Presentation1
Download
Report
Transcript Presentation1
بیماری پارکینسون
•
•
•
•
•
•
•
•
بیماری دژنراتیو مزمن با درگیری عقده های قاعده ای
توسط جیمز پارکینسون 1817شناسایی شد.
بعد از آلزایمر دومین بیماری دژنراتیو شایع عصبی است.
1/5میلیون آمریکایی درگیر
%2باالی 65سال و %3باالی 95سال مبتال می شوند.
میانگین سن ابتال 58تا 62سال
نسبت مرد به زن 3به 2
تقریبا تمام نژاد ها مشابه آسیایی ها و سیاه پوستان اندکی شیوع کم
دارند.
اتیولوژی
•
•
•
•
•
ناشناخته
علل محتمل :ویروس -ژنتیک -علل عروقی -محیطی و
متابولیکی
پارکینسونیسم به علت داروهای ضد جنون -آرام بخش ها و
ضد فشار خون
انسفالیت -تومور -تروما -هیدروسفال و ...
نوروتوکسین ها :منوکسید کربن -سیانید .منگنز-
علف کش ها -کافیین و ...
پاتوفیزیولوژی
• تخریب نورون های دوپامینرژیک -در جسم سیاه
• به هم خوردن توازن دوپامین و استیل کولین
• تغییرات دژنراتیو در عقده های قاعده ای
• کمبود نورون های پیگمانته در جسم سیاه در نواحی پوتمان -گلوبوس پالیدوس-
در قاعده مغز و لوکوس سرولئوس در مغز میانی و در موارد پیشرفته
هسته های خلفی واگ و گانگلیون های سمپاتیک و پاراسمپاتیک درگیر
می شوند.
• اجسام ( Lewyسیتوپالسمیک ائوزینوفیلیک انکلوزان) در مابقی نورون های
جسم سیاه یافت می شوند.
هسته های نام برده مسئول کنترل حرکت در سیستم اکستراپیرامیدال می باشند.که
جرکات ارادی و وضعیت گیری Postureرا تامین می کنند.
دمانس و افسردگی
آتروفی مغز()%50
تظاهرات بالینی پارکینسون
ترمور)1در %75موارد
)2کمترین نشانه ناتوان کننده است.
)3غیر ارادی در حالت استراحت و معموال در هنگام خواب وجود
ندارد.
)4حالت پول شمردن یا غلطاندن قرص یا دانه ()Pill- Rolling
)5ترمور در اندام ها -فک -لب ها -عضالت تحتانی صورت مشاهده
می شود.
رژیدیتی
سفتی عضالت و نیاز به تالش بیشتر برای حرکت را
رژیدیتی گویند.
ناراحتی یا درد در عضالت(سختی چرخ دنده ای)- انقباضات ریتمیک عضله مانند باز شدن چاقوی ضامن داردر زمان کشیده شدن پاسیو عضالت
Akinesia/Bradykinesia
فقدان یا کاهش حرکات فعال را آکینزی و برادیکینزی گویند.
اشکال در شروع حرکات یا حالت انجماد که اغلب نشانه
ناتوان کننده ای است .با فعالیت های روزانه تداخل داشته
که منجربه بروز:یبوست -رکود خون -آسیب پوست و ...
می شود.
بی ثباتی وضعیتی
تغییر در راه رفتن
گام های نامتعادل()shuffling gait
روی پنجه راه رفتن
تمایل به سقوط به دلیل حرکات با شتاب روبه جلو یا عقب
()Festination
آرنج خمیده بدون حرکت در گام برداشتن -حالت قوز کرده پشت
اشکال در حفظ تعادل و صاف نشستن
وقتی تعادل را از دست دهد قادر به کنترل خود برای جلوگیری از
سقوط نمی باشد.
