааны дараа дараагийн тавилтанд
үүрэг хүлээхгүй. Бараа хадгалалт болон бусад хадгалалт,
хамгаалалттай холбоотой баримт бичгийг банкинд гаргаж өгөхгүй
БАРЬЦАА ХӨРӨНГИЙН УДИРДЛАГЫН ГЭРЭЭ Барьцаа хөрөнгийн
удирдлагын компани(БХУК)-ийн түр түрээсэлсэн агуулахад барааг
тасралтгүй бөгөөд онцгой байдлаах хадгалж хамгаална. БХУК нь
ихэвчлэн хууль зүйн хувьд хүчин төгөлдөр бус кастодианы баримт
бичгийг банкинд гаргаж өгдөг ч Барьцаа хөрөнгийн удирдлагын
гэрээний дагуу барааны хяналтыг хийх үүрэг хүлээнэ.
13
Insert Logo(s) on Interior Slide Master,
ЗЭЭЛДҮҮЛЭГЧИЙН ЗҮГЭЭС ХИЙХ БАРЬЦАА ХӨРӨНГИЙН УДИРДЛАГА
•
БАРЬЦАА ХӨРӨНГИЙН УДИРДЛАГЫН АЛБА ХЭЛТЭСТЭЙ
БАЙХЫН ДАВУУ ТАЛ
•
Банк нь ЖДҮ-ийн барьцаат зээлийн салбарт идэвхитэй үйл
ажиллагаа явуулж байгаа бол удирдах түвшний банкируудын хувьд
сайн сургалт болно
•
Ажилчид нь банкинд карьер хөөж болох бөгөөд банкны ашиг
сонирхлыг хамгаалахын тулд сэдэлжсэн байна
•
Банкны ажилтны зөрчлийг банкирын хариуцлагын даатгал, эсвэл
үүнтэй төстэй зөрчлөөс сэргийлсэн даатгалын гэрээгээр хамгаална
•
Зарим тохиолдолд зээлийн удирдлагын тусдаа зардал гэж үздэг
•
14
Insert Logo(s) on Interior Slide Master,
ЗЭЭЛДҮҮЛЭГЧИЙН ЗҮГЭЭС ХИЙХ БАРЬЦАА ХӨРӨНГИЙН УДИРДЛАГА
•
БАРЬЦАА ХӨРӨНГИЙН УДИРДЛАГЫН АЛБА ХЭЛТЭСТЭЙ
БАЙХЫН СУЛ ТАЛ
•
Барааны зэрэглэл, үнийг үнэлэхэд туршлага чадвар шаардлагатай
бол, эсвэл бараа нь банкнаас хол зайнд оршин байгаа бол
бэрхшээлтэй
•
Кастодианы бүрэн зохицуулалт хийх шаардлагатай байдаг тул
дотооддоо ийм алба хэлтэстэй байх нь зохисгүй
•
Дотоод хяналтын тогтолцоо нь үндсэн бизнесийн үйл ажиллагаа
болох арилжааны зээлтэй адил ачаалал шаардана
15
Insert Logo(s) on Interior Slide Master,
ГУРАВДАГЧ ТАЛЫН ЗҮГЭЭС ХИЙХ БАРЬЦАА ХӨРӨНГИЙН УДИРДЛАГА
•
Барьцаа хөрөнгийн удирдлагын компани (БХУК)-ийн давуу тал
•
БХУК нь ноцтой зөрчил, ажилтны их хэмжээний залилан луйврыг
хамарсан даатгалтай байдаг
•
БХУК нь хяналт шалгалтын компани, эсвэл аудитын компанитай
нэгдсэн, хамтарсан байдлаар ажилладаг тул олон томоохон хот,
боомтуудад ажилчидтай байх бөгөөд замын зардлыг бууруулна
•
БХУК нь худалдаа, аж үйлдвэрийн салбарт ажиллаж байгаа бол
харилцагчийн нэр хүнд, бараа материалын зэрэглэл, чанарын
талаар мэдээлэл солилцоход тустай байж болно
16
Insert Logo(s) on Interior Slide Master,
ГУРАВДАГЧ ТАЛЫН ЗҮГЭЭС ХИЙХ БАРЬЦАА ХӨРӨНГИЙН УДИРДЛАГА
•
Барьцаа хөрөнгийн удирдлагын компани(БХУК)-ийн сул тал
•
БХУК нь зардал өндөртэй, харилцагч нь банкинд ийм зардлыг
төлөхөөс татгалзаж болно
•
Харилцагчид нь зах зээлийн мэдрэмтгий байдалтай холбоотой
мэдээллийн нууцлалын талаар санаа зовнино
•
БХУК нь харилцагчтай бизнесийн харилцаанд орж (тухайлбал
хяналт шалгалтын үүрэг гүйцэтгэж) байгаа бол банктай шууд
сонирхлын зөрчил үүсгэнэ
17
Insert Logo(s) on Interior Slide Master,
БАРЬЦАА ХӨРӨНГИЙН УДИРДЛАГЫН ҮНДСЭН
ҮЙЛЧИЛГЭЭ ЮУ ВЭ?
