sprinkler-ppt
Download
Report
Transcript sprinkler-ppt
انواع سیستم های اعالم حریق
سیستم های موضعی سیستم های متعارف سیستم های آدرس پذیر -سیستم های هوشمند
سیستم های موضعی ( آژیر سرخود)
این سیستم ها به آشکارسازهای خانگی معروفند و با باطری یا برق شبکه تغذیه می
شوند .این وسایل شامل قسمت احساسگر دود و آژیر کوچکی هستند .
سیستم های اعالم حریق معمولی
این سیستم از یک تابلوی مرکزی کنترل و اعالم حریق تشکیل شده است که دو یا چند
کارانداز یا آژیر به آن متصل است .که توسط هر یک از کاراندازها اعم از شستی ها یا
آشکارسازهای حرارتی هنگام مواجهه با آتش باعث تغییر در مدار الکتریکی مربوط خواهد
شد سپس مرکز کنترل مداری را که اعالم حریق کرده را تشخیص می دهد و کلیه
آژیرهای مدارهای وابسته را به کار می اندازد .
سیستم آدرس پذیر
این سیستم ها قادرند پیام را از محل از هر یک از آشکارسازها تشخیص دهد و مرکز
دقیقتر آتش را شناسایی کرده و فقط آژیر مرکزی در محل تابلوی کنترل را به صدا در
آورد و آژیر دیگر بخش ها یا مدارها به کار نمی افتد .
سیستم اعالم حریق هوشمند
در این سیستم شرایط موجود در فضای مختلف توسط آشکارساز های هوشمند به
صورت مرتب تست شده و تغییرات حرارت و دود براساس برنامه ریزی های صورت
گرفته اندازه گیری و مقایسه می شود .اگر حریقی صورت بگیرد ابتدا در سطح فضایی
که آشکارساز در آن نصب شده اعالم حریق نموده و بالفاصله به مرکز کنترل اعالم می
شود .
اجزای سیستم های اعالم حریق
تجهیزات اعالم حریق
مرکز کنترل یا پانل مرکزی
تجهیزات تکمیلی
تجهیزات تشخیص حریق
-آژیر یا زنگ
-چراغهای نشانگر
مرکز کنترل و اعالم حریق (پانل مرکزی)
به سیستم سخت افزاری و نرم افزاری اطالق می شود که اعالم حریق ابتدا با آن مرکز
ارسال و مرکز مربوطه توانایی تصمیم گیری برای اعالم و هدایت عملیات اطفاء را
داشته باشد
تجهیزات تکمیلی
تکرار کننده اعالم حریق -تلفن کننده اتوماتیک
روش های کشف و اعالم حریق
الف) روش های دستی
ب) روش های اتوماتیک
روش های دستی شامل :
اعالم دستی از طریق آژیر دستی اعالم توسط سیستم الکتریکی اعالم توسط بلندگو -استفاده از تلفن
روش های اتوماتیک
کاشف های حرارتی کاشف های دودی کاشف های شعله ای -کاشف های گازیاب
کاشف های حرارتی
ً
این نوع معموال با افزایش درجه حرارت فعال
شده و همزمان با فعال سازی دستگاه
اسپرینکلر ,سیستم های اعالم حریق را نیز
فعال می سازند .
انواع کاشف های حرارتی
-1دتکتورهای حرارتی ثابت
-2دتکتورهای حرارتی متغیر
دتکتور حرارتی ثابت
طور طراحی شده است که با رسیدن درجه
حرارت به یک حد از قبل تعیین شده فعال
ً
می شوند مثالدر 60درجه سانتیگراد
که در دو نوع فیوزی و بی متال موجود می باشند
الف) نوع فیوزی
این نوع دتکتور حرارتی دارای یک فیوز از جنس آلیاژهای مختلف نظیر سرب ,قلع ,
کادیوم و بیسموت هستند که در موقع عمل فیوز یاد شده که به صورت یک سیم
ظریف است قطع شده و سیستم فعال می شود .
