Transcript فرماندهی عملیات حریق ونجات

‫بسم هللا الرحمن‬
‫الرحیم‬
‫فرماندهی عملیات حریق‬
‫ونجات‬
‫اصول پیشگیری از حریق‬
‫آتش سوزی خطری معمول درمحل کار یا خانه‬
‫برای حفاظت از‬
‫می باشد‪:‬‬
‫* بدانید که حریقها به‬
‫خودتان‪:‬‬
‫چه صورت شروع میشوند‪.‬‬
‫ اکسیژن ‪ +‬سوخت ‪ +‬حرارت = آتش !! ‪ -‬با‬‫جدا کردن هرکدام ازعوامل فوق‪ ،‬شما‬
‫آتش ی نخواهید داشت!‬
‫دسته بندی عمومی آتش سوزیها‬
‫ جامدات قابل اشتعال ‪:‬‬‫مانند‪:‬کاغذ‪،‬چوب‪،‬الستیک‪،‬پالستیک‬
‫وپارچه‬
‫مانند‪:‬‬
‫ مایعات قابل اشتعال ‪:‬‬‫نفت‪،‬بنزین‪،‬حالل ها‬
‫مانند‪:‬‬
‫ برق یا الکتریسیته ‪:‬‬‫تجهیزات الکتریکی وکامپیوتر‬
‫آنها چگونه کار می کنند؟‬
‫* عدد‬
‫* مکانیزم آنها سردکردن می باشد‬
‫مربوطه نشاندهنده مقدار مواد اطفایی ‪ ،‬زمان تخلیه ‪ ،‬میزان پرتاب بر‬
‫* سطحی ازگروه‬
‫روی آتش آزمون می باشد‬
‫حریق ‪ A‬که ( یک فرد ناش ی ) می تواند آنرا با آموزش خاموش کند ‪.‬‬
‫‪: 2-A‬‬
‫‪:1-A‬معادل با گروه حریق ‪ A‬و‪ 5‬لیتر آب می باشد‪.‬‬
‫محتویات ماده اطفایی آن دو برابر می باشد‪.‬‬
‫آنها چگونه کار می کنند؟‬
‫* و واکنش‬
‫* مکانیزم آنها پوشاندن سطح سوخت می باشد‪.‬‬
‫های زنجیره ای را درسطح سوخت قطع می کنند‪ * .‬درجه بندی گروه‬
‫با مساحت به فوت مربع ازسطح مایع قابل اشتعال مشخص می شود‬
‫که این دستگاه توسط یک فرد ناش ی برای خاموش کردن استفاده شده‬
‫باشد‪.‬‬
‫آنها چگونه کار میکنند؟‬
‫* خاموش کننده های گروه ‪ C‬دارای درجه بندی نمی باشند *درجه‬
‫بندی گروه ‪ C‬برهیچ نوع ظرفیت آن اشاره نشده است‪ * .‬فقط نشان‬
‫میدهد که ماده اطفایی غیر رسانا می باشد وبرای استفاده روی تجهیزات‬
‫* مکانیزم آنها جایگزینی اکسیژن وخفه‬
‫الکتریکی ایمن است‪.‬‬
‫کردن حریق می باشد‪.‬‬
‫خاموش کننده های خاص‬
‫* خاموش کننده های گروه ‪ D‬فاقد درجه بندی می باشند‪* .‬‬
‫* فقط برای‬
‫ازنوع چند منظوره نمی باشند‪.‬‬
‫ منیزیم ‪،‬‬‫حریقهای فلزات قابل اشتعال استفاده شود‪.‬‬
‫* برای استفاده‬
‫لیتیم ‪ ،‬سدیم ‪ ،‬پتاسیم ‪ ،‬اورانیم وغیرو‪.‬‬
‫درمنازل توصیه نمی شوند‪.‬‬
‫معمول ترین انواع خاموش کننده ها‪:‬‬
‫* آبی‬
‫پودر خشک شیمیایی‬
‫‪ \ CO2‬هالون‬
‫*‬
‫*‬
‫اهداف کاربرد خاموش کننده ها‬
‫* برای •‬
‫*برای اطفای حریقها درمراحل نخستین استفاده میشود‪.‬‬
‫اطفای حریقهایی که روشهای سنتی خاموش کردن برای آنها توصیه‬
‫* اکثر بخش ها‬
‫تمیشود‪ ،‬استفاده میگردد‪.‬‬
‫* اغلب برای مبارزه با‬
‫حداقل یکی ازآنها را دارا می باشند‪.‬‬
‫* باید دانست که‪:‬‬
‫حریق درمراحل نخستین کاربرد دارد‪.‬‬
‫ هرحریقی به ماده اطفایی خاص نیاز دارد‪.‬‬‫ چه نوع خاموش کننده ای باید استفاده شود‪.‬‬‫‪ -‬هرنوع خاموش کننده چگونه عمل می کند‪.‬‬
‫گروه بندی حریقها‬
‫* ضروریست خاموش کننده وحریق با هم مطابقت داشته باشند‪* .‬‬
‫هردوی آنها با خصوصیات خودشان گروه بندی شده اند‪ * .‬بعض ی‬
‫* بعض ی ازمواد‬
‫از مواد بر برخی ازحریقها بسیارموثرمیباشند‪.‬‬
‫* بعض ی ازمواد وقتی‬
‫درکنترل برخی حریقها موثر نیستند‪.‬‬
‫برحریقهای خاص زده شوند‪،‬خطرآفرین می باشند‪.‬‬
‫حریقهای گروه ‪A‬‬
‫* حریقهای گروه ‪ A‬شامل موادی‬
‫مانند موارد ذیل میشود‪:‬‬
‫ چوبهای معمولی‬‫ الستیک‬‫ ضایعات خانگی‬‫*‬
‫ گیاهان طبیعی‬‫آب رایج ترین ماده اطفایی برای‬
‫این گروه می باشد‪.‬‬
‫حریقهای گروه ‪B‬‬
‫* حریقهای گروه ‪ B‬شامل مواردی‬
‫مانند موارد ذیل میشود‪:‬‬
‫ مایعات وگازهای قابل اشتعال‬‫ روغن ها‬‫ گریس ها‬‫ قیر‬‫* از‬
‫ بعض ی پالستیک ها‬‫چندین ماده اطفایی میتوان‬
‫استفاده نمود‪.‬‬
‫حریقهای گروه ‪C‬‬
‫* حریقهای گروه ‪ C‬شامل تجهیزات‬
‫الکتریکی جریان دار مانند موارد‬
‫ذیل می باشد‪:‬‬
‫ سیم کش ی ساختمان‬‫ جعبه فیوزها‬‫ ترانسفورمرها‬‫ ابزار برقی‬‫* نیاز به مواد اطفایی دارد که هادی‬
‫جریان الکتریسیته نباشد‪.‬‬
‫حریقهای گروه ‪D‬‬
‫* حریقهای گروه ‪ D‬شامل فلزات قابل اشتعال مانند موارد ذیل‬
‫میشود‪:‬‬
‫ منیزیم‬‫ سدیم‬‫ لیتیم‬‫ پتاسیم‬‫* با آب وسایرمواد اطفایی میتوانند واکنش شدیدی داشته باشند‪.‬‬
‫حریقهای گروه ‪K‬‬
‫* گروه بندی جدید برای آشپزخانه های‬
‫* حریق‬
‫حرفه ای میباشد‪.‬‬
‫آن با چربیها و روغنهای آشپزی درگیر‬
‫* بعض ی‬
‫میباشد‪.‬‬
‫رستورانها هنوز از خاموش کننده‬
‫های گروه ‪ B‬استفاده می نمایند‪.‬‬
‫روشهای اطفاء حریق ( ‪ 1‬از‪)2‬‬
‫* درک ذات حریق کمک میکند که مواد اطفایی مناسب را بکار‬
‫گیرید‪.‬‬
‫* آتش سوزیها نیاز به سوخت‪ ،‬حرارت واکسیژن دارند‪.‬‬
‫* اکسیداسیون سریع‬
‫ هنگام ترکیب سوخت با اکسیژن بوقوع می پیوندد‪.‬‬‫‪ -‬هنگام حرارت دیدن سوخت تا دمای افروختگی رخ میدهد‪.‬‬
‫روشهای اطفاء حریق ( ‪ 2‬از ‪)2‬‬
‫* خاموش کننده ها سوختن را از طرق ذیل متوقف میکنند‪:‬‬
‫خنک کردن سوخت‬
‫ قطع منبع تغذیه اکسیژن‬‫‪ -‬قطع واکنش های زنجیره ای سوختن‬
‫‪-‬‬
‫مواد اطفاء کننده‬
‫* موادی درون خاموش کننده می باشد که برای خاموش کردن‬
‫آتش می باشد‪.‬‬
‫* مواد شیمیایی مختلف استفاده میشود( عالوه برآب)‬
‫* بهترین ماده اطفایی برای خطرات خاص به عوامل مختلفی‬
‫بستگی دارد از جمله‪:‬‬
‫ انواع موادی که درگیر آتش سوزی هستند‪.‬‬‫‪ -‬پیش بینی اندازه وبزرگی آتش سوزی‬
‫انواع مواد اطفاء کننده حریق‬
‫* آب‬
‫* پودر خشک شیمیایی‬
‫* دی اکسید کربن‬
‫* کف‬
‫* مواد شیمیایی مرطوب کننده‬
‫* مواد هالوژنه‬
‫* پودر خشک‬
‫آب‬
‫* موثر‪ ،‬فراوان وارزان‬
‫* ازحالت مایع به بخار تبدیل میشود ومقدار زیادی حرارت را دراین فرآیند‬
‫جذب میکند‪.‬‬
‫* موثر بر روی حریقهای گروه ‪A‬‬
‫* بر روی حریقهای گروه دیگر تاثیرکمی داردویا خطرناک است‪.‬‬
‫* خاموش کننده های دارای مواد اضافی درمکانهایی استفاده میشود که‬
‫احتمال یخ زدگی وجود دارد‪.‬‬
‫* مواد خیس کننده می تواند برای نفوذ بیشتر به آن اضافه شود‪.‬‬
‫پودر خشک شیمیایی ( ‪ 1‬از‪)3‬‬
‫* ذرات بسیار ریز پودری‬
‫* انواع ترکیبات مختلف استفاده میشود‪.‬‬
‫* به دو روش اطفاء میکند‪.‬‬
‫ قطع واکنش های زنجیره ای سوختن‬‫‪ -‬جذب مقدار زیادی حرارت‬
‫پودر خشک شیمیایی ( ‪ 2‬از‪)3‬‬
‫* چندین فایده بیشتر ازخاموش‬
‫کننده های آبی دارد‪.‬‬
‫* نوع عادی ‪ :‬مناسب برای‬
‫گروههای حریق ‪ B‬و ‪ C‬می‬
‫باشد‪.‬‬
‫* نوع چند منظوره‪ :‬موثر برای‬
‫گروه حریقهای ‪ A‬و‪ B‬و ‪C‬‬
‫پودر خشک شیمیایی ( ‪ 3‬از‪)3‬‬
‫* افزودنیها ازمتراکم شدن وکلوخه شدن جلوگیری میکند‪.‬‬
‫* مضرات‪ :‬مواد شیمیایی خورنده هستند‪.‬‬
‫* بنیان اولیه واصلی خاموش کننده های پودرخشک شیمیایی عبارتند از‪:‬‬
‫ بی کربنات سدیم‬‫ بی کربنات پتاسیم‬‫ کربنات پتاسیم با بنیان اوره‬‫ کلراید پتاسیم‬‫‪ -‬فسفات آمونیم‬
‫دی اکسید کربن ( ‪ 1‬از‪)3‬‬
‫* ‪ 5/1‬مرتبه سنگین تر از هوا می باشد‪.‬‬
‫* تشکیل ابرمتراکمی میدهد که جایگزین هوای اطراف سوخت‬
‫میشود‪.‬‬
‫* بطرق زیر احتراق را متوقف می کند‪:‬‬
‫ کاهش غلظت اکسیژن‬‫‪ -‬توانایی تبدیل سوخت مایع به بخار را مختل میکند‪.‬‬
‫دی اکسید کربن ( ‪ 2‬از ‪)3‬‬
‫* تحت فشار بصورت مایع‬
‫ذخیره می شود‪.‬‬
‫* فقط برای گروه حریقهای ‪B‬‬
‫و ‪ C‬موثر می باشد‪.‬‬
‫دی اکسید کربن ( ‪ 3‬از‪)3‬‬
