Transcript Laueova metoda difrakcije

Laueov metod difrakcije
X-zraka na kristalu
Uslov za konstruktivnu interferenciju:
nl = 2dsinq
→ Bragov zakon
nl = 2dsinq
• d je karakteristično za svaki kristal i to
nam je nepoznato, l i q možemo
mijenjati, tako što mijenjamo vrstu
zračenja ili rotiramo kristal, u ovisnosti
od toga imamo razne metode
difrakcije;
• Do difrakcije ce doći samo pod
određenim uglom i odgovarajućim
talasnim dužinama.
Laueov metod
• Ako smanjimo talasnu
dužinu moramo smanjiti i
ugao da bi došlo do
difrakcije.
• Laueov metod se sastoji u
tome da ugao, pod kojim
obasjamo monokristal, ne
mijenjamo, tj ugao držimo
fiksiranim ali snop xzraka
koji koristimo mora biti
snop kontinualnog
spektra talasnih dužina.
• Uzorak monokristala ne
mora biti veći od 1 mm,
važno je samo da snop
propustimo prvo kroz kolimator
( dugačka cijev s malim
otvorom)
i da onda takav kolimisani snop
pada na monokristal.
• U zavisnosti od osobina
monokristala tj. od udaljenosti
ravnina – d reflektovat će se
samo oni zraci koji
zadovoljavaju Bragov zakon
difrakcije.
•
Na filmu ( danas se to radi pomoću
detektora ) dobiju se tamne tačke na
mjestima gdje je Bragov uvjet
zadovoljen.
•
Međutim, zacrnjenja su vrlo
neravnomjerna, jer ovise “od koje
talasne dužine dolaze”.
•
Danas se Laueova metoda koristi za
određivanje orjentacije monokristala i
njegove simetrije, za proučavanje
stepena nesavršenosti kristala pod
djelovanjem mehaničkih i toplotnih
uticaja.
•
Na slici je prikazan Laueov
dijagram Cink-sulfata:
Laueova šara dobijena za mineral
beril, pomoću monohromatskih
X-zraka
Laueova šara za enzim Rubisko
dobijena pomoću izvora X-zraka
širokog energetskog spektra
(kontinualni oblici umesto tačaka).