Transcript Wybrane problemy z likwidacji szkód

Wybrane problemy
w likwidacji szkód
Studium Podyplomowe Ubezpieczeń Gospodarczych Poznań
O sobie…
Studium Podyplomowe Ubezpieczeń Gospodarczych Poznań 2010r.
O sobie… (wszyscy)
Studium Podyplomowe Ubezpieczeń Gospodarczych Poznań 2010r.
Wybrane problemy
w likwidacji szkód
Studium Podyplomowe Ubezpieczeń Gospodarczych Poznań 2010r.
www.awals.pl
Maciej Wujec
Studium Podyplomowe Ubezpieczeń Gospodarczych Poznań 2010r.
Szkoda
Pojęcie szkody nie zostało zdefiniowane w Kodeksie Cywilnym.
W nauce prawa przyjmuje się że pojęcie to odnosi się do wszelkich
uszczerbków w dobrach lub interesach prawnie chronionych, których
poszkodowany doznał wbrew swojej woli. To ostatnie zastrzeżenie
pozwala odróżnić szkodę od uszczerbków, jakie nastąpiły z woli
samego zainteresowanego podmiotu. Odniesienie pojęcia szkody
tylko do dóbr i interesów prawnie chronionych wskazuje na
niedopuszczalność uwzględniania jakichkolwiek następstw działań
nielegalnych / np. korzyści płynących z kradzieży/
W KC uszczerbek typu majątkowego określony został mianem szkody,
a świadczenie zmierzające do jej naprawienia to odszkodowanie.
Uszczerbek typu niemajątkowego określony został mianem krzywdy,
a suma pieniężna przeznaczona na złagodzenie tej krzywdy to
zadośćuczynienie.
Studium Podyplomowe Ubezpieczeń Gospodarczych Poznań 2010r.
Szkoda
Rozróżnienie na szkodę na osobie oraz na szkodę na mieniu ma
na względzie dobro bezpośrednio naruszone, a nie majątkowe lub
niemajątkowe konsekwencje które stąd wynikają. Dlatego też
szkoda na osobie może objąć nie tylko krzywdę ale i szkodę
majątkową np. koszty leczenia podczas, gdy szkoda na mieniu
może pojawiać się tylko w postaci majątkowej.
Studium Podyplomowe Ubezpieczeń Gospodarczych Poznań 2010r.
Szkoda
Rodzaje szkody majątkowej ;
strata / damnum emergens/ polega na zmniejszeniu majątku poszkodowanego
wskutek zdarzenia z którym związana jest czyjaś odpowiedzialność.
utracone korzyści / lucrum cessans/ w tym przypadku majątek
poszkodowanego nie wzrósł tak jakby to się stało, gdyby nie nastąpiło
zdarzenie z którym złączona jest czyjaś odpowiedzialność np. uszkodzenie
taksówki nie tylko powoduje stratę ale i pozbawia taksówkarza możliwości
zarobkowania.
Dla ustalenia istnienia oraz wielkości szkody majątkowej trzeba porównać
rzeczywisty stan majątku poszkodowanego po zdarzeniu sprawczym ze
stanem hipotetycznym, a mianowicie tym jaki by istniał gdyby nie nastąpiło
rozpatrywane zdarzenie sprawcze.
Studium Podyplomowe Ubezpieczeń Gospodarczych Poznań 2010r.
Szkoda, a wysokość odszkodowania
Odszkodowanie pełni funkcję kompensacyjną polegającą na
wyrównaniu szkody doznanej przez poszkodowanego
i doprowadzeniu do takiej sytuacji jak gdyby zdarzenie
powodujące szkodę w ogóle nie nastąpiło.
Gdyby bowiem rozmiar świadczenia przekraczał granicę
szkody poszkodowany uzyskał by nieuzasadnioną korzyść,
a gdyby był niższy od szkody funkcja kompensacyjna nie
została by spełniona.
Przy krzywdzie (szkodzie niemajątkowej) zadośćuczynienie
pieniężne może prowadzić do pewnego złagodzenia, w drodze
pośredniej następstw dóbr osobistych..
Studium Podyplomowe Ubezpieczeń Gospodarczych Poznań 2010r.
Pojęcie OC
Do powstania odpowiedzialności odszkodowawczej (deliktowej
i kontraktowej) konieczne są trzy przesłanki:
•Zdarzenie z którym system prawny łączy czyjś obowiązek
naprawienia szkody,
•Powstanie szkody,
•Związek przyczynowy między zdarzeniem, a powstałą szkodą.