‫* محدودیت های آن عبارتند از‪:‬‬
‫ وزن آن ازخاموش کننده هایی با قدرت اطفایی مشابه سنگین‬‫است‪.‬‬
‫ زمان تخلیه آن کوتاه است‪.‬‬‫ درجاییکه باد جریان دارد ویا در‪ -32‬درجه سانتیگراد عملکرد‬‫ندارد‪.‬‬
‫ درمحیط های دور بسته خطر خفگی دارد‪.‬‬‫ برای حریقهای سوخت های تحت فشار یا چربی های آشپزی‬‫مناسب نیست‪.‬‬
‫تر‬
‫خوبی‬
‫کف ها‬
‫* مایع تغلیظ شده ازکف با بنیان آب می باشد‪.‬‬
‫* با دمیدن هوا ازطریق نازلها پوشش کف تشکیل میشود‪.‬‬
‫* بر روی گروه حریقهای ‪ A‬و ‪ B‬استفاده میشود‪.‬‬
‫* افزودنیها برآنها بستگی به سازگاری با سوخت دارد‪.‬‬
‫* بعض ی ازکف ها برای استفاده برحاللهای قطبی تایید شده اند‬
‫* کف ها برای اطفاء حریقهای گروه ‪ C‬مناسب نیستند‪.‬‬
‫* دردمای سرد (یخبندان) قابل استفاده وذخیره سازی نیست‪.‬‬
‫مواد شیمیایی مرطوب کننده‬
‫* تنها ماده اطفایی موثر برای اطفاء حریقهای گروه ‪K‬‬
‫* موادشیمیایی بکار رفته بصورت محلول آب می باشند‪.‬‬
‫* ساخته شده برای استفاده درآشپزخانه های تجاری‬
‫* صابونی کردن آن باعث تبدیل چربیها وروغنها به صابون یا کف‬
‫میشود‪.‬‬
‫احتراق * ایجاد یک روکش ضخیم جهت خفه کردن حریق می کند و از‬
‫دوباره آن پیشگیری می نماید‪.‬‬
‫* بصورت ذرات گردپاش ریز تخلیه میشود‪.‬‬
‫* خیلی موثر بوده و به آسانی پاکسازی میشود‪.‬‬
‫مواد هالوژنه ( ‪ 1‬از ‪)2‬‬
‫* از خانواده گازهای مایع شده تولید میشود‪.‬‬
‫* بعنوان مواد تمیز نامیده میشوند‪.‬‬
‫ هیچ اثری از خود باقی نمی گذارند‪.‬‬‫ مناسب بر روی حریقهای تجهیزات الکتریکی میباشد‪.‬‬‫* دو برابر دی اکسید کربن موثر است‪.‬‬
‫* بر دو گونه می باشد‪:‬‬
‫ هالونها ‪ :‬بعد از پروتکل مونترال کانادا منسوخ شده اند‪.‬‬‫‪ -‬هالوکربنها ‪ :‬که جایگزین هالونها شده اند‪.‬‬
‫مواد هالوژنه ( ‪ 2‬از ‪)2‬‬
‫* بصورت مایع ذخیره میشوند وتحت فشار زیاد تخلیه میگردند‪* .‬‬
‫بخارات مه آن باعث قطع واکنش های زنجیره ای سوختن‬
‫میشود‪.‬‬
‫* درشرایط باد پراکنده میشود‪.‬‬
‫* درفضاهای محصور جایگزین اکسیژن هوا میشود‪.‬‬
‫* هالون ‪ 1211‬نبایستی بکار برده شود‪.‬‬
‫* چهارنوع هالون درخاموش کننده های دستی آن وجود دارد‪.‬‬
‫پودر خشک‬
‫* بر روی حریقهای فلزات قابل اشتعال(گروه ‪ )D‬استفاده میشود‪.‬‬
‫* بشکل پودر و ذرات ریز گرد مانند درظرف نگهداری میشود‪.‬‬
‫* یک پوسته جامد بر روی فلزات درحال سوختن تشکیل میدهد‪.‬‬
‫* معموال” ازکلرید سدیم یا پودرگرافیت تولید میشود‪.‬‬
‫* از ترشح کردن آن ممانعت کنید‪.‬‬
‫* با مقادیرناچیز آب میتواند واکنش شدیدی داشته باشد‪.‬‬
‫نحوه کاربرد خاموش کننده های‬
‫دستی‬
‫اهداف ( ‪ 1‬از ‪) 3‬‬
‫* خاموش کننده را به محل حریق حمل نمایید‪.‬‬
‫* با انتخاب مناسب وکاربرد صحیح یک خاموش کننده دستی‬
‫بنحوی موثر و ایمن حریق را درمراحل اولیه خاموش نمایید‪.‬‬
‫اهداف ( ‪ 2‬از ‪) 3‬‬
‫* با یک خاموش کننده نوع آبی تحت فشار به حریق گروه‬
‫حمله کنید‪.‬‬
‫* با یک خاموش کننده پودری چند منظوره به حریق گروه‬
‫‪ A‬حمله کنید‪.‬‬
‫* با یک خاموش کننده پودرخشک شیمیایی به حریق گروه ‪B‬‬
‫مایعات قابل اشتعال حمله کنید‪.‬‬
‫‪B‬‬
‫* با یک خاموش کننده کفی تحت فشار به حریق گروه‬
‫مایعات قابل اشتعال حمله کنید‪.‬‬
‫‪A‬‬
‫اهداف ( ‪ 3‬از ‪) 3‬‬
‫* استفاده از خاموش کننده شیمیایی مرطوب کننده‬
‫* استفاده از خاموش کننده نوع هالوژنه‬
‫* استفاده از خاموش کننده پودر خشک‬
‫نحوه کاربرد ‪ :1-7‬حمل یک خاموش کننده‬
‫مرحله ‪ : 1‬محل نصب خاموش کننده را یافته و آنرا‬
‫از روی پایه نصب جدا کنید‪.‬‬
‫مرحله ‪ : 2‬هنگام برداشتن خاموش کننده‪ ،‬همیشه‬
‫ازپاهایتان کمک بگیرید و نه از کمرتان‪.‬‬
‫نحوه کاربرد ‪ :1 -7‬حمل یک خاموش کننده‬
‫مرحله ‪ : 3‬دستگیره حمل‬
‫خاموش کننده را با دست‬
‫ضعیف و زیر آنرا با دست‬
‫قویتر خود دردست‬
‫بگیرید‪.‬‬
‫نحوه کاربرد ‪ :1- 7‬حمل یک خاموش کننده‬
‫مرحله ‪ : 4‬چنانچه خاموش کننده‬
‫دارای نازل ثابت باشد‪ .‬خاموش‬
‫کننده را درمیان آرنج ها با‬
‫دست قویتر نگه میداریم‪.‬‬
‫چنانچه خاموش کننده دارای‬
‫شلنگ و نازل باشد‪ ،‬خاموش‬
‫کننده را با دست ضعیف تر‬
‫گرفته و با دست دیگر نازل را‬
‫می گیریم‪.‬‬
‫نحوه کاربرد‪ :2-7‬عملیات با خاموش کننده‬
‫دی اکسید کربن‬
‫مرحله ‪ : 1‬پین ضامن روی اهرم را بکشید‪.‬‬
‫مرحله ‪ : 2‬شیپوری یا نازل را از جای نگهدارنده خود در‬
‫آورید و آنرا درمسیر خود بسمت جلو هدف بگیرید‪.‬‬
‫نحوه کاربرد‪ :2-7‬عملیات با خاموش کننده‬
‫دی اکسید کربن‬
‫مرحله ‪ : 3‬به اهرم یک فشار کوچک وارد کنید تا از‬
‫عملکرد خاموش کننده وتخلیه مناسب مواد اطفایی‬
‫مطمئن شوید‪.‬‬
‫مرحله ‪ : 4‬به آتش طوری نزدیک شوید که یک خروجی‬
‫پشت سر شما باشد‪ .‬هرگز اجازه ندهید آتش بین شما‬
‫و خروجی قرار بگیرد‪.‬‬
‫نحوه کاربرد ‪ :2-7‬عملیات با خاموش کننده‬
‫دی اکسید کربن‬
‫مرحله ‪ : 5‬نازل خاموش کننده را بطرف بن آتش هدف‬
‫بگیرید واهرم را فشاردهید ‪.‬‬
‫مرحله ‪ : 6‬مواد اطفایی را از یک سمت به سمت دیگر‬
‫بطور جارویی حرکت دهید وبه هدف گرفتن بن آتش‬
‫ادامه دهید‪ .‬به خاموش کردن ادامه دهید تا آتش‬
‫خاموش شده ویا خاموش کننده خالی‬
‫گردد‪.‬‬
‫نحوه کاربرد ‪ :2-7‬عملیات با خاموش کننده‬
‫دی اکسید کربن‬
‫مرحله ‪ : 7‬پشت به خروجی از‬
‫آتش دور شوید‪ .‬حریق را خوب‬
‫رویت کنید تا مطمئن شوید‬
‫که کامال” خاموش شده‬
‫است‪.‬‬
‫نحوه کاربرد ‪ :3-7‬حمله به حریقهای گروه ‪ A‬با‬
‫خاموش کننده نوع آبی تحت فشار‬
‫مرحله ‪ : 1‬از یک فاصله امن حمله به حریق را شروع‬
‫کنید‪.‬‬
‫مرحله ‪ : 2‬حریان آب را بطرف بن آتش هدف بگیرید‪.‬‬
‫آتش‬
‫نازل را بطور جارویی عقب و جلو ببرید درحالیکه به‬
‫نزدیکتر میشوید وآتش خاموش‬
‫میشود‪.‬‬
‫نحوه کاربرد ‪ :3-7‬حمله به حریقهای گروه ‪ A‬با‬
‫خاموش کننده نوع آبی تحت فشار‬
‫مرحله ‪ : 3‬بعد از آنکه شعله ها خوابید انگشت خود را‬
‫جلوی نازل بگیرید تا با اسپری کردن آب به داخل سوخت‬
‫نفوذ کند‪.‬‬
‫مرحله ‪ : 4‬سوخت را با یک چوب دستی از هم باز کنید‬
‫و بقیه مواد اطفایی را برای خاموش کردن ذغال‬
‫سوزی ‪ ،‬سوختن همراه با دود و یا سطوح شعله ور‬
‫استفاده کنید‪.‬‬
‫نحوه کاربرد ‪ :3-7‬حمله به حریقهای گروه ‪ A‬با‬
‫خاموش کننده نوع آبی تحت فشار‬
‫مرحله ‪ : 5‬از اسپری آب‬
‫بیشتر استفاده کنید تا‬
‫از احتراق دوباره آتش‬
‫پیشگیری کنید ‪.‬‬
‫نحوه کاربرد ‪ :4-7‬حمله به حریقهای گروه ‪ A‬با‬
‫خاموش کننده پودر خشک شیمیایی چند منظوره‬
‫مرحله ‪ : 1‬از یک فاصله امن حمله به حریق را شروع کنید بطوریکه‬
‫جریان تخلیه پودر خشک شیمیایی بطور مطلوب به حریق برسد‪.‬‬
‫مرحله ‪ : 2‬جریان پودر را مستقیما” به بن شعله هدف بگیرید ‪ .‬مرحله‬
‫‪ : 3‬نازل را بطور جارویی عقب و جلو ببرید‪ .‬همانطور که حریق‬
‫خاموش می شود به آن نزدیکتر شوید‪.‬‬
‫نحوه کاربرد ‪ :4-7‬حمله به حریقهای گروه ‪ A‬با‬
‫خاموش کننده پودر خشک شیمیایی چند منظوره‬
‫مرحله ‪ : 4‬بعد از آنکه شعله خوابید‪ ،‬مواد اطفایی را با فاصله زمانی کوتاه‬
‫استفاده کنید تا مطمئن شوید تمام سطوح داغ با پودرخشک شیمیایی‬
‫پوشیده شده است‪.‬‬
‫مرحله ‪ : 5‬چنانچه آتش عمق سوز است(از زیر سطح میسوزد‪،‬مانند‪:‬‬