ب ) نوع بی متال
این نوع کاشفها از متفاوت بودن ضریب انبساط دو فلز مختلف قطع یا وصل یک مدار
الکتریکی استفاده م شود .بدین شکل که دو فلز از جنس مختلف به همدیگر متصل
شده اند که در موقع افزایش حرارت به دلیل متفاوت بودن ضریب انبساطشان به
شکل محدب یا مقعر در آمده و مدار را قطع یا وصل می کنند .
دتکتورهای حرارتی متغییر
این نوع کاشف ها طور طراحی شده اند که به یک افزایش حرارت در واحد زمان عکس
العمل نشان می دهند به طور مثال در صورتی که درجه حرارت محیط به ازای هر
دقیقه 5الی 12درجه افزایش پیدا نماید عمل می نماید .
که در دو نوع نقطه ای و لوله ای وجود دارند .
ً
هر دو نوع دتکتور حرارتی متغیر متشکل از یک لوله معموال مس ی هستند که یک سر آن
مسدود و سر دیگر آن توسط یک دیافراگم پوشیده شده است وقتی درجه حرارت
افزایش پیدا می کند دیافراگم باال آمده و دتکتور عمل می نماید .
مکانهای مناسب برای نصب کاشفهای حرارتی
اتاق بولیر – اتاق خشک کن یا لندری – آشپزخانه ها – مکانهایی که تولید دود می
نمایند .
کاشف های دودی
کاشف یونیزهاین کاشف ها می توانند حضور 0.01
ذرات تا یک میکرون را براحتی تشخیص
دهد و محفظه نیمه هادی دستگاه به
طور مرتب هوای عبوری را یونیزه میکند
و هوای داخل محوطه توسط پرتو الفا از
منبع رادیواکتیو امکان پذیر می شود و
همواره ولتاژ کوچکی همواره برقرار است .
ورود دود و ذرات به داخل محفظه باعث
افت ولتاژ می گردد این تغییر توسط
کاشف بعنوان حریق درک شده و باعث
برقراری جریان در مدار اعالم حریق می
گردد .
lonizing Detectors
درصورتی که محل قرار گیری این کاشفها حاوی هوای مرطوب یا حاوی ذرات روغنی
باشد روی عملکرد دستگاه اثر نامطلوب می گذارد و ممکن است پیامهای اشتباهی
مخابره کند .
مزیت اصلی این دسته سرعت باالی آنها در کشف حریق می باشد .
معایب آنها شامل
عدم حساسیت در فاز اول حریقحساسیت به رطوبت و حرارتً
نیاز به تنظیم دوره ای و عدم استفاده در مکانهایی که اصوال انتشار ذرات دارندً
عدم حساسیت کافی در مقابل ذرات نسبتا بزرگ ,ذرات پی وی س ی . -نیاز به تنظیم پس از هر بار اعالم آتش سوزی
کاشف فتوالکتریک Photoelectric Detectoesدر محفظه این کاشف یک منبع تولید نور مرئی یا لیزر که بطور مستقیم یا تحت زاویه
90درجه با انعکاس از روی آینه برچشم الکترونیک می تابد قراردارد .در صورت وجود
تیرگی ناش ی از ذرات با توجه به محدوده تشخیص تعریف شده برای کاشف جریان نور
کاهش پیدا نموده و باعث تحریک آن و اعالم حریق می گردد .
مزایا
عکس العمل سریع در مقابل ذرات حتی در تراکم ناچیز عکس العمل سریع در مقابل آتش سوزی های بدون شعله عدم عکس العمل به جریان شدید هوا عدم وجود چشمه های رادیواکتیو و خطرات ناش ی از مواد پرتوزا -عدم حساسیت به رطوبت و الکتریسیته ساکن و تغییرات فشار هوا
-عدم نیاز به تنظیم مجدد
معایب
کاهش شدید حساسیت در ذرات با قطر کمتر از طول موج نور مرئیحساسیت باال به ذرات تیره نسبت به ذرات خاکستری امکان سوختن المپ-امکان کثیفی سطحی المپ ،آینه و سلول فتوالکتریک
بیم دتکتور
این دتکتور تشکیل شده است از دو محفظه غیرقابل نفوذ گرد و غبار که یکی فرستنده
و دومی گیرنده میباشد .اینگونه دتکتور ها قادرند مساحت زیادی را تحت پوشش
قراردهند این مساحت می تواند تا 1400مترمربع باشد ( .طول 100متر و عرض 14متر)
این سیستم به صورت متقابل روی دیوار ساختمان نصب می شوند .در زمان نصب
باید دقت گردد مانعی بین فرستنده و گیرنده قرارنداشته باشد .
