Transcript Olay7_Slayt - Trafikte Gençlik Hareketi

7.Örnek Olay Çalışması
Toplu Taşıma Araçlarında Yolcu Davranışları ve Güvenlik:
Otobüste olanlar...
Sıkışık otobüse şoför orta kapıdan yolcu alınca, diğer yolcular
yeni binene, “Görmüyor musun adım atacak yer yok! Niye hala
uğraşıyorsun, bir sonraki otobüsü beklesene" nidaları yükseldi.
Vatandaşın, "20 dakikadır bekliyorum, işe gideceğim, sana ne
oluyor!" cevabıyla başlayan olaylar, otobüs hareket halindeyken
orta kısma sıçradı. Olayların bir anda meydan muharebesine
dönüşmesiyle, kulaklığından müzik dinleyen Volkan durumu
anladı.
Ortalık yolcuların çığlığı, küfürler ve yumruklarla doldu. Otobüs
ortalama hızla seyir halindeydi ve ayakta en az 55-60 kişi vardı.
Birkaç kişinin araya girip yumruklaşanları ayırmasıyla ortam
biraz olsun duruldu.
Volkan biraz sonra teyzenin birinin torununa yedirdiği bisküvi
paketini camı açıp dışarı attığını gördü. Camı serinlemek için
açtığını sanmasa, o an kadını durdururdu ama artık çok geçti.
Volkan, “Bunlar tamamen eğitimle düzelecek şeyler. Orta yaş
üstü için geçti , ama çocuklar ve gençler okulda bu konuda
ciddi olarak bilinçlendirilirse sorun kalmaz” diye umutlandı.
Ama birden o küçük çocuğun, ninesinin yaptığı bu temizliğin(!)
doğru olduğunu sanacağını düşünerek, “Hepsi yalan” diye
geçirdi içinden.
•
•
•
•
Bu örnek olay Elif Sungur tarafından gerçek bir hikayeye dayandırılarak yazılmıştır.
Tartışma Soruları:
Olay nerede, ne zaman, hangi şartlarda
oluşmuştur?
Sorunun nedenlerini açıklayınız? Fark
edilen tehlike etkenleri nelerdir?
Bu tehlikelerden korunmak, olayı
engellemek için olay kişilerine düşen
sorumluluklar nelerdir?
Bu olayda hangi trafik güvenliği kuralının
kaza ve kayıplardan koruyucu olacağını
belirtiniz…
Örnek olay konusu
Örnek olayın içeriği
Müfredata göre ilgili
kazanım numarası
Sağlayacağı kazanım
7-Toplu taşıma araçlarında
yolcu davranışları ve güvenlik
Toplu taşıma araçlarında
nezaket kurallarına
uyulması
Güvenli yolcu
davranışları,
Trafik çevre ilişkisi
5
- Trafiğin çevre
üzerindeki olumsuz
etkilerini azaltmak için
alınabilecek önlemleri
tartışır
Toplu ulaşım araçlarında toplumsal kurallar
Ahlaki gelişim süreci
Hukuk
Etik
Özgür İrade
(Kanuni Standartlar)
(Sosyal Standartlar)
(Kişisel Standartlar)
Dış Kontrol Düzeyi
Yüksek
Düşük
Ahlaki gelişim
Toplu ulaşım araçlarında uyulması gereken toplumsal
kurallar, tüm toplu yaşama alanlarında olduğu gibi
başkalarının hakkına saygı gösterme, kurallara uyma,
hoşgörü ve nezaket değerleri
üzerine kurulmuştur
Bu kuralların kimilerine uyum hukuki bir zorunlulukken,
kimilerine uymak sosyal gelişim sonucu ulaşılan
kişisel kontrol düzeyinin artması (içselleştirme)
ile sağlanabilir
İçselleştirmenin sağlanmasında ahlaki gelişim sürecinde
bireyin aldığı geribildirimler de önemli yer tutar
Ahlaki gelişim
Çocuk gelişirken:
• Davranışları üzerinde iç kontrol sağlar
• Kurallara cezalandırılmaktan korktuğu için değil,
içselleştirdiği için uyar
Ancak
• Yaşın artması, ahlaki gelişimin ileri aşamalarına geçiş
için tek başına yeterli değildir
• Bilinçli ve sorumluluk sahibi olan birey, özgür iradesi ile
kuralların gerekliliğine inanır ve kurallara uyar
Sürdürülebilir ulaşım
• Ulaşım kalkınmanın temelidir. Sosyal ve ekonomik gelişme için
hareketliliğin ve bunun için gereken altyapının sağlanması
gerekmektedir
• Sürdürülebilir ulaşım, insanların bu hizmetlere güvenli ve ekonomik bir