‫ضایعات فشرده شده داخل بشکه یا کپه الیاف) با یک چنگک سوخت‬
‫را از هم جدا کنید‪ .‬از ماده اطفایی بیشتر برای خاموش کردن ذغال‬
‫سوزی‪ ،‬سوختن همراه با دود یا سطوح شعله ور استفاده کنید‪.‬‬
‫نحوه کاربرد ‪ :4-7‬حمله به حریقهای گروه ‪ A‬با‬
‫خاموش کننده پودرخشک شیمیایی چند منظوره‬
‫مرحله ‪ : 6‬به آتش نگاه کنید تا دوباره محترق نشود ودر صورت نیاز از‬
‫مواد اطفایی با فاصله زمانی کوتاه استفاده کنید‪ .‬چنانچه نیاز است‬
‫‪ ،‬از اسپری آب برای نفوذ به داخل سوخت استفاده کنید‪.‬‬
‫نحوه کاربرد ‪ :5-7‬حمله به حریقهای گروه ‪ B‬مایعات قابل‬
‫اشتعال با خاموش کننده پودر خشک شیمیایی‬
‫مرحله ‪ : 1‬درجه را نگاه کنید تا مطمئن شوید خاموش‬
‫کننده بخوبی شارژ شده است‪.‬‬
‫مرحله ‪ : 2‬پین ضامن را از روی اهرم بیرون بکشید‪.‬‬
‫نحوه کاربرد ‪ :5-7‬حمله به حریقهای گروه ‪ B‬مایعات قابل‬
‫اشتعال با خاموش کننده پودر خشک شیمیایی‬
‫مرحله ‪ : 3‬از یک فاصله امن شروع به مبارزه با آتش‬
‫کنید‪.‬‬
‫مرحله ‪ : 4‬ازفاصله نزدیک مواد اطفایی خروجی را بطور‬
‫مستقیم به داخل مایع هدف نگیرید‪.‬‬
‫نحوه کاربرد ‪ :5-7‬حمله به حریقهای گروه ‪B‬مایعات قابل‬
‫اشتعال با خاموش کننده پودر خشک شیمیایی‬
‫مرحله ‪ : 5‬جریان ماده اطفایی‬
‫را به بن شعله تخلیه کنید و‬
‫ازیک لبه نزدیک آتش شروع‬
‫کنید وبطرف عقب این‬
‫عمل را ادامه دهید‪.‬‬
‫نحوه کاربرد ‪ :5-7‬حمله به حریقهای گروه ‪ B‬مایعات قابل‬
‫اشتعال با خاموش کننده پودر خشک شیمیایی‬
‫مرحله ‪ : 6‬نازل را بطور جارویی در عرض سطح مایع در‬
‫حال اشتعال عقب و جلو ببرید‪.‬‬
‫مرحله ‪ : 7‬نقاط داغ و درحال کند سوزی که احتمال‬
‫احتراق دوباره دارند‪ .‬بپابید و خاموش کنید‪.‬‬
‫نحوه کاربرد ‪: 6-7‬حمله به حریقهای گروه ‪ B‬مایعات‬
‫اشتعال با خاموش کننده کفی تحت فشار‬
‫( ‪ AFFF‬یا ‪) FFFP‬‬
‫مرحله ‪ : 1‬از یک فاصله امن حمله به آتش را شروع‬
‫کنید‪.‬‬
‫قابل‬
‫مرحله ‪ : 2‬مواد اطفایی خروجی را بطور مستقیم به داخل‬
‫مایع هدف نگیرید‪.‬‬
‫نحوه کاربرد ‪ :6-7‬حمله به حریقهای گروه ‪ B‬مایعات قابل‬
‫(‬
‫اشتعال با خاموش کننده کفی تحت فشار‬
‫‪ AFFF‬یا ‪) FFFP‬‬
‫مرحله ‪ : 3‬کف را بطور قوس ی در‬
‫باالی آتش به آهستگی پرتاب‬
‫کنید تا ایجاد یک پتوی شناور‬
‫روی سطح مایع کند‪.‬‬
‫نحوه کاربرد ‪ :6-7‬حمله به حریقهای گروه ‪ B‬مایعات قابل‬
‫اشتعال با خاموش کننده کفی تحت فشار (‪ AFFF‬یا‬
‫‪)FFFP‬‬
‫مرحله ‪ : 4‬بطور جارویی وبه آهستگی‬
‫جریان کف را بر روی سطح قابل‬
‫اشتعال عقب و جلو ببرید تا پتوی کف‬
‫بر روی آن پهن شود‪ .‬اجازه دهید پتوی‬
‫کف بر روی سطح جلو رود تا تمام‬
‫سطح مایع در حال سوختن را‬
‫بپوشاند‪ .‬بعداز آنکه شعله خاموش‬
‫شد‪ ،‬به استفاده ازمواد اطفایی ادامه‬
‫دهید تا سطح مایع بطور کامل با پتوی‬
‫کف پوشیده شود‪.‬‬
‫نحوه کاربرد ‪ :6-7‬حمله به حریقهای گروه ‪ B‬مایعات قابل‬
‫اشتعال با خاموش کننده کفی تحت فشار ( ‪ AFFF‬یا‬
‫‪) FFFP‬‬
‫مرحله ‪ : 5‬درصورت نیاز‬
‫برای ابقای پتوی کف‬
‫وکنترل هر نوع احتراق‬
‫دوباره از ماده اطفایی‬
‫بیشتر استفاده کنید‪.‬‬
‫نحوه کاربرد ‪ :7-7‬استفاده ازخاموش کننده های‬
‫مواد شیمیایی مرطوب کننده‬
‫مرحله ‪ : 1‬از یک فاصله‬
‫امن شروع به‬
‫استفاده از مواد‬
‫اطفایی کنید‪.‬‬
‫نحوه کاربرد ‪ :7-7‬استفاده از خاموش کننده های‬
‫مواد شیمیایی مرطوب کننده‬
‫مرحله ‪ : 2‬جریان ماده اطفایی‬
‫را بطور مستقیم به داخل‬
‫مایع در حال سوختن تخلیه‬
‫نکنید‪ .‬ماده اطفایی را به‬
‫آهستگی‪ ،‬منفصل از هم‬
‫بصورت اسپری ریز بر روی‬
‫سطح در حال احتراق پرتاب‬
‫کنید بنحویکه یک پتوی‬
‫کف بر روی آن ایجاد‬
‫شود‪.‬‬
‫نحوه کاربرد ‪ :7-7‬استفاده از خاموش کننده های‬
‫مواد شیمیایی مرطوب کننده‬
‫مرحله ‪ : 3‬به تخلیه ماده اطفایی ادامه دهید تا‬
‫اینکه پتوی کف تمام شعله ها را خاموش کند‪.‬‬
‫مرحله ‪ : 4‬پتوی کف را حتی بعد از فروکش کردن شعله‬
‫ها برهم نزنید‪ .‬چنانچه احتراق دوباره رخ داد‪ ،‬این‬
‫مراحل را تکرار کنید‪.‬‬
‫نحوه کاربرد ‪ :8-7‬استفاده از خاموش کننده های‬
‫مواد هالوژنه‬
‫‪ -1‬درصورت امکان جریان برق را از یک محل دور قبل از حمله به حریق‬
‫قطع کرده یا خاموش کنید‪.‬‬
‫‪ -2‬زمان تخلیه ماده اطفایی حداقل ‪ 5/2‬متر دورتر بایستید‪.‬‬
‫‪ -3‬جریان ماده اطفایی را به بن شعله هدف بگیرید وبطور جارویی از‬
‫سمتی به سمت دیگر به آهستگی حرکت دهید‪.‬‬
‫نحوه کاربرد ‪ :8-7‬استفاده از خاموش کننده های‬
‫مواد هالوژنه‬
‫‪ -4‬حتی بعد از فروکش کردن شعله به استفاده از ماده اطفایی برای یک‬
‫مدت کوتاه ادامه دهید‪ .‬این مورد باعث میشود که سوخت خنک‬
‫شده و از احتراق دوباره آن پیشگیری شود‪.‬‬
‫‪ -5‬برای احتراق دوباره به منطقه حریق زده نگاه کنید‪ ،‬چنانچه نیاز بود‬
‫استفاده از ماده اطفایی را تکرار کنید‪.‬‬
‫نحوه کاربرد ‪ :9-7‬استفاده از خاموش کننده‬
‫پودر خشک‬
‫مرحله ‪ : 1‬نازل را کامال” باز کنید و جریان ماده اطفایی را‬
‫بنحویکه بر باالی مواد در حال سوختن بیفتد‪ ،‬هدایت‬
‫کنید‪.‬‬
‫مرحله ‪ : 2‬شیر نازل را بقدری ببندید که یک جریان نرم و‬
‫سنگین ایجاد شود ونزدیکتر شوید بطوری که تمام سطح‬
‫آتش را بپوشاند‪.‬‬
‫نحوه کاربرد ‪ :9-7‬استفاده از خاموش کننده‬
‫پودر خشک‬
‫مرحله ‪ : 3‬قبل از خنک‬
‫شدن کامل آتش از‬
‫برهم زدن پتوی ماده‬
‫اطفایی روی آتش خود‬
‫داری کنید‪.‬‬
‫انفجارات ‪:‬‬
‫ انفجار نتیجه ای از‬‫کلیات‪:‬‬
‫تغییرات فیزیکی و شیمیایی و ناش ی از تخلیه انرژی شدید و‬
‫ناگهانی می باشد‪ .‬حرارت ‪ ،‬نور ‪ ،‬گازهای تولیدی و امواج ضربه‬
‫ای یا ترکیبی از اینها معموال” نتایج انفجار هستند‪ .‬مواد منفجره‬
‫شیمیایی ممکنست آتش بگیرند یا بسوزند بدون اینکه‬
‫منفجرشوند‪.‬‬
‫تعریف انفجار ‪:‬‬
‫ عبارتست ازتبدیل ناگهانی انرژی موجود و بالقوه (شیمیایی یا مکانیکی) به انرژی‬‫جنبش ی ناش ی ازانبساط سریع گازها‪ ،‬که اغلب با گرما ونور همراه می باشد‪.‬‬
‫ یک انفجار یک واکنش فیزیکی معین دراثر وجود چهارمشخصه اصلی می‬‫باشد‪:‬‬
‫*فشار باالی گاز‬
‫*تولید و رها شدن سریع آن فشار‬
‫*محدودیت یا مانع شدن در برابر فشار‬
‫*تغییر وآسیب به ساختمان محاط آن(مانع) ‪،‬ظرف یا مخزن ناش ی از رها شدن‬
‫فشار‪.‬‬
‫انواع انفجار‪:‬‬
‫ دو نوع اصلی انفجار وجود دارد‪:‬‬‫‪ -2‬شیمیایی که خود به چندین نوع فرعی تقسیم‬
‫می شوند‪.‬‬
‫‪ -1‬مکانیکی‬
‫بندی‬
‫انفجارات مکانیکی‪:‬‬
‫نوعی ازانفجارات میباشند که فشار باالی گاز صرفا” بوسیله واکنش‬
‫های فیزیکی ایجاد میشود‪ .‬هیچکدام از واکنش ها تغییری درپایه‬
‫شیمیایی مواد ایجاد نمی نماید‪ .‬شایع ترین انفجارمکانیکی‪ ،‬ترکیدن‬
‫دیگ بخارمی باشد‪ .‬انفجار بخارات منبسط شونده ناش ی ازمایعات‬
‫درحال جوش ( ‪ ) BLEVE‬یکی از انواع انفجار مکانیکی‬
‫میباشد‪.‬‬
‫انفجارات شیمیایی‪:‬‬
‫درانفجارات شیمیایی فشار باالی گاز در نتیجه واکنش های اکزوترمیک‬
‫درمیان بنیانهای شیمیایی سوخت درحال تغییر تولید میشود‪ .‬واکنش‬
‫های شیمیایی می توانند هم بصورت واکنش های یکسان و هم‬
‫بصورت واکنش های انتشاری باشند‪ .‬اکثرانفجارات شیمیایی‬