• Терминалын агуулах
• Талбайн агуулах
• Кастодианы бус хяналт шалгалт
• Авлагын баталгаажуулалт, хяналт
18
Insert Logo(s) on Interior Slide Master,
ОРЧИН ҮЕИЙН БАРЬЦАА ХӨРӨНГИЙН
УДИРДЛАГЫН ҮЙЛЧИЛГЭЭ ҮЗҮҮЛЭГЧИД
• Стейнвег зэрэг олон улсын терминалын агуулах компаниуд
• SGS зэрэг олон улсын хяналт шалгалтын компаниуд
• Орон нутгийн банкны эзэмшдэг талбайн агуулах компаниуд
(Монголд байхгүй)
• CWT, Drum зэрэг барьцаа хөрөнгийн удирдлагын мэргэшсэн
компаниуд
19
Insert Logo(s) on Interior Slide Master,
ОНЦГОЙ ДААТГАЛ БОЛОН ХУУЛЬ ЭРХ ЗҮЙН АСУУДАЛ
• Агуулахын баримт нь Монгол улсын хуулиар хүлээн зөвшөөрөгдөх
үү?
• Эзэмшлийн барьцаа нь Монгол улсын хуулиар хүлээн
зөвшөөрөгдөх үү?
• БХУК нь агуулахын баримт гаргах тусгай зөвшөөрөлтэй байх уу?
• БХУК нь агуулахын оператор биш бол эзэмшлийн барьцаа гаргахад
хангалттай хэмжээний дүрэм журам байгаа юу?
20
Insert Logo(s) on Interior Slide Master,
ОНЦГОЙ АСУУДЛУУД(ҮРГЭЛЖЛЭЛ)
• Барааг гал түймэр, үер ус, хулгай болон бусад эрсдлээс хамгаалах
уу?
• Зээлдэгчийн барааны найдвартай байдлыг хамгаалахын тулд
хулгай, мэргэжлийн хариуцлагын даатгалд хамрагдах уу?
• БХУК нь дансыг тогтмол хянаж шалгах хангалттай тооны орон
нутгийн хяналтын ажилтантай юу?
21
Insert Logo(s) on Interior Slide Master,
ДҮГНЭЛТ: АГУУЛАХЫН БАРАА МАТЕРИАЛ
БАРЬЦААСАН САНХҮҮЖИЛТ БА БАРЬЦАА
ХӨРӨНГИЙН УДИРДЛАГА
• Үйлдвэрлэл, түгээлтийн компаниуд, ялангуяа ЖДҮ-ийг хөгжүүлэхэд
бараа материалын санхүүжилт шаардлагатай
• Бараа материалын найдвартай санхүүжилтэнд зарим хэлбэрийн
менежмент шаардлагатай
• Банк болон барьцаа хөрөнгийн менежерийн аль аль нь хууль
эрхзүй, даатгалын суурь тогтолцоог шалгаж үзэх ёстой
22
Insert Logo(s) on Interior Slide Master,
Баярлалаа!
23
Insert Logo(s) on Interior Slide Master,