تظاهرات ثانویه بیماری پارکینسون
ظاهر چهره :ماسکه و بی حالت( چهره دیپلماتی)
خیرگی چشم ها به جلو
مشکالت تکلمی :صدای ضعیف -بریده بریده صحبت کردن -کلمات گنگ-کلمات
لرز دار و مرتعش
اشکال برای شروع صحبت و پیدا کردن کلمه
مشکالت بینایی :تاری دید -کاهش پلک زدن -بلفارواسپاسم
حرکات ظریف :میکروگرافی-کاهش سرعت عمل دست-کاهش هماهنگی-رفتارهای
ناهماهنگ و شلخته وار( -)clumsinessکاهش توانایی برای تکمیل فعالیت
های روزمره
رفتارهای شناختی :افسردگی( -)%50کندی پاسخدهی -اشکاالت حافظه ای-
دمانس( -)%50نقایص بینایی فضایی
برنامه آموزش به بیمار و خانواده در پارکینسون
فعالیت و ورزش
انجام ورز ش های در دامنه حرکت برای تمام مفاصل 3با در روز. ماساژ و کشیدن عضالت برای کاهش سفتیحمایت در زمان راه رفتن با احتیاطگام برداشتن
توجه به وضعیت گیری .حلقه کردن دستها دور کمر بیمار هنگام راه رفتن استفاده از وسایل کمک حرکتی -اجتناب از ایستادن به مدت طوالنی .تغییر وضعیت مکرر ضروری است.
ایمنی
-
بررسی محیط خانه از نظر وجود خطر آسیب
بهبود روشنایی منزل
تعبیه وسایلی مانند دستگیره و توالت فرنگی بلند
تغییر پوزیشن آهسته در زمان کاهش فشار خون وضعیتی
اطالع از تاثیرات گرما -استرس و هیجانات بر تشدید نشانه ها
تغذیه
-
کنترل وزن هفتگی
ارزیابی دشواری در بلع و تعدیل رژیم غذایی برای تسهیل در بلع و جویدن
تمرین بلع و استفاده از لقمه های کوچک غذا
ایجاد محیط راحت و جلوگیری از عجله در غذا خوردن
وعده های غذایی مکرر و کم حجم در صورت بروز خستگی در زمان غذا
خوردن
اجتناب از خوردن غذاهای پر پروتئین در زمان تجویز دارو
اجتناب از مکمل های ویتامینی حاوی پیریدوکسین( ویتامین)B6
تشویق به مصرف مایعات و فیبر کافی برای جلوگیری از یبوست
کنترل بزاق ریزش با استفاده از پیشبند
دفع
بررسی الگوی دفع روده ای -استفاده از ملین در صورت نیاز
استفاده از لگن یا ظرف تخلیه ادرار در کنار تخت در صورت نیاز -تشویق به ادار کردن و اطمینان از تخلیه ادرار حداقل هر 2تا 4ساعت
شناختی
-بررسی از نظر بروز افسردگی و گزارش آن
بررسی از نظر تغییر در الگوی خواب -گیجی – توهم -تغییر در افکار وگزارش آن
ارتباط
-تمرین منظم برای تکلم با بلند آواز خواندن یا بلند صحبت کردن
-مشاوره با گفتار درمان در صورت تشدید مشکل کالمی بیمار
داروهای مورد استفاده در پارکینسون
:آنتی کولینرژیک ها
Trihexyphenidyl(Artan)
Benztropine(cogentin)
Biperidine(Akineton)
Orphenadrine(Norflex)
Procyclidine(Kemadrin)
عملکرد
• آنتاگونیست انتقال استیل کولین در سیستم عصبی مرکزی می باشند
و در کاهش رژیدیتی موثرند .عوارض آنتی کولینرژیک علیرغم
عملکرد انتخابی دارند.
• دهان خشک -یبوست -احتباس ادرار -دیس آرتری -تاری دید –
تغییر در حافظه و گیجی را بررسی کنید.