‫منجمله انفجارات ناش ی ازاحتراق‪ ،‬بیشتر نتیجه واکنش های انتشاری‬
‫می باشند تا واکنش های یکسان‪.‬‬
‫انفجارات ناش ی از احتراق‪:‬‬
‫معمول ترین انفجارات شیمیایی آنهایی هستند که دراثر احتراق‬
‫سوختهای هیدروکربنی ایجاد میشوند‪ .‬چندین نوع فرعی از انفجارات‬
‫ناش ی ازاحتراق را میتوان بر اساس نوع سوخت درگیر شده طبقه‬
‫الف) گازهای قابل‬
‫بندی نمود‪.‬‬
‫ب) بخارات قابل‬
‫اشتعال‬
‫ج) غبارات‬
‫اشتعال و قابل احتراق مایعات‬
‫د) مواد منفجره ضعیف( آنهایی که بصورت احتراق میباشند)‪.‬‬
‫و)‬
‫ه) مواد منفجره قوی ( آنهایی که بصورت انفجار میباشند)‪.‬‬
‫انفجارات برگشتی ناش ی از ناقص سوزی (‪)Backdraft‬‬
‫نقطه آتشگیری و نقطه احتراق‪:‬‬
‫ نقطه آتشگیری یک مایع کمترین درجه حرارتی است که دراثر آن مایع‬‫به بخارتبدیل شده و درمخلوط با هوا برای یک لحظه با شعله ای‬
‫کوچک محترق شده و خاموش میشود)‪(Flash Point‬‬
‫ دراندکی حرارت باالتر (نقطه احتراق) سوختن بخارات ادامه خواهد‬‫داشت‪ .‬بدیهی است خاصیت نقطه احتراق یک مایع خیلی مهمتر وبا‬
‫اهمیت تراز نقطه اشتعال آن مایع خواهد بود‪.‬‬
‫حدود اشتعال ‪:‬‬
‫اختالط ‪ %5/9‬گازمتان درهوا می تواند براحتی مشتعل شود‪ ،‬یک تجربه‬
‫ساده نشان خواهد داد که نسبت کمتر ازاین گاز درهوا نیز به همین‬
‫صورت خواهد سوخت‪ .‬کمترین میزان تمرکز گاز متان درهوا که‬
‫میتواند بسوزد در حدود ‪ %5‬می باشد‪ .‬این مقدار پایین ترین‬
‫حداشتعال برای متان می باشد‪ .‬به تناسب این مقدار ‪ ،‬باال ترین حد‬
‫اشتعال گاز متان درهوا درحدود ‪ %14‬می باشد‪ .‬باالتر از این حد‬
‫اکسیژن کافی برای آنکه احتراق صورت بگیرد وجود نخواهد داشت‪.‬‬
‫خصوصیات مصالح ساختمانی و رفتار آنها‬
‫درحریق‬
‫* عوامل کلیدی موثر در قابلیت سوختن ‪:‬‬
‫ قابلیت احتراق‬‫ قابلیت رسانایی گرما‬‫ ازدست دادن پایداری و استقامت در زمان حرارت دیدن‬‫میزان و نسبت انبساط گرمایی‬
‫‪-‬‬
‫انواع مصالح ساختمانی‬
‫* آجر‬
‫* بتن‬
‫* فوالد و سایر فلزات‬
‫* شیشه‬
‫* صفحات گچی‬
‫* چوب‬
‫* پالستیک‬
‫آجر‬
‫ بطور ذاتی ضد حریق می باشد‬‫ هدایت‬‫‪.‬‬
‫گرمایی ضعیف دارد ‪.‬‬
‫ بازهای موجود می توانند‬‫سبب گسترش حریق شوند‪- .‬‬
‫درمعرض حریقهای دراز مدت‬
‫‪ ،‬آجر ازهم فرو می پاشد‪.‬‬
‫بتن‬
‫ هدایت‬‫ بطور ذاتی ضد حریق می باشد ‪.‬‬‫ تحت فشار استقامت‬‫گرمایی ضعیف دارد ‪.‬‬
‫ تحت کشش و انبساط ضعیف‬‫دارد ‪.‬‬
‫ در معرض حریق قرار گیرد صدمه خواهد‬‫است ‪.‬‬
‫ خرد شدن ‪.‬‬‫دید ‪.‬‬
‫فوالد ( ‪ 1‬از ‪)2‬‬
‫ قوی‬‫ قویترین مصالح در کاربردهای عادی ‪.‬‬‫قرارگیرد ‪.‬‬
‫زمانی که تحت فشار باشد یا تحت کشش‬
‫می‬
‫ چنانچه در معرض هوا و رطوبت قرار گیرد زنگ‬‫ ضد حریق نمی باشد ‪.‬‬‫زند ‪.‬‬
‫‪ -‬هادی حرارتی خوبی است ‪.‬‬
‫فوالد ( ‪ 2‬از ‪)2‬‬
‫ منبسط شده و پایداری خود را‬‫زمان حرارت دیدن ازدست می‬
‫ هر نوع‬‫دهد ‪.‬‬
‫عالمتی ازخمیدگی‪ ،‬تابیدگی یا‬
‫تغییر شکل حاکی از خطر بالقوه‬
‫ناتوانی وتخریب آن می باشد‬
‫‪.‬‬
‫سایر فلزات‬
‫* آلومینییم‬
‫اغلب درحریقها ذوب شده و شروع به چکیدن می کند‬
‫‪.‬‬
‫* مس‬
‫اصوال” برای لوله کش ی و سیم کش ی استفاده میشود ‪.‬‬
‫* روی‬
‫اصوال” بعنوان روکش محافظ برای فلزات بکارمی رود ‪.‬‬
‫‬‫‬‫‪-‬‬
‫شیشه‬
‫* غیر قابل احتراق ‪ ،‬اما ضد حریق نیست ‪.‬‬
‫* معموال”شیشه وقتی که درمعرض شعله قرار گیرد‬
‫اصالح نشده ) می شکند ‪.‬‬
‫(‬
‫صفحات گچی ( ‪ 1‬از ‪)2‬‬
‫* مصالح ساختمانی با ساختار قوی نمی باشد ‪.‬‬
‫* اصوال” برای نازک کاری بکار می رود ‪.‬‬
‫* عایق خیلی خوبی می باشد ‪.‬‬
‫* قابلیت سوختن محدود دارد ‪.‬‬
‫ کاغذ آن میسوزد ‪ ،‬اما خود گچ نمی سوزد ‪.‬‬‫‪ -‬معموال” بعنوان یک متوقف کننده حریق استفاده میشود ‪.‬‬
‫صفحات گچی ( ‪ 2‬از ‪)2‬‬
‫* قرارگرفتن طوالنی مدت در معرض حریق سبب شکست آن می شود‬
‫ رطوبت داخلی مواد تبخیر‬‫‪.‬‬
‫شده و سبب زوال آن میشود ‪.‬‬
‫چوب‬
‫* معمول ترین مصالح ساختمانی‬
‫* بشدت قابل سوختن‬
‫* هنگام حرارت دیدن ضعیف می شود ‪.‬‬
‫* مواد شیمیایی بازدارنده حریق میتواند چوب را ضعیف کند ‪.‬‬
‫پالستیک ها‬
‫* بندرت برای نگهدارنده سازه استفاده می شود ‪.‬‬
‫* قابلیت سوختن متفاوت دارد ‪.‬‬
‫* بسیاری از پالستیک ها وقتی میسوزند‪ ،‬دود سمی و متراکم آزاد می‬
‫کنند ‪.‬‬
‫* مواد ترموپالستیک ذوب شده و چکه می کنند ‪.‬‬
‫* مواد ترموست مقاومت خود را از دست میدهند اما ذوب نمی شوند‬
‫‪.‬‬
‫فرماندهی وعملیات کنترل‬
‫واطفاء حریق‬
‫اهداف ( ‪ 1‬از ‪)2‬‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫عملیات دفاع آفندی در برابرحریق را تشریح می نماید‪.‬‬
‫چگونگی عملیات با دوخط لوله آب آتش نشانی را شرح میدهد‪.‬‬
‫چگونگی حمله به یک حریق در داخل ساختمان را شرح میدهد‪.‬‬
‫حفاظت دربرابر خطرات حریق را شرح میدهد‪.‬‬
‫اهداف ( ‪ 2‬از ‪)2‬‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫چگونگی حمله به یک حریق خودرو را شرح میدهد‪.‬‬
‫چگونگی اطفاء حریق یک سیلندر گاز قابل اشتعال را شرح‬
‫میدهد‪.‬‬
‫انفجارات ‪ BLEVE‬را تشریح می نماید‪.‬‬
‫چگونگی حمله به یک حریق الکتریسیته را شرح میدهد‬
‫مقدمه ‪:‬‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫به تمامی تدابیرو وظایف جهت دست یابی به اطفاء یک حریق‬
‫اشاره می نماید‪.‬‬
‫با استفاده از روش های مختلف آنرا تکمیل می نماید‪.‬‬
‫ قطع‬‫روش های اطفاء حریق عبارتند از‪:‬‬
‫ قطع‬‫سوخت‬
‫اکسیژن‬
‫ قطع‬‫ قطع‬‫حرارت‬
‫واکنش های زنجیره ای سوختن‬
‫بطور نمونه اطفاء حریق با آب( قطع سوخت) ‪.‬‬
‫عملیات آفندی و پدافندی ‪:‬‬
‫• عملیات داخلی آفندی هستند‪.‬‬
‫• عملیات خارجی پدافندی هستند‪.‬‬
‫عملیات آفندی ‪:‬‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫قرارگرفتن آتش نشانها درمعرض حرارت و دود‪.‬‬
‫هدف عبارتست از‪ :‬کاربرد مواد اطفایی بطور مستقیم برای غلبه‬
‫برحریق‪.‬‬
‫درحالت موفقیعت‪،‬سبب کمترین میزان آسیب به اموال میشود‪.‬‬
‫این روش را وقتی بکار ببرید که حریقها کوچک هستند‪.‬‬
‫معموال” ازبند لوله های کوچک استفاده میشود‪،‬اما ممکنست از‬
‫بندلوله های بزرگ هم استفاده شود‪.‬‬
‫عملیات پدافندی ‪:‬‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫معموال” از بند لوله های بزرگ یا جریان آب اصلی (حرفه ای)‬
‫استفاده میشود‪.‬‬
‫از این روش زمانی استفاده میشود که حریق برای عملیات‬
‫آفندی خیلی بزرگ است ویا خطرات آن برای آتش نشانها بسیار‬
‫زیاد میباشد‪.‬‬
‫هدف عبارتست از‪ :‬پیشگیری ازگسترش و توسعه حریق‪.‬‬
‫آب از بیرون هدایت میشود در حالیکه آتش نشانها در یک‬
‫موقعیت ایمن قرار دارند‪.‬‬
‫تصمیم گیری استراتژیک ‪:‬‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫این تصمیم باید توسط فرمانده عملیات حادثه ( ‪ ) IC‬اتخاذ شود‪.‬‬
‫این تصمیم باید قبل از شروع عملیات اتخاذ گردد‪.‬‬
‫این تصمیم باید بطورکامل با پرسنل عملیات در میان گذاشته شود‪.‬‬
‫هیچگونه دستپاچگی و اشتباهی نبایستی هنگامیکه عملیات درحال‬
‫انجام است وجود داشته باشد‪.‬‬
‫استراتژی ممکنست در حین عملیات تغییر یابد‪.‬‬
‫عوامل مختلف درتصمیم گیری استراتژیک ‪:‬‬