şekilde erişmelerini sağlarken, sağlık ve çevreye olan olumsuz etkileri
de azaltır
• Sürdürülebilir ulaşım, toplu taşıma sistemleri, yaya ve bisiklet ulaşımı
gibi sosyal, ekonomik ve çevresel zararları düşük olan ulaşım türlerini
kapsar
• Özellikle hareketliliğin fazla olduğu büyük kentlerde sürdürülebilir
ulaşım sistemlerinin desteklenmesi gerekmektedir
• Sürdürülebilir ulaşımın ekonomik ve çevresel faydalarının yanı sıra,
insan sağlığı üzerinde de önemli etkileri vardır. Sürdürülebilir ulaşım
projelerinin insan sağlığı üzerindeki etkilerini üç şekilde sıralayabiliriz:
– Hava kalitesi
– Fiziksel aktivite seviyesi
– Yolda yaralanma/ölüm riskleri
Sürdürülebilir ulaşım
•
Hava kalitesi:
Motorlu araçlar pek çok yerde hava kirliliğinin en büyük nedenidir. Sürdürülebilir ulaşım
sistemleri CO2 ve sera etkisi yaratan gazların salımını azaltarak hava kirliliğinin
iyileştirilmesine yardımcı olur. Hava kalitesinin iyileştirilmesiyle solunum yolu hastalıklarının
oluşumunda azalmalar meydana gelir
•
Fiziksel aktivite seviyesi:
Sürdürülebilir ulaşımın kapsadığı ulaşım türleri içerisinde yaya ulaşımı ve bisiklet ulaşımı
gibi aktif ulaşım türleri de bulunmaktadır. Bu aktif ulaşım türlerinin kullanılması, fiziksel
aktivite seviyesinin artmasına yardımcı olur. Fiziksel aktivitenin artışının kalp-damar
hastalıkları ve obezite gibi problemlerin azalmasında belirgin bir etkisi vardır
•
Kaza ve yaralanma/ölüm riskleri:
Sürdürülebilir ulaşım araç kullanım seviyesinin azalmasını sağlar. Böylece trafik kaza
sayısının ve buna bağlı yaralanma ve ölümlerin azalmasına yardımcı olur. Bu durum yol
güvenliğinin artması olarak gösterilmektedir
Toplu ulaşım
• Dünyanın ve ülkemizin gündeminde, enerji ve çevre politikalarından ayrılamaz
biçimde bireysel ulaşıma karşı toplu ulaşım kavramının öne çıkarılması, bunun
bir insan hakkı olarak görülmesi ve bir dizi yaptırımı da içeren uluslararası bir
norma dönüştürülmesi bulunmaktadır
• Ulaşım emisyonla doğrudan ilgilidir ve hava kirliliğinde büyük payı vardır.
Sanayileşmeye bağlı çevre kirliliğinin en büyük kaynağının trafiğe bağlı emisyon
olduğu (CO, NOx) bilinmektedir
• Teknolojik gelişmeler petrol türevi yakıt kullanan ulaşım araçlarında yanma
verimini yükseltmiş, yakıt tüketimini azaltmış olsa da bireysel otomobil üretimi
ve kullanımında büyük artış, trafiğe katılan araç sayısında son yıllarda aşırı
yoğunlaşma havaya emisyon salımını artırmıştır. Bu gelişmelere bağlı olarak
trafik kökenli emisyonun azaltılması, uluslararası ortamda yeni kent ve arazi
kullanım politikalarını, ulaşımda çevreye endeksli çözümleri öne çıkarmaktadır
• Bireysel ulaşıma karşı toplu ulaşımın desteklenmesi, yerel, bölgesel ve ulusal
ölçekli yönetimlerin planları içinde yer almaya başlamış, ulaşım yatırımları yolcu
başına emisyon oranını en aza indirgeyen toplu ulaşım sektörüne kaydırılmaya
çalışılmaktadır
Toplu taşıma araçlarının kullanımı
• İstanbul'da nüfusun yüzde 41'i toplu taşımayı
tercih ediyor
• İstanbul’da tüm ulaşım kanalları dahil günde 9,8
milyon yolculuk gözlemleniyor
• İstanbul'da en fazla, belediye/halk otobüsleri,
minibüsler ve servis araçları tercih ediliyor
• Toplu taşımanın yüzde14’ü ise otobüsler ile
yapılıyor
Şehirlerarası toplu ulaşımda
uyulması gereken kurallar
• Yolculuk sırasında alçak sesle konuşulması, başka yolcuların rahatsız
edilmemesi
• Taşıt durduktan sonra taşıttan inilmesi ve binilmesi
• Yolculuk sırasında taşıtların penceresinden kol ve başın çıkartılmaması