داروهای غیر مستقیم
• داروهای ضد ویروس
آمانتادین(سایمترل)
برداشت و ذخیره کاتکول آمین ها را متوقف کرده و به تجمع دوپامینکمک می نماید.
گیجی و اختالل دید را بررسی کنید. -تاثیرات مثبت بیشتر از 3ماه بر جای نمی ماند.
Levodopa
Carbidopa- Levodopa
کمبود دوپامین مغز را جبران می کند.
عوارض جانبی زیر را کنترل کنید:
تهوع -استفراغ -کاهش فشار خون وضعیتی -اختالل خواب-
خشکی دهان -یبوست -توهم.
آموزش در مورد استفاده از لوودوپا
-
-
با معده خالی بهتر جذب می شود .اگر تهوع ایجاد شد با غذا مصرف شود.
برای رفع خشکی دهان از مکیدن آب نبات سفت استفاده نمای.
نشانه هایی مانند نوسانات خلقی -بی قراری و بی خوابی یا گیجی را به اعضاء
تیم درمان گزارش کند.
از مصرف الکل احتراز کند( الکل آنتاگونیست لوودوپا است).
نزدیک به مصرف دارو از غذاهای پروتئینی پرهیز کند .چون بعضی از
آمینواسیدها جذب لوودوپا را مهار می کنند .صبحانه کم پروتئین و نهار
پر پروتئین ارجح است.
از حمام بخار -سونا -وان آب گرم خودداری کند ( خطر افت فشارخون وضعیتی) و برای دجلوگیری از این عارضه به آهستگی تغییر
پوزیشن دهد .از جوراب های کشی برای بهبود بازگشت وریدی
استفاده کند.
از مصرف ویتامین B6خودداری کند چون متابولیسم لوودوپا رادر کبد افزایش داده و مقدار ناچیزی به مغز می رسد.
-برای تداخالت دارویی با پزشک مشورت کنید.
آنتاگونیست های رسپتور دوپامین
•
•
•
•
بروموکریپتین
پرگوالید
پرامیپکسول
روپینیرول
این داروها با تحریک رسپتورهای دوپامین تاثیر لوودوپا را
زیاد می ککند و نوسانات پاسخ به دارو را کاهش می دهند.
Monoamine oxidase B inhibitor
)Selegiline(Eldepril,Deprenyl
متابولیسم دوپامین را متوقف نموده و احتماال فرایند بیماری را
کند می کند.
افت فشار خون وضعیتی را مانیتور کنید.
این دارو ممکن است در پیشرفت بیماری همراه با لوودوپا
تجویز شود.
Catechol O- methyltranferase inhibitors
)(COMT
• Tolcapone-Entacapone
COMTرا که مسئول متابولیزه شدن لوودوپا در روده است مهار کرده
و در دسترس قرار گرفتن دارو را در سیستم عصبی مرکزی
افزایش می دهد
کاهش تجویز دوز لوودوپا و بهبود تاثیر آن را منجر می گردد.
عوارض اسهال -کاهش فشار خون وضعیتی و نارسایی کبد را بررسی
کنید( اندازه گیری آنزیم های کبدی و سطح الکترولیت های سرم)
درمان جراحی پارکینسون
جراحی استرئوتاکتیک :برای کنترل ترمور و رژیدیتی حاد
تاالموتومی و پالیدوتومی :قسمت هایی خاص از تاالموس و یا
عقده های قاعده ای برای کاهش ترمور و یا دیسکنیزی شدید
تخریب می شوند.
کار گذاری الکترود ها در دو طرف هسته های زیر تاالموس و
اتصال الکترودها به یک دستگاه پالس ژنراتور شبیه پیس میکر
که در زیر پوست بیمار تعبیه می شود .این روش در ترمور ناتوان
کننده مورد تایید است.
• Nursing management
– Monitoring ICP
– Decreasing cerebral edema
– Maintaining Cerebral Perfusion
– Controlling fever
– Reducing metabolic needs