‫• اگرخطر بسیار بزرگ باشد‪ ،‬پدافند تنها روش انتخابی است‪.‬‬
‫• اگر آفندی است‪ ،‬باید درنظرگرفت که کجا و چگونه‪.‬‬
‫• عوامل رسیدن به این تصمیم‪:‬‬
‫ چه خطراتی میتواند وجود داشته باشد‪ ،‬فواید بالقوه آن چیست؟‬‫ آیا ایمن است؟‬‫ آیا ساختمان یا سازه ای با اهمیت وجود دارد؟‬‫ آیا جان کس ی در خطر است؟‬‫ آیا اندازه حریق بحدی است که مانع از داخل شدن شود؟‬‫ آیا کمک و پشتیبانی کافی جهت یک عملیات داخلی وجود دارد؟‬‫‪ -‬آیا منابع آب کافی وجود دارد؟‬
‫عملیات با شلنگ آب آتش نشانی(‪ 1‬از ‪:)2‬‬
‫• رشته لوله های کوچک (باریک)‬
‫ توسط یک آتش نشان عملیات می شود‪.‬‬‫ یک نفرکمکی برای پیشرفت بهتر و قابلیت مانور بیشتر‬‫موثر می باشد‪.‬‬
‫• رشته لوله های بزرگ (قطور)‬
‫ نیاز به دو یا چند آتش نشان برای پیش رفتن می باشد‪.‬‬‫ یک آتش نشان نیز می تواند عملیات کند چنانچه شلنگ‬‫تکیه گاه خوبی داشته باشد‪.‬‬
‫عملیات با شلنگ های آب آتش نشانی (‪ 2‬از ‪)2‬‬
‫• جریانهای آب اصلی ( مانیتورها)‬
‫ از یک موقعیت ثابت عملیات میشود‪.‬‬‫* بر روی زمین‬
‫* از باالی خودروهای آتش نشانی‬
‫* از باالی یک باالبر‬
‫‪ -‬برای عملیات پدافندی استفاده می شود‪.‬‬
‫جریانهای آب آتش نشانی ‪:‬‬
‫• الگو و شکل تخلیه آب را سرنازل معین می کند‪.‬‬
‫• این الگوها با هر دو نازل زیر تولید میشود‪:‬‬
‫ نازلهای با سطح داخلی صاف و یکنواخت‬‫ نازلهای قابل تنظیم‬‫• عمل کننده باید بداند چگونه یک الگوی تخلیه ایجاد میشود‪.‬‬
‫جریان مه مانند ( اسپری )‪:‬‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫آب را به قطرات در یک سطح وسیع پخش میکند‪.‬‬
‫این الگو حرارت را خیلی خوب جذب میکند‪.‬‬
‫تراز دمای پایین خیلی سریع میتواند حاصل شود‪.‬‬
‫می تواند آتش نشانها را از گرمای حریقهای بزرگ حفاظت کند‪.‬‬
‫معموال” قابل تنظیم از جریان پرآب (مستقیم) به اسپری باریک و‬
‫سپس به اسپری پهن میباشد‪.‬‬
‫جریان آب پر ( مستقیم )‪:‬‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫پرتاب آب به حریق راخیلی‬
‫بیشترازاسپری تامین میکند‪.‬‬
‫آب را بصورت متراکم برای نفوذ‬
‫حفظ میکند‪.‬‬
‫با تنظیم کردن نازل اسپری روی‬
‫باریکترین وضعیت ایجاد میشود‪.‬‬
‫مرکب از قطرات بسیار متراکم‬
‫شده میباشد‪.‬‬
‫جریان آب جت ‪:‬‬
‫• توسط سرنازلهایی با سطح داخلی صاف ویکنواخت تولید میشود‪.‬‬
‫• جریان پرآب نفوذ و پرتاب بیشتری دارد‪.‬‬
‫• متشکل از یک ستون ممتد و متراکم آب میباشد‪.‬‬
‫نکات قابل توجه در عملیات ‪:‬‬
‫• هوا همراه با آب جابجا میشود‪.‬‬
‫• جریانهای اسپری مقادیر زیادی هوا را جابجا میکند‪.‬‬
‫ تعادل گرمایی ممکنست شکسته شود وگازهای داغ حریق را‬‫بطرف آتش نشانها هل دهد‪.‬‬
‫• جریانهای پر (مستقیم) هوا را خیلی کمتر جابجا می نماید و‬
‫وارونگی دما را کمتر سبب میشوند‪.‬‬
‫حمله به حریقهای داخلی ‪:‬‬
‫• عملیات آفندی برای جاهایی است که آتش نشانها به داخل‬
‫ساختمان وارد میشوند‪.‬‬
‫• حریقهای داخل ساختمان چالش ها و افت وخیزهای بسیار‬
‫بیشتری دارند و خطرات بیشتری نیز دربر دارند‪.‬‬
‫• سه روش برای حمله وجود دارد‪:‬‬
‫ مستقیم‬‫ غیر مستقیم‬‫‪ -‬ترکیبی‬
‫روش حمله مستقیم به حریقهای داخل ساختمان‪:‬‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫موثرترین روش حمله میباشد‪.‬‬
‫از جریان آب پر یا جت استفاده‬
‫شود‪.‬‬
‫جریان آب را بطورمستقیم به بن‬
‫حریق هدایت نمایید‪.‬‬
‫ازجریان آب کوتاه پیوسته و‬
‫کنترل شده استفاده کنید‪.‬‬
‫فقط به اندازه الزم ازآب استفاده‬
‫کنید‪.‬‬
‫روش حمله غیرمستقیم به حریقهای داخل‬
‫ساختمان‪:‬‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫از این روش وقتیکه محل آماده‬
‫شعله وری یکپارچه میباشد ‪،‬‬
‫استفاده کنید‪.‬‬
‫از جریان آب کوتاه پیوسته برای‬
‫سقف استفاده کنید‪.‬‬
‫جذب حرارت با تبدیل جریان آب به‬
‫جریان پر صورت میگیرد‪.‬‬
‫از جریانهای آب پر‪،‬جت یا اسپری‬
‫مستقیم استفاده کنید‪.‬‬
‫درصورت استفاده از آب بمقدار زیاد‬
‫ممکنست صدمات جدی به‬
‫ساختمان وارد شود‪.‬‬
‫روش حمله ترکیبی به حریقهای داخل ساختمان‪:‬‬
‫• از هر دو روش مستقیم و غیرمستقیم استفاده کنید‪.‬‬
‫• از روش غیرمستقیم برای خنک کردن فضا وسپس از روش‬
‫مستقیم برای اطفاء استفاده کنید‪.‬‬
‫• صرفا” از آب کافی برای کنترل حریق استفاده نمایید‪.‬‬
‫شلنگ های آتش نشانی بزرگ (قطور)‪:‬‬
‫• برای عملیات حمله آفندی و پدافندی استفاده میشود‪.‬‬
‫• جریانهای آب قطور می تواند حریقهای بزرگتر داخلی را اطفاء نماید و‬
‫پرتاب بیشتری خواهد داشت‪.‬‬
‫• مانور با آن بسیار مشکلتر است‪.‬‬
‫ درداخل ساختمان حداقل از ‪ 3‬آتش نشان استفاده کنید‪.‬‬‫ در خارج ساختمان‬‫*ممکنست از یک آتش نشان برای عملیات استفاده کنید‪.‬‬
‫*ممکنست از دو آتش نشان برای عملیات استفاده کنید‪.‬‬
‫تجهیزات آب اصلی (مانیتورها)‪:‬‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫جربان آب با حجم زیاد را برای حریقهای بزرگ ایجاد می نماید‪.‬‬
‫انواع آن عبارتند از‪:‬‬
‫ مانیتورهای قابل حمل‬‫ توپهای روی خودروهای آتش نشانی‬‫ لوله کش ی روی نردبانهای آتش نشانی‬‫ تجهیزات جریان آب بر روی سایر باالبرها‬‫ممکنست بصورت دستی عمل کنند ویا بصورت کنترل از راه دور‪.‬‬
‫بهیچوجه نباید بطور مستقیم به داخل ساختمان زده شود وقتیکه آتش‬
‫نشانها داخل آن هستند‪.‬‬
‫توپهای باالی خودروهای آتش نشانی‪:‬‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫بطور ثابت باالی خودروها نصب هستند‪ ،‬با سیستم لوله‬
‫کش ی ثابت جهت رساندن آب به آن‪.‬‬
‫گاهی لوله کش ی برجک توپ یا لوله کش ی واگن نامیده میشود‪.‬‬
‫راننده یا اپراتور معموال” میتوانند با بازکردن یک شیر جریان را‬
‫برقرار نماید‪.‬‬
‫گاهی ممکنست برای عمل کردن نیاز به قالب کردن یک بند‬
‫شلنگ باشد‪.‬‬
‫مانیتورهای قابل حمل‪:‬‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫هرجا که نیاز باشد میتوانند مستقر نمایند‪.‬‬
‫ممکنست بر روی زمین قرار گیرند‪.‬‬
‫شلنگ آب برای تامین آب به آن وصل میشود‪.‬‬
‫ممکنست برای کمک به محکم و ثابت کردن‬
‫آن نیاز به تجهیز تسمه یا زنجیر باشد‪.‬‬
‫قفل ایمنی برای محدود کردن کاربرد آن تا ‪35‬‬
‫درجه نصب شده است ‪.‬‬
‫مانیتورهای نصب شده بر روی باالبرها‪:‬‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫میتواند بر روی نردبانها‪ ،‬سکوهای باالبر یا تیرکهای هیدرولیکی‬
‫آتش نشانی نصب شوند‪.‬‬
‫لوله کش ی نردبانی بر روی نردبانهای آتش نشانی نصب میشوند‪.‬‬
‫ممکنست نیاز به اتصال یک شلنگ آب برای تامین آب داشته‬
‫باشد‪.‬‬
‫بسیاری از آنها دارای لوله کش ی ثابت برای تامین آب میباشند‪.‬‬
‫حفاظت ازسطوح درمعرض حریق (حریقهای‬
‫برخوردی) ‪:‬‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫عملیات پراکنده جهت پیشگیری از گسترش حریق به سایر مناطق اما نه قبل از‬
‫عملیات حریق ‪.‬‬
‫در تمامی حریقها مورد توجه میباشد اما در حریقهای بزرگ اهمیت زیادی دارد‪.‬‬
‫در حریقهای کوچک بهترین راه ممکنست خاموش کردن حریق باشد‪.‬‬
‫فرمانده عملیات حادثه قابلیت های مورد نیاز را باید در نظر بگیرد‪.‬‬