• Yolculuk sırasında kokulu ve kabuklu yiyecek yenilmemesi
• Yolculuk sırasında şoförün meşgul edilmemesi
• Yolculuk sırasında taşıtların temiz tutulması
• Yolculuk sırasında emniyet kemeri takılması
• Yolculuk sırasında taşıtların penceresinden çeşitli maddelerin atılmaması
Şehir içi toplu ulaşımda
uyulması gereken kurallar
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Bineceği araca ait durağa/istasyona/iskeleye gidilmesi
Durağı kullanırken kirletmemek ve zarar vermemek
Araca binmek için sıraya girilmesi
Araca binmeden önce kullanılacak bilet veya belgenin hazır edilmesi
Gelen araçların gittiği yönü belirten yazıları okuyarak, gidilecek yöne uygun araca
binilmesi
Tehlike uyarısı yapılan konularda (sarı çizginin geçilmemesi, iskele verilmeden binmeye
çalışmamak gibi) uyulması
Araca binmek için kapının açılmasını beklenmesi
Araca bindikten sonra kartın basılması/biletin atılması/para verilmesi
Araçta oturulacak yer varsa oturulması yoksa arkaya doğru ilerleyip tutamak, koltuk başı
ve borular gibi uygun bir yerden tutulması
Kalabalık bir ortamda gazete, dergi veya kitap okurken katlayarak okuyarak diğer yolcuları
rahatsız etmemeli
İniş kapılarını engellememeli, bu kapılara dayanmamalı
Yüksek sesle sohbet etmek, uzun telefon konuşması yapmak, müzik dinlemek gibi
başkalarını rahatsız edecek davranışlardan kaçınmalı
Yaşlı, hamile, engelli ve çocuklu kişilere yer verilmesi
Unutulmuş bir eşya bulunduğunda ilgililere haber verilmesi
İneceği yere yaklaştığında yolcunun hazırlanması
Araç durunca inmek için kapının açılması beklenmeli
Öğrencilerin toplu ulaşım araçlarını kullanması
• Okula giderken taşıdığınız ders malzemesinin bile trafik
güvenliğinizle ilişkisi vardır. Mümkünse ağızları özenle
kapanmış ve taşıması kolay ve alışık olduğunuz çantalar
kullanınız
• Araçlara binerken, inerken ya da indikten sonra yürürken
düşürebileceğiniz malzemeler, sizi hiç düşünmeden yerden
onları almaya yöneltecektir
• Otobüs, servis gibi araçların çevresindeki potansiyel tehlike
alanlarında bu başınıza gelirse, servis sürücüsünün ya da diğer
sürücülerin sizi fark etmeme olasılıkları vardır, kazaya
uğrayabilirsiniz
Otomobillerin daima sağ kapısından inilmelidir
•
•
•
•
Türkiye’de trafik sağdan akmaktadır. Bu durumda araç geçişleri
araçların solundan yapılır. Bu nedenle bir aracın diğerini geçmesine
“sollama” diyoruz. Bindiğiniz otomobilin sol tarafı akan trafikle yan
yanadır
Otomobil bir durağa yanaşsa dahi, hiçbir biçimde sol taraftaki kapıdan
dışarı çıkmayınız. Bunun trafik şeritlerinde yapılması çok daha büyük
tehlikelere neden olur. Araçtan indiğinizde, daha çevrenize
bakamadan, sizin aracınızı geçmeye çalışan bir diğer aracın darbesiyle
karşılaşabilirsiniz
İçinde bulunduğunuz aracın sağ kapısından dışarı çıkınız. Yine de
adımınızı atarken, çevrenin güvenli olup olmadığını kontrol ediniz.
Bazen yanlış yol yerleşimleri ya da sürücünün yanlış biçimde aracın
sağında mesafe bırakması, bir diğer yanlışa ortam hazırlar
Araç tamamen durmadan inmeye kalkışmayınız
Toplu ulaşım araçlarında yolcu olmak
• Örnek: Binmek istediğiniz taksi/minibüs/otobüsün çok
bakımsız ve hasarlı gözükmesi…
- Tehlike kaynakları nelerdir?
- Riskler nelerdir?
- Hata ve ihlal davranışları neler olabilir?
- Tehlikeden korunmak için neler yapılmalıdır?
- Engellenmesi gereken kritik davranış neler olabilir?
- Hangi durumlar kıl payı atlatılan kaza tanımı içine girer?
- Ne yapmalı?