ٌ
الزم به توضیح است که شیب بام با زاویه زیادتر از 5/3درجه که تقریبا ًً به نسبت 1
به 8می باشد باید بعنوان یک سقف شیدار محافظت شود .
وقتی که سقف شیبدار را در نظر می گیریم فواصل منظورشده برای سقفهای مسطح
می توان به میزان %1به ازای هر درجه شیب اضافه شود (حداکثر تا )%25
کاشفهای شعله ای
این گروه شبیه نوع فتوالکتریک ولی با حساسیت باال می باشد .در این نوع بجای المپ
از منبع نور عمل کننده پرتوهای نور مرئی ناش ی از حریق توسط عدس ی هایی متمرکز و
به سلول فتوالکتریک تابانیده می شود .
شش مدل دتکتور شعله ای وجود دارد .
IR – UV –UV/RI –IR2 – IR3 – CCTV
دتکتور ماورای بنفش )(UV
ٌ
معموالًً
اشعه ماورای بنفش دارای طول موج 1000تا 4000آنگستروم می باشد .
تمامی حریق ها تشعشع ماورای بنفش ی بین 1800تا 2500آنگستروم تولید می کنند .
دتکتور ساخته شده اشعه ماورای بنفش نسبت به شعله پایه هیدروکربن – هیدوژن
– فلزات بسیار حساس بوده و در سرعت حداکثر 10میلی ثانیه شعله را کشف می
نماید .این دتکتور نسبت به اشعه ماورای بنفش خورشید غیر حساس است .
ً
سرعت باالو عکس العمل نسبتا خوب در فاصله زیاد از مزایای این دتکتور است این
دتکتور نسبت به جوشکاری با طول موج بلند حساس نیست اما ,X.RAYجوشکاری
با نور مرئی ,جرقه و وجود بعض ی از گازها در عملکردش اخالل بوجود می اورند .
ً
همچنین معموال نورالمپهای جیوه ای فشار پایین و المپهای خورشیدی ممکن است ایجاد
آالرم کاذب نمایند .این دتکتور مخصوص نصب درسایت ها می باشد اما به علت
وجود شرایط آالرم کاذب در سایتها نصب آن در داخل سایتهای مسقف بهتراست
دتکتور مادون قرمز
این دتکتورطول موج تشعشعی تمامی سوختهای هیدروکربن را جذب می کند .
سرعت زیاد 30میلی ثانیه نسبت به حریق ,مقاومت درمقابل گرفتگی مانند گرد و غبار
و روغن ,غیرحساس بودن در مقابل نور خورشید و عدم حساسیت در مقابل جوشکاری
,جرقه از مزایای این دتکتور است .
این دتکتور برای حریق با پایه غیر هیدرو کربن مناسب نمیباشد .نسبت به رطوبت ,آب
,یخ زدگی و منابع گرم حساس میباشد و درعملکرد آن احتمال خطا وجود دارد .
ً
سنسورهای مادون قرمز معموال از جنس باریم – استرانسیوم – تیتانیوم ساخته می
شوند و دریافتی را تبدیل به جریان و پس از عبور از فیلترهای الکترونیکی جریان یا
IRفرکانس
خاص عبور نموده و وارد سیستم تشخیص می شود .