‫اغلب‪ ،‬بهترین روش استفاده ازآب مستقیم بر روی سطوح خارجی ساختمان در‬
‫معرض حریق می باشد‪.‬‬
‫تهویه ‪:‬‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫قبل از حمله داخلی باید ساختمان تهویه شود‪.‬‬
‫هماهنگی مورد نیاز می باشد‪.‬‬
‫اجازه می دهد دود وگازهای داغ خارج شده و قابلیت دید را‬
‫بهبود می بخشد‪.‬‬
‫انجام غیر صحیح آن‪ ،‬ممکنست مشکل را برای آتش نشانها‬
‫بیشتر بنماید‪.‬‬
‫حریق درفضاهای پنهان ‪:‬‬
‫• حریق ممکنست در فضاهای‬
‫پنهان خالی عمودی ایجاد‬
‫شود‪.‬‬
‫• باید این حریقها پیدا شده‬
‫وجهت ممانعت از گسترش آن‬
‫اطفاء شوند‪.‬‬
‫حریقهای زیر زمین ‪:‬‬
‫• موانع وچالش های بسیار زیادی‬
‫برای آتش نشانها ایجاد مینماید‪.‬‬
‫ مسیرهای فرار را محدود میکند‪.‬‬‫ تهویه کردن هوا را مشکل می سازد‪.‬‬‫• آتش نشانها باید نقاط ورود و خروج‬
‫ایمن را معین نماید‪.‬‬
‫• احتمال بروز حریق در زیرزمین را‬
‫وقتی داخل ساختمان میشوید ‪ ،‬در‬
‫نظر بگیرید‪.‬‬
‫حریقهای باالتر از سطح زمین ‪:‬‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫راههای عمودی باید حفاظت شوند‪.‬‬
‫همیشه بدنبال راه خروج دوم باشید‪.‬‬
‫درخصوص خطر بی ثباتی و فروریختن‬
‫ساختمان هشیار باشید‪.‬‬
‫لوله کش ی عمودی در پلکان ممکن‬
‫است در دسترس باشد‪.‬‬
‫تجهیزات را ‪ 1‬تا ‪ 2‬طبقه در زیر محل‬
‫حریق سوارکنید‪.‬‬
‫حریق در ساختمانهای بزرگ ‪:‬‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫آتش نشانها ممکنست گم شده ویا موقعیت خود را پیدا نکنند‪.‬‬
‫طناب میتواند جهت پیشگیری ازگم شدن آتش نشانها یا دور‬
‫شدن از محیط استفاده شود‪.‬‬
‫طرح ریزی یک نقشه قبل از حادثه می تواند اساس ی باشد‪.‬‬
‫آگاهی قبلی از تصرف و خطرات آن مفید خواهد بود‪.‬‬
‫حریق در ساختمانهای درحال ساخت‪ ،‬نوسازی و یا‬
‫تخریب ‪:‬‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫این ساختمانها خطرات بزرگتری در پیش دارند‪.‬‬
‫اغلب دارای مقادیر زیادی مواد قابل اشتعال درمعرض حریق‬
‫می باشند‪.‬‬
‫اغلب منبع تغذیه اکسیژن آنها نامحدود است‪.‬‬
‫سیستمهای اعالم و اطفاء آنها ممکن نیست عمل نماید‪.‬‬
‫موضوعی برای حریقهای عمدی و تصادفی می باشند‪.‬‬
‫اگرخطرات جانی وجود ندارد‪ ،‬ازعملیات پدافندی استفاده‬
‫شود‪.‬‬
‫حریق درمحوطه های باز‪:‬‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫در ابتدا انجام عملیات پدافندی مناسب است‪.‬‬
‫حاوی مقادیر بسیار زیادی مواد قابل اشتعال می باشد‪.‬‬
‫هوا به اندازه کافی در دسترس می باشد‪.‬‬
‫حفاظت از مواد درمعرض حریق نخستین هدف میباشد‪.‬‬
‫مناطق درحال فروریختن باید ثابت و پایدار شوند‪.‬‬
‫حریق درمواد بصورت توده یا انباشته ‪:‬‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫مواد ممکنست بدون هشدار خطر فرو بریزند‪.‬‬
‫این موضوع به سبب آتش سوزی یا نفوذ آب صورت میگیرد‪.‬‬
‫باید با احتیاط زیاد به آن نزدیک شد‪.‬‬
‫از ماشین آالت برای جدا کردن مواد استفاده کنید‪.‬‬
‫کف های نوع ‪ A‬اغلب برای خاموش کردن حریقهای‬
‫کندسوز استفاده میشوند‪.‬‬
‫یک بازدید سرتاسری از مواد از هم جدا شده نیاز است‪.‬‬
‫حریقهای زباله وظروف آشغال گیاهان ‪:‬‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫معموال” دور از ساختمانها رخ میدهد‪.‬‬
‫لباس کامل حفاظتی و دستگاه تنفس ی‬
‫کامل بپوشید‪.‬‬
‫شاید نیاز به واژگون کردن باشد‪.‬‬
‫کف های نوع ‪ A‬میتواند مفید و‬
‫موثرباشد‪.‬‬
‫میتوان از مانیتورباالی خودروها‬
‫استفاده نمود‪ ،‬سپس ظرف را پر از آب‬
‫کرد‪.‬‬
‫فضاهای محصور‪:‬‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫حریقهای سردابه زیرزمینی وفضای زیرین ترانسفورمرها برای‬
‫داخل شدن خیلی خطرناک میباشند‪.‬‬
‫با شرکت مربوطه تماس بگیرید‪.‬‬
‫ازلحاظ ضوابط ایمنی نیاز به آموزشهای خاص ومجوز‬
‫میباشد‪.‬‬
‫دراینگونه فضاها ممکنست اکسیژن ناکافی باشد ویا گازهای‬
‫قابل اشتعال فراوان باشد‪.‬‬
‫مسئولیت پذیری شدید مورد نیاز میباشد‪.‬‬
‫حریقهای خودرو ‪:‬‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫در اکثر مراکز اجتماعی عمومیت دارد‪.‬‬
‫پوشیدن دستگاه تنفس ی کامل اهمیت دارد‪.‬‬
‫ازشلنگ های با قطر‪ 1 2/1‬اینچ یا ‪ 1 4/3‬اینچ استفاده کنید‪.‬‬
‫خودروها دارای کمک فنر‪ ،‬ضربه گیر و یا قسمت صندوق یا صندوق‬
‫عقب میباشند که احتمال دارد پرشده ازگاز باشند و ممکنست‬
‫بترکند‪.‬‬
‫حریقهای زیر کاپوت خودرو ( ‪ 1‬از ‪:)3‬‬
‫• ازیک سرباالیی و پشت به باد‬
‫با زاویه ‪ 45‬درجه نزدیک‬
‫شوید‪.‬‬
‫• آب را بطرف تایر چرخها‬
‫وشبکه جلوپنجره خودرو‬
‫بگیرید‪.‬‬
‫• چرخها باید با گوه ثابت شوند‪.‬‬
‫حریقهای زیرکاپوت خودرو (‪ 2‬از ‪:)3‬‬
‫• سیم آزاد کردن کاپوت را بکشید‪.‬‬
‫ اگرموفق شدید ماشه دوم قفل آنرا آزاد کنید‪.‬‬‫ اگرموفق نشدید‪ ،‬با استفاده ازیک تایلیور گوشه کاپوت را باال‬‫بکشید‪.‬‬
‫ببرید‬
‫ یا اینکه‪ ،‬جلوپنجره را شکسته وکابل آزاد کردن کاپوت را‬‫وآنرا با یک انبردست بکشید‪.‬‬
‫• کاپوت را باز کنید و حریق را خاموش کنید‪.‬‬
‫• باید دقت نمایید تا ازترشح اسید باطری در امان باشید‪.‬‬
‫حریقهای زیرکاپوت خودرو (‪ 3‬از ‪:)3‬‬
‫• نشت مایعات را درنظر داشته باشید که ممکنست قابل اشتعال‬
‫باشد‪.‬‬
‫• همانند حریقهای ساختمان یک بازدید سرتاسری انجام گیرد‪.‬‬
‫• اگر خسارت زیادی وارد شده است از آب آزادانه استفاده کنید‪.‬‬
‫حریقهای داخل کابین مسافر‪:‬‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫با زاویه ‪ 90‬درجه پشت به باد به محل نزدیک شوید‪.‬‬
‫ازجریان آب پر‪ 50‬درجه استفاده کنید وبا حرکت آرام و جاروب‬
‫کردن نزدیک شوید‪.‬‬
‫همانطورکه نزدیک میشوید جریان آب را به اسپری تغییر دهید‪.‬‬
‫ازکف میتوان برای هرنوع مایعات قابل اشتعال در حال سوختن‬
‫استفاده کرد‪.‬‬
‫بعداز کم شدن بخارات شروع به بازرس ی سرتاسری کنید‪.‬‬
‫مواظب باشید خود در مسیر کیسه هوا قرار نگیرید‪.‬‬
‫حریقهای داخل صندوق خودرو‪:‬‬
‫• از یک تایلیور برای باز کردن قفل آن استفاده کنید‪.‬‬
‫• شلنگ آب با فشار الزم باید آماده باشد‪.‬‬
‫• با دقت تمام نزدیک شوید‪.‬ممکنست خطرات مختلفی در آن‬
‫وجود داشته باشد‪.‬‬
‫حریق در قسمت سوخت رسانی خودروها‪:‬‬
‫• برای اینگونه خودروها کامال” مواظب باشید‪.‬‬
‫• از جریان مانیتور آب بدون نفر استفاده کنید‪.‬‬
‫• گاز طبیعی فشرده ( ‪)CNG‬‬
‫ سیلندرهای آن شبیه سیلندر دستگاه تنفس ی می باشد‪.‬‬‫ معموال” در داخل صندوق جای دارد‪.‬‬‫‪ -‬غیر سمی و سبک تر از هوا می باشد‪.‬‬
‫حریق در قسمت سوخت رسانی خودروها‪:‬‬
‫• گاز پروپان مایع ( ‪)LPG‬‬
‫ سیلندر آن شبیه سیلندرهای مورد استفاده برای مصارف گرمایش ی‬‫و پخت و پز می باشد‪.‬‬
‫ سنگین تر از هوا ‪ ،‬بخارات آن حوضچه تشکیل داده یا در مناطق‬‫پست جمع میشود‪.‬‬
‫حریق در قسمت سوخت رسانی خودروها‪:‬‬
‫• خودروهایی با دو نیروی محرکه ‪:‬‬
‫ موتور بنزینی کوچک و ذخیره باطری بزرگ‪.‬‬‫ باطریها خیلی خطرناکند و ممکنست هنگام سوختن منفجر شوند‪.‬‬‫ جاری شدن آب اسید آنها خطرناک است‪.‬‬‫‪ -‬مدارهای ولتاژ باال می تواند سبب صدمات جدی یا مرگ شود‪.‬‬
