Transcript Почви-4-хемиски и биолошки својства на почвите

Хемиски и
биолошки својства
на почвите
Предмет на изучување во
оваа лекција
•
•
•
•
Својства на киселини и бази.
Разлики помеѓу силни и слаби
киселини и силни и слаби бази.
Како преку рН да се пресмета
концентрацијата на H+ јоните.
Врска помеѓу pH на почвите и
достапноста на хранливите материи
од почвите.
• Влијание на вредноста на pH на
почвите врз растењето и развојот
на растенијата
• Развој на плаз за промена на pH
на почвите за соодветно
одгледување на дадени житарици.
• Земање на примерок на почва за
анализа.
Што е скала на pH
вредности?
• Скалата на pH
вредности
покажува колку
КИСЕЛИ или
колку БАЗНИ
својства има
даден воден
раствор.
Скала на pH вредности
• pH се дефинира како негативен
декаден логаритам од
КОНЦЕТРАЦИЈАТА НА Н+
јоните во растворите. Значи Н+
јоните (водородните јони, т.е.
Протоните) се тие јони што ја
даваат КИСЕЛОСТА НА
РАСТВОРИТЕ
 
pH   log H

Киселини и Бази
• Киселините имаат вредноти на рН
помеѓу 0-7
• Пониска вредност на pH значи дека
КИСЕЛИТЕ СВОЈСТВА СЕ
ПОИЗРАЗЕНИ (појаки киселини).
• БАЗИТЕ имаат вредности на pH from
7-14
• ПОВИСОКА pH вредност значи дека
БАЗАТА е ПОСИЛНА.
OH 