بررس ی حداکثر فاصله کشف دتکتور های مادون قرمز
فاصله 15متر در دمای 1300درجه کلوین و سطح شعله 1فوت مربع فاصله 5متر در دمای 700درجه کلوین و سطح شعله 1فوت مربعممکن است دتکتور با رنج های مختلف وجود نداشته باشند بنابرای به نکات زیر توجه
کنید :
باند فرکانس :هرچه باند فرکانس وسیعتر باشد خطا بیشتر است رنج :در چه فاصله ای شعله کشف می شود زاویه دید :در چه فاصله ای و چه زاویه ای دتکتور شعله را می بیندً
-مخروط دید :تقریبا تمامی دتکتورها زاویه مخروطی حداقل 90درجه را دارا هستند
کاشف های گازیاب
کاشف های گازیاب نوع ویژه ای هستند که برای تشخیص گازهای قابل انفجار یا
گازهای ناش ی از حریق به کار می روند .
این وسایل در واقع نوعی از وسایل اندازه گیری گازها می باشند که کاربرد ویژه داشته و
در تراکم خاص ی برای جلوگیری از انفجار گاز اعالم خطر می کنند.
به عنوان مثال می توان به انواعی مانند حساس به اکسیژن ،مونواکسید کربن اشاره
کرد
انتخاب و نصب کاشف ها
-1نوع و حساسیت کاشف ها با توجه به ریسک حریق وارزش ی که کاالهای محیط دارند
انتخاب می گردد .
ً
-2کاشف ها معموال در سقف یا در شرایط ویژه ای روی دیوارها در ارتفاع باال نصب
می گردند و نبایستی آنها را درمجاورت منابع گول زننده نصب نمود
-3برای افزایش ضریب اطمینان کارایی سیستم بهتراست در هر محدوده از دو نوع
کاشف استفاده شود که یکی از آنها حرارتی خواهد بود .
-4برای کاشفهای دودی باید جریان طبیعی هوا مد نظر قرار گیرد به طوری که جهت
جریان هوا بتواند ذرات را به سمت کاشف هدایت کند
-5فاصه کاشف ها از هم براساس تعداد مورد نیاز و مساحت محدوده حریق تعیین می
گردد .
-6ارتفاع قرارگیری کاشف در نوع حرارتی حداکثر برای درجه یک 9متر و درجه 3حداکثر
6متر و در نوع دودی حداکثر 10متر می باشد .
-7الزم است سیستم کاشف توسط عالیم نوری چشمک زن یا عالیم صوتی متناوت
الاقل هر 15ثانیه به مدت 5/0ثانیه آماده بکار بودن سیستم را اعالم نماید .
-8کلیه کاشف ها بایستی تابع یکی از استانداردهای BS-5839یا ISIR-3706
باشد .
-9مسیرهای عبور کابل های برق باید ایمن ترین مسیر باشند .
-10در هر ناحیه از منطقه بندی حریق بایستی حداقل دو کاشف وجود داشته باشد .
منطقه حریق (زون)
زون به معنی قسمت ،قسمت بندی یا بخش بندی می باشد .
بهترین و موثرترین راه برای محدود کردن حریق در یک ساختمان تقسیم بندی آن به
قسمتهای کوچکتر می باشد که هر بخش کوچکتر را یک زون می نامند .
زون کشف حریق به بخش گفته می شود که در آن بخش مدار کشف حریق نصب می
گردد .زون اعالم حریق به بخش ی گفته می شود که در آن بخش یک مدار اعالم حریق
نصب می گردد .
هر زون کشف حداقل به یک زون اعالم متصل می باشد ولی می توان از یک زون اعالم
برای پوشش چند زون کشف حریق استفاده کرد .
اصول زون بندی
حداکثر مساحت هر زون نباید از 1600متر مربع بیشتر باشد .حداکثر فاصله رسیدن به زون آتش نباید از 30متر بیشتر باشد .یک زون ممکن است چند منطقه آتش را بپوشاند .-ساختمانهای با زیربنای کمتر از 300متر مربع را می توان یک زون در نظر گرفت .