‫حریق مایعات قابل اشتعال ‪:‬‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫تقریبا” درتمام انواع تصرف یافت میشود‪.‬‬
‫اکثر خودروها دارای مایعات قابل اشتعال یا قابل احتراق‬
‫می باشند‪.‬‬
‫از روش های خاص استفاده شود‪.‬‬
‫مواد اطفایی خاص مورد نیاز می باشد‪.‬‬
‫حریقهای دو بعدی ‪:‬‬
‫• به حریقهای مایع جاری شده‪ ،‬حوضچه شده یا داخل ظروف‬
‫که فقط سطح باالی آنها در حال سوختن است اتالق میشود‪.‬‬
‫• با کف مناسب نوع ‪ B‬کنترل میشود‪.‬‬
‫• سطوح داغ یا شعله های روباز را بپایید چون ممکنست‬
‫مجددا” شعله ور شوند‪.‬‬
‫حریقهای سه بعدی ‪:‬‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫به حریقهای مایع در حال چکیدن‪ ،‬پاشیدن‪ ،‬یا جاری شدن از‬
‫لبه ظروف به پایین اتالق میشود‪.‬‬
‫اطفاء این نوع حریق با کف خیلی مشکل است‪.‬‬
‫خاموش کننده های گازی یا پودر خشک معموال” خیلی موثرتر‬
‫می باشند‪.‬‬
‫در حوضچه ها یا جریانهای جاری شده نایستید‪.‬‬
‫گاز پروپان ‪:‬‬
‫• برای گرمایش‪ ،‬آشپزی وسوخت خودرو از این گاز استفاده‬
‫میشود‪.‬‬
‫• در دمای باالتر از‪ -42‬درجه سانتیگراد بصورت گاز وجود دارد‪.‬‬
‫• وقتی تحت فشار ذخیره میشود‪ ،‬بصورت مایع درمی آید‬
‫• نسبت انبساط حجمی آن ‪ 1‬به ‪ 270‬است‪.‬‬
‫ظروف گاز پروپان ( ‪ 1‬از ‪:) 2‬‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫در باالی سطح مایع گاز پروپان فضای خالی درنظربگیرید‪.‬‬
‫لوله کش ی از فضایی که حاوی بخار است‪ ،‬کشیده میشود‪.‬‬
‫ظرفیت ظروف آن متفاوت می باشد‪.‬‬
‫ظروف این گاز از آلومینییم یا فوالد ساخته میشود‪.‬‬
‫شیر تخلیه جریان گاز را کنترل می نماید‪.‬‬
‫ظروف گاز پروپان ( ‪ 2‬از ‪:)2‬‬
‫• یک شلنگ‪ ،‬لوله یا لوله الستیکی متصل به آن اجازه میدهد‬
‫گاز به مقصد مورد نظر جریان یابد‪.‬‬
‫• سیلندرها مجهز به شیر رهانه (سوپاپ ایمنی) میباشند‪.‬‬
‫• ظروف باید در وضعیت ایستاده قرار گیرند وگرنه ممکنست‬
‫مایع پروپان از شیررهانه آن آزاد شود‪.‬‬
‫خطرات گاز پروپان‪:‬‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫بشدت قابل اشتعال ‪،‬غیر سمی است اما میتواند سبب خفگی‬
‫فیزیکی شود‪.‬‬
‫بی بو می باشد‪ (.‬برای مشخص شدن آن از طریق بوییدن به آن‬
‫مرکاپتان اضافه می نمایند)‪.‬‬
‫سنگین تر از هوا می باشد‪.‬‬
‫از روی بلندی و پشت به باد به آن نزدیک شوید‪.‬‬
‫• لباس کامل حفاظتی ودستگاه تنفس ی کامل نیاز میباشد‪.‬‬
‫انفجارات ( ‪:)BLEVE‬‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫‪ BLEVE‬عبارتست ازانفجاربخارات متصاعد شده از مایعات در‬
‫حال جوش‪.‬‬
‫فشار براثر حریق افزایش می یابد‪.‬‬
‫شیر رهانه ممکنست جهت تخلیه فشار باز شود‪.‬‬
‫اگر شعله با فضای گازی تماس داشته باشد‪ ،‬ظرف ممکنست بشدت‬
‫شکاف بردارد‪.‬‬
‫بهترین روش پیشگیری استفاده ازجریان فراوان آب از یک فاصله‬
‫مناسب می باشد‪.‬‬
‫اطفاء حریقهای پروپان (‪ 1‬از ‪:)3‬‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫اگر صدمه از قسمت لوله یا رگالتور است شیر اصلی تخلیه را ببندید‪.‬‬
‫شعله ها را خاموش نکنید مگرآنکه بتوان منشاء سوخت را قطع‬
‫نمود‪.‬‬
‫با دو سرلوله آب‪ 1 2/1‬اینچ بصورت اسپری به آن نزدیک شوید‪.‬‬
‫گروه فرماندهی بین این دو خط قرار دارند‪.‬‬
‫تیم دیگر به تانک نزدیک میشود وپس از رسیدن به آن شیر را می‬
‫بندد‪.‬‬
‫اطفاء حریقهای پروپان ( ‪ 2‬از ‪:)3‬‬
‫• به عقب برگردید در حالیکه هنوز‬
‫آبها جریان دارند‪.‬‬
‫• برای حریقهای شدید‪ ،‬از‬
‫مانیتورهای آب بدون نفر‬
‫استفاده کنید و محل را تخلیه‬
‫کنید‪.‬‬
‫اطفاء حریقهای پروپان ( ‪ 3‬از ‪:)3‬‬
‫• اگر شیر رهانه باز شده است ‪،‬مخزن تحت فشارقرار دارد‪.‬‬
‫• یک صدایی شبیه به صدای کتری چای شنیده خواهد شد ‪.‬‬
‫• اگر این فشار ادامه یابد‪ ،‬وقوع یک انفجارمحتمل خواهد بود‪.‬‬
‫قطع گاز از شبکه آن ‪:‬‬
‫• اکثرا“ گاز مناطق مسکونی از طریق یک کنتور متصل به شبکه‬
‫توزیع تامین میشود و میتوان جریان گاز را با بستن شیر ربع گرد‬
‫متوقف نمود‪.‬‬
‫• اگر مخزن گاز پروپان در بیرون قرار دارد با بستن شیر آن جریان‬
‫گاز قطع میشود‪.‬‬
‫• در هنگام قطع جریان ‪ ،‬ازیک برچسب برای اخطارتعطیل شدن‬
‫سرویس استفاده کنید‪.‬‬
‫حریقهای الکتریسیته ‪:‬‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫بزرگترین خطر آن مرگ دراثر برق گرفتگی است‪.‬‬
‫بر روی تجهیزاتی که دارای جریان می باشند فقط باید از‬
‫خاموش کننده نوع ‪ C‬استفاده شود‪.‬‬
‫وقتیکه جریان برق کامال” قطع شد ‪ ،‬اغلب همانند حریقهای‬
‫نوع ‪ A‬کنترل میشود‪.‬‬
‫جریان برق ساختمان حریق زده را قطع کنید‪.‬‬
‫ممکنست ازتابلوی کنترل وحفاظت یا شرکت برق کمک گرفته‬
‫شود‪.‬‬
‫اطفاء حریقهای الکتریسیته ‪:‬‬
‫• بهترین شیوه آنست که منتظر بمانید تا جریان برق قطع شود‪.‬‬
‫• چنانچه عملیات فوری نیاز می باشد ‪،‬فقط از مواد نوع ‪C‬‬
‫استفاده کنید‪.‬‬
‫• برای تجهیزات الکترونیکی از هالون یا انیدریدکربنیک استفاده‬
‫کنید‪.‬‬
‫ترانسفورمرها وخطوط قدرت ‪:‬‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫بهیچوجه جلو نروید تا جریان برق قطع شود‪.‬‬
‫ترانسفورمرها ممکنست حاوی روغن اسکارل (قابل اشتعال و سرطانزا )‬
‫باشند‪.‬‬
‫آب زدن ممکنست سبب قلیان کردن روغن داغ شود‪.‬‬
‫ از پودرخشک بعد ازقطع جریان برق استفاده کنید‪.‬‬‫ترانسفورمرهای بزرگ وقتیکه جریان برق قطع شد ممکنست نیاز به کف زدن‬
‫داشته باشند‪.‬‬
‫از انیدریدکربنیک وپودرخشک ممکنست برای حریقهای زیرزمین پست های برق‬
‫استفاده شود‪.‬‬
‫وظایف وعملیات‬
‫درحوادث مواد خطرناک‬
‫اهداف ‪:‬‬
‫• در خصوص ماموریت جستجو ونجات درحوادث و سوانح مواد‬
‫خطرناک بحث میکند‪.‬‬
‫• در خصوص حفاظت درمقابل این مواد بحث میکند‪.‬‬
‫• در خصوص عملیات کنترل دفاعی بحث میکند‪.‬‬
‫فواید ارزیابی خطر‪:‬‬
‫• نیروی امدادی نیازاست تصمیم بگیرد که آیا هرواکنش ی‪:‬‬
‫ درکنترل مشکالت موثر می یاشد؟‬‫ آیا صدمات واکنش در برابرخطر غیرضروری کم میباشد‬‫یا بی فایده است؟‬
‫• چنانچه مواد منطقه وسیعی را پوشانده است و برعکس بر‬
‫بسیاری از مردم تاثیر می گذارد‪ ،‬افراد واکنش اضطراری باید‬
‫ازایمن کردن خودشان صرفنظرکنند‪.‬‬
‫در معرض قرار گرفتن ‪:‬‬
‫• آیا ممکنست مردم ‪ ،‬اموال ‪ ،‬ساختمانها و محیط مورد هدف‬
‫اثرات ‪ ،‬آسیب ها یا مصدومیت قرار گیرند‪.‬‬
‫• تعداد موارد در معرض قرار گرفته با توجه به موقعیت آنها‬
‫باید مشخص شود‪.‬‬
‫ مناطق شهری ‪ :‬بسیاری از موارد‬‫‪ -‬مناطق روستایی یا حاشیه شهر ‪ :‬کمی از موارد‬
‫تخلیه ( ‪ 1‬از ‪) 7‬‬
‫• یکی از اولویت های اصلی در واکنش های اولیه‬
‫• خطرات قابل توجهی بهمراه دارد ‪ ،‬حتی زمانی که بطور مناسب‬
‫برنامه ریزی شود‪.‬‬
‫• ممکنست شامل رفتن به خانه ها جهت آگاهی ساکنین برای ترک‬
‫منزل شود‪.‬‬
‫تخلیه ( ‪ 2‬از ‪) 7‬‬
‫• قبل از اینکه دستور تخلیه صادر شود‪ ،‬یک منطقه امن و‬
‫یک پناگاه مناسب باید برپا شود‪.‬‬
‫• ممکن است نیاز باشد قبل از تخلیه محل یا ساختمانها ‪،‬‬
‫مناطق تخلیه موقتی دردسترس قرارگرفته ودایر شوند‪.‬‬
‫تخلیه ( ‪ 3‬از ‪) 7‬‬
‫• انتقال به مناطق تخلیه باید برای تمامی افراد صورت گیرد‪.‬‬