Дефиниција за киселини и
бази
• Киселина е супстанца што во
воден раствор дисоцира и дава
јони на H  
• Базите се супстанци што во
воден раствор дисоцираат и
Даваат јони на OH  
• Воден раствор е секој раствор
каде растворувач е H 2 O
А што кога рН има
вредност од 7.00??
• При pH од 7 водените раствори
се НУЕТРАЛНИ (ЧИСТАТА
ВОДА ИМА рН од 7.00)!
Вредности на pH на почвите
за дадени култури
Грав
6.0-7.0
Broccoli
6.0-7.0
Зелка
5.6-6.6
Диња
6.0-7.0
Карфиол
6.0-7.0
краставици
5.0-6.0
Модар патлиџан
5.0-6.0
Лук
5.0-6.0
боранија
6.0-8.0
Кикиритки
5.0-6.0
ХЕМИСКИ ЕЛЕМЕНТИ ШТО ВЛЕГУВААТ
КАКО ЕСЕНЦИЈАЛНИ ЕЛЕМЕНТИ
ГЛАВНИ
ВО ИСХРАНАТА НА РАСТЕНИЈАТА СЕ
-АЗОТ ФОСФОР И КАЛИУМ!!!ЗАПАМТИ ГИ!!!
Макронутриенти за
растенијата се
•
•
•
•
•
•
Азот
Фосфор
Калиум
Калциум
Магнезиум
Сулфур
МИКРОХРАНЛИВИ МАТЕРИИ
(микронутриенти) за
растенијата се
•
•
•
•
•
•
•
Бор
Бакар
Железо
Хлор
Манган
Молибден
Цинк
Концентрации на елементи доволни за растење на растенијата. After E. Epstein. 1965.
"Mineral metabolism" pp. 438-466. in: Plant Biochemistry (J.Bonner and J.E. Varner, eds.)
Academic Press, London.
Елемент
Симбол
mg/kg
процент
Релативен борј
на атоми
Азот
N
15,000
1.5
1,000,000
Калиум
K
10,000
1.0
250,000
Калциум
Ca
5,000
0.5
125,000
Магнезиум
Mg
2,000
0.2
80,000
Фосфор
P
2,000
0.2
60,000
Сулфур
S
1,000
0.1
30,000
Хлор
Cl
100
--
3,000
Железо
Fe
100
--
2,000
Бор
B
20
--
2,000
Манган
Mn
50
--
1,000
Цинк
Zn
20
--
300
Бакар
Cu
6
--
100
Молибден
Mo
0.1
--
1
Никел
Ni
0.1
--
1
Симптоми кај растенијата при
недостаток од хранливи материи
• Недостаток -услови при
кои некој од
есенцијалните елементи
не е достапен во доволни
количини.
• СИМПТОМ - видлив знак
или состојба што
резултира поради
НЕДОСТАТОК
Здрав лист
Недостаток на фосфор
Недостаток на калиум
Недостаток на азот
Симптоми од недостаток на
примарни елементи
• Недостаток од азот (N)
- Лесно кршлив лист
- Жолта, зелено-жолта боја
на листовите
- Најпрво се зафатени постарите
листови, почнувајќи од врвот и
се движи кон средината на
листот
Симптоми кај растенијата при недостаток
од хранливи материи
• Фосфор (P)
- Забавен раст
- Темно зелена боја на
растението
- Појава на виолетова боја
на листовите
- Најпрво се зафатени постарите
листови
Симптоми кај растенијата при недостаток од
хранливи материи
• Калиум (K)
- Растенијата се многу ниски
- Бронзена или кафеава боја на
листовите
- Стеблото на
растението се
навалува
Симптоми при недостаток на
секундарни хранливи елементи
• Сулфур (S)
- Младите растенија се
подвиткани
- Листовите имаа светло*зелена
до жолта боја
- Стеблата се тенки
- Симптомите при недостаток на
сулфур се слични со тие при
недостаток на азот
Симптоми при недостаток на
секундарни хранливи елементи
• Магнезиум(Mg)
- Листовите кај жилите (вените)
покажуваат белузлава боја
- Ткивото на листот постанува
жолто, додека жилите
остануваат зелени
- Листовите се виктаат нагоре
долж границите
Биолошки ефекти на pH врз
својствата на почвите
• Како што се зголемува содржината на органска
материја во почвите (а таа доаѓа со распаѓање
на растенијата и животните и од фекалните
отпадоци на животните) толку повеќе се
намалува pH на почвите (т.е. толку почвите
стануваат покисели)
• Поголемата содржина на органска материја
може да поддржи поголем број на
микроорганизми што живеат во почвите
• Микроорганизмите испуштаат АЗОТ (N) во
почвите, и така прават што повеќе N да биде
достапен за растенијата
Ефект на pH
врз
достапноста
на
хранливите
материи
Капацитет на почвите
за размена на катјони
• Овој параметар претставува способност на
почвата да разменува и да задржува
катјони во својот состав
• Катјон – позитивно наелектризиран јон
• Анјон – негативно наелектризиран јон
• Колку капацитетот за размена на јони
на почвите е поголем, толку ќе биде
поголема способноста на почвите да
се спротивставува врз промените на
рН на почвите
МАКРОХРАНЛИВИ
МАТЕРИИ ЗА ПОЧВИТЕ
• Најголем дел од макронутриентите се
достапни за растенијата во подрачје на pH
помеѓу 6.5 и 8.
• Исклучок од ова правило е фосфорот P, кој
најмногу е достапен при pH помеѓу 6 и 7.
• Ca, K, и Mg се раствораат и биваат
проплакнати од почвите при ниски вредности
на pH (т.е. во кисели почви).
• Земањето на N и P во растенијата е
лимитирано во подрачја на pH помали од 6.
Микронутриенти
(микрохранливи материи)
• Најголем дел од микронутриенти (B, Cu, Fe, Mn,
Ni, и Zn) се достапни за растенијата во област на
pH помеѓу 5 и 7
• Металите (Cu, Fe, Mn, Ni, и Zn) при повисоки
вредности на pH се цврсто врзани во комплексни
соединенија во почвите. При пониски pH овие
метали се токсични и штетно влијаат врз развојот
на растенијата.
• Како рН е поблиску до 8, толку микронутриентите
се помалку достапни ра растенијата.
• Хлорот најчесто го има доволно во почвите, но со
зголемување на pH се зголемува неговата
токсичност.
ПОЧВЕНИ КОЛОИДИ
Колоидните честички во почвите (глината и
хумусот) се основа за голем број на хемиски
физички и биолошки процеси во почвите. Тие
се екстремно мали по големина, најголем дел
се со димензии помали од 2 микрометри во
дијаметар, и тешко се гледаат со нромален
микроскоп. Тоа им дава да имаат голема
допирна површина. На површината од овие
колоиди има позитивни или негативни јони,
што доведува до појава на привлечни или
одбивни сили помеѓу честичките на
колоидите. Покрај тоа, полнежот на овие
колоиди придонесува да привлекуваат или
одбиваат и други јони од почвениот раствор.
Оние јони што се привлечени кон почвените
колоиди се апсорбираат врз површината на
колоидите и тие јони МОЖАТ да бидат
разменети помеѓу почвата и растенијата. На
тој начин колоидите се системи што
обезбедуваат хранливи материи за
растенијата.
Клетки на корените
Почвен
колоид
Влакненца на
корените
Почвен
раствор
Има 4 главни типови на почвени колоиди и тоа :
a) Кристален силикат, b) allophane и придружни
не-кристални силикати, c) колоиди врз база на
железо оксид и алуминиум оксид, и d) ХУМУС
Колоид на Кристален
силикат
Колоиди на allophane и
придружни не-кристални
силикати
Колоиди врз база на железо
оксид и алуминиум оксид
Колоиди на ХУМУС
ЗЕМАЊЕ ПРИМЕРОК ОД ПОЧВИ ЗА АНАЛИЗА
-ЧЕКОР ПО ЧЕКОР-
Чекори при земање на
почвен примерок за анализа
Поделба на површината за земање проба на сегменти
Во зависност од типот на растенијата што се
одгледуваат и врз основа на стрмнината на теренот
Чекори при земање на
почвен примерок за анализа
Земање на примерок во длабочина од 6-10 сантмиетри
Или до 15 сантиметри кај култивирано и изорано земјиште
Чекори при земање на
почвен примерок за анализа
Се земаат примероци на почва од најмалку 10 места
Од секој сегмент за да се здобие репрезентативен
Примерок на почва за анализа
Чекори при земање на
почвен примерок за анализа
Почвата што е земена за анализа се става
во сад и интензивно се меша
Чекори при земање на
почвен примерок за анализа
Еден дел од почвата се става во пластична кутија и
Се носи за лабораториска анализа, а друг дел се
Чува во сопствените простории на тој што ја дава
Почвата за анализа
Чекори при земање на
почвен примерок за анализа
Се пополнува формулар за местото
од каде е земена почвата
и почвата се праќа на анализа во
овластена лабораторија