Transcript Uloga regulatora u procesu liberalizacije

Uloga regulatora u procesu
liberalizacije
Beograd, december 2011
Zašto reguliramo
Regulacija u EU se izvodi zbog:
•uspostave univerzalne usluge i održavanje njene kvalitete.
•nadzora nad mogučim subvencioniranjem koje može izlaziti iz
monopolne pozicije izvođača univerzalne usluge.
Prema teoriji se regulacija izvodi (Posner 1999):
•nadzor i uravnavanje cenovne diskriminacije,
•unutrašnja neefikasnost monopolneg poduzeča,
•moguča obstrukcija izvođenja usluga za neku grupu potrošača,
•opasnost od destruktivne ili štetne konkurencije,
•prisutnost nepoštene konkurencije,
•pretjeran utecaj interesnih grupa i politike.
2
Ciljevi regulacije
Glavni ciljevi poštanske reforme u EU:
•mogučnosti izbora (Choice),
•pristupačnost (Affordability),
•dostupnost (Availability),
•kvaliteta (Quality),
•zaštita univerzalne usluge (Safeguarding Universal Service),
•održivog rasta (Sustainable growth).
3
Ko reguliše?
Trg regulišu regulatorne institucije, o kojima moramo razmišljati
kao o »ekonomskim institucijama kapitalizma«.
Regulatorne agencije ne smiju, da služe državnim operaterima,
kao i ne smiju uresničavati samo državne socialne ciljeve preko
monopolnih operatera.
Jedan od ciljeva regulatora mora biti kreiranje okvira, koje bi
privuklo i štitilo investitore, omogučavalo pristup do javne mreže
za druge operatore i razvoj javne mreže.
Istovremeno moraju regulatori djelovati u smjeru maksimiranja
neto koristi družbe od regulacije
4
Uvjeti
Nezavisnost regulatora
-od nacionalnog poštnog operatera,
-od vlade.
Jasan mandat (definiran u zakonu)
Dovoljni resursi i kapacitete
-ljudski i
-financijski resursi.
Ovlaštenja
-kompetencije za efikasnu ex-ante regulaciju,
-kompetencije za nadzor trga i kažnjavanje ako je treba.
5
Naloge regulatora

Obezbeđenje visoke kvalitete poštanskih usluga

Licenciranje

Obrada pritužbi

Nazdor nad troškovnom orientacijom cjena

Promoviranje konkurencije

Prikupljanje podataka
6
Faze trga i faze regulacije (1)
Prva faza: podjela PTT poduzeča na telekomunikacijskog i
poštanskog operatera.
CILJ: zdravi telekomunikacijski operatori na trgu (poštanski
trebaju pomoč države ili telekomunikacijskih brača)
REG: faza monopola i regulacija monopola.
Druga faza: preoblikovanje u javna poduzeča.
CILJ: odvojeno računovodstvo od države, sa svojim ciljevima i
mogučnost odluka (mogučnost unutrašnjih rekonstrukcija: npr.
podjela na pisma, pakete, financijske usluge).
REG: počinje konkurenca i reguliramo operatera sa prevladujočim
položajem na trgu. Regulator pospešuje i razvija konkurente.
Regulacija na način zadovoljavanja investitora (moraju biti uvjereni
u bezbednost i profitabilnost.
7
Faze trga i faze regulacije (2)
Treča faza: delna privatizacija.
CILJ: uraditi poduzeča poslovno zanimljiva (veča efikasnost i viša
kvaliteta usluga).
REG: na tržištu je uspostavljena konkurencija. Prelaz od ex-ante
regulacije na ex-post regulaciju. Preuzimanje regulacije od strane
Komisije za zaštitu konkurencije.
Četvrta faza: veča ili potpuna privatizacija.
CILJ: normalan trg sa normalnim stupnjem konkurencije.
REG: ex-post. Regulacija u ovlasti Komisije za zaštitu
konkurencije
8
APEK Področje za pošto (1)
Ovlaštenje u Zakonu o poštanskim uslugama (Ur. l. RS, št.
51/2009 in 77/2010)
Ciljevi djelovanja:
univerzalna usluga,
zaštita prava korisnika,
promoviranje konkurencije.
Agencija mora djelovati:
pregledno i
bez diskriminacije različitih izvođača poštanskih usluga.
9
APEK Področje za pošto (2)
Agencija izdaje podzakonske akte:
Splošni akt o izjemah pri izvajanju univerzalne poštne storitve;
Splošni akt o nalepki za prepoved dostavljanja v predalčnik;
Splošni akt o ločenih računovodskih evidencah in prepovedi
subvencioniranja;
Splošni akt o kakovosti izvajanja univerzalne poštne storitve;
Splošni akt o računovodskih informacijah in izračunu neto stroška
obveznosti univerzalne poštne storitve;
Splošni akt o posredovalnem postopku med udeleženci v poštni
dejavnosti.
Financiranje:
sa prihodima od uplata izvođača univerzalnih i zamenljivih
usluga.
10
Kvaliteta univerzalne usluge
Splošni akt o kvaliteti izvodjenja univerzalne poštanske usluge
Obim univerzalne usluge:
 Najmanje 5 radnih dana u tjednu jedan prijem in jedno uručenje na
dom ili prostore fizičke ili pravne osobe
 Adekvatan broj i radni sati kontaktnih točaka
 Adekvatan broj poštanskih sanduka
 Adekvatan rok prijenos poštanskih pošiljka
 Adekvatne procedure rješavanja pritužba
11
Kontaktne točke
Mogu biti organizirane kao: poštanski uredi, ugovorne pošte ili
specialni obliki kontaktnih točaka (npr. mobilne pošte)
Izvodjač univerzalne usluge mora imati barem jednu kontaktnu točku
organiziranu kao poštanski ured ili ugovorna pošta u svakoj občini na način
da je za 95% stanovništva razdalja do najbliže pošte manja od 4,5 km.
4
3,5
3
2,5
2
1,5
1
0,5
ES
Povprečje
NL
BE
GR
CY
MT
DE
DK
GB
AT
FI
PL
IT
SE
LU
LT
EE
SI
PT
SK
LV
HU
FR
CZ
RO
IE
0
BG
Št. kontaktnih točk/10.000 prebivalcev
4,5
Država članica EU
12
Poštanski sanduki
USP mora instalirati poštanski sanduk:
Na svakih 400 stanovnika na prostoru sa manje od 5.000 stanovnika.
Na svakih 700 stanovnika na prostoru izmedju 5.001 i 25.000 stanovnika.
Na svakih 1000 stanovnika na prostoru izmedju 25.001 i 80.000 stanovnika.
Na svakih 1300 stanovnika na prostoru izmedju 80.001 i 250.000 stanovnika.
Na svakih 1500 stanovnika na prostoru sa više od 250.000 stanovnika.
30
25
20
15
10
5
Država članica EU
Povprečje
FR
LT
BG
FI
LV
RO
SK
CY
GR
HU
IT
NL
MT
PL
ES
BE
DE
PT
SI
IE
DK
GB
EE
CZ
AT
LU
0
SE
Št. poštnih nabiralnikov/10.000 prebivalcev





