Transcript Izvori zračenja - Univerzitet u Zenici

SEMINARSKI RAD:
RADIOGRAFSKA ISPITIVANJA
Student:
Ćatić Haris
Mentor:
doc.dr.sc. Samir Lemeš




Radiografija ima široku primjenu u industriji
Upotreba X i γ zraka kako bi se ispitalo oštećenje
materijala
Radijacija prestavlja opasnost po operatora i
okolinu
Budućnost je snimanje fotografije u digitalnom
obliku i predstavljanje operatoru
trodimenzionalnu fotografiju, otkrivajući defekt
unutar dijela.



Radijacija je tok energije kroz prostor i
materiju.
Sunčevo zračenje
Jonizirajuće zračenje


Prirodni izvori zračenja
Umjetni izvori zračenja
Postoje četiri vrste jonizirajućeg zračenja:
‣ Alfa zrake
‣ Βeta zrake
‣ Gama zrake
‣ Neuron
 Karakteristike
X i γ zraka




X-zrake su nalik na svjetlosne zrake, ali
mnogo kraće valne dužine (10-11m do 10-9 m)
X-zrake koje nastaju kao rezultat sudara
elektrona s metalnom pločom
x-zrake nastaju na 2 načina:
1. Fluorescencija x-zraka
2. Bremsstrahlung
("kočiona radijacija")

Rendgenska defektoskopija služi za
prozračivanje materijala
Za prozračavanje lahkih
dijelo, jačina el.struje je
manja.
Za čelike debljine veće
od 100 mm,upotrebljva
se gama zračenje.
Za strukturne analize materijala upotrebljava se
mehko rendgensko zračenje (anode ne rotiraju)
2 d sin δ = n λ
(ako se poznaje d, može se odredit valna dužina)
 Ispitivanjem kristalne strukture materijala može
se odrediti raspored atoma i molekula u
materijalu.
 Upotrebljavaju se anode od raznih materijala.
 Rendgenske cijevi se mogu rastaviti.
 Vrijeme djelovanja zračenja može trajat ›1sata









ERESCO MF4 prijenosni rentgenski uređaji
generiraju visoke doze X-zraka
Osobine ERESCO generatora:
-velika izlazna snaga
-visoka doza X-zraka
(povećava produktivnost i
kvalitet slike)
-duga izdržljivost baterije
-kompaktan dizajn
- velik izbor dodatne opreme




Gama zrake su najenergičniji oblik
elektromagnetnog zračenja, sa veoma
kratkom talasnom dužinom manjom od jedne
desetine nanometra.
Vještački izvori radioaktivnosti proizvode se
uvođenjem dodatnog neutrona u atome.
Dva najčešća izvora gama zraka za
industrijsku radiografiju su iridijum-192 i
kobalt-60
Izvori gama zraka za industrijsku radiografiju
su iridijum-192 i kobalt-60
Gama zračenje, nastaje spontanom
radijacionom emisijom posebnih materijala:
prirodnih (radijum, radon, mezotorijum) ili
veštačkih (veštački radioelementi)
 Zahvaljujući maloj talasnoj dužini zraci imaju
svojstvo da prodiru kroz sve materijale u
znatno većoj mjeri od rendgenskih zraka.
 Kompaktni mobilni
spremnici sa radioaktivnim
izotopom,pogodni za
terenska ispitivanja.





Glavni medij za snimanje u radiologiji je
radiografski film
Osnovne karakteristike industrijskih filmova su
kontrasnost, zrnatost i osjetljivost filma.
Da bi se povećala osjetljivost filma,filmovi se
stavljaju između pojačavajućih folija koje mogu
biti slane i olovne.
Od vremena prozračavanja
zavisi kvalitet radiograma
Hemijska obrada filma sastoji se od sljedećih
faza:
• razvijanje
• pranje
• fiksiranje
• pranje
• sušenje.

-Indikator kvaliteta radiograma
Doza [rem]
Učinak
5-20
mogućnost pojave karcinoma
25-100
promjene u krvi
veća od 50
privremeni sterilitet kod muškaraca
100
udvostručena vjerovatnost genetskih mutacija
100-200
povraćanje, proljev, slabljenje imuniteta, poremećaj rasta kostiju
200-300
ozbiljno radijacijsko trovanje, mučnina
veća od 300
stalan sterilitet kod žena
300-400
uništenje koštane srži
400-1000
akutna bolest i brza smrt (u roku od nekoliko dana)




Trajanje izloženosti
Udaljenost - intenzitet zračenja smanjuje se
povećavanjem udaljenosti od izvora zračenja
Štitovi - barijere od olova, betona i vode
pružaju dobru zaštitu od prodirućeg zračenja
kao što je gama zračenje.
Zatvaranje - radioaktivni materijali zatvaraju se
u što je moguće manji prostor i drže se izvan
okoliša

X-zrake se najčešće koriste za ispitivanje
zavarenih spojeva i odlivaka na pojavu pukotina,
poroznosti ili neželjenih uključaka u materijalu,
debljine stijenke i sl.


Skeniranje vozila gama zračenjem
Radiogram uključaka troske
HVALA NA PAŽNJI !!!