انواع اسپرینکلر
-1سیستم های تر Wet pipe system
این سیستم ها دارای فشار الزم به صورت دائم می باشد و افشانه های اتوماتیک در
موقع حریق مسیر را برای پاشش باز می کنند .در دهانه افشانه ها در این شبکه
حباب شیشه ای وجود دارد که هنگام باال رفتن دما در اطراف آن ,بش از حد تحمل
جباب می کشند و باعث ازاد شدن مسیر جریان آب می شود .
-2سیستم خشک Dry pipe system
در این سیستم در حالت عادی شیر جریان آب توسط فشار CO2یا نیتروژن بسته
هوا ,
است وعمل کردن یک یا چند افشانه اتوماتیک که حساس به دما می باشند باعث باز
شدن شیر آب می شود .
-3سیستم جریان آزاد
این سیستم از یک سری افشانه هایی با دهانه باز تشکیل شده است که شیر اصلی در
هنگام نیاز توسط سیستم کاشف یا به صورت دستی باز شده و جریان برقرار می شود
به این روش راه اندازی نمیه اتوماتیک می گویند .
-4سیستم نیمه آزاد
دری این سیستم که شبیه نوع جریان آزاد است ولی از افشانه های اتوماتیک استفاده
شده است .پشت افشانه ها مقدار محدودی فشار نیز وجود دارد وهنگامی که سیستم
ً
کشف حریق شیر اصلی جریان را باز می کند فقط افشانه هایی عمل می کنند که قبال
توسط گرما فعال شده اند .
سیستم های تر و خشک
محاسبه شبکه براساس دانسیته پاشش آب
هر افشانه درهنگام عمل پاشش آب محدوده ای به صورت چتری در زیر خود را آب
پاش ی خواهد نمود .هرچه ارتفاع افشانه باالتر باشد ,قائده این محدوده بزرگتر و
دانسیته پاشش آب کمتر می گردد .
برای حفظ کارایی افشانه ها محدوده 180فوت مربع تعیین شده است .این معیار یک
عدد کلی است و با توجه به ویژگی های محیطی و نوع ماده آتشگیر می تواند تغییر کند
لذا معیار دقیق تری می توان استفاده نمود و آن هم ترکیب در درجه خطر و مساحت
است .
افشانه آب Sprinkler
این سیستم مبتنی برآب افشانه ای که در واقع یک نوع سرلوله ثابت است می تواند
بطور اتوماتیک یا نیمه اتوماتیک آب را بر روی حریق می پاشد .که می تواند با دبی
ثابت مواد اطفایی را بر روی حریق بپاشد .نحوه پاشش مواد در اسپرینکلر ها بگونه ای
است که بیشتر مواد به سمت پایین (حدود %60برای آب) و بخش ی در اثر برخورد به
ً
صفحه مقابل روزنه به باال پاشیده می شود ولی نهایتا همه مواد بدلیل نیروی ثقل خود
روی حریق می نشینند .
انواع اسپرینکلر
فلزی -شیشه ای
-لحیمی
قطر دهانه افشانه نباید از 3/5میلیمتر کمتر باشد .قطر داخلی لوله انتهایی که افشانه
به آن متصل است نیز نباید از 20میلیمتر کمتر باشد .افشانه ها می توانند با دهانه باز
یا دهانه بسته مورد استفاده قرار گیرند .
در نوع شیشه ای افشانه با یک حباب شیشه ای که حساسیت به حرارت دارند مسدود
شده است با باالرفتن حرارت و رسیدن آن به یک دمای از قبل تعریف شده در اثر
انبساط مایع درون و شکستن آن خروج ماده اطفایی امکان پذیر می گردد .
ً
محل قرار گیری افشانه ها در باالی محل احتمای حریق و معموال نزدیک به سقف یا
بین طبقات قفسه بندی مواد می باشد. .
رنگ حباب شیشه ای افشانه وابسته به درجه حرارت تعریف شده برای عمل آن به
شرح جدول زیر است .که سازنده ,حداقل درجه حرارتی که افشانه عمل می کند را بر
روی بدنه آن حک می نماید .
رنگ تیوپ
سفید
نارنجی
قرمز
زرد
سبز
آبی
بنفش
دمای عملکرد
(سانتیگراد)
50
57
68
79
93
141
182