Studium Podyplomowe Ubezpieczeń Gospodarczych Poznań 2010r.
Zasady odpowiedzialności
odszkodowawczej:
Zasada winy (umyślna i nieumyślna)
Zasada ryzyka
Zasada słuszności
Zasada gwarancyjno-repartycyjna
Studium Podyplomowe Ubezpieczeń Gospodarczych Poznań 2010r.
Pojęcie odpowiedzialności cywilnej
Odpowiedzialność deliktowa
Odpowiedzialność kontraktowa
Studium Podyplomowe Ubezpieczeń Gospodarczych Poznań 2010r.
Związek przyczynowy
Przyjmuje się, iż związek taki powinien istnieć między zdarzeniem którym
związana jest czyjaś odpowiedzialność, a doznaną przez poszkodowanego
szkodą. Zgodnie z przepisami art. 361 KC zobowiązany do odszkodowania
ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub
zaniechania z którego szkoda wynikła. O związku przyczynowym mówimy nie
tylko między zachowaniami człowieka, a skutkiem szkodliwym lecz również
z innymi zdarzeniami prawnymi z którymi złączona jest czyjaś
odpowiedzialność / np. ruch przedsiębiorstwa lub pojazdu/.
W doktrynie i orzecznictwie przeważa teoria adekwatnego związku
przyczynowego. Teoria ta uznaje dla ustalenia odpowiedzialności
odszkodowawczej nie wszystkie skutki faktu stanowiącego podstawę
odpowiedzialności lecz tylko niektóre z nich, a mianowicie następstwa
normalne. Realizacja tej koncepcji wymaga dwustopniowego postępowania :
Studium Podyplomowe Ubezpieczeń Gospodarczych Poznań 2010r.
Związek przyczynowy
•Czy w ogóle określony stosunek pozostaje w związku przyczynowym ze
zdarzeniem stanowiącym podstawę czyjeś odpowiedzialności.
Np. przechodzień potrącony przez pojazd umiera później na wylew….
•Jeśli test sine qua non doprowadzi do wniosku, że rozpatrywane fakty pozostają
w związku przyczynowym należy ustalić czy związek ten odpowiada
poszczególnym kryteriom wartościującym wyrażonym w terminie NORMALNE.
Następstwa normalne to następstwa samoistne, typowe.
Np. SN przyjął, że uszkodzenie ciała jest normalnym następstwem pozwolenia
przez rodziców na zabawę zapałkami.
Studium Podyplomowe Ubezpieczeń Gospodarczych Poznań 2010r.
Podział
ubezpieczeń
Studium Podyplomowe Ubezpieczeń Gospodarczych Poznań 2010r.
•
dobrowolne
•
obowiązkowe
Studium Podyplomowe Ubezpieczeń Gospodarczych Poznań 2010r.
•
OC posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody
powstałe w związku z ruchem tych pojazdów, OCppm
•
OC rolników z tytułu posiadania gospodarstwa rolnego,
OC rolników
Ubezpieczenie budynków wchodzących w skład
gospodarstwa rolnego od ognia i innych zdarzeń losowych,
ubezpieczenie budynków rolnych
•
•
Ubezpieczenia wynikające z przepisów odrębnych ustaw
lub umów międzynarodowych ratyfikowanych przez RP,
nakładających na określone podmioty obowiązek zawarcia
umowy ubezpieczenia.
Studium Podyplomowe Ubezpieczeń Gospodarczych Poznań 2010r.
•
Art. 9.1. Umowa ubezpieczenia obowiązkowego odpowiedzialności
cywilnej obejmuje odpowiedzialność cywilną podmiotu objętego
obowiązkiem ubezpieczenia za szkody wyrządzone czynem
niedozwolonym oraz wynikłe z niewykonania lub nienależytego
wykonania zobowiązania, o ile nie sprzeciwia się to ustawie lub
właściwości (naturze) danego rodzaju stosunków.
•
2. Umowa ubezpieczenia obowiązkowego odpowiedzialności cywilnej,
o którym mowa w art. 4 pkt 1 i 2, obejmuje również szkody wyrządzone
umyślnie lub w wyniku rażącego niedbalstwa ubezpieczającego lub
osób, za które ponosi odpowiedzialność.
Studium Podyplomowe Ubezpieczeń Gospodarczych Poznań 2010r.
•
Kilka szczegółów :
Studium Podyplomowe Ubezpieczeń Gospodarczych Poznań 2010r.