‫• برای تعیین مناطقی که ابتدا باید تخلیه شوند به جزوه‬
‫مدیریت بحران و حوادث غیر مترقبه رجوع شود‪ ،‬که حداقل‬
‫راهنمایی اساس ی را برای واکنش های اولیه ارائه می دهد‪.‬‬
‫تخلیه ( ‪ 4‬از ‪) 7‬‬
‫• برای تعیین منطقه تخلیه ‪ ،‬متخصصین مواد خطرناک از‬
‫وسایلی جهت تعیین غلظت و میزان حرکت مواد خطرناک‬
‫استفاده می نماید‪.‬‬
‫تخلیه ( ‪ 5‬از ‪) 7‬‬
‫• آتش نشانها هنگامیکه مشغول تخلیه هستند ‪،‬ممکنست در‬
‫معرض مواد خطرناک قرار گیرند‪.‬‬
‫• افراد تخلیه شده ممکنست از داخل یا میان مواد خطرناک‬
‫عبور نمایند‪.‬‬
‫• حفاظت کافی در برابر مواد خطرناک ضروری میباشد‪.‬‬
‫تخلیه ( ‪ 6‬از ‪) 7‬‬
‫• پناهگاه محلی ‪:‬‬
‫ با نگهداری مردم در داخل ساختمان دریک فضایی امن از آنها‬‫حفاظت کنید‪.‬‬
‫ درها و پنجره ها باید بسته بمانند‪.‬‬‫ سیستم های تهویه باید خاموش شود تا ازورود هوای آلوده‬‫به داخل ممانعت شود‪.‬‬
‫تخلیه ( ‪ 7‬از ‪) 7‬‬
‫• سمیت مواد نشت کرده یا ریزش نموده جهت پناهگاه محلی یا‬
‫تخلیه محیط تعیین میشود‪.‬‬
‫ سمیت بیشتر‪ ،‬پناهگاه محلی تاثیر کمتری دارد‪.‬‬‫• مدت زمان وقوع حادثه یک عامل مهم در تصمیم گیری می‬
‫باشد‪.‬‬
‫ درسوانح بزرگ ‪،‬مواد باید مدت زمان بیشتری در منطقه‬‫حفاظت شده باشند‪.‬‬
‫• توانایی تخلیه بوسیله منابع موجود تعیین میشود‪.‬‬
‫جستجو و نجات افراد ( ‪ 1‬از ‪) 2‬‬
‫• حفاظت از جان افراد همیشه در راس اولویت ها قرار دارد‪.‬‬
‫• جستجو و نجات درمحیط های حریق با سوانح مواد خطرناک تفاوت‬
‫دارد‪.‬‬
‫ در حریقها ‪ ،‬برای خارج کردن قربانی از محیط پر از دود نجات‬‫سریع انجام میگیرد‪.‬‬
‫ درسوانح مواد خطرناک ‪،‬شرایط باید قبل از هرگونه کوشش ی برای‬‫جستجو و نجات ارزیابی شود‪.‬‬
‫جستجو و نجات افراد ( ‪ 2‬از ‪) 2‬‬
‫• نیروی امدادی باید تعیین کند که آیا جستجو و نجات در‬
‫منطقه خطر میتواند بطور ایمن انجام شود‪.‬‬
‫• گروههای نجات باید برای ورود به منطقه خطر و بازیابی‬
‫قربانیان لباس کامل حفاظتی بپوشند‪.‬‬
‫• قربانیان درمنطقه نیمه آلوده باید رفع آلودگی شوند‪.‬‬
‫حفاظت از موارد درمعرض قرارگرفته‪:‬‬
‫• موارد درمعرض قرار گرفته را ازموارد مورد تهدید با تخلیه از‬
‫صحنه جدا می کنیم‪.‬‬
‫• یک دیوار حفاظتی بین موارد مورد تهدید وموارد در معرض خطر‬
‫قرار دهید‪.‬‬
‫• خنثی کردن موارد مورد تهدید‪.‬‬
‫‪ -‬این مورد باید فقط توسط کارشناسان مسوول انجام گیرد‪.‬‬
‫محبوس کردن ومحدود کردن ‪:‬‬
‫• محبوس کردن‪ -‬عبارتست ازنگهداری مواد درمحل یا نواحی خیلی‬
‫نزدیک به نشتی‪.‬‬
‫ اطراف مواد سد یا مانع ایجاد می نمایید‪.‬‬‫ بخارات را در یک فضای خاص محبوس کنید‪.‬‬‫• محدود کردن‪ -‬عبارتست از روشهای متوقف کردن نشتی یا رها شدن‪.‬‬
‫ با گوه زدن یا وصله کردن سوراخ ظروف را مسدود می کنیم‪.‬‬‫‪ -‬ظروف واژگون شده را بجای خود بر می گردانیم‪.‬‬
‫اطفاء حریق ( ‪ 1‬از ‪) 2‬‬
‫• حریقهای مواد خطرناک باید بدقت اداره شوند‪.‬‬
‫• ماهیت (ذات) مواد باید قبل از هرگونه کوشش ی جهت‬
‫اطفاءحریق معلوم شود‪.‬‬
‫• بعض ی از مواد خطرناک بشدت با آب واکنش دارند‪.‬‬
‫• خصوصیات فیزیکی مواد نیز باید مشخص گردد‪.‬‬
‫‪ -‬وزن مخصوص‪ ،‬نقطه شعله زنی‪،‬حدود انفجار‪.‬‬
‫اطفاء حریق ( ‪2‬از ‪) 2‬‬
‫• اکثرحریقهای مایعات قابل اشتعال را میتوان با مواد کف‬
‫خاموش نمود‪.‬‬
‫• انواع کف عبارتند از‪:‬‬
‫ ‪AFFF‬‬‫ فلوئور پروتئینی‬‫ کف پر توسعه‬‫‪ -‬کف برای اهداف خاص ( هواپیما )‬
‫کاربرد کف ‪:‬‬
‫• باید بتدریج وبا مالیمت بکار رود یا توسط سایر اشیاء نزدیک‬
‫محدود نشود‪.‬‬
‫• درضمن می تواند به طریق بارش ی استفاده شود‪.‬‬
‫ درصورتیکه حریق ستون حرارتی قوی تشکیل دهد کمتر موثر‬‫می باشد‪.‬‬
‫• درضمن میتواند به روش غلتیدن استفاده شود‪.‬‬
‫اعمال کنترل دفاعی ‪:‬‬
‫• نقاط کنترل طبیعی – مناطقی در زمین یا ساختمان که می‬
‫توانند مواد خطرناک را در برگیرند‪.‬‬
‫ درهای ورودی یک اتاق‬‫ درهای ورودی یک ساختمان‬‫‪ -‬مناطق دارای جدول یا جاده ‪.‬‬
‫جذ ب کردن ( ‪ 1‬از ‪) 2‬‬
‫• فرآیند استفاده از موادی که مواد نشت کرده را درخود فرو ببرند و‬
‫نگه دارند‪.‬‬
‫• جمع آوری و دفع مواد مایع را بسیار قابل کنترل میسازد‬
‫• دراین روش از اضافه کردن مواد با پایه خاک رس‪ ،‬دانه دانه وخشک‬
‫و یا ماسه خشک به مواد نشت کرده استفاده میشود‪.‬‬
‫جذ ب کردن ( ‪ 2‬از ‪) 2‬‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫افراد تقریبا” نزدیک به مواد نشت کرده جای میگیرند‪.‬‬
‫به حجم مواد نشت کرده اضافه میشود‪.‬‬
‫مواد جاذب ممکنست با مواد نشت کرده واکنش داشته‬
‫باشند‪.‬‬
‫ممکنست ابزار ضد جرقه خاص برای برداشتن مواد جاذب‬
‫مورد نیاز باشد‪.‬‬
‫خاکریزساختن‪ ،‬سد کردن‪ ،‬انحراف مسیردادن‬
‫و ضبط کردن‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫خاکریز ساختن‪ -‬یک دیواره ای برای پیشگیری از رسوخ مواد به یک‬
‫منطقه ایجاد میشود‪.‬‬
‫سد کردن‪ -‬جریان مواد با بستن مسیریا کانال متوقف میشود‪.‬‬
‫انحراف مسیردادن‪ -‬مسیرجریان مواد ازمناطق حساس دور میشود‪.‬‬
‫ضبط کردن‪ -‬یک ناحیه ای برای حفاظت ازمواد نشت کرده ایجاد‬
‫میشود (حوضچه)‪.‬‬
‫رقیق سازی ‪:‬‬
‫• اضافه کردن آب برای ضعیف کردن پایداری و غلظت مواد‪.‬‬
‫• از این روش فقط زمانی میتوان استفاده نمود که ماهیت‬
‫مواد مشخص شده باشد‪.‬‬
‫• بمقدار زیادی برحجم مواد نشت کرده اضافه میشود و ممکن‬
‫است میزان آلودگی را سراسری نماید‪.‬‬
‫پراکندگی بخارات ‪:‬‬
‫• فرآیند پایین آوردن غلظت با پراکنده کردن بخارات دریک‬
‫منطقه بزرگتر‪.‬‬
‫• این روش با استفاده از جریان آب اسپری ‪ ،‬فن های جابجایی‬
‫بزرگ یا سیستم های سرمایش‪/‬گرمایش انجام میگیرد‪.‬‬
‫• تمامی پیامدها را قبل از پراکندگی بخارات درنظر بگیرید‬
‫فرونشاندن بخارات ‪:‬‬
‫• روش کنترل بخارات یا گازهایی که ازمواد خاص خارج میشود‪.‬‬
‫• استفاده از مواد کف اولین روش برای فرونشاندن بخارات می‬
‫باشد‪.‬‬
‫• کاهش دمای مواد خطرناک نیز ممکنست باعث فرونشاندن تشکیل‬
‫بخار شود‪.‬‬
‫تصمیم به عقب نشینی ‪:‬‬
‫• نیروی امدادی ممکنست تصمیم به عقب نشینی بگیرد زیراکه سانحه نمی‬
‫تواند بدون به خطرانداختن غیر ضروری پرسنل اداره شود‪.‬‬
‫ منابع نشتی غیر قابل دسترس باشند‪.‬‬‫ ایمن سازی مواردی که درمعرض موادخطرناک قرار گرفته اند امکان پذیر‬‫نیست‪.‬‬
‫• نیروی امدادی ممکنست تصمیم به عقب نشینی بایک فاصله ایمن بگیرد‪.‬‬
‫ منتظر برای سایر منابع اطالعاتی بماند‪.‬‬‫‪ -‬اجازه دهد که سانحه مسیرحرکت خود را طی کند‪.‬‬
‫بازیابی‬
‫• زمانی انجام میگیرد که خطرات بزرگ پشت سرگذاشته شده‬
‫باشند‪.‬‬
‫• کوشش برای پاکسازی شروع شده باشد‪.‬‬
‫• بین نیروی واکنش اضطراری وشرکت های پاکسازی تجاری تحویل‬
‫وتحول صورت گرفته باشد‪.‬‬
‫• سانحه ازاین نقطه به بعد دیگر قابل پیش رفتن نیست‪.‬‬
‫زمان خاتمه دادن حادثه‬
‫• تصمیم به اعالم خاتمه عملیات توسط نیروی امدادی صورت میگیرد‪.‬‬
‫• مرحله بازیافت ممکنست برای روزها‪ ،‬هفته ها و ماهها طول بکشد‪.‬‬
‫• هدف نهایی بازگرداندن محل به شرایط پیش از سانحه می باشد‪.‬‬
‫‪ -‬اغلب زمان زیادی برای ترک صحنه آتش نشانان طول می کشد‪.‬‬