13
Rok prijenosa – pisma korespondence
 Unutrašnji poštanski promet:
 D+1 = 95%
 D+2 = 99,5%
 D+3 = 100%
Kvaliteta prijenosa u Sloveniji 2006 - 2010
102,0%
99,50%
100,0%
98,0%
98,4%
98,1%
98,7%
96,0%
 Promet izmedju država članica
EU:
 D+3 = 85 %
 D+5 = 97%
95,5%
93,90%
94,0%
92,0%
92,0%
90,0%
88,0%
86,0%
2005
 Transit times from last two
paragraphs are not valid for
direct mail.
99,6%
88,0%
2006
88,4%
2007
2008
D+1
2009
2010
2011
D+2
14
Rok prijenosa – paketi

Unutrašnji poštanski promet:
 D+2 = 80 %
 D+3 = 95 %

Dok nije kreiran standard za potrebe mjerenja roka
prijenosa paketa upotrebljava se tehnički report CEN
Technical Report SIST-TP CEN/TR 15472:2007!
15
Procedure rješavanja pritužba

USP mora voditi procedure rješavanja pritužba u skladu sa
zakonom i uvažavati zahtjeve slovenskog nacionalnog
standarda, koji se nanosi na taj predmet.

Zahtjeve standarda SIST EN 14012:2004 :
1. Specificira zahtjeve mjerenja pritužba (domestic&international).
2. Definira vrste pritužba (11)
3. Uspostavlja metodologiju mjerenja različitih elemenata (vrijeme
odgovora na pritužbo, vrijeme rješavanja pritužbe, itd.)
4. Specificira zahtjeve koje mora izvoditi USP za samo vodenje
pritužba.
16
Izuzetki od izvodjenja univerzalne usluge
Splošni akt o izuzetkih od izvodjenja univerzalne poštanske usluge
 2 tipa izuzetka:
Stalni
Začasni
7.000
Uzroci izuzetka:
1. Težak dostup do adrese
2. Skrb za zdravje i
varnost poštara
Št. izpostavljenih predalčnikov
6.360
6.000
6.127
6.058
6.275
5.682
5.348
5.000
4.808
4.958
4.000
3.000
2.000
1.000
0
2001
1.224
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
Leto
17
Stanje na trgu
Pošta Slovenije – izvođač univerzalne usluge:
zaposleni 6.568 (2010),
mreža 556 pošta i dva poštansko logistička centra (2010),
prihodi 236 mio € (2010),
čisti dobit 16 mio € (2010).
18 ostalih izvođača, koji su obavijestili Agenciju o izvođenju:
12 izvođača poštanskih usluga,
5 izvođača zamenljivih usluga.
18
Hvala vam na pozornosti.
